Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Szczęściarze?

Gzell S.

Pretekst

|

2017

|

Nr 7

23--28

PL

W tekście opisane są losy czterech domów jednorodzinnych zaprojektowanych i zbudowanych dla rodzin Muellerów (Praga), Lemke (Berlin), Tugendhatów (Brno) i Wittgensteinów (Wiedeń). Są to domy – dzieła sztuki architektonicznej, ale losy ich były równie dramatyczne jak losy ich właścicieli, taka to była epoka. Czy wobec tego wspaniałe budynki i ich dumni właściciele byli szczęściarzami? Lepiej na to pytanie nie próbować odpowiadać, pozostawiając czytelnika z opisem zdarzeń i jego własną refleksją.

EN

The text describes the fate of four houses designed and constructed for the Muellers (Prague), the Lemkes (Berlin), the Tugendhats (Brno) and the Wittgensteins (Vienna). Each of these houses is an architectural work of art, but their fates were as dramatic as the fate of their owners, as was the epoch. Does this mean that the great buildings and their proud owners were lucky? It is best that we do not try to answer this question, leaving the reader with a description of the events and their own thoughts.

2

Urban design and the sense of the city

Gzell S.

Czasopismo Techniczne. Architektura

|

2016

|

Y. 113, iss. 2-A

15--19

EN

What exactly means the term ‘the sense of the city’? How can we answer this question precisely if we are not sure what a city is? Is it an accident on a map or form of art? Is it a symbol of culture or symbol of power? We could multiply questions but there is no simple answer. But we are professionals and people living around are waiting for our reasoning; therefore, we have to verify visible trends in the 21st century city that apply to all, both new and old, approaches to city planning. Ultimately, we have to try to build the model of the City of Harmonious Development meaning.

PL

Co dokładnie oznacza termin „sens miasta”? Jak odpowiedzieć precyzyjnie na to pytanie, skoro nie jesteśmy w stanie powiedzieć, czym jest miasto? Czy jest przypadkowym znakiem na mapie czy formą sztuki? Czy jest symbolem kultury czy symbolem władzy? Takie pytania można mnożyć, ale nie znajdziemy na nie prostej odpowiedzi. Ale jesteśmy profesjonalistami i ludzie żyjący wokół nas oczekują naszych wypowiedzi. Nie mamy więc wyjścia i musimy weryfikować trendy widoczne w XXI-wiecznym mieście, które biorą się z dawnego i nowego podejścia do planowania miast. W końcu musimy próbować zbudować model Miasta Harmonijnego Rozwoju.

3

Europejskie miasto potrzebuje pomocy

Gzell S.

Wiadomości Konserwatorskie

|

2015

|

Nr 44

33--43

PL

Autor mając świadomość wielu konfliktów, sprzeczności interesów i cywilizacyjnych niebezpieczeństw pomiędzy dziedzictwem przestrzeni a współczesnością uważa, że ochrona i kształtowanie krajobrazu i ekonomiczny rozwój miasta mogą być synergicznie połączone. Uważa, że krajobraz kształtuje i stymuluje rozwój ekonomiczny, dlatego też krajobraz miejski powinien być poddany tym samy prawom, które rządzą rynkiem. Ale należy pamiętać, że krajobraz jest własnością społeczną, wspólnym dobrem, a to znaczy w praktyce, że mechanizmy rynkowe nie zawsze gwarantują zbieżność celów indywidualnych i społecznych.

EN

Being aware of numerous problems, conflicts of interests and civilisational dangers between spatial heritage and modernity, the author believes that protecting and shaping the cityscape and the economic development of cities can be synergically combined. He thinks that landscape shapes and stimulates economic development; therefore cityscape should be subjected to the same laws which rule the market. But one ought to remember, that landscape is a social property, a common good, which means in practice that market mechanisms do not always guarantee the coincidence of individual and social targets.

4

Nadwodna lokalizacja - co to dziś oznacza dla miasta?

Gzell S.

