Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

The crossed-lamellar structure of mollusk shells as biocomposite material

Kowalewska-Groszkowska M., Mierzwa-Szymkowiak D., Zdunek J.

Composites Theory and Practice

|

2018

|

R. 18, nr 2

71--76

EN

Composites produced in nature, such as mollusc shells, are renowned for their unique structures and exceptional properties. The crystallographic characterization of different shells as well as their physical and chemical properties have always attracted the interest of researchers. Much information is available at present, however, most of it concerns sea molluscs. We focused on the microstructures and chemical composition of the shell of land snails of the Cepaea genus. New aspects of the microstructure of shells have been shown through the use of a scanning electron microscope (SEM) equipped with an EDS X-ray detector, and X-ray diffractometry (XRD). The study shows that all the tested snail shells are characterized by a typical crossed-lamellar structure and are built of aragonite. Small differences in the chemical composition of the shells as well as differences in the size of the crystallites and different proportions of the amorphous phase were also noticed.

PL

Naturalne materiały kompozytowe charakteryzują się unikalną strukturą i wyjątkowymi właściwościami mechanicznymi. Obecnie dostępnych jest wiele informacji na ten temat, ale większość z nich dotyczy mięczaków morskich. W artykule skupiono się na mikrostrukturze i składzie chemicznym muszli ślimaków lądowych z rodzaju Cepaea. Opisano strukturę skrzyżowanych płytek muszli tych ślimaków jako przykład naturalnego materiału biokompozytowego. Mikrostrukturę zbadano za pomocą skaningowego mikroskopu elektronowego (SEM), detektora promieniowania rentgenowskiego (EDS) i dyfraktometru rentgenowskiego (XRD). Wykazano, że badane muszle ślimaków charakteryzują się typową strukturą skrzyżowanych płytek i są zbudowane z aragonitu. Zauważono niewielkie różnice w składzie chemicznym, w wielkości krystalitów muszli badanych gatunków, a także w udziale fazy amorficznej.

2

Influence of the corrosive environment on the Portevin–Le Chatelier plastic instability phenomenon in Al–1Mg and Al–3Mg model alloys

Towarek A., Zdunek J., Mizera J., Dobkowska A., Molak R.

Inżynieria Materiałowa

|

2016

|

Vol. 37, nr 3

98--103

EN

The aim of this work was to indicate the influence of changes on the surface of materials caused by the corrosive medium (3.5% NaCl solution) on the intensity and character of the Portevin–Le Chatelier effect in model aluminium alloys. For this purpose, two Al alloys, containing 1% and 3% of magnesium, were subjected to tensile testing in the as-cast state and after the exposition in NaCl solution for various time. Several electrochemical measurements were held to determine materials’ corrosive behaviour and microscopic observations to evaluate the surface character of the samples. High corrosion resistance of the materials resulted in a very slight alteration of their surface development, which didn’t lead into any significant variations in the plastic instability phenomenon PLC.

PL

Efekt Portevin–Le Chatelier jest dobrze znanym i szeroko opisanym zjawiskiem pojawiającym się w wielu stopach aluminium. Objawia się on podczas odkształcania w postaci charakterystycznych ząbków na krzywej rozciągania wywołanych gwałtownymi zmianami naprężenia przy niewielkim odkształceniu. Wpływ na to zjawisko jest przypisywany głównie czynnikom wewnętrznym, wynikającym ze struktury materiału, takim jak: wielkość ziarna, obecność wydzieleń czy tekstury. Istotne mogą być jednak również czynniki zewnętrzne, m.in. szybkość odkształcania, środowisko czy stopień rozwinięcia powierzchni próbki. Celem pracy było zbadanie, jak zmiany na powierzchni materiału wywołane przez ekspozycję w środowisku korozyjnym (3,5% roztworze NaCl) wpłyną na intensywność i charakter zjawiska Portevin–Le Chatelier w dwóch modelowych stopach aluminium, Al–1Mg oraz Al–3Mg.

