Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Uwarunkowania zastosowania metod pomiarowych w określaniu stężenia siarkowodoru w powietrzu kopalnianym

Kulik W., Gajosiński S., Gola S., Turkiewicz W.

Cuprum : czasopismo naukowo-techniczne górnictwa rud

|

2018

|

nr 3

43--53

PL

W artykule przedstawiono ogólne uwagi dotyczące zagrożenia gazowego siarkowodorem w kopalniach KGHM Polska Miedź S.A. Wyszczególniono metody badań i pomiarów stężenia składników gazowych, występujących w powietrzu kopalnianym, oraz kryteria wyboru określonej metody w warunkach ruchowych kopalni. Scharakteryzowano wybrane metody pomiarowe, które wstępnie rekomenduje się do wykorzystania w kopalni rud miedzi, a mianowicie: metodę laserową, metodę chromatograficzną z chromatografem przenośnym, metodę FTIR (transformata Fouriera w podczerwieni), metodę fluorescencji w ultrafiolecie oraz przenośne detektory gazu szybkiego odczytu. Przedstawiono wstępne wyniki badań z wykorzystaniem tzw. mierników szybkiego odczytu, ukierunkowane na określenie selektywności metody elektrochemicznej i samego przyrządu pomiarowego, oraz odporności na wpływ związków chemicznych zakłócających pomiar.

EN

The article presents general remarks concerning the gas hazard of hydrogen sulphide in KGHM Polska Miedź S.A. mines. The methods of testing and measuring the concentration of gaseous components occurring in the mine air and the criteria for selecting a specific method in the operating conditions of the mine are described. Selected measurement methods, which are initially recommended for use in copper ore mines, were characterized, namely: laser method, chromatographic method with portable chromatograph, FTIR method (Fourier-transform in infrared), fluorescence method in ultraviolet and portable fast reading gas detectors. Preliminary results of tests with the use of so called fast reading meters, aimed at determining the selectivity of the electrochemical method and the measuring instrument itself, as well as the resistance to the influence of chemical compounds interfering with the measurement, were presented.

2

Dobór sposobu przewietrzania jako podstawa skutecznej profilaktyki zagrożenia klimatycznego w podziemnych kopalniach

Gola S., Soroko K., Turkiewicz W.

Cuprum : czasopismo naukowo-techniczne górnictwa rud

|

2018

|

nr 3

55-73

PL

Przyszłość polskich kopalń należących do KGHM Polska Miedź S.A. związana będzie z eksploatacją na coraz większych głębokościach. Powoduje to zwiększenie zagrożeń aerologicznych, przede wszystkim zagrożenia klimatycznego. Obecnie wprowadza się zaawansowane środki techniczne, aby minimalizować niekorzystny wpływ temperatury powietrza na pracujących na dole ludzi. Na podstawie stosowanych i możliwych do zastosowania sposobów przewietrzania planowanych oddziałów wydobywczych w głębszych partiach złoża rud miedzi, w artykule podjęta została analiza sposobów przewietrzania umożliwiających zapewnienie wymaganych klimatycznych warunków pracy w przestrzeniach roboczych, a tym samym planowe wydobycie złoża rud miedzi.

EN

The future of the Polish mines owned by KGHM Polska Miedź S.A. will be connected with mining at greater depths. This results in an increase in aerological hazard, especially climatic hazard. At present, advanced technical measures are being introduced to minimise the adverse impact of air temperature on people working in mining workings. On the basis of the applied and possible to apply methods of ventilation of the mining divisions planned in the deeper parts of the copper ore deposit, in the article an analysis of ventilation methods has been undertaken to ensure the required climatic working conditions in working spaces, and thus the planned mining of the copper ore deposit.

3

Rynek zdolności wytwórczych w aspekcie bezpieczeństwa dostaw oraz wpływu na rynek energii elektrycznej

Krupa K., Gola S.

Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN

|

2016

|

nr 95

105--115

PL

Obserwowany w przypadku wielu krajów problem brakujących przychodów wytwórców konwencjonalnych wynika ze zniekształceń sygnałów cenowych powodowanych m.in. zakłóceniami działania mechanizmu stosu mocowo-kosztowego w obliczu intensywnego rozwoju odnawialnych źródeł energii. Zjawisko brakujących przychodów zmusza wytwórców do czasowego lub trwałego wycofania istniejących jednostek konwencjonalnych oraz powstrzymania się od inwestycji w nowe moce. Powyższa sytuacja stwarza ryzyko wystąpienia braku zasobów wytwórczych adekwatnych dla zapewnienia bezpieczeństwa dostaw energii elektrycznej. Proponowanym rozwiązaniem powyższej kwestii jest wprowadzenie rynku zdolności wytwórczych, którego istotą jest zapewnienie odpowiednich przychodów dla wytwórców w zamian za dostarczenie przez nich odpowiedniego poziomu mocy dyspozycyjnej w okresach zagrożenia. Celem artykułu są: wyjaśnienie przyczyn problemu braku zasobów wytwórczych, prezentacja koncepcji rynku mocy dla Polski na tle innych mechanizmów mocowych, a także symulacja i dyskusja na temat wpływu rynku mocy na hurtowy rynek energii elektrycznej oraz próba krytycznego spojrzenia na ryzyka związane z wprowadzeniem rynków mocy. Artykuł wskazuje również obszary dla dalszych badań z zakresu rynków mocy.

XX

The issue of missing money in conventional generators, observed across many countries worldwide, stems from the distortions of price signals caused by the flawed functioning of the merit order principle, which, in turns, results from abundant or sometimes superfluous renewable energy sources. Missing money forces generators to mothball or permanently retire existing conventional units, or withdraw from new investments. Such a situation poses a substantial risk of missing adequate capacity for maintaining security of electricity supply. A proposed solution to the above issue seems to be the introduction of capacity remuneration schemes (CRS), the aim of which is to provide revenue to generators in return for their delivery of an adequate level of de-rated capacity during contingency periods The purpose of this article is to explain the reasons for the missing capacity issue, to present a ministerial concept of a CRS for Poland against other capacity mechanisms as well as to discuss the impact of a CRS on the electricity market. The final part of the paper aims to develop a critical view on the functioning of capacity remuneration schemes by focusing on experiences of the capacity market in Great Britain.

4

Propozycja wykorzystania wyrobisk złoża soli w zakresie wentylacji oraz prewencji aerologicznych zagrożeń naturalnych na poziomie złoża rud miedzi w obszarze „GGP”

Soroko K., Danis M., Gola S., Turkiewicz W.

Cuprum : czasopismo naukowo-techniczne górnictwa rud

|

2015

|

nr 3

115--129

PL

Prognozuje się, że prowadzenie eksploatacji złoża rud miedzi w obszarze „Głogów Głęboki Przemysłowy” będzie silnie związane ze znacznym wzrostem występowania zagrożenia klimatycznego oraz zagrożenia zjawiskami gazowymi i gazogeodynamicznymi. Ze względu na liczbę i lokalizację planowanych do drążenia szybów, dużym wyzwaniem dla kopalń KGHM Polska Miedź S.A. będzie system wentylacji, zapewniający wymagane wielkości wydatków powietrza dla przewietrzenia przyszłych frontów eksploatacyjnych oraz drążonych wyrobisk udostępniająco-przygotowawczych, który w znacznym stopniu zdeterminuje planowane wydobycie. Obecna wiedza oraz plany sczerpywania głębokich obszarów złoża umożliwiają przeprowadzenie analizy możliwości działań zabezpieczających przyszłą eksploatację złoża rud miedzi, w aspekcie zwalczenia aerologicznych zagrożeń naturalnych. W artykule przedstawiono koncepcję wykorzystania wyrobisk poziomu złoża soli – jako ważny element w systemie wentylacji oraz prewencji aerologicznych zagrożeń naturalnych przy udostępnianiu głębszych poziomów złoża rud miedzi, i w obszarze „GGP”.

EN

It is forecasted that copper ores deposit exploitation within “Glogow Gleboki Przemyslowy” area will be strongly connected with substantial increase of climatic, gases and gas-dynamic hazards occurrence. Because of the number and localization of shafts planned to be sunk, a serious challenge for the mines of KGHM Polska Miedz S.A. will be the ventilation system, ensuring required volumes of air to ventilate future exploitation fronts and excavating development headings, which will substantially determine future excavation. The knowledge possessed now as well as the plans of deep deposit areas excavation enable analyzing possibilities of prevention measures of future copper ores deposit exploitation in the aspect of overpowering the aero logical natural hazards. In the paper the concept of utilizing salt deposit headings is shown as an important component of ventilation system and aero logical natural hazards prevention while developing deeper levels of copper ores deposit and within “GGP” area.

5

Podejmowanie działań profilaktycznych zagrożenia gazowego w aspekcie propozycji wskaźnika „klas emanacyjności”

Nawrat S., Napieraj S., Soroko K., Gola S.

