Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Odpady komunalne po procesie mechaniczno-biologicznego przetwarzania jako źródło wodorozpuszczalnej frakcji wybranych pierwiastków

Tabak M., Bobowiec A., Bik-Małodzińska M., Filipek-Mazur B., Gruszka P.

Przemysł Chemiczny

|

2018

|

T. 97, nr 11

1921--1924

PL

Przeprowadzono badania właściwości chemicznych wodnych wyciągów pozyskanych ze stabilizatów otrzymanych w procesie mechaniczno- biologicznego przetwarzania zmieszanych odpadów komunalnych. Porównanie stanowiły wyciągi uzyskane z odpadów po mechanicznym przetworzeniu i z kompostów. Wszystkie odpady wykazywały alkaliczny charakter. Stabilizaty wykazywały średnie zasolenie w porównaniu z pozostałymi materiałami. Stabilizaty cecho wały się najmniejszą średnią zawartością wodorozpuszczalnej frakcji węgla organicznego. Oznaczone w wyciągach ze stabilizatów średnie zawartości P, K, Ca, Mg, Na, Fe, Zn, Mn, Cr i Ni były o 27-81% mniejsze niż w odpadach po mechanicznym przetworzeniu. W porównaniu z wyciągami z kompostów, wyciągi ze stabilizatów cechowały się o 0,3–464% większą średnią zawartością wodorozpuszczalnej frakcji Ca, Mg, Na, Zn, Cu, Mn, Cr i Ni, a mniejszą o 56-85% średnią zawartością P, K i Fe.

EN

Seven municipal wastes after mech. and biol. stabilization (grain size up to 20 mm) were dried, mech. disintegrated and extd. with redistd. H2O. The exts. were studied for pH, elec. condy., and contents of org. C and 13 elements. The results were compared with only mech. treated wastes and composts. The stabilized wastes had medium salinity and lowest content of water-soluble fraction of org. C. The contents of P, K, Ca, Mg, Na, Fe, Zn, Mn, Cr and Ni in the exts. were lower by 27-81% in relation to the only mech. treated waste but higher (by 0.3-464%) contents of Ca, Mg, Na, Zn, Cu, Mn, C and Ni than the exts. obtained from compost. The stabilized waste had also lower content of H2O-sol. fraction of P, K and Fe (by 56-85%) than the compost.

2

Effect of the fertilizer application method on soil abundance in available sulfur

Tabak M., Filipek-Mazur B.

Agricultural Engineering

|

2018

|

Vol. 22, No. 4

81--88

EN

Efficient increase in the content of available forms of elements in soil depends not only on their total content introduced to soil material, but also on the technology of its application. Technology consists of techniques and date of application as well as agronomic practices aimed at maintaining proper conditions for element transformations. The method of application of waste elemental sulfur and ground phosphate rock was assessed. Doses of 20 and 40 mg S as well as 40 and 80 mg P·kg-1 d.m. were added to medium soil; 30 and 60 mg S as well as 60 and 120 mg P·kg-1 d.m. were added to heavy soil. The soil samples were collected on the day of application of materials and after 15, 30, 60 and 90 days. The soil pH value decreased during the incubation. An increase in available sulfur content was observed in both soils after elemental sulfur application; the sulfur content in the medium soil depended on the dose of waste. The soils with the addition of a double dose of ground phosphate rock had the highest content of available phosphorus.

PL

Efektywne zwiększanie zawartości przyswajalnych form pierwiastków w glebie jest związane nie tylko z sumaryczną ich ilością wprowadzaną do gleby, ale także z technologią aplikacji. Na technologię składają się techniki i termin aplikacji oraz zabiegi agrotechniczne mające na celu utrzymanie właściwych warunków przemian pierwiastków. Oceniono metodę aplikacji odpadowej siarki pierwiastkowej i mączki fosforytowej. Do gleby średniej wprowadzono 20 i 40 mg S oraz 40 i 80 mg P, a do gleby gleby ciężkiej 30 i 60 mg S oraz 60 i 120 mg P·kg-1 . Próbki gleb pobrano w dniu wprowadzenia materiałów oraz po 15, 30, 60 i 90 dniach. W trakcie inkubacji stwierdzono zmniejszenie wartości pH obu gleb. W obu glebach stwierdzono zwiększenie zawartości siarki przyswajalnej po aplikacji siarki pierwiastkowej; w glebie średniej zawartość siarki zależała od dawki odpadu. Najwięcej fosforu przyswajalnego zawierały gleby z dodatkiem podwójnej dawki mączki fosforytowej.