3

Microstructure Evolution and Texture Development in a Cu-8.5%AT. AL Material Subjected to Hydrostatic Extrusion

Jakubowska D., Zdunek J., Kulczyk M., Mizera J., Kurzydłowski K. J.

Archives of Metallurgy and Materials

|

2016

|

Vol. 61, iss. 2B

933--936

EN

The aim of the present paper was to investigate microstructure and texture evolution of two single crystals and polycrystal of Cu-8.5%at.Al material. All of mentioned samples were deformed by HE to achieve true strain ε = 1.17. For microstructure analyzes observations by transmission electron microscope (STEM) were done. Crystalline size for samples after SPD were determine using XRD method. The global texture measurements were done using Bruker D8 Discover diffractometer equipped in Cr radiation. Microstructure investigations revealed nanocrystalline structure in single crystals with initial orientations <110> and <100> and polycrystalline Cu-8.5%at.Al material after SPD. The global texture measurements have shown the stability of initial orientation of <100> Cu-8.5%at.Al single crystal after HE, whereas the same SPD process strongly brakes up the orientation <110> Cu-8.5%at. Al single crystal.

4

Evaluation of Physical Properties of Wax Mixtures Obtained From Recycling of Patterns Used in Precision Casting

Biernacki R., Haratym R., Bałkowiec A., Wawulska-Marek P., Matysiak H., Zdunek J., Kurzydłowski K. J.

Archives of Metallurgy and Materials

|

2015

|

Vol. 60, iss. 1

345--349

EN

The study investigated the properties of selected certified mixtures used to make wax patterns for the production of precision castings for the aerospace industry. In addition, an assessment of the recycled mixtures consisting of certified wax materials recovered during autoclaving was carried out. Hardness was tested via a proposed method based on penetration, creep related deformation, bending strength and linear contraction. The hardness was studied on laboratory specimens and patterns made with the use of injection molding equipment. For these patterns, linear contraction was estimated at variable pressure and for different temperature injection parameters. Deformations connected with creep and resistance were evaluated on cylindrical specimens. Differences in creep resistance in relation to the hardness were observed depending on the type of pattern mixtures. Recycled mixture has a greater resistance and smaller linear contraction than certified mixtures used for making sprue, raisers and other parts of filler system.

PL

W pracy zbadano właściwości wybranych mieszanek modelowych atestowanych stosowanych do wykonywania modeli wytapianych przy produkcji odlewów precyzyjnych dla przemysłu lotniczego. Dodatkowo badaniom poddano masę z recyklingu składająca się z odzyskanych w procesie autoklawizacji mieszanek woskowych atestowanych. Zaproponowano badania twardości metodą penetracji, odkształceń związanych z pełzaniem, wytrzymałości na zginanie oraz skurczu liniowego. Twardość badano na próbkach laboratoryjnych oraz na modelach wykonanych na wtryskarce przemysłowej. Dla tych modeli oszacowano skurcz liniowy przy zmiennych parametrach ciśnienia i temperatury wytrysku. Odkształcenia związane z pełzaniem i wytrzymałość badano na modelach walcowych. Obserwuje się różnice odporności na pełzanie w odniesieniu do twardości w zależności od rodzaju mieszanki modelowej. Masa z recyklingu ma większą odporność i mniejszy skurcz liniowy niż masa atestowana stosowana na układy wlewowe.

5

Ocena możliwości wtórnego zastosowania odpadowych mas woskowych w technologii odlewania precyzyjnego

Wawulska-Marek P., Białkowiec A., Matysiak H., Zdunek J., Kurzydłowski K. J.

Archives of Foundry Engineering

|

2014

|

Vol. 14, iss. 2 spec.