Przestrzeń i Forma

|

2015

|

nr 24/1

113--128

PL

Gdyby przeprowadzić ankietę na tytuł książki najlepiej obrazujący stosunki przestrzenne między miastem a płynącą przez nią rzeką, to jeszcze do niedawna duże szanse miałby tytuł „Miasto tyłem do rzeki”. To samo dotyczy miast położonych nad większymi akwenami, w tym na brzegu morskim. A przecież setki autorów w wielkiej ilości książek i innych tekstów od lat pisują, że powinno być inaczej. Autorzy przypominają np. historyczne przypadki Wenecji, Amsterdamu, Petersburga, Berlina, Rotterdamu i innych miast, po czym przechodzą do doświadczeń najnowszych, które wskazują na konieczność instytucjonalizowania opieki nad frontami wodnymi. Korzystając z tych doświadczeń, możemy być pewniejsi, że najważniejsze potrzeby mieszkańców miast, w tym potrzebę tworzenia współczesnych przestrzeni publicznych, będą łączone z odzyskiwaniem dla miasta nieużywanych terenów portów, w najciekawszych krajobrazowo częściach tych portowo - przemysłowych miast. Teksty takie łatwo jest zilustrować opisami konkursów architektoniczno - urbanistycznych na przebudowę frontów wodnych, a także powszechnie znanymi projektami realizowanymi w największych dziś światowych zagłębiach budowlanych, to znaczy w krajach Zatoki Perskiej i w Chinach. Są także przykłady europejskie, w tym polskie. Dodajmy, że ci wszyscy, którzy przechodzę akademicki kurs urbanistyki na wiedzą czym jest lustro wody dla miasta, a wraz ze wzrostem zainteresowania środowiskiem naturalnym, rola wody w mieście jest coraz silniej podkreślana. Jest to takie widzenie problemu w którym nie chodzi o tradycyjny „landscaping”, upiększający dodatek do „twardej urbanistyki”, ale o miasto stające się krajobrazem, otóż pozycja ta powoduje wzrost znaczenia wody w „urbanistycznych krajobrazach”. Pamiętając jednocześnie jak bardzo niebezpieczna potrafi być woda, upowszechniać należy współczesne rozwiązania równocześnie anty-powodziowe i pro-wodne, które wynikają z motywacji ekologicznych i kulturowych. Ważne jest tez dziś to, że budowa frontów wodnych to element, który podnosi konkurencyjność miast, tworzy nowe czynniki miastotwórcze, a co za tym idzie zmienia się architektura owych frontów.

EN

If carried out a survey on the title of the book best showing the spatial relationship between the city and the river flowing through it, a good chance, until recently, would have the title of "The city located back to the river". The same applies to cities located on larger surface of water, including the sea shore. And yet, hundreds of authors in a large number of books and other texts for years write that it should be otherwise. The authors remind for instance example - Historical cases of Venice, Amsterdam, St. Petersburg, Berlin, Rotterdam and other cities, and then go to the latest experience, which indicate the need for institutionalization the care of waterfronts areas. Using these experiences, we can be more confident that the most important needs of city residents, including the need to create modern public spaces, will be combined with the recovery for the city of unused areas, harbours in the most interesting parts of the scenic port and - industrial cities. Such texts it is easy to illustrate with descriptions of architectural competitions - the reconstruction of urban water fronts, also commonly known projects implemented in major building basins of the world today, that is, in the Persian Gulf countries and China. There are also examples of Europe, including Polish. Note that all who pass the academic course on urban planning know what the mirror of water for the city is, and with increasing interest in the environment, the role of water in the city is increasingly emphasized. This is also a problem’s perception where it's not about traditional "landscaping", beautifying addition to the "hard urban planning," but about the city becomes as a landscape. And so this situation increases the importance of water in the "urban landscapes". While bearing in mind consciousness how dangerous can be water, there should be disseminate at the same time the modern anti-flood and pro-water solutions, which result from ecological and cultural motivations. It is important also today that the construction of water fronts is an element that increases the competitiveness of cities, creates new city – creative factors, and thus changing architecture of these fronts.

5

Europejskie miasto potrzebuje pomocy

Gzell S.

Przestrzeń i Forma

|

2015

|

nr 24/2

7--20

PL

Miasta europejskie mają swój specyficzny obraz, jakkolwiek różnią się między sobą. Każdy z tych obrazów to przestrzenna ekspresja miejskiej tożsamości. Budują ją dzieła architektury, ale przede wszystkim harmonia miejskiej przestrzeni. Tworzenie jej oraz utrzymanie w epoce rozpraszania się miast wymaga rozmaitych zabiegów, oczywiście że w tym także z dziedziny planowania. Być może dotychczasowe metody planistyczne, w epoce niesprzyjającej tradycyjnemu patrzeniu na miasto należy uzupełnić o nowe podejście, bardziej zbliżone do potrzeb wynikających z innego niż kiedyś pojmowania świata, który nas otacza.