Cuprum : czasopismo naukowo-techniczne górnictwa rud

|

2015

|

nr 4

133--144

PL

W O/ZG „Polkowice-Sieroszowice” występuje potencjalne zagrożenie gazami szkodliwymi dla zdrowia, w tym siarkowodoru, w dwóch oddziałach górniczych poziomu złoża rudy miedzi i w złożu soli kamiennej. W oddziałach tych podejmuje się szereg działań profilaktycznych dla zapewnienia bezpieczeństwa załodze górniczej. Jednakże możliwość potencjalnego zagrożenia gazowego może wystąpić we wszystkich oddziałach górniczych, prowadzonych eksploatację na głębokościach przekraczających 1000 m. p.p.m. Na podstawie dotychczasowych doświadczeń, w kopalni funkcjonują procedury postępowania na wypadek wystąpienia zagrożenia gazowego i zjawisk gazogeodynamicznych, zabezpieczające załogę dołową. Niemniej jednak, uwzględniając cechy występujących zjawisk, dotychczas nie opracowano miernika określającego stopień niebezpieczeństwa występującego zagrożenia, który mógłby dodatkowo wskazywać zakres i kolejność podejmowanych działań profilaktycznych. W artykule przedstawiono propozycję nowego wskaźnika, którego wyznaczane wartości mogłyby warunkować kolejność określonych działań profilaktycznych.

EN

In “Polkowice-Sieroszowice” mine there is a potential hazard of health harmful gases, sulfide hydrogen among others, at two mining sections of the cooper ore deposit level and in rock salt deposit. In this mining sections many prevention measures are taken to ensure miners safety. However, the possibility of potential gases hazard can occur in all mining sections excavating at the depths exceeding 1000 m b.s.l. Based on gathered experience in the mine function procedures of acting in case of gases and gas-geodynamic hazard occurrence protecting the underground staff. Nevertheless, taking into consideration features of the occurring phenomenon so far there has not been elaborated any way/measure to define the rate of danger of the occurring hazard, which could additionally show the range and sequence of the prevention measures taken. In the article a proposal of a new index is shown, which defined values could condition sequence of specific prevention measures.

6

Modelowa analiza transportu powietrza pomiędzy poziomami złoża rud miedzi i złoża soli kamiennej w kopalniach KGHM Polska Miedź S.A. w aspekcie wymiarów szybików i uzyskiwanych wydatków

Gajosiński S., Nowysz M., Kulik W., Gola S., Soroko K.

Cuprum : czasopismo naukowo-techniczne górnictwa rud

|

2015

|

nr 4

181--191

PL

Na podstawie obecnych prognoz udostępnienie złoża rud miedzi, a następnie jego eksploatacja w obszarze Głogów Głęboki Przemysłowy, z uwagi na występujące zagrożenia aerologiczne, będzie wymagało doprowadzenia znacznych wydatków powietrza. Jednakże do czasu uzyskania planowanej struktury sieci wentylacyjnej, ujmującej planowane i drążone obecnie szyby, występujące zagrożenia naturalne mogą znacznie ograniczać zdolności produkcyjne oddziałów górniczych. Alternatywę dla utrzymania planowanej eksploatacji w okresie budowy sieci mogą stanowić szybiki wentylacyjne, łączące poziom złoża rud miedzi z poziomem złoża soli. Artykuł przedstawia ocenę korzyści takiego rozwiązania, w oparciu o modelową analizę możliwości transportu powietrza, o odpowiednich wydatkach, szybikami, z wykorzystaniem depresji naturalnej oraz wytwarzanej przez stacje wentylatorów głównych.

EN

On a basis of current prognosis opening and mining in the Glogow Gleboki Przemyslowy area need, because of ventilation hazards, large quantity of air. However up to achieving final ventilation network structure, containing planning and currently sinking shafts, existing natural risks can significantly reduce production capabilities. A solution with small auxiliary ventilation shafts or holes connecting between the copper ore deposit and the rock salt levels can be an alternative which enables high level of mining production. The paper presents assessment of advantages of proposed solution based on a model analysis of possibilities of suitable air quantity flow using auxiliary ventilation shafts with drop of natural draft pressure and depression of main fans.

7

Problemy eksploatacji złoża zagrożonego tąpaniami w warunkach współwystępowania zagrożenia gazowego w ZG “Polkowice-Sieroszowice”

Danis M., Gola S., Matusz C.