89--94

PL

W pracy podjęto próbę określenia możliwości odzysku odpadowych mas modelowych powstających podczas wytopu modeli woskowych z form ceramicznych. W pracy porównane zostały właściwości technologiczne komercyjnej masy woskowej stosowanej na modele układów wlewowych oraz właściwości odzyskanej masy woskowej. Ocenie poddano jakość technologiczną uzyskanych odpadowych mieszanek woskowych. Zastosowano szereg technik badawczych takich jak: TGA, DSC, pomiary lepkości, FTIR, twardość, a uzyskane wyniki poddano analizie pod kątem możliwości wtórnego zastosowania odzyskanych mas woskowych do wytwarzania układów wlewowych.

EN

The study attempts to determine the possibility of recovery of waste generated during the melting of wax patterns from ceramic moulds. In this work were compared to the technological characteristics of commercial kinds wax used for gating circuit patterns and the properties of the recovered wax. Quality assessment of technological obtained waste wax blends. A range of research techniques such as TGA, DSC, viscosity measurements, FTIR, hardness, and the results were analyzed for the possibility of re-use of recovered wax for manufacturing gating systems.

6

Influence of Wax Pattern Surface Quality on Prime Coat of Ceramic Mold

Bałkowiec A., Wawulska P., Matysiak H., Rabajczyk A., Smektała P., Zdunek J., Kurzydłowski K.

Archives of Foundry Engineering

|

2014

|

Vol. 14, iss. 1 spec.

67--72

EN

The authors have made an attempt to enrich the knowledge about the influence of wax pattern washing process and its influence on the quality of the shell prime coat. Two types of wax were investigated: A7Fr/60 and KC2690. A7Fr60 is used for pattern fabrication, while KC2690 is typical sprue wax. The goal of work was to establish wax solubility accuracy in Trisol 60 Plus and Houghto Clean 530 versus time and influence of dipping time to wax samples surface quality. Additionally, after exposition of wax samples, their surface morphology was characterized with the use of laser profilometry and surface roughness measurement. The quality of formed prime coat was established by X-ray tomography. The measurement of wetting angle of the wax by binder was conducted. The results have shown that the main factor which influences the quality of the prime coat is surface wettability rather than wax surface roughness.

7

Analysis of two catalytic systems PtRhPd-PdAu and PtRh-PdAu after long-term exploitation

Pura J., Garbacz H., Zdunek J., Mizera J., Gierej M., Laskowski Z.

Inżynieria Materiałowa

|

2013

|

Vol. 34, nr 4

358--362

EN

In this paper we focused on surface analysis of the two catalytic systems acquired from the industrial reactors after 6 months exploitation. First one is a system including PtRhPd gauze for catalysis and PdAu gauze for catalysis and to capture platinum. Second is commonly used system composed of PtRh catalytic gauzes and PdAu gauzes for catalysis and to capture valuable elements.The investigation was performed using scanning electron microscope HITACHI 3500N with EDS system to analyse the distribution of elements. SEM observations showed intensive redevelopment of the surface of the wires. PtRh and PtRhPd catalytic gauzes are covered by characteristic cauliﬂower-shaped growths, which number and morphology depend on gas ﬂow direction, and placement of the gauze in the reactor. Samples from the centre and outer part ofthe reactor differ in the degree of exploitation. Both PdAu gauzes surfaces are completely rebuild due to platinum capture phenomena. Surface of the gauzes is covered by spherical porous lumps, which size and morphology depends on the location of the gauze in the reactor. Microscopic observations also showed that the redevelopment of PdAu wires occurs deep into the material. EDS analysis showed that Pt recovery rate is much higher on samples from centre part of catalytic systems (especially on the gas-inﬂow side of the gauzes). Obtained results can be basis of further investigation of degradation mechanism of precious metals catalytic systems.