EN

European city has certain specific image, however images of different cities differ. Each of those different images it is spatial expression of city's self-identity. City's image is build for most of us by quality of architecture, but first of all by spatial order, by harmony in city`s space. It is not easy task to keep such a harmony in a city of sprawl. New planning tools are needed, closer to contemporary understanding of the world which is around us.

6

Szachownica

Gzell S.

Pretekst

|

2015

|

Nr 6

105--108

7

Chessboard

Gzell S.

Czasopismo Techniczne. Architektura

|

2015

|

Y. 112, iss. 8-A

67--72

EN

Barcelona is a city that was designed as a finalized urban piece and has been realized over subsequent decades. It is interesting to see how the architects and municipal authorities used the urban plan at particular stages of the construction. Did the game, which has been running for 150 years, between the urban plan and the construction of buildings have an effect on the plan and architecture, and to what extent? A study of this issue is significant today and for our cities.

PL

Barcelona jest przykładem miasta, które zostało wymyślone jako skończone dzieło urbanistyczne, a potem przez dziesięciolecia było i jest realizowane. Jest interesujące jak dalece w poszczególnych, co bardziej interesujących okresach wzmożonego ruchu budowlanego, architekci i miejskie władze odnosili się do planu miasta? Czy i do jakiego stopnia gra jaką prowadzono od stu pięćdziesięciu lat pomiędzy planem a pokrywaniem go budynkami, wpływała na plan i na architekturę? Studium takie ma znaczenie i dziś i dla naszych miast.

8

Zarządzanie chaosem. Koncepcja tymczasowego wykorzystania przestrzeni w mieście

Gzell S., Świeżewska K.

Biuletyn Komitetu Przestrzennego Zagospodarowania Kraju PAN

|

2015

|

No 259

143--158

EN

Article deals with phenomenon of the temporary use, which increasingly has been considered as a tool to support process of revitalization in modern cities. The analysis is based on published studies of examples of temporary use in Berlin, which became a „transformation laboratory”. We found turn of urban policy towards temporary use, as a result of reformulation of a way of thinking about the city. The birth of a new logic is pointed in three dimensions. It occurred through the notice and co-operation with spaces (voids), actors (guerrilla) and the recognition of management methods (open-source urbanism), which has so far operated outside the official discourse. Temporary use, previously considered as a manifestation of disorder (chaos), became the basis for the construction of new image of the city – creative city.

9

Na co nam architektura? Po co nam urbanistyka?

Gzell S.

Teka Komisji Urbanistyki i Architektury Oddział PAN w Krakowie

|

2014

|

T. 42

209--219

PL

Kształtowanie przestrzeni nie może oznaczać bezustannego powiększania powierzchni zabudowanej. Nowe dzielnice, nowe miasta, winny być czymś więcej niż zbiorami domów produkowanych szybko i stawianych przypadkowo. Winny mieć ulice, place, żeby pojawiały się w nich kierunki i osie jako cechy miejskości. Powinny poruszać wyobraźnię, mieć znaczenie dla teorii miejsca i tworzyć motywacje urbanistyczne dla projektowania architektonicznego. Projektanci winni zwracać uwagę na to, co już istnieje w mieście; odejść od budowania „rzeczywistości równoległej” do istniejącej - resztki dawnego miasta sobie a my sobie. W tej sytuacji, coraz większą rolę pełnić może dzieło architektury i kreacja urbanistyczna, aby stawać się miernikiem jakości przestrzeni; nie tylko miejskiej, pozostając z nią w nierozerwalnym związku. Im lepsza jest architektura i rozumniejsza urbanistyka, tym lepsza staje się przestrzeń. Ład w przestrzeni to oznaka prawdziwej nowoczesności.

EN

Shaping a space shouldn’t be an endless expansion of the built environment. New districts and new cities should be more than collections of houses, quickly produced and placed without any overarching concept. They should present streets, squares, axes, directions, as features of the area's composition. An ordered space is a sign of true modernity.

10

The city of the future I would not like to live in

Gzell S.

Czasopismo Techniczne. Architektura

|

2014

|

R. 111, z. 1-A

31--45

EN

The existing trends in city development indicate that cities of the future will not be any better than those that we live in today. In order to reverse this trend, it is essential to identify the imperfections in current city development strategies and devise tactics to eliminate them. These imperfections are: increasing social and economic stratification; divergence from pure principles of sustainable development; the state of cities as money factories; the rejection of the notion of cities as being objects of beauty; ignoring citizens’ initiatives. Finally, one cannot forget about New Planning which will determine changes in urban planning. Those changes should aim at diversification of space in conformity with the growing demand for this diversity.