Przegląd Górniczy

|

2014

|

T. 70, nr 4

23--29

PL

Do niedawna w kopalniach rud miedzi głównym zagrożeniem naturalnym, warunkującym prowadzenie robót górniczych, było występowanie wysokoenergetycznych wstrząsów sejsmicznych. Większość z pól, w których prowadzone jest obecnie wydobycie, zaliczone jest do II i III stopnia zagrożenia tąpaniami. Po udostępnieniu obszarów złoża na głębokości przekraczającej 1000 m, w kopalniach KGHM Polska Miedź S.A. ujawniło się nowe zagrożenie naturalne, jakim jest występowanie gazów szkodliwych, głównie siarkowodoru. Aktualnie, w kopalni „Polkowice-Sieroszowice", eksploatacja złoża rud miedzi odbywa się w 13 oddziałach górniczych, przy czym zagrożenie gazowe występuje tylko w dwóch, a mianowicie w G-62 i G-63. W wymienionych oddziałach stężenia siarkowodoru stwierdzane są głównie w przestrzeniach zrobowych, co łączy się z potencjalną możliwością przedostawania się gazów do wyrobisk. Stosowny system przewietrzania oraz wydatki powietrza doprowadzane do frontów eksploatacyjnych skutecznie eliminują możliwość wystąpienia niedopuszczalnych stężeń w przestrzeniach roboczych, w których zatrudniani są pracownicy. W celu zapewnienia pełnego bezpieczeństwa pracownikom zatrudnionym w ww. oddziałach, wprowadzono monitoring indywidualny oraz nakaz stosowania środków ochrony indywidualnej, tj. półmasek przeciwgazowych i okularów ochronnych. W wyniku wstrząsu wysokoenergetycznego, którego epicentrum zlokalizowano w przestrzeni roboczej piętra F2W oddziału G-63, stwierdzono przekroczenia dopuszczalnych stężeń w pobliżu miejsca lokalizacji wstrząsu. W artykule opisano dotychczasowe działania profilaktyki zagrożenia gazowego oraz przedstawiono pierwsze wnioski z prowadzenia eksploatacji złoża rud miedzi w warunkach współwystępowania zagrożeń tąpaniami i gazami szkodliwymi.

EN

Until recently the main natural hazard in copper ore mines determining mining activities was high-energy seismic bursts occurrence. Most of the panels within which excavation is currently carried out belong to II and III degree of rock bursts hazard. After developing parts of the deposit located over 1000m below surface level in the mines of KGHM a new natural hazard occurred, which is presence of harmful gases, mainly hydrogen sulphide. At present in „Polkowice-Sieroszowice" mine exploitation of the copper ore deposit is carried out in 13 mining sections, but gas hazard occurs only in two of them — G-62 and G-63 mining sections. In the two mining sections, the hydrogen sulphide concentration is found mainly in goaf areas, which means there is a possibility of gases penetration into headings. Gas sources are identified as small emanations from fissures formed in uncovered roof plains, as the result of liquidation of the mined out areas and occasionally in working zone of the front. However, a proper ventilation system and amounts of air directed to excavation fronts successfully eliminate the possibility of impermissible concentrations occurrence in workspaces where workers are employed. In order to ensure full safety for workers employed in the above mentioned mining section, individual monitoring as well as order to use means of individual protection, that is anti-gas half-masks and protective goggles, were introduced. As the result of a high-energy rock burst, whose epicentre was located in the workspace of F2W sub-panel of G-63 mining section, exceeding of permissible concentration was found near the rock burst location. This paper describes the so far applied gas hazard prevention measures and shows first conclusions regarding the copper ore deposit exploitation in the conditions of coexisting rock bursts and harmful gas hazards.

8

Profilaktyka zagrożenia siarkowodorem na przykładzie oddziału G-63 w kopalni Polkowice-Sieroszowice

Gola S., Soroko K., Turkiewicz W.

Cuprum : czasopismo naukowo-techniczne górnictwa rud

|

2014

|

nr 2

43--55

PL

Siarkowodór jest gazem bezbarwnym, o charakterystycznym zapachu zgniłych jaj, wyczuwalnym przy bardzo niewielkich stężeniach. W ostatnim okresie w kopalniach Polkowice-Sieroszowice oraz Rudna wystąpiły zjawiska emanacji siarkowodoru z górotworu, stwarzając stan zagrożenia gazowego. Aby zapewnić bezpieczeństwo i ochronę zdrowia górników, kopalnie podjęły działania profilaktyczne, w celu ograniczenia lub eliminacji stanu zagrożenia siarkowodorem. W artykule przedstawiono przedmiotowe działania, prowadzone w kopalni Polkowice-Sieroszowice, na przykładzie oddziału G-63 oraz je scharakteryzowano. Skoncentrowano się na zagadnieniach rozpoznania zagrożenia gazami szkodliwymi dla zdrowia poprzez prognozę regionalną, lokalną i bieżącą. Przedstawiono metody ochrony załogi przed szkodliwym działaniem siarkowodoru oraz działania wentylacyjne w tym zakresie, przy jednoczesnym omówieniu sposobu izolowania stref zagrożenia siarkowodorem.