PL

W artykule przedstawiono analizę powierzchni dwóch systemów katalitycznych po sześciomiesięcznej eksploatacji w reaktorach przemysłowych. Pierwszy system składał się z katalitycznych siatek PtRhPd oraz z siatek PdAu, których funkcją poza katalizą było wychwytywanie platyny. Drugi to powszechnie stosowany system, w skład którego wchodzą katalityczne siatki PtRh oraz katalityczno-wychwytujące PdAu. Badania prowadzono z wykorzystaniem skaningowego mikroskopu elektronowego Hitachi SEM 3500N z przystawką EDS do analizy składu chemicznego. Obserwacje W SEM ujawniły silną przebudowę powierzchni badanych siatek w wyniku długotrwałej eksploatacji. Katalityczne siatki PtRh i PtRhPd są pokryte charakterystycznymi naroślami, których liczba i morfologia zależą od ułożenia siatek w reaktorze. Próbki ze środkowej części reaktora cechują się większym stopniem przebudowy powierzchni. Powierzchnia obu siatek katalityczno-wychwytujących PdAu również uległa intensywnej przebudowie, a zjawisko to jest związane z wychwytywaniem platyny. Powierzchnia siatek PdAu jest pokryta wydzieleniami w formie wielościanów. Ich wielkość i morfologia zależą od lokalizacji siatek w reaktorze. Ponadto obserwacje mikroskopowe wykazały, że w wyniku długotrwałej eksploatacji zmiany struktury zachodzą wgłąb materiału. Analiza EDS pokazała, że ilość wychwytywanej platyny zależy od lokalizacji poszczególnych siatek w reaktorze. Zawartość platyny jest znacznie większa dla próbek z centralnej części układu katalitycznego (zwłaszcza po stronie bezpośrednio wystawionej na przepływ gazu). Uzyskane wyniki mogą być podstawą do dalszych badań mechanizmów degradacji katalitycznych siatek z metali szlachetnych.

8

Analiza zmian pierwotnych cząstek drugiej fazy w przemysłowych stopach 6060 oraz 7475 pod wpływem dużego odkształcenia plastycznego

Adamczyk-Cieślak B., Zdunek J., Mizera J.

Rudy i Metale Nieżelazne

|

2011

|

R. 56, nr 6

333-337

PL

W artykule poddano analizie zmianę kształtu, wielkości i rozmieszczenia pierwotnych cząstek drugiej fazy obecnych w przemysłowych stopach 6060 (Al-Mg-Si) oraz 7475 (Al-Zn), poddanych dużemu odkształceniu plastycznemu metodą wy-ciskania hydrostatycznego (HE). W tym celu wyznaczono wartość współczynnika a, średnią wielkość cząstek deq oraz parametr CV(deq). Badania prowadzono po zastosowaniu trzech różnych stopni odkształcenia: 1,4, 2,4 i 3,8 metodą HE. Otrzymane wyniki badań wskazują że wzrost stopnia odkształcenia w procesie wyciskania hydrostatycznego powoduje rozdrobnienie pierwotnych cząstek drugiej fazy w badanych stopach zarówno w kierunku wyciskania, jak i w kierunku do niego prostopadłym. Analiza zmian kształtu cząstek w stopie 7475 wykazała, że w kierunku wyciskania ulegają one wydłużeniu, natomiast w kierunku poprzecznym kształt ich dąży do równoosiowego. Z kolei w przypadku przemysłowego stopu 6060 pierwotne cząstki posiadały zróżnicowane wielkości, nieregularne kształty oraz niejednorodne rozmieszczenie w osnowie. Wyciskanie hydrostatyczne prowadzi do ich rozdrobnienia oraz równomiernego rozlokowania we wszystkich badanych przekrojach.

EN

The aim of the present study was the analysis of the shape changes, size and distribution of the primary particles of the second phase in the industrial alloys 6060 (Al-Mg-Si) and 7475 (Al-Zn) subjected to severe plastic deformation (SPD) by hydrostatic extrusion (HE). The analysis consist determination of a factor, average particle size deq and CV(deq) parameter. The investigations were carried outfor three different deformation values 1.4, 2.4 and 3.8 obtained by HE. The obtained results indicate that increasing of degree of deformation in the extrusion process provide to refinement of the primary particles of the a second phase in the investigated alloys. The refinement is evident both in the extrusion direction and in the direction perpendicular to extrusion. The analysis of changes in the shape of the particles in the 7475 alloy reveiled that particles elongates in the extrusion direction and on the cross section the particles are equiaxial. The particles in the 6060 alloy were more inhomogeneous - characterized by diversified size, irregular shape and in homogeneously distributed in the matrix.