PL

Istniejące dziś trendy rozwoju miast wskazują na to, że miasto przyszłości (miasto w przyszłości) nie będzie lepsze niż to, w jakim mieszkamy. Aby tak nie było, istotna jest analiza występujących dziś niedociągnięć i próba ich eliminacji. Ale zacząć trzeba od nazwania tego co jest brakiem: pogłębiające się rozwarstwienie społeczne i ekonomiczne, odchodzenie od czystych zasad równoważenia rozwoju, zamiana miasta w fabrykę pieniędzy, odrzucanie pojęcia piękna w mieście, lekceważenie inicjatyw obywatelskich. Wreszcie nie obejdzie się bez Nowego Planowania, które określi zmiany w urbanistyce zmierzające do dywersyfikacji przestrzeni w zgodzie z rosnącym zapotrzebowaniem na owo zróżnicowanie.

11

Jutro, dzień po dziś czy dzień przed pojutrzem?

Gzell S.

Środowisko Mieszkaniowe

|

2013

|

nr 11

158--164

PL

Nadchodząca zmiana pokoleniowa w obsadzie wszystkiego co dotyczy miasta spowoduje, że (ewentualne) miasta jutra, w tym domy jutra i osiedla mieszkaniowe, nie będą jedynie się polepszać, ale będą miastami innymi, przy czym ta spodziewana inność powoduje, że nie wiadomo czy ta nowość się nam spodoba a więc nie wiadomo czy przyszłe miasta będą lepsze (według dzisiejszych standardów) niż dzisiejsze. Właśnie, jakie mogą to być standardy, czego możemy się spodziewać po twórcach przyszłych miast, co sobie i współmieszkańcom zafundują, jak będą mieszkać? Można to zobaczyć na przykładach trzech prac dyplomowych wykonanych pod moim kierunkiem na Wydziale Architektury Politechniki Warszawskiej. Autorzy i tematyka prac: Jerzy Sołtyk (2012) – reurbanizacja modernistycznej dzielnicy mieszkaniowej, Maciej Olczak (2011) – nowa centralność, na przykładzie centrum dzielnicy Bielany w Warszawie, Tomasz Kamiński (2013) – recykling miejski, miasto na nowo, na przykładzie dzielnicy Wola w Warszawie.

EN

Because of the oncoming generational change in everything that concerns the city, tomorrow’s (possible) cities, including tomorrow’s houses and estates, will not just improve – they will be different but this expected distinctness will not determine if the future cities are better than today’s urban centres (according to the current standards). What could these standards be like, what can we expect from the creators of future cities, what will they offer to themselves and their cohabitants, how will they live? These issues can be exemplified by three diploma designs prepared under my supervision at the Faculty of Architecture, Warsaw University of Technology. The authors and themes of the works were as follows: Jerzy Sołtyk (2012) – the reurbanization of a modernistic residential district; Maciej Olczak (2011) – new centrality exemplified by the centre of the district of Bielany in Warsaw; Tomasz Kamiński (2013) – urban recycling and the city anew exemplified by the district of Wola in Warsaw.

12

Miasto jako wytwór „kultur gustu”

Gzell S.

Kwartalnik Architektury i Urbanistyki

|

2013

|

T. 58, z. 3

113--121

PL

Poszukiwanie odpowiedzi na pytania, czy miasto jest obecnie bardziej publiczne czy prywatne i co to oznacza oraz jakie być powinno, staje się aktualnie główną osią dyskusji o mieście. W dyskusji tej nie może brakować ani urbanistów, ani architektów, z których wielu traktuje miasto jako przedmiot ulegający jedynie technicznemu ulepszaniu (co ma wystarczyć mieszkańcom) albo jako przedmiot sztuki, któremu wystarczy nadać bardziej interesującą formę, aby spełnić swoją powinność wobec niego. Tymczasem żadne z tych podejść nie zadowala buntujących się miast. Ich mieszkańcy odrzucają (na co są liczne dowody) status biernego obserwatora tego co im, rękami architektów i urbanistów, dają miejskie władze i inwestorzy. Chcą realnego uczestnictwa, a ponieważ żyją w ramach pewnych kultur, chcą aby miały one swoje miejsce i odzwierciedlenie w przestrzeni miast.