EN

Hydrogen sulfide is a colourless gas of a specific smell of rotten eggs, perceptible in very low concentration. Recently in Polkowice-Sieroszowice and Rudna mines phenomena of hydrogen sulfide emanation from the rock mass has occurred, creating gas hazard. To ensure safety conditions of work and protection of miners health, some prevention measures to decrease or eliminate of this hazard were undertaken by the mines. In the paper prevention measures undertaken in division G-63 of Polkowice-Sieroszowice mine are presented and described. Authors focused on the issue of recognition of the hazard from harmful gases by regional, local and current predictions. Also means of personal safety for the crew were presented. Actions in the field of ventilation with the ways of insulation from the danger zones are discussed as well.

9

Siarkowodór - nowe zagrożenie w górnictwie rud miedzi

Kijewski P., Kubiak J., Gola S.

Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN

|

2012

|

nr 83

83-95

PL

W obszarze górniczym Sieroszowice podczas wierceń w warstwach stropowych stwierdzono obecność siarkowodoru. Jest to nowe zagadnienie istotne dla warunków pracy w kopalni oraz dla środowiska. Gaz ten występuje w pierwszym cyklotemie cechsztynu (Werra) w anhydrytach dolnych (A1d), ujawniając się zwłaszcza w strefach likwidowanych wyrobisk górniczych. Drogami migracji siarkowodoru są niekiedy naturalne spękania górotworu i otwory stropowe, a zwłaszcza nieciągłości wywołane rozwojem spękań stropu wskutek eksploatacji. Ponieważ zasięg spękań eksploatacyjnych wynosi kilka wysokości wyrobisk, obejmują one skały węglanowe Ca1 i spągową część anhydrytów dolnych A1d, uwalniając siarkowodór. Gaz charakteryzuje się okresowymi i zanikającym wypływami, które ze względu na niskie stężenie nie zawsze rejestrowane są przez kopalniane przyrządy pomiarowe. Dotychczas nie odnotowano emanacji gazowych w wyrobiskach eksploatacyjnych. Obecność siarkowodoru, jak i niemożność przewidzenia jego pojawienia się, stanowią poważne wyzwanie dla kierownictwa i służb kopalnianych. Od czasu pierwszych objawów H2S prowadzone są poszukiwania metod oraz środków rozpoznawania i likwidacji tego zagrożenia oraz zapewnienia bezpieczeństwa załogom górniczym. W pierwszej kolejności stosuje się zwiększoną intensywność przewietrzania i bieżące izolowanie stref zrobów. Wydzielone zostały odrębne, izolowane wyrobiska, tzw. "tunele wentylacyjne", do odprowadzania gazów bezpośrednio do szybu wydechowego. Stosuje się także doszczelnianie obudowy kotwowej i szczelin w górotworze specjalnymi pianami.

EN

The presence of hydrogen sulfide was discovered during drilling into roof rocks in the Sieroszowice mining area. This is a new problem which is significant both for working conditions in the mine and for the environment. This gas occurs in the first Zechstein cyclothem (Werra) in lower anhydrites (Aid) and appears especially in the working zones being excluded from the operation. The routes of hydrogen sulfide migration are sometimes through natural fractures in the rock mass as well as roof boreholes, and especially discontinuities caused by the development of roof fractures induced by mining operation. Since the range of mining fractures is several times higher than the height of mining excavation, they reach the bottom part of lower anhydrites Aid, releasing the hydrogen sulfide. The gas outflows are periodic and declining. Due to their low concentrations, they are not always recorded by mine gauges. The gas emanations have not been noticed in mine workings until now. The presence of hydrogen sulfide, as well as the inability to forecast its occurrence, is a serious challenge for the mine's administration and responsible staff. Since the first signs of H2S, efforts have been undertaken to identify and eliminate this hazard and to ensure the safety of the miners. Improved ventilation along with the insulation of mining voids is currently being employed. Separate, insulated headings (so called "ventilation tunnels") were arranged in order to carry the gases directly to the exhaust shaft. Additionally, the bolting system and cracks in rock masses are sealed up by special foames.