9

Acoustic emission studies of the Portevin-Le Chatelier effect in Al-Mg-Mn (5182) alloy

Zdunek J., Płowiec J., Spychalski W., Mizera J., Kurzydłowski K. J.

Inżynieria Materiałowa

|

2011

|

Vol. 32, nr 6

889-894

EN

The aim of the paper was to quantitatively describe the instabilities during plastic deformation, known as the Portevin-Le Chatelier (PLC) effect, in the cold-rolled Al alloy 5182 (Al-4.5Mg-0.7Mn). Acoustic emission (AE) was used combined with signal analysis of the serrations on the stress-strain curves. Tensile tests to fracture were undertaken on a total of 20 specimens (5 for each cross-section shape) at room temperature with an initial strain rate of 6.9×10-4 s-1. The serrations on the stress-strain curves were quantified using a methodology of signal analysis. AE signals appear as discrete peaks formed by overlapping pulses of moderate amplitude and duration. By comparing the AE signals to the drops in stress, it can be concluded that emission is particularly strong during the increase of stress. In making comparison between the stress oscillations and AE peaks, it should be pointed out that AE, at the resolution adopted here, consists of a series of events occurring with frequencies an order of magnitude higher. It can be also noticed, that the AE signals in the case of "flat" specimens are of a much shorter time and narrower frequency, compared to those for square section test pieces. The results obtained are discussed in terms of the mechanics of PLC and PLC dependence on the geometry of the test pieces.

PL

Celem pracy był ilościowy opis niestabilności odkształcenia plastycznego Portevin-Le Chatelier (PLC) w przemysłowym stopie aluminium 5182 (Al-4,5Mg-0,7Mn) za pomocą parametrów otrzymywanych w metodzie emisji akustycznej. Materiał do badań - walcowane na zimno blachy z badanego stopu - poddano próbie jednoosiowego rozciągania w temperaturze pokojowej ze stałą prędkością początkową, z jednoczesną rejestracją sygnałów emisji akustycznej (AE). Badane próbki dodatkowo różniły się geometrią, tzn. przy stałym polu przekroju charakteryzowały się różnym obwodem. W ten sposób uzyskano próbki o przekroju okrągłym, kwadratowym oraz prostokątnym. Po nałożeniu na krzywe rozciągania sygnałów akustycznych zauważono, że zarówno spadkom, jak i wzrostom naprężenia występującym w czasie oscylacji towarzyszy zwiększona aktywność emisji akustycznej, jednakże w przypadku wzrostu naprężenia sygnały te są silniejsze. Dla wszystkich badanych przypadków określono takie parametry emisji akustycznej, jak: czas narastania sygnału trwania sygnału RTAE, czas trwania DTAE, liczbę zliczeń na sygnał CNTSAE oraz średnią wartość energii sygnału. Zauważono, że różna geometria badanych próbek powoduje różnice w rejestrowanych sygnałach i dla próbek prostokątnych (płaskich) występują krótsze sygnały o mniejszej częstotliwości w porównaniu z próbkami o przekroju na przykład kwadratowym. Rezultatem badań była analiza wpływu geometrii odkształcanych próbek na efekt PLC oraz rejestrowane sygnały AE.

10

Estimation of the influence of burnishing process on steel X5CRNIL810 internal stresses

Labuda W., Starosta R., Zdunek J.