EN

The search for answers to the question whether the city is now more public or more private and what this indicates, and which it ought be, has become the main axis of the current debate about the city. This debate must not proceed without the involvement of urban planners or architects, many of whom treat the city as being the object of merely technological improvement (which the inhabitants should find sufficient) or as a product of artistic creation, and once you have given it an interesting form you have no other obligations to it. Yet none of these approaches satisfies the rebelling cities. Their inhabitants, as ample evidence shows, reject the status of passive onlookers on what they are given, with the hands of architects and urban planners, by the city authorities and developers. What they want is genuine involvement, and because they function within certain cultures, they want them to play a role in the process and be reflected in the city space. The multitude of taste cultures as understood in the colloquial sense that keep emerging in a city can lead to chaos which is impossible to control. There is, however, such a thing as chaos management, having its origin in the conceptions of temporary use of city space.

13

Proces inwestowania w Polsce

Kowalewski A., Dziwiński R., Gzell S., Kowalski R.

Wiadomości Projektanta Budownictwa

|

2012

|

nr 12

17--22

14

Agora Ursynowa - lokalne centrum dzielnicy mieszkaniowej. Parametry przestrzenne a oddziaływanie współczesnych potrzeb mieszkaniowych

Gzell S., Sołtyk J.

Środowisko Mieszkaniowe

|

2012

|

nr 10

22-29

PL

Zagadnienie rewitalizacji wielkich zespołów mieszkaniowych podejmowane było w Zakładzie Projektowania Urbanistycznego i Krajobrazu Wiejskiego PW nieraz, także w formie prac dyplomowych. Jedna z nich, z 2012r., autorstwa Jerzego Sołtyka. zainspirowała powstanie tego artykułu. Celem pracy jest określenie, jak dokonywać się powinna transformacja rozległych dzielnic - sypialni w miejsca zamieszkiwania w znaczeniu heidegerowskim, a przestrzeni między budynkami w przestrzeń przydatną i funkcjonalną. Warto pamiętać, że przestrzeń staje się dziś rzadkim dobrem luksusowym, a jej ubywanie skłania do ostrożności w gospodarowaniu zasobami, jakimi dysponują wielkie dzielnice mieszkaniowe. Gdy myśli się o projekcie placu, agory miejskiej, potrzebne jest takie zagospodarowanie, które zajmując tylko jego fragment, jednocześnie zapanuje nad całym terenem. Z tego powodu na tereny wokół Agory Ursynowa wprowadzone zostały "zielone pasy integracyjne", na plan została nałożona ich siatka o specjalnie dobranych gatunkach roślin. Następnie wyraźnie określono funkcje terenów. Nie zapomniano o modernistycznych korzeniach urbanistycznych dzielnicy, nie rezygnując ze współczesnych eksperymentów z przestrzenią (inspirująca elestyczność, poszukiwana tymczasowość). Agora Ursynowa nie może powstawać jako wyodrębniony, niewielki fragment dzielnicy. Nie może być tworem zupełnie autonomicznym. Ma zmieniać obraz całej dzielnicy, być miejscem rozpoczynającym przebudowę (odbudowę) jej struktury.

EN

The issue of revitalizing extensive residential complexes is frequently taken up at the Division of Urban Design and Rural Landscape, Warsaw University of Technology, including diploma designs. One of them, prepared by Jerzy Sołtyk in 2012, inspired this article. Its objective is to outline the transformation of vast dormitory districts into places of residence in Heidegger's depiction as well as the transformation of gaps between buildings into a useful and functional space. Let us remember that that space is becoming a rare luxury, whereas its decrease imposes carefulness in the management of the reserves of large residential districts. The design of a square - an urban agora requires a kind of development which would only take its fragment but also control its entire area. For this reason, "green integrative belts" were introduced around the Ursynow Agora: a network of specially selected vegetation species was laid on its plan. Then, the functions of individual areas were defined precisely. The designers did not forget about the modernist urban roots of this district or resign from contemporary experimentation with space (stimulating flexibility, sought-after temporariness). The Ursynow Agora cannot come into existence as a small separate fragment of the district or a fully autonomous creation. It is expected to change the image of the whole district and to commence the redevelopment (reconstruction) of its structure.

15

Detal architektoniczny oglądany z urbanistycznej perspektywy

Gzell S.