10

Prognoza warunków klimatycznych w wyrobiskach w złożu soli dla wariantów połączeń z szybami SG i SW-4

Nieśpiałowski T., Soroko K., Gola S., Gajosiński S., Nowysz M.

Cuprum : czasopismo naukowo-techniczne górnictwa rud

|

2011

|

nr 3

15-28

PL

Kopalnia oprócz robót górniczych prowadzonych w złożu rudy miedzi, wykonuje górnicze roboty przygotowawcze w złożu soli. Wyrobiska w złożu soli prowadzone będą w kierunku szybów SG-1 i SG-2, a następnie w kierunku obecnie drążonego szybu SW-4. Wykonanie tych wyrobisk ma zapewnić doprowadzanie i odprowadzanie strumieni objętości powietrza między poszczególnymi rejonami kopalni. Jednakże ze względu na znaczne długości projektowanych wyrobisk solnych, na ich wykonanie będzie miał wpływ stan zagrożenia klimatycznego. W artykule przeanalizowano warianty uzyskania dobić wyrobiskami solnymi do wymienionych szybów w aspekcie zapewnienia odpowiednich warunków klimatycznych. Dla zaprojektowanych wyrobisk solnych przeprowadzono prognozę temperatury suchej i wilgotnej wykorzystując dwie metody analityczne: metodę Vossa i metodę opartą na średnich gęstościach strumieni ciepła. Otrzymane z prognoz wyniki temperatur porównano z wynikami pomiarów z przeprowadzonymi na dole kopalni.

EN

The mine apart from conducting mine works in copper deposits, is also making the development works in salt deposit. Initially the workings in salt deposits are to be driven towards the SG-1 and SG-2 shafts and then towards the currently drilled SW-4 shaft. Those workings are necessary to ensure the constant inflow and outflow of air streams between different areas of the mine. However, because the currently planned workings in salt are of considerable length, drving them will depend, to the great extend, on climate hazards. The paper provides an analysis of alternative routes between the SG-1,SG-2 and SW-4 shafts which can guarantee the proper climate conditions. Forecasts of the dry and wet air temperature was made for the planned workings in salt deposit taking into consideration two methods: the Voss method and a method based on average density of heat streams. The results were compared with the ones obtained in measurements made underground.

11

Schładzanie powietrza zespolonym układem: urządzenie chłodnicze - termoizolacja

Soroko K., Kowalik M., Gola S., Nieśpiałowski T.

Cuprum : czasopismo naukowo-techniczne górnictwa rud

|

2006

|

nr 1

53-72

PL

Eksploatacja prowadzona w kopalniach rud miedzi odbywa się na coraz większych głębokościach, z czym związane jest pogarszanie warunków klimatycznych w rejonach prowadzonych robót górniczych. Dalsza eksploatacja uwarunkowana jest zastosowaniem odpowiednich metod profilaktycznych, przy czym muszą być one uzasadnione ekonomicznie. W referacie przedstawiono rozważania jednoczesnego zastosowania urządzenia schładzającego powietrze i termoizolacji wyrobisk górniczych w aspekcie ekonomicznym.

EN

Mining operations in copper mines is carried out on increasing depths what in turn has the impact on impairing climate conditions. Further exploitation depends on utilization the adequate preventive methods, which are additionally the cost effective ones. The paper presents the considerations on simultaneous using of cooling device and heat insulation of mine workings in the economic aspect.

12

Problemy związane z pozyskiwaniem nieruchomości na rzecz skarbu państwa niezbędnych do zajęcia pod drogi krajowe

Gola S.

Zeszyty Naukowo-Techniczne Stowarzyszenia Inżynierów i Techników Komunikacji w Krakowie. Seria: Materiały Konferencyjne

|

2005

|

nr 72, z. 123

115-125

PL

Tematem niniejszego opracowania jest przybliżenie zagadnień związanych z procesem przygotowania inwestycji drogowej do realizacji, a w szczególności omówiono procedurę dotyczącą przygotowania dokumentacji geodezyjnej i formalno-prawnej niezbędnej do nabycia gruntów na rzecz Skarbu Państwa.

EN

The aim of present paper is to bring closer the problems connected with a process of preparing of the road investment to the realization, and in particular the procedure of preparing of the geodesical and formal-legal records indispensable for gaining the grounds for the benefit of the State Treasury have been presented.

13

Wczesna diagnostyka choroby wibracyjnej na stanowiskach pracy w zakładach górnictwa skalnego

Nędza Z., Gola S., Madeja-Strumińska B.