Journal of KONES

|

2010

|

Vol. 17, No. 4

265-270

EN

Angular momentum pumps are frequently applied on board ships. As the pumps are working in hard conditions they are made from materials resistant to cavitation wear and electrochemical corrosion. The most popular damage of pump shaft is neck wear in place where seals are mounted. Burnishing, as modern finish plastic tooling method, makes it possible to get high technological quality of elements. The proposed process of burnishing shaft pins is designed to increase the service life of marine seawater pump shaft installations, which should enhance the economic effect. Thanks to its numerous advantages burnishing was proposed to angular momentum pumps shafts tooling instead of finish machining (finish turning, grinding, lapping). The goal was to estimate optimal burnishing parameters which enable receiving biggest strengthening and lowest roughness factor of angular momentum pumps shafts. The tool used was one-roll burnishing tool SRMD type produced by Yamato. The aim of this study was to determine the internat stresses occurring in the subsurface layer after machining carried out, and after burnishing the surface of marine pump shaft pins made of X5CrNH810 stainless steel.

11

Mikrostruktura warstw aluminidkowych wytworzonych w procesie CVD na podłożu z nadstopu niklu Inconel 713C

Kosieniak E., Sitek R., Zdunek J., Kurzydłowski K. J.

Inżynieria Materiałowa

|

2010

|

Vol. 31, nr 4

1042-1045

PL

W artykule omówiono procesy nakładania aluminidkowych warstw typu: NiAl + Ni3Al wytworzonych metodą CVD w procesie nisko- i wysokoaktywnym na podłożu nadstopu niklu Inconel 713C. Grubość warstw, ich mikrostrukturę oraz mikrostrukturę materiału podłoża określono na przekroju poprzecznym za pomocą mikroskopu świetlnego oraz skaningowego elektronowego (SEM). Skład chemiczny warstwy oraz materiału podłoża określono również na przekroju poprzecznym za pomocą spektrometru EDS. Skład fazowy zbadano metodą rentgenowskiej analizy fazowej (XRD). Topografia powierzchni została scharakteryzowana za pomocą profilometru skaningowego firmy VEECO. Udział objętościowy oraz kształt fazy y' określono za pomocą metod analizy obrazu w programie ImageProAnalyzer. Twardość materiału bazowego oraz otrzymanych warstw wierzchnich określono za pomocą makro- i mikrotwardościomierza na przekroju poprzecznym. Otrzymane wyniki wskazały na zróżnicowaną grubość warstw otrzymanych w procesie nisko- i wysokoaktywnym. Stwierdzono, że proces kształtowania, aluminidkowej warstwy NiAl może mieć wpływ na morfologię koherentnej fazy y' a to z kolei może się przekładać na właściwości mechaniczne oraz wytrzymałość na pełzanie w wysokiej temperaturze.

EN

Aluminide surface layers on Inconel 713C Ni-base superalloy obtained by low- and high-activity CVD processes were described. The thickness of the layers and their microstructure and of base material were studied on crosssections using light and scanning electron (SEM) microscopes. Analyses of chemical composition were carried out on the cross-sections by EDS spectrometer and the phase content was investigated by X-ray diffraction (XRD). The surface topography was characterized using VEECO scanning profile meter. The volume fraction of y' precipitates has been calculated and their shape was described using processing software. The hardness and microhardness by the Vickers method was determined for base material and on cross-sections of the layers. The results obtained showed the difference in the thickness of layers obtained in low- and high-activity CVD processes. The X-ray diffraction analyses showed that the basic phase component of the layers is NiAl intermetallic phase. It has been also found that the CVD method used here allows controlling morphology and average size of !? precipitates in aluminide surface layers on Inconel 713 and in turn to tune-up their mechanical properties and creep resistance.

12

Anisotropy of Portevin-Le Chatelier effect in Al-Mg-Mn sheet alloy described by acoustic emission

Zdunek J., Płowiec J., Mizera J., Spychalski W. L., Kurzydłowski K. J.