Czasopismo Techniczne. Architektura

|

2012

|

R. 109, z. 5-A/1

144--151

PL

Nadmiar i brak detalu są szczególnie widoczne, gdy wychodzą poza normę harmonii przestrzennej oglądanego fragmentu miasta. Narzędziem, jakie służy tworzeniu wspomnianej harmonii, jest urbanistyczny plan zagospodarowania przestrzeni. Podporządkowanie się planowi nie jest równoznaczne z uniformizacją architektury. Przykłady to Plac Paryski i Plac Poczdamski w Berlinie. Widać na nich ten rodzaj malowniczości, który wyrasta z pewności poszczególnych twórców co do słuszności podejmowanych decyzji projektowych. To jest taki rodzaj malowniczości, jaki w miastach włoskich odkrywał Camillo Sitte, który sto lat temu przekonał nas o do twierdzenia, że miasto jest dziełem sztuki. W miastach polskich odkrywali to samo Tadeusz Tołwiński i Kazimierz Wejchert, uznający wszelki detal za element kompozycji urbanistycznej. Tu dochodzimy do konkluzji: nie będzie dobrego obrazu miasta bez nasycania go detalem i urbanistycznym, i architektonicznym.

EN

Excess and lack o detail are viewed very good, when are overwhelming level of the city spatial harmony. A tool to have such a harmony is local plan, and to conform to it does not mean uniformization of architecture. Best examples are Paris and Potsdam Squares in Berlin. There are picturesque in such a manner as those Italian cities searched by Camillo Sitte, who convinced us that such a city is true piece of art. Both, Tadeusz Tołwiński and Kazimierz Wejchert, admitting that any detail is an element of urban composition, discover the same as Polish cities are involved. So, we are coming to the conclusion: there is no good city form without filling it with details of any kind.

16

Teoretycznie Wspólny Grunt

Gzell S.

Archivolta

|

2012

|

nr 4

8--11

PL

Tegoroczne Biennale Architektury w Wenecji z głównym kuratorem brytyjskim architektem Davidem Chipperfieldem pod tytułem Wspólny Grunt ukazało różnorakie znaczenia przestrzeni tworzonej przez budynki: polityczne, socjalne, społeczne, które są częścią architektury. Wśród 200 uczestników znaleźli się renomowani architekci tacy jak: Peter Zumthor, Zaha Hadid, Jean Nouvel, OMA, Alejandro Aravena, Alvaro Siza, Eduardo Soto de Moura, Paulo Mendes da Rocha, oraz Norman Foster. Jako, że uczestnicy nie mieli chęci do niewolniczego trzymania się tytułu wystawy można ich pogrupować według stopnia zbliżenia się do ideowej osi wystawy, pokazując najciekawsze zjawiska i opisując co z nich wynika dla widza i samej architektury. Przedstawia się sześć grup nazwanych kręgami: władza ludu, współcześni Kolumbowie, oswojona ekologia, nowe technologie, podejście artystowskie, antyimperializm i imperializm architektoniczny. W posumowaniu zauważa się, że Biennale Architektury 2012 nie pokazało warsztatu ale myśli twórców lub ich brak. Bezlitosne dla pomyłek, niespodziewanie nagradza. Ocenia nie przez głosowanie i wolę większości, ale wyróżnia to, co kilku osobom akurat przypadnie do gustu, akurat dziś, po dobrym obiedzie i miłej sjeście. Wszystko rozegrane jest pośród przyjaciół, którymi powinniśmy pozostawać mimo odmiennych zdań na temat twórczości. Takie są weneckie spotkania architektów i takie niech pozostaną.

EN

Chipperfield, who under the title Common Ground looks at the meaning of spaces created by buildings: political, social, and public realms of which architecture is a part of. The list of participants in this version of the Biennale include world renowned architects such as: Peter Zumthor, Zaha Hadid, Jean Nouvel, OMA, Alejandro Aravena, Alvaro Siza, Eduardo Soto de Moura, Paulo Mendes da Rocha, and Norman Foster, among others on a list of 200 offices. As the participants did not really wish to slavishly adhere to the title of the exhibition, they could be grouped according to the proximity they reached with respect to its ideological axis, presenting the most interesting phenomena and describing their significance both for the viewer and the architecture itself. Six groups called circles were presented: the power of the people, modern Columbuses, tame ecology, new technologies, arty approach, anti-imperialism and architectural imperialism. In the summary, it is noted that the Architecture Biennale 2012 has not shown any workshop but artists thoughts or lack thereof. Unforgiving for mistakes, unexpectedly rewards. It evaluates not through the vote and the will of the majority, but distinguishes something that suits some people's taste, just today, after a good lunch and a nice siesta. Everything is played among friends, who we should remain in spite of different views on the creative activity. Such are the Venetian meetings of the architects and such let them remain.

17

Międzynarodowe osiągnięcia polskiej urbanistyki

Gzell S.

Kwartalnik Architektury i Urbanistyki

|

2011

|

T. 56, z. 3

3-26

PL

Nie jest łatwo ocenić, co z polskiej współczesnej urbanistycznej twórczości jest osiągnięciem na skalę międzynarodową. Potrzebne są tu kryteria oceny, ale nie będą one nigdy dostatecznie oczywiste i zaaprobowane przez wszystkich. Stąd lepszy jest po prostu przegląd dzieł, uważanych za polskie ikony urbanistyki i stwierdzenie, czy są znane zagranicą. Dla lepszej prezentacji można wprowadzić podział zgodny z definicją mówiącą, że urbanistyka to nauka i sztuka budowy miast. Tak więc w dziedzinie nauki osiągnięciem jest wprowadzenie do powszechnego stosowania analizy progowej przez B. Malisza i potem J. Kozłowskiego (1963). Jeśli chodzi o prace studialne z pogranicza nauki i projektowania, to bezsprzecznie wymienić trzeba projekt Warszawy Funkcjonalnej J.O. Chmielewskiego i Sz. Syrkusa (1933). Zauważeni laureaci konkursów urbanistycznych to J.M. Chmielewski, J. Kazubiński i K. Kuraś z zespołem, autorzy projektu miasta Espoo w Finlandii (1967) oraz K. Domaradzki, O. Dziekoński i Z. Garbowski z zespołem, autorzy przebudowy Nowego Belgradu w Jugosławii (1986). Do sukcesów można także zaliczyć pracę wielu polskich urbanistów w agendach ONZ i przy projektach choćby takich miast, jak Singapur (K. Olszewski), a także odbudowę Starego Miasta w Warszawie, uznaną przez Ch. Jencksa za jedno ze zresztą licznych źródeł postmodernizmu. Nie jest to wiele. Szczególnie żałować trzeba, że nie przebiły się do świadomości świata: teoria elementów kompozycji urbanistycznej K. Wejcherta, przedwojenna budowa Gdyni i Centralnego Okręgu Przemysłowego, powojenna akcja planów uproszczonych na Ziemiach Odzyskanych czy Linearny System Ciągły O. Hansena. Czy dziś mamy szanse wejścia do annałów urbanistyki światowej? Może to być trudne, zważywszy na fakt lekceważenia pracy urbanistów, najlepszych znawców urbanistyki jako nauki i sztuki budowy, przez tych wszystkich, którzy odpowiadają dziś za kształt polskiej przestrzeni.

EN

It is not easy to judge, which contemporary Polish urbanist efforts are achievements of international stature. Necessary are assessment criteria, but these will never be sufficiently obvious and accepted by all. That is why it is better to present a simple review of works considered to be icons of Polish urban planning, with the annotation whether they are known abroad. For better presentation one can introduce a division in line with the definition that urban planning is the science and art of city building. And so, in the domain of science, it is an achievement to have introduced into general use threshold analysis as done by B. Malisz and later J. Kozłowski (1963). In respect of studies from the borderground of science and design, then indisputably one must mention the design of Functional Warsaw by J.O.Chmielewski and Sz.Syrkus (1933). Noticed laureates of urban planning competitions are J.M. Chmielewski, J. Kazubiński and K.Kuraś with their team, authors of the design for Espoo township, Finland (1967), and K. Domaradzki, O. Dziekoński and Z. Garbowski with team, authors of the reconstruction project for New Belgrade in Yugoslavia (1986). Among the successes can be counted the work of many Polish urban planners in UN bodies and with projects related to such cities as e.g. Singapore (K. Olszewski), or the rebuilding of the Old Town in Warsaw, acknowledged by Ch. Jencks to be one of the (many) sources of postmodernism. This is not much. One may particularly regret failure to bring to the world's notice of the theory of elements of urban composition by K. Wejchert, the pre-war development of Gdynia and the Central Industrial Zone, the post-war initiative of simplified planning on the Recovered Lands done under the direction of K. Wejchert and H. Adamczewska, and construction as of 1952 of the new town of Tychy in Silesia, designed by the same authors, or the Continuous Linear System of O. Hansen. Do we nowadays have the prospect of making the annals of urban planning in the world? This may prove difficult, considering the fact that urban planners are held in disregard, the best specialists in urban planning as a science and art of construction, by those who are today responsible for the shape of Polish space.

18

Przeszłość stale istnieje

Gzell S.

Czasopismo Techniczne. Architektura

|

2011

|

R. 108, z. 4-A/1

165--174

PL

Z tekstów pisanych na krakowską konferencję przez dziesięć lat wybieram to, co składało się na mój ogląd zmienności i trwałości w architekturze i urbanistyce. Wybrane zdania i akapity mają tworzyć całość, przekonującą mnie samego, że problem ten zawsze traktowałem tak samo.

EN

I decided to make word-for-word citation from my own texts prepared previously for Cracow Conferences, to check to what extend my approach to the problem of changes in architecture and town planning has been evolving – or maybe not. I fact, I am still of the same opinion in many points, so it means the past still exists.

19

Neomonumentalizm: wielka siostra Europa

Gzell S.

Czasopismo Techniczne. Architektura

|

2010

|

R. 107, z. 7-A/1

120-123

PL

Cechą dzisiejszej architektury w Polsce po przystąpieniu do UE jest uzależnienie jej od ekonomii, uśrednienie obrazu oraz ujednolicenie, widoczne zresztą w skali kontynentu. Niestety, dobrym przykładem nie są budynki urzędów Unii, choć można by się spodziewać czegoś innego. Urzędy UE są monumentalne i odległe od mieszkańców miast, w których są budowane. Tak budowana Bruksela, stolica Europy, jest ostrzeżeniem przed architektonicznym jutrem, jakie może się zdarzyć.

EN

The main feature of today's architecture in Poland, after its entry to the EU, is cheap economization, middling quality and homogeneous picture being viewed in the scale of the continent as well. Unfortunately, EU office buildings are not a good example to follow. They are oversized, super-monumental, far and fenced from the inhabitants of the cities where they were implemented. Brussels, built in such a manner, is a kind of warning against unwanted architectural future which can happen anyway.

20

Miastotwórcza rola transportu w teorii urbanistyki

Gzell S.

Czasopismo Techniczne. Architektura

|

2010

|

R. 107, z. 1-A

5-19

PL

Wyrażona w tytule tomu współzależność: transport a logika formy urbanistycznej zachęciła autora artykułu do zarysowania syntezy, której "głównym bohaterem" jest miasto nowoczesne. Przeciwstawiona innym formułom doktrynalnym jak np. socrealizm a także współczesnym eksperymentom Nowej Urbanistyki, struktura przestrzenna miasta z czasów modernizmu jest nadal wdzięcznym przedmiotem badań nad teoretycznymi podejściami do problemu budowania formy urbanistycznej w kontekście funkcji transportowych. Osią kompozycyjną tekstu jest pytanie o rolę ulicy w przestrzennej strukturze miasta a zwłaszcza kwestia dualizmu: ulica jako element świadomie komponowanej przestrzeni urbanistycznej i jednocześnie jako czynnik strukturotwórczy zmieniający strukturę miejską odpowiednio do ewolucji i rewolucji w systemach transportowych. Geometria układu ulicznego traktowana jest tutaj jako jedno z głównych kryteriów typologii przestrzennych form miasta. W artykule opisano sześć takich typów ("szachownica", "ogród", "linia", "węzeł", "korytarz", "sieć"). Przegląd zamykają pytania o szanse skutecznego przeciwdziałania negatywnym skutkom "rozlewania się miast" i wyjścia z pułapki - z "ideowej próżni" - w jakiej znalazła się dzisiejsza urbanistyka.

EN

Encouraged by the title of this volume: transport and the logic of urban form, the author of this paper outlines the synthesis having The City of Modern Movement as the main hero. Contrasted with other doctrinal formulations such as "social realism" and contemporary experiments of New Urbanism, still The City of Modern Movement is suitable a subject for studying theoretical approaches to the problem of principles governing the formation of urban spatial structure in the context of transport functions. Compositional axis of the paper is the question about the role of the street in urban spatial structure and - in particular - the dualism: street as the element of consciously composed urban space versus the structure formation/form generative factor changing the city structure respectively to the evolution and revolution in transport system. The geometry of street pattern is regarded here as the main criterion in the typology of urban form. In the paper six types of form are discussed (chessboard, "garden", line, knot, corridor, net). The review is concluded by questions about the chances of effective counteraction to negative impact of urban sprawl and how to come out of "ideological vacuum" in which today urbanism is trapped.