Prace Naukowe Instytutu Górnictwa Politechniki Wrocławskiej. Studia i Materiały

|

2005

|

Vol. 113, nr 31

145-154

PL

W zakładach górnictwa skalnego w procesach produkcyjnych stosowane są narzędzia, maszyny oraz urządzenia wytwarzające drgania mechaniczne. Przy pracy nimi, zwłaszcza wiertarkami oraz młotkami pneumatycznymi, występuje niejednokrotnie przekroczenie wartości dopuszczalnych drgań, co można przedstawić poprzez obliczenie dopuszczalnego czasu ekspozycji, wynoszącego dla tych narzędzi od kilku do kilkudziesięciu minut. Dlatego też, przy lak dużym narażeniu pracowników na chorobę wibracyjną, istotnym problemem jest jej wczesna diagnostyka. Do rozwiązania tego problemu, zwłaszcza przy narażeniu na wibrację miejscową, może być zastosowana termowizja.

EN

In rock mining queries, tools and machines producing mechanical vibrations arc used in the production process. While using them, especially drillers and pneumatic hammers, the exceeding of allowable values occur very frequently. It can be presented by calculating the allowable exposure time, which for these tools is from several to more than ten minutes. Therefore at such big exposure to the vibration disease, the early diagnostic is of critical importance. The thermovision may be used in order to solve this problem, especially in case of pointwise vibration.

14

Zmiany temperatury górotworu w świetle badań promieniowania podczerwonego

Madeja-Strumińska B., Zagrzebski P., Gola S.

Prace Naukowe Instytutu Górnictwa Politechniki Wrocławskiej. Studia i Materiały

|

2004

|

Vol. 106, nr 30

177-185

PL

W artykule omówiono sposób badania zmian temperatury górotworu w wyrobiskach przewietrzanych strumieniem powierza o stałej temperaturze. Zmiany temperatury górotworu rejestrowano pirometrem typu Thermopoint TPT 64plus. W oparciu o przeprowadzone badania wyznaczono zależności umożliwiające określenie czasowych zmian temperatury górotworu zarówno w przypadku jego stygnięcia, jak i zagrzewania. Przytoczono wyniki badań przeprowadzonych w kopalni rudy miedzi oraz w kopalni gipsu i anhydrytu.

EN

The paper describes the method of measuring the rock-mass temperature changes in the headings ventilated by the air stream of the stable temperature. Changes of the rock-mass temperature were recorder using pyrometer of Thermopoint TPT 64plus type. Basing on the measurements, the relationship enabling determination of the time changes of the rock-mass temperature both for its self-cooling or ting was determined. The result of tests performed in the copper ore mine as well as in the gypsum and anhydrite mine are presented.

15

Zastosowanie termowizji do zagadnień dotyczących bezpieczeństwa pracy w zakładach górnictwa skalnego

Gola S., Nędza Z.

Prace Naukowe Instytutu Górnictwa Politechniki Wrocławskiej. Studia i Materiały

|

2004

|

Vol. 106, nr 30

89-102

PL

Terminy termografia i termowizja obejmują metody badawcze polegające na zdalnej i bezdotykowej ocenie rozkładu temperatury na powierzchni badanego ciała. Metody te są oparte na obserwacji i zapisie rozkładu promieniowania podczerwonego wysyłanego przez każde ciało, którego temperatura jest wyższa od zera bezwzględnego i przekształceniu tego promieniowania na światło widzialne. Metody te mogą znaleźć zastosowanie do oceny negatywnych skutków działania na człowieka takich czynników występujących w środowisku pracy zakładów górniczych jak wibracja miejscowa i ogólna, obciążenie statyczne oraz wysiłek fizyczny (wydatek energetyczny).

EN

The terms thermography and thermovision refer to testing methods of remote and touchless evaluation of temperature distribution on the area of the checked body. The methods are based on observation and recording of distribution of infrared radiation emitted by each body whose temperature is higher than absolute zero and transformation of this radiation into the visible light spectrum. The methods can by employed in evaluation of negative effects on people of such factors present in mine environments as general and local vibration, static load and physical effort (energy exependiture).

16

Analityczna metoda wyznaczania charakterystyki zespołowej pracy kopalnianych wentylatorów głównego przewietrzania

Strumiński A., Gola S.

Cuprum : czasopismo naukowo-techniczne górnictwa rud

|

2004

|

nr 3

35-44

PL

W artykule przedstawiono sposoby sporządzania analitycznych charakterystyk wentylatorów kopalnianych, przy pracy zespołowej w układzie równoległym i szeregowym. Przy budowaniu tych charakterystyk korzysta się z indywidualnych analitycznych charakterystyk poszczególnych wentylatorów. Sposób postępowania przy wyznaczaniu krzywych spiętrzeń pracy zespołowej wentylatorów w przedziale pracy stabilnej, zilustrowano dwoma przykładami wziętymi z praktyki kopalń LGOM-u.