3

The effect of sulphur-containing fertilizers on soil biological properties

Filipek-Mazur B., Gorczyca O., Tabaka M.

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

|

2017

|

T. 17, z. 2

69--81

EN

The aim of this paper was to determine the effect of sulphur-containing mineral fertilizers on the number of microorganisms and soil enzymatic activity. The research was carried out under conditions of a two-year field experiment. The effect of fertilization with sulphur in the sulphate form (ammonium sulphate and Saletrosan 26 makro) and in the elemental form (Wigor S) was analysed with respect to the control treatment without fertilization and to the treatment fertilized only with nitrogen, phosphorus and potassium. The effect of sulphur fertilizers was analysed at two levels of fertilization. In the first year of the experiment, spring rape was the test plant, and in the second year – winter wheat. The number of microorganisms (total number of bacteria, fungi and actinomycetes, as well as the number of sulphur bacteria) was determined by plate count method. Dehydrogenase and arylsulfatase activity was determined by colorimetric method, whereas catalase activity by manganometric method. During both years of the research, the number of microorganisms in the fertilized soil was greater than in the non-fertilized soil or these numbers were similar. Fertilization with a double dose of sulphur fertilizers had a stronger stimulating effect on the growth of fungi and actinomycetes than fertilization with a single dose. Compared to the soil fertilized with mineral fertilizers without sulphur, sulphur fertilization stimulated the growth of bacteria, fungi and actinomycetes especially after the first year of the research. The effect of fertilization on soil enzymatic activity was low.

PL

Celem pracy było określenie wpływu nawozów mineralnych zawierających siarkę na liczebność drobnoustrojów i aktywność enzymatyczną gleby. Badania prowadzono w warunkach dwuletniego doświadczenia polowego. Wpływ nawożenia siarką w formie siarczanowej (pod postacią siarczanu amonu i Saletrosanu 26 makro) i elementarnej (w formie Wigoru S) analizowano w odniesieniu do obiektu kontrolnego bez nawożenia oraz obiektu z nawożeniem jedynie azotem, fosforem i potasem. Działanie nawozów siarkowych analizowano na dwóch poziomach nawożenia. W pierwszym roku doświadczenia rośliną testową był rzepak jary, a w drugim roku pszenica ozima. Liczebność drobnoustrojów (ogólnej liczby bakterii, grzybów i promieniowców oraz liczby bakterii siarkowych) oznaczono metodą płytkową. Aktywność dehydrogenaz i arylosulfatazy oznaczono metodą kolorymetryczną, natomiast aktywność katalazy metodą manganometryczną. W ciągu obu lat badań liczebność drobnoustrojów w glebie nawożonej była większa niż w glebie nienawożonej lub liczebności te były zbliżone. Nawożenie podwójną dawką nawozów siarkowych silniej stymulowało rozwój grzybów i promieniowców niż nawożenie pojedynczą dawką. W porównaniu do gleby nawożonej nawozami mineralnymi bez siarki, nawożenie siarką stymulowało rozwój bakterii, grzybów i promieniowców zwłaszcza po pierwszym roku badań. Wpływ nawożenia na aktywność enzymatyczną gleby był mały.

4

Siarka w glebach województwa małopolskiego – ocena zasobności i modelowanie zawartości pierwiastka w glebach

Filipek-Mazur B., Tabak M., Gorczyca O.

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

|

2017

|

T. 17, z. 2

51--68

PL

Celem badań było określenie zasobności gleb województwa małopolskiego w siarkę ogółem i siarkę siarczanową oraz zbadanie zależności między zawartością obu form siarki a wartością pH gleb, zawartością części spławialnych, węgla organicznego i azotu ogółem w glebach. Materiał badawczy (100 próbek gleb) pobrano w 2010 r. z terenu województwa małopolskiego. Próbki pochodziły z pól uprawnych, łąk i lasów, z warstwy gleby o głębokości 0–20 cm. Badane gleby zaklasyfikowano w większości do pyłów i glin. Utwory bardzo kwaśne, kwaśne i lekko kwaśne stanowiły 69%. Gleby województwa małopolskiego zawierały 3,1–9,1 g węgla organicznego, 0,31–7,16 g azotu ogółem, 74–1425 mg siarki ogółem i 5,0–172,5 mg siarki siarczanowej w 1 kg s.m. Większość gleb cechowała się niską i średnią zawartością siarki. Zawartość węgla organicznego, azotu ogółem, siarki ogółem i siarki siarczanowej w glebach była z reguły istotnie dodatnio skorelowana. Opracowane na podstawie analizowanych parametrów modele zawartości siarki siarczanowej w glebach wyjaśniały badane zależności w większym stopniu niż modele zawartości siarki ogółem.