Inżynieria Materiałowa

|

2010

|

Vol. 31, nr 3

577-578

EN

The present work is concerned with the anisotropy of the instability of the plastic deformation - Portevin-Le Chatelier (PLC) effect in Al-4.5Mg-0.4Mn (commercial 5182) alloy, during the tensile test at room temperature. This feature of a material should be concerned even from the design point of view because influences behaviour of the material during the formation, e.g. during deep drawing. Such an effect produce decreasing of the ductility of materials but also results in relief appearing on the surface of formed elements. Moreover, this effects is expected to be anisotropic [1] and to prove it, samples of cold rolled sheet of aluminium 5182 alloy were cut along the rolling direction (RD), transverse direction (TD) and at 45° between RD and TD and subjected to tensile at room temperature. Acoustic emission signals were collected during the tensile procedure using multichannel Vallen AMSY 5 system. An analysis of this effect lead to the conclusion that the effects of the microstructure on the plastic deformation instability depend not only on the crystallographic but also on the morphological texture and the PLC effect is anisotropic.

PL

Praca dotyczy anizotropii niestabilności odkształcenia plastycznego - efektu Portevin-Le Chatelier (PLC) w przemysłowym stopie Al-Mg-Mn (5182). Efekt ten badano podczas próby jednoosiowego rozciągania w temperaturze pokojowej. Zjawisko to wpływa na zachowanie materiału podczas jego formowania, np. w czasie głębokiego tłoczenia. Ponadto niestabilność odkształcenia plastycznego powoduje m.in. obniżenie ciągliwości materiału oraz prowadzi do powstawania nieestetycznego reliefu na powierzchni odkształcanego elementu. Należy się spodziewać, że efekt ten odznacza się anizotropią [1], a potwierdzeniem mogą być wyniki rozciągania próbek wyciętych z walcowanej na zimno blachy ze stopu 5182. Próbki do rozciągania wycięto w trzech kierunkach: w kierunku walcowania (KW), prostopadle do kierunku walcowania (KP) oraz 45° pomiędzy KW a KP. W czasie próby rejestrowano sygnały emisji akustycznej, wykorzystując wielokanałowy system Vallen AMSY 5. Analizując efekt PLC można stwierdzić, że na efekt ten duży wpływ ma mikrostruktura materiału nie tylko ze względu na występującą teksturę krystaliczną, ale również morfologiczną, co prowadzi do anizotropii zjawiska.

13

Wpływ zmiany statusu administracyjnego miast na strukturę przestrzeni publicznych : na przykładzie dawnych miast wojewódzkich w Polsce

Zdunek J.

Zeszyty Naukowe. Architektura / Politechnika Śląska

|

2004

|

z. 43

219-224

PL

Praca skupia się na analizie przestrzeni publicznych wybranych miast polskich, które w wyniku wprowadzenia reformy administracyjnej w styczniu 1999 roku (zmiany władzy na szczeblu krajowym, regionalnym i lokalnym) musiały odnaleźć się w nowym planowaniu miejskim. Zgodnie z reformą administracyjną Polskę podzielono na 16 województw w miejsce 49 mniejszych. Pozostałe 33 miasta utworzyły grupę byłych centrów wojewódzkich, zdegradowanych do statusu musiały zmierzyć się z nową rzeczywistością. Badanie naukowe ukazujące obszary podobieństw i różnic ma na celu znalezienie najlepszego rozwiązania możliwego do zastosowania w rozwoju przestrzeni publicznych w Polsce. Analiza zasad kształtujących przestrzenie publiczne jest jednym z podstawowych zadań współczesnego planowania miasta. Praca ta ma za zadanie dostarczenie udokumentowanych przykładów miast na prawach powiatu, które teraz lub w przyszłości będą zajmować się problemami dotyczącymi przestrzeni publicznych. Dysertacja skupia się na analizie przestrzeni publicznych dwóch Polskich miast, Płocka i Radomia, które ze względu na swą lokalizację w województwie mazowieckim oraz specyficzną strukturę administracyjną są dobrą bazą wyjściową do przeprowadzenia analiz przestrzeni publicznych w kontekście wielowarstwowych przemian przestrzennych, administracyjnych i socjologicznych.