EN

The paper presents the method of drawing up the analytic characteristic of the mine fans trains operating in parallel or in series. While constructing those characteristics, the ones for individual fans are used. The procedure used for determination the swelling curves of the train operation within the stable operation limit, was illustrated by two examples from the LGOM mimes practice.

17

Możliwości wykorzystania termowizji do oceny warunków wentylacyjno-klimatycznych

Strumiński A., Madeja-Strumińska B., Gola S.

Prace Naukowe Instytutu Górnictwa Politechniki Wrocławskiej. Studia i Materiały

|

2002

|

Vol. 102, nr 29

203-220

PL

Artykuł ma na celu określenie możliwości wykorzystania pirometrów i kamery termowizyjnej do badania warunków wentylacyjno-klimatycznych w kopalniach głębinowych. Termowizyjne badania powierzchniowe i dołowe przeprowadzono w O/ZG Rudna i obejmowały one m.in. kanały i dyfuzory wybranych stacji wentylatorów głównych, zamknięcia zrębów szybów, silniki wentylatorów głównych oraz ich oprzyrządowanie. W podziemiach ww. kopalni badania termowizyjne dotyczyły tam wentylacyjnych, wentylatorów wolnostrumieniowych, temperatury skał, maszyn klimatycznych, elementów taśmociągów oraz elementów urządzeń elektrycznych

EN

The paper is aimed to describe the possibilities of using pyrometers and thermovision camera for testing the ventilation and climate conditions in the underground mines. Thermovision surface and underground tests were made in the Rudna mine and they included among others, channels and diffusers of the selected central fan stations, shaft crests locking, central fans engines as well as their instrumentation. In the mines underground the termovision tests were made for ventilation stoppings, slow-stream fans, rock temperature, air-conditioning equipment, belt-conveyor elements and electric device elements.

18

Badanie pola temperatury środowiska górniczego przy eksploatacji systemem RG - 8 w o/zg Rudna

Gola S., Zgrzebski P.

Prace Naukowe Instytutu Górnictwa Politechniki Wrocławskiej. Konferencje

|

2002

|

Vol. 96, nr 32

159-167

PL

W referacie przedstawiono wyniki badań temperatur w oddziale górniczym, w którym eksploatacja górnicza prowadzona jest systemem RG - 8. Do pomiarów, przeprowadzonych zarówno na linii likwidacji jak również na froncie eksploatacyjnym, wykorzystano pirometr laserowy. Przedstawione wyniki ukazują możliwość opracowania sposobów obniżenia temperatury w oddziałach górniczych kopalń LGOM-u.

EN

In the article results of temperature measurements in a mine flat, where RG-8 mining system is used, has been presented. Laser pyrometer was used for measurements on the face as well as line of caving. Results presented indicate that a development of means of temperature reduction in the LGOM mine flats is possible.

19

Określenie obiektywnego miernika trwałości połączeń taśm przenośnikowych w kopalniach rud miedzi.

Gola S., Hardygóra M.

Prace Naukowe Instytutu Górnictwa Politechniki Wrocławskiej. Konferencje

|

2001

|

Vol. 92, nr 29

47-52

PL

W referacie przedstawiono analizę metod oceny trwałości połączeń taśm przenośnikowych. Wykorzystano bazę danych, którą opracowano na podstawie informacji uzyskanych w kopalniach rud miedzi. Analizę przeprowadzono w zależności od odległości przenośnika i całkowitej mocy zainstalowanego napędu.

EN

Analysis of method used to asses durability of conveyor belt joins has been given.

20

Przykłady analitycznych metod wyznaczania punktu pracy układu wentylator-sieć

Strumiński A., Gola S.

Cuprum : czasopismo naukowo-techniczne górnictwa rud

|

2001

|

nr 21

15-27

PL

W praktyce górniczej określenie punktu pracy wentylator-sieć i jego analiza oparte jest na metodzie graficznej. W artykule przedstawiono przykłady analitycznych metod wyznaczania punktu pracy. Obliczenia przeprowadzono w oparciu o dane uzyskane w wyniku badania wentylatora pracującego indywidualnie.

EN

Determination of a working point for fan-net and its analysis are based on a graphical method. Examples of analytical methods for determination of a working point have been presented in the paper. The calculations have been done basing on data received as a result of research on an individually running fun.