Głębokie otwory, czyli takie o głębokości powyżej 500 m, stanowią zaledwie niecałe 7% wszystkich otworów zarejestrowanych w Centralnej Bazie Danych Geologicznych, prowadzonej przez Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy. Pomiary hydrogeologiczne w takich otworach wiertniczych są dla hydrogeologów niemałym wyzwaniem. Problem stanowi nie tylko głębokość i średnica otworu, ale także warunki panujące w ujmowanej warstwie wodonośnej, czyli położenie zwierciadła wody, mineralizacja, temperatura i gęstość wody oraz zawartość substancji zwiększających właściwości korozyjne wody, a zwłaszcza chlorków. W zależności od głębokości zalegania zwierciadła wód podziemnych i konstrukcji otworu, przeprowadzenie w nim obserwacji monitoringowych może być skomplikowane technicznie. Dodatkową trudnością cechują się pomiary w otworach pompowanych (studniach). W czasie próbnych pompowań w orurowaniu o niewielkiej średnicy trzeba zainstalować pełne oprzyrządowanie, tak by umożliwić przeprowadzenie pompowania i jednocześnie zapewnić odpowiednią częstotliwość i dokładność pomiarów. W artykule opisano wady i zalety różnych metod wykonywania pomiarów hydrogeologicznych (położenia zwierciadła wody i jej parametrów fizykochemicznych) zarówno w otworach obserwacyjnych, jak i w otworach pompowanych. Szczególną uwagę zwrócono na praktyczny aspekt zagadnienia. Przedstawiono przykład kompleksowego wykorzystania różnych metod i różnych urządzeń do pomiarów hydrogeologicznych w oparciu o do-świadczenia z projektu I-More. Bazując na przeprowadzonych długotrwałych badaniach hydrogeologicznych z wykorzystaniem szeregu urządzeń pomiarowych, zarówno automatycznych, jak i manualnych, można jednoznacznie stwierdzić, że do prawidłowego wykonania pomiarów w głębokich otworach pompowanych w obecnych czasach niezbędna jest instalacja automatyki pomiarowej. Pomimo wielu zalet automatycznych czujników z rejestracją danych, dla wiarygodnej interpretacji i weryfikacji zgromadzonych wyników pomiarów, konieczne jest też prowadzenie systematycznych, manualnych pomiarów kontrolnych.
EN
Underground drill holes deeper than 500 m represent only 7% of all drill holes registered in Central Geological Database run by Polish Geological Institute – National Research Institute. Carrying out hydrogeological measurements in that kind of drill holes is quite a challenge for hydrogeologists. Not only the depth and hole diameter are the issues but also the conditions of the aquifer, such as groundwater table level, mineralization, water temperature and density as well as content of substances which increase corrosive water properties, especially in chlorides. Depending on the depth of water table and drill hole construction, carrying out surveillance observations inside might be technically challenging. Furthermore, measurements in pumped-out holes (wells) are additionally difficult. During the test pumping in the low-diameter pipes full installation of the equipment is necessary in order to make pumping possible and to provide with proper frequency and accuracy of the measurements. In the following paper, advantages and disadvantages of different hydrogeological measuring methods (of water table location and physicochemical parameters) were described. The methods are applicable to both observatory holes and pumped holes. Particular interest has been paid to the practical aspect of the issue. An example of comprehensive application of different hydrogeological measuring methods and equipment based on the experience gained during I-MORE project were presented. Due to conducted long-lasting hydrogeological research with application of a series of measuring equipment, both automatic and manual, one may clearly conclude that in order to carry out measurements in deep pumpe-dout holes in a proper way, nowadays it is necessary to install automated measuring technology. Despite many advantages of automated data registering sensors, for the purpose of credible interpretation and verification of gathered measuring data, it is necessary to run manual controlling measurements regularly.
W artykule zaprezentowano wyniki terenowego eksperymentu znacznikowego oraz szacowania parametrów migracji zanieczyszczeń dla drobnoziarnistych odpadów flotacyjnych na potrzeby danych wejściowych do modelu numerycznego migracji. Badania przeprowadzono dla Obiektu Unieszkodliwiania Odpadów Wydobywczych (OUOW) „Gilów” na 3 poligonach badawczych z wykorzystaniem jonu Cl– jako znacznika. Odpady flotacyjne zdeponowane w obiekcie mają charakterystykę gruntów drobnoziarnistych piaszczystych i pylastych, co przekłada się na ich niskie parametry migracji zanieczyszczeń. Prędkości migracji w poszczególnych profilach, oszacowane zarówno z krzywej przejścia znacznika, jak i obliczone w programie CXTFIT oscylowały w granicach od 0,27 do 1,8 m/a, klasyfikując odpady flotacyjne do najniższej, 5 klasy pod względem prędkości migracji. Przeprowadzone testy terenowe pozwoliły na uzyskanie rzeczywistych danych stanowiących wiarygodny wsad wejściowy na potrzeby dalszych analiz migracji zanieczyszczeń w obrębie OUOW „Gilów” i w jego otoczeniu
EN
The paper presents the results of the field tracer test and the results of estimation of pollutants migration parameters for fine-grained flotation wastes. The need of reliable input data for the numerical migration mod el was the cause of the research. It was carried out for the “Gilów” tailings pond on three sampling sites using the Cl– ion as a tracer. The flotation wastes deposited in the facility are classified as fine sandy and silty soils what corresponds with their low migration parameters. Migration rates in individual profiles, estimated from the tracer transition lines and calculated with the CXTFIT software, have been oscillated within the limits of 0.27 to 1.8 m/a. It places flotation wastes in the lowest, 5th class in terms of migration speed. The conducted field tests allowed to obtain real data constituting a reliable input for the purposes of further analysis of pollutants migration within the “Gilów” tailings pond and its surroundings.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.