EN

This thesis is focusing on public spaces' analysis of chosen polish cities that faced new city planning policy after the administrative reform in January 1999 (the changes in the competence of central, regional and local administration authorities). Due to the administrative reform Poland has been divided into 16 regions (voivodships) - instead of 49 smaller ones. The rest - 33 cities and towns - form a downgraded group of former voivod-ship centers, reduced now to poviat status. Those cities that were deprived of their status had to face a new reality. The research aims to show the range of similarities or discrepancies to find the best solutions useful for Polish cities in public spaces development. A study of the principles to which the shaping of system of public spaces should conform is one of the most important tasks of contemporary town planning. It will provide documented examples of cities/poviats, which are currently dealing or will deal with problems of public spaces.

14

Methods of sinterability determination of titanium alloy foams

Zdunek J., Mizera J., Kurzydłowski K.J.

Inżynieria Materiałowa

|

2004

|

R. XXV, nr 1

39-43

EN

Foamed materials are becoming widespread in many branches of industry for example in transportation industry. While polymeric foams have been applied for many years - foamed metals are now beginning to move into the focus of interest [1]. Many studies have been carried out recently on metallic foams [2]. Their advantages are lightweight, high surface to volume ratio, high stiffness and cellular structure. They also combine low weight with such properties as good energy absorption and thermal resistance [3]. The aim of present study was to investigate sinterability of three different types of titanium foams obtained by powder metallurgy method. One of the methods of determine sinterability of metallic foams, is to describe contents of polymer in their structure after two stages (burnout and sintering) of heat treatment. Scanning Electron Microscopy was used to examine foams on this purpose. The burnout temperature was 350 °C and holding time at this temperature varied from 48 to 96 h. The sintering temperature was 900 °C and time of sintering was either 2.5 or 4.5 h. SEM observations have shown that short burnout time at 350 °C is insufficient to remove all polymers from the foam. The next determinant of sinterability is their density and porosity. Those parameters were also carried out. The influence of silica additions to titanium foam was also investigated. Investigations shown that it lengthens time of polymer removal and increases also porosity of a foam. Several types of foaming processes are now available, which allow to production of cellular materials. The present paper is concerned with one of them, which can be implemented relatively easily for Ti alloys. Additionally this process allows a formation of relatively homogeneous pore structure at a direct net-shape fabrication method.

PL

Materiały spienione stają się obecnie szeroko rozpowszechniane w wielu dziedzinach przemysłu (np. w transporcie, budownictwie). Podczas gdy pianki polimerowe są w użyciu już od wielu lat, to spienione metale zyskały zainteresowanie dopiero niedawno. Ich zaletami są: lekkość, duży stosunek powierzchni do objętości, wysoka sztywność i struktura komórkowa. Materiały te łączą ze sobą małą gęstość z takimi właściwościami, jak dobra absorpcyjność energii i odporność cieplna. Celem niniejszej pracy było określenie spiekalności trzech różnych pian na osnowie tytanu, otrzymanych metodą metalurgii proszków. Jedną z metod wyznaczenia spiekalności pian metalicznych lak otrzymanych jest określenie obecności polimeru w strukturze piany przeprowadzone po wypalaniu i spiekaniu. Temperatura procesu wypalania wynosiła 350 °C, a czas przetrzymywania próbek w piecu od 48 do 96 h. Spiekanie prowadzono w temperaturze 900 °C przez 2,5 lub 4,5 h. Obserwacje na mikroskopie skaningowym ujawniły, że krótki czas wypalania w temperaturze 350 °C nie jest wystarczający do usunięcia całego polimeru ze struktury piany. Następnym wyznacznikiem spiekalności pian jest określenie ich gęstości i porowatości. Ustalono również wpływ SiO2 na spiekalność i porowatość. Wyniki badań wykazały, że dodatek ten wydłuża czas potrzebny do usunięcia polimeru z piany i jednocześnie zwiększa jej porowatość. Z wielu dostępnych metod otrzymywania pian metalicznych zastosowana do produkcji pian tytanowych badanych w poniższych eksperymentach metoda metalurgii proszków pozwala na otrzymanie najbardziej homogenicznej struktury o równoosiowych porach.