EN

The aim of the research was to assess the richness of soils of Małopolska province in total and sulphate sulphur. Another aim of the research was to study the relation between the content of both sulphur forms and pH value of soils as well as content of floatable particles, organic carbon and total nitrogen in the soils. The research material (100 soil samples) was taken in 2010 from Małopolska province. Samples were taken from arable fields, meadows and forests; from the 0–20 cm deep soil layer. Most of the studied soils were classified as silts and loams. 69% of the examined soils had very acid, acid and slightly acid reaction. The soils of the Małopolska province contained 3.1–9.1 g organic carbon, 0.31–7.16 g total nitrogen, 74–1425 mg total sulphur, and 5.0–172.5 mg sulphate sulphur per 1 kg DM. Most of the soils were characterized by a low and medium sulphur content. As a rule, concentrations of organic carbon, total nitrogen, total sulphur and sulphate sulphur in the soils were significantly positively correlated. Models of the sulphate sulphur content in the soils, based on the analyzed parameters, explained the studied relations better than the models of the total sulphur content.

5

Content of lead in maize and soil fertilized with organic materials derived from waste

Filipek-Mazur B., Tabak M.

Ecological Chemistry and Engineering. A

|

2015

|

Vol. 22, nr 1

75--82

EN

The research was conducted to determine the influence of fertilization with waste organic materials on the content and uptake of lead by maize as well as on the total content of lead in soil. The three-year field experiment comprised 7 treatments: a non-fertilized soil (control treatment) as well as a soil fertilized with mineral fertilizers, cattle manure, green waste compost, sewage sludge, compost from sewage sludge and straw as well as with a mixture of sewage sludge and hard coal ash. Maize cultivated for silage was the test plant. The lead content in the above-ground parts of plants and in the soil was determined using ICP-AES method. During the research, no lead pollution of the soil or the above-ground parts of the maize was found. No statistically significant effect of fertilization on the lead content in the maize was found or the fertilized plants contained considerably less of the element than the control plants. The lowest weighted mean content of lead was found in the maize fertilized with the green waste compost, sewage sludge as well as with the compost from sludge and straw. Soil with the lowest lead content was the soil of the treatment fertilized with organic materials. The soil fertilized with the green waste compost (all the years), sewage sludge (2nd year) as well as with the mixture of sludge and ash (1st and 2nd year) contained significantly more lead than the soil fertilized with mineral fertilizers.

PL

Celem badań było określenie wpływu nawożenia materiałami organicznymi pochodzenia odpadowego na zawartość i pobranie ołowiu przez kukurydzę oraz na ogólną zawartość ołowiu w glebie. Trzyletnie doświadczenie polowe obejmowało 7 obiektów: glebę nienawożoną (kontrola) oraz glebę nawożoną nawozami mineralnymi, obornikiem bydlęcym, kompostem z odpadów zielonych, osadem ściekowym, kompostem z osadu ściekowego i słomy oraz mieszaniną osadu ściekowego i popiołu z węgla kamiennego. Rośliną testową była kukurydza uprawiana na kiszonkę. Zawartość ołowiu w częściach nadziemnych roślin i glebie oznaczono metodą ICP-AES. W trakcie prowadzenia badań nie stwierdzono zanieczyszczenia gleby i części nadziemnych kukurydzy ołowiem. Nie wykazano istotnego statystycznie wpływu nawożenia na zawartość ołowiu w kukurydzy lub rośliny nawożone zawierały istotnie mniej pierwiastka niż rośliny z obiektu kontrolnego. Najmniejszą średnią ważoną zawartość ołowiu stwierdzono w kukurydzy nawożonej kompostem z odpadów zielonych, osadem ściekowym oraz kompostem z osadu i słomy. Gleba nawożona nawozami mineralnymi zawierała najmniej ołowiu. Gleba nawożona kompostem z odpadów zielonych (wszystkie lata), osadem ściekowym (II rok) oraz mieszaniną osadu i popiołu (I i II rok) zawierała istotnie więcej ołowiu niż gleba nawożona nawozami mineralnymi.

6

Content of polycyclic aromatic hydrocarbons in soils exposed to traffic pollution

Filipek-Mazur B., Tabak M., Gorczyca O.

Proceedings of ECOpole

|

2014

|

Vol. 8, No. 1

31--35

EN

The aim of the research was to determine the impact of traffic pollution on the content of 11 polycyclic aromatic hydrocarbons (PAHs) in soils: naphtalene, acenaphtene, acenaphtylene, fluorene, phenantrene, anthracene, fluoranthene, pyrene, benz[a]anthracene, chrysene as well as benzo[a]pyrene. The research material consisted of soil samples collected from 13 points located along regional road No. 957 passing through Zawoja (southern Poland, Malopolska region). In each point the soil samples were collected from sites located 5 and 200 m from the road edge. The PAHs content was determined using gas chromatography with mass detection, after solid phase extraction. Mean contents of individual PAHs in samples collected closer to the roadway were higher than mean contents in samples collected farther. Differences in the content of PAHs between samples collected at a distance of 5 m and 200 m from the edge of the roadway were increasing along with the increase of number of rings in the PAHs, i.e. soils located at a distance of 5 m from the edge of the roadway contained 9% more naphtalene, 37-294% more 3-ring compounds, 260-333% more 4-ring compounds, and 324% more benzo[a]pyrene.

PL

Celem badań było określenie wpływu emisji zanieczyszczeń komunikacyjnych na zawartość 11 wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych (WWA) w glebach, tj.: naftalenu, acenaftenu, acenaftylenu, fluorenu, fenantrenu, antracenu, fluorantenu, pirenu, benz(a)antracenu, chryzenu oraz benzo(a)pirenu. Materiał badawczy stanowiły próbki gleb pobrane z 13 punktów położonych wzdłuż drogi wojewódzkiej nr 957 na terenie Zawoi (południowa Polska, województwo małopolskie). W każdym punkcie próbki gleb pobrano z miejsc odległych o 5 i 200 m od brzegu jezdni. Zawartość WWA oznaczono techniką chromatografii gazowej z detekcją masową, po ekstrakcji do fazy stałej. Średnie zawartości poszczególnych WWA w próbkach pobranych bliżej jezdni były większe od średnich zawartości w próbkach pobranych w większej odległości. Różnice w zawartości WWA pomiędzy próbkami pobranymi w odległości 5 i 200 m od brzegu jezdni zwiększały się wraz ze zwiększaniem liczby pierścieni w cząsteczkach WWA - gleby położone w odległości 5 m od brzegu jedni zawierały o 9% więcej naftalenu, o 37-294% więcej związków 3-pierścieniowych, o 260-333% więcej związków 4-pierścieniowych i o 324% więcej benzo(a)pirenu.

7

Enzymatic activity of soils exposed to transportation pollutants, located along road no. 957

Filipek-Mazur B., Tabak M., Gorczyca O.

Journal of Ecological Engineering

|

2014

|

Vol. 15, nr 4

145--149

EN

he research was conducted in order to determine the catalase, dehydrogenase, and arylsulfatase activities of soils exposed to transportation pollutants. The research material consisted of soil samples collected from points located along road no. 957 at a section passing through Zawoja (the Malopolska Region), from places at a distance of 5 and 200 m from the road edge. The samples were collected from a 0–10 cm layer, from areas covered with grasses. No considerable diversification in the enzymatic activity of the soils, depending on their distance from the road edge, was found. The mean activity of catalase and dehydrogenases in the soils located 5 m from the road edge was, respectively, 4 and 7% greater than the activity of the soils located 200 m from the road edge. The mean arylsulfatase activity in the soils located 5 m from the road edge was 3% lower than in the soils located at a distance of 200 m. A positive correlation was found between the catalase and arylsulfatase activities, and the dehy-drogenase activity in the soils.

8

Trace Element Content in Meadow Sward and Soil Along Road No. 957 Passing through Zawoja Village

Filipek-Mazur B., Tabak M., Gorczyca O.

Ecological Chemistry and Engineering. A

|

2013

|

Vol. 20, nr 6

631--641

EN

The aim of the research was to determine content of 5 heavy metals (Cu, Zn, Ni, Pb, Cd) in meadow sward and soil whose samples were collected from points along road No. 957 passing through Zawoja (Poland, Malopolska province). Samples were collected from 13 points, each one at a distance of 5 and 200 m from the road edge. In total, 26 samples of plant and soil material were collected. The content of metals was determined using ICP-AES method. The content of copper and zinc (trace elements that at the same time are bioelements indispensable for plants and animals) in the grass sward was at deficiency (Cu) or was within the range of optimal values (Zn). All the studied plant samples were characterized by higher than optimal lead content. Excessive cadmium content was found in four samples of the sward, which indicates necessity to exclude that biomass from fodder use. As a rule, the studied soils were characterized by a natural or increased content of heavy metals. Soil pollution with heavy metals occurred in particular spots. As a rule, no significant correlation between the content of studied elements in the sward and soil was proven (only the contents of nickel in the plants and soil were significantly positively correlated).

PL

Celem badań było określenie zawartości 5 metali ciężkich (Cu, Zn, Ni, Pb, Cd) w runi łąkowej i glebie pobranych punktowo wzdłuż drogi nr 957 przebiegającej przez Zawoję (województwo małopolskie). Próbki pobrano w 13 punktach, w każdym w odległości 5 i 200 m od skraju jezdni. Łącznie pobrano po 26 próbek materiału roślinnego i glebowego. Zawartość metali oznaczono metodą ICP-AES. W runi trawiastej zawartość metali ciężkich będących równocześnie biopierwiastkami niezbędnymi dla roślin i zwierząt była niedoborowa (Cu) lub mieściła się w zakresie wartości optymalnych (Zn). Wszystkie badane próbki roślinne cechowały się większą od optymalnej zawartością ołowiu. W czterech próbkach runi stwierdzono nadmierną zawartość kadmu, co wskazuje na konieczność wyłączenia tej biomasy z użytkowania paszowego. Badane gleby z reguły cechowały się naturalną lub podwyższoną zawartością metali ciężkich. Zanieczyszczenie gleb metalami ciężkimi miało charakter punktowy. Z reguły nie udowodniono istotnej zależności między zawartością badanych pierwiastków w runi i w glebie (jedynie zawartość niklu w roślinach i glebie była istotnie dodatnio skorelowana).

9

Nitrogen and sulphur fertilization on yielding and zinc content in seeds of winter rape ‘Baldur’ cultivar

Filipek-Mazur B., Lepiarczyk A., Tabak M.

Ecological Chemistry and Engineering. A

|

2013

|

Vol. 20, nr 11

1359--1368

EN

The research was conducted in order to determine the yield of winter rape seeds and zinc content in seeds as a result of fertilization with different doses of nitrogen and sulphur. A three-year field experiment was conducted according to the following scheme (9 treatments): 1. control – without fertilization; 2–4. nitrogen fertilization with doses of 134, 180, and 225 kgN ha–1 in the form of ammonium nitrate (34 % N); 5–7. nitrogen fertilization with doses of 134, 180, and 225 kgN ha–1 in the form of Saletrosan 26 Makro (26 % N and 13 % S); 8. sulphur fertilization with a dose of 60 kgS ha–1 in the form of Saletrosan 26 Makro along with nitrogen complementation with ammonium nitrate to a dose of 180 kgN ha–1; 9. sulphur fertilization with a dose of 60 kgS ha–1 in the form of Saletrosan 26 Makro along with nitrogen complementation with ammonium nitrate to a dose of 225 kgN ha–1. Sulphur application led to an increase in the yield of rape seeds and seed zinc content (and, as a result, also in the element uptake with yield), in comparison with the yield and zinc content in seeds collected from treatments without sulphur application.

PL

Badania wykonano w celu określenia wielkości plonu nasion rzepaku ozimego oraz zawartości w nich cynku w efekcie nawożenia zróżnicowanymi dawkami azotu i siarki. Doświadczenie polowe prowadzone w latach 2009–2012 obejmowało 9 obiektów: 1. kontrola – bez nawożenia; 2–4. nawożenie azotem w dawkach 134, 180 i 225 kgN ha–1 w postaci saletry amonowej (34 % N); 5–7. nawożenie azotem w dawkach 134, 180 i 225 kgN ha–1 w postaci Saletrosanu 26 Makro (26 % N i 13 % S); 8. nawożenie siarką w dawce 60 kgS ha–1 w postaci Saletrosanu 26 Makro uzupełnione azotem (saletra amonowa) do dawki 180 kgN ha–1; 9. nawożenie siarką w dawce 60 kgS ha–1 w postaci Saletrosanu 26 Makro uzupełnione azotem (saletra amonowa) do dawki 225 kgN ha–1. Wykazano, że zastosowanie siarki prowadziło do zwiększenia masy nasion rzepaku i zawartości w nich cynku (a w rezultacie także pobrania tego składnika z plonem), w porównaniu z plonem i zawartością cynku w nasionach zebranych z obiektów bez siarki.

10

Content and Uptake of Nitrogen by Maize Fertilized with Organic Materials Derived from Waste

Tabak M., Filipek-Mazur B.

Ecological Chemistry and Engineering. A

|

2012

|

Vol. 19, nr 6

537-545

EN

The aim of the research was to determine influence of organic materials fertilization on amount of maize yield as well as on nitrogen content in plants and on amount of uptaken nitrogen. The three-year field experiment comprised 7 treatments: non-fertilized soil (control) and soil fertilized with mineral fertilizers: manure, compost from green waste, sewage sludge, compost from sewage sludge and wheat straw as well as with a mixture of sewage sludge and hard coal ash. Maize harvested for silage was the test plant. Nitrogen content in the maize top parts was assessed by Kjeldahl method. The yield-forming effect of the compost from green waste and of the sewage sludge was more favorable than the effect of the compost from sludge and straw and the mixture of sludge and ash, and similar to the effect of the manure and the mineral fertilizers. The weighted mean nitrogen content in the fertilized maize was higher than in the control plants. The highest mean element content was assessed in the maize fertilized with the compost from sludge and straw and with the mixture of sludge and ash (as a result of nitrogen cumulation in a relatively small yield of the plants fertilized with those materials). In the 1st year of the research, the amount of nitrogen uptaken from the soil fertilized with the mineral fertilizers was the highest, while in the following years the amount of nitrogen uptaken from the soil fertilized with the manure and organic materials was higher. The total amount of nitrogen uptaken from the soil fertilized with the mineral fertilizers, the manure, the compost from green waste and the sewage sludge was the highest.

PL

Celem badań było określenie wpływu nawożenia materiałami organicznymi na wielkość plonu kukurydzy, zawartość azotu w roślinach oraz ilość pobranego azotu. Przeprowadzono trzyletnie doświadczenie polowe obejmujące 7 obiektów: glebę nienawożoną (kontrola) oraz glebę nawożoną nawozami mineralnymi, obornikiem, kompostem z odpadów zielonych, osadem ściekowym, kompostem z osadu ściekowego i słomy pszennej oraz mieszaniną osadu ściekowego i popiołu z węgla kamiennego. Rośliną testową była kukurydza uprawiana na kiszonkę. Zawartość azotu ogólnego w roślinach oznaczono metodą destylacyjną Kjeldahla. Plonotwórcze działanie kompostu z odpadów zielonych i osadu ściekowego było korzystniejsze niż działanie kompostu z osadu i słomy oraz mieszaniny osadu i popiołu, a jednocześnie zbliżone do działania obornika i nawozów mineralnych. Średnia ważona zawartość azotu w częściach nadziemnych kukurydzy nawożonej była większa niż w roślinach kontrolnych. Największą średnią zawartość pierwiastka stwierdzono w kukurydzy nawożonej kompostem z osadu i słomy oraz mieszaniną osadu i popiołu (na skutek kumulacji azotu w stosunkowo małym plonie roślin nawożonych tymi materiałami). W pierwszym roku badań największa była ilość azotu pobranego z gleby nawożonej nawozami mineralnymi, natomiast w kolejnych latach większa była ilość azotu pobranego z gleby nawożonej obornikiem i materiałami organicznymi. Analizując dane sumaryczne stwierdzono, że największa była ilość azotu pobranego z gleby obiektów nawożonych nawozami mineralnymi, obornikiem, kompostem z odpadów zielonych i osadem ściekowym.

11

Heavy Metals Availability in Soils Exposed to Traffic Pollution

Filipek-Mazur B., Tabak M.

Ecological Chemistry and Engineering. A

|

2011

|

Vol. 18, nr 11

1533-1538

EN

Evaluation of a degree of soils pollution with heavy metals is usually conducted basing on total content of elements. This evaluation should be supplemented by analysis of content of heavy metals forms directly available for living organisms as well as forms which can be relatively easily mobilized. The aim of the research was to determine the content of selected fractions of copper, zinc and chromium in soils located near road No. 957 in the Zawoja passage. The research material consisted of soil samples taken from 13 points (in each point in the distance of 5 and 200 meters from the road edge). The soil samples underwent sequential chemical extraction using Zeien and Brümmer’s method. Extracted were 3 fractions of heavy metals: easily soluble forms, exchangeable forms and bonds with manganese oxides. In general, mean contents of the examined fractions of heavy metals were higher in case of the soils located in the distance of 5 m from the road edge than in the soils located in the distance of 200 m from the road. Copper occurred in soils generally as bound with manganese oxides, whereas zinc and chromium – as exchangeable forms.

PL

Ocena stopnia zanieczyszczenia gleb metalami ciężkimi przeprowadzana jest zazwyczaj na podstawie całkowitej zawartości pierwiastków. Uzupełnieniem tej oceny powinna być analiza zawartości bezpośrednio dostępnych dla organizmów żywych form metali ciężkich oraz form, które stosunkowo łatwo mogą ulec uruchomieniu. Celem niniejszych badań było określenie zawartości wybranych frakcji miedzi, cynku i chromu w glebach położonych w pobliżu drogi nr 957 na odcinku Zawoi. Materiał badawczy stanowiły próbki gleb pobrane z 13 punktów (w każdym punkcie z miejsc oddalonych o 5 i 200 m od brzegu jezdni). Próbki gleb poddano sekwencyjnej ekstrakcji chemicznej według metody Zeiena i Brümmera. Wyekstrahowano 3 frakcje metali ciężkich: formy łatwo rozpuszczalne, formy wymienne oraz połączenia z tlenkami manganu. Z reguły większe średnie zawartości badanych frakcji metali ciężkich stwierdzono w odniesieniu do gleb położonych w odległości 5 m od brzegu jezdni niż gleb w odległości 200 m od jezdni. Miedź występowała głównie w formie połączeń z tlenkami manganu, natomiast cynk i chrom - jako formy wymienne.

12

Formation of Maize Yield as a Result of Fertilization with Organic Materials

Tabak M., Filipek-Mazur B.

Ecological Chemistry and Engineering. A

|

2011

|

Vol. 18, nr 9-10

1355-1362

EN

The research aimed at determining the influence of organic materials fertilization on the amount of the maize yield. During 2 years of the field study direct and consequent effects of the materials used in fertilizing were determined. The research comprised 7 objects: non-fertilized soil and soil fertilized with mineral fertilizers, cattle manure, compost from green waste, sewage sludge, compost from sewage sludge and straw as well as with a mix of sewage sludge and hard coal ash. Pioneer ‘PR 39F58’ maize cv. harvested for silage was the test plant in both years of the experiment. Fertilization with organic materials usually resulted in increasing the yield of both fresh matter of the maize top parts and fresh matter of the maize cobs. It was not stated that the examined organic materials affected the yield amount more favorably than mineral fertilizers or manure. From among the analyzed materials, the compost from green waste had the strongest yield-forming effect, whereas the mixture of sewage sludge and hard coal ash had the weakest effect.

PL

Celem badań było określenie wpływu nawożenia materiałami organicznymi na ilość plonu kukurydzy. W dwuletnim doświadczeniu polowym oceniono bezpośrednie oraz następcze działanie zastosowanych do nawożenia materiałów. Doświadczenie obejmowało 7 obiektów: glebę nienawożoną oraz glebę nawożoną nawozami mineralnymi, obornikiem bydlęcym, kompostem z odpadów zielonych, osadem ściekowym, kompostem z osadu ściekowego i słomy oraz mieszaniną osadu ściekowego i popiołu z węgla kamiennego. Rośliną testową w obu latach była kukurydza odmiany 'PR 39F58' firmy Pioneer, zbierana z przeznaczeniem na kiszonkę. Nawożenie materiałami organicznymi zazwyczaj skutkowało zwiększeniem plonu świeżej masy części nadziemnych oraz świeżej masy kolb kukurydzy. Nie stwierdzono, by badane materiały organiczne oddziaływały na ilość plonu korzystniej niż nawozy mineralne i obornik. Spośród analizowanych materiałów, najsilniejszym działaniem plonotwórczym cechował się kompost z odpadów zielonych, natomiast najsłabszym - mieszanina osadu ściekowego i popiołu z węgla kamiennego.

13

Yielding and the Contents of Calcium, Magnesium and Sodium in Maize Fertilized with Organic Materials

Gondek K., Filipek-Mazur B.

Ecological Chemistry and Engineering. A

|

2009

|

Vol. 16, nr 10

1283-1292

EN

The use of sewage sludge for plant fertilization seems to be the most rational method of their management, which does not imply their advantageous effect on the yield biological value. Because of the necessity of balancing minerals in animal nutrition, the investigations aimed at an assessment of the contents of calcium, magnesium and sodium in maize biomass fertilized with sewage sludge and mixtures sewage sludge and peat, cultivated in soils with diversified texture. Over the three year period of the experiment, fertilization with sewage sludge and sludge mixtures with peat, had a more favorable effect on maize biomass yield than treatment with mineral salts. Maize fertilization with sewage sludge and sludge mixtures with peat did not cause any significant increase in the contents of the analyzed macroelements, except for calcium in maize shoots, in comparison with farmyard manure. Fodder value of the obtained maize shoots was Iow with respect to the investigated elements. Low value of CarMg ratio evidences that the analyzed maize biomass contained too small amounts of calcium in relation to magnesium. While using the plant biomass fertilized with sewage sludge or other waste materials for animal feeds, one should remember about supplementing mineral components, such as Ca, Mg and Na because the amounts of these elements taken up by animals may be insufficient.

PL

Wykorzystanie osadów ściekowych do nawożenia roślin wydaje się najbardziej racjonalnym sposobem ich utylizacji, co nie jest równoznaczne z ich korzystnym działaniem na wartość biologiczną plonu. Wobec konieczności bilansowania ilości składników mineralnych w żywieniu zwierząt, celem przeprowadzonych badań była ocena zawartości wapnia, magnezu i sodu w biomasie kukurydzy nawożonej osadami ściekowymi i mieszaninami osadów ściekowych z lordem, uprawianej na glebach o zróżnicowanym składzie granulometrycznym. Nawożenie osadami ściekowymi i mieszaninami osadów ściekowych z torfem w trzyletnim okresie badań działało korzystniej na plon biomasy kukurydzy niż nawożenie solami mineralnymi. Nawożenie kukurydzy osadami ściekowymi i mieszaninami osadów ściekowych z torfem nie spowodowało znacznego zwiększenia zawartości badanych makroskładników, poza wapniem w częściach nadziemnych kukurydzy, w porównaniu z nawożeniem obornikiem. Wartość paszowa uzyskanej biomasy części nadziemnych kukurydzy pod względem zawartości badanych pierwiastków była mała. Mała wartość stosunku Ca : Mg świadczy, że analizowana biomasa kukurydzy zawierała za mało wapnia w stosunku do magnezu. Przy wykorzystaniu biomasy roślin nawożonych osadami ściekowymi lub innymi materiałami pochodzenia odpadowego do celów paszowych należy pamiętać o uzupełnieniu składników mineralnych, takich jak Ca, Mg i Na, ponieważ ilość tych składników pobrana przez zwierzęta z paszą może okazać się niewystarczająca.

14

Effect of Sulphur Fertilization on Yielding and Total Content of Nitrogen, Nitrates (V) and Sulphur in White Mustard

Filipek-Mazur B., Gryzełko M.

Ecological Chemistry and Engineering. A

|

2009

|

Vol. 16, nr 5/6

549-554

EN

In 2-year pot experiments the direct and consequent effect of sulphur contained in the new fertilizer: ammonium nitrate sulphate designed for manufacturing, on yielding and the contents of nitrogen and sulphur in white mustard were analyzed. Effectiveness of the new fertilizer was compared with ammonium sulphate and NPK fertilization without sulphur. Two doses of sulphur fertilizers were applied in the lst year of the experiment, while in the 2nd its consequent effect was researched at the identical NPK treatment. Mustard was harvested at flowering stage. In the lst year of the experiment increase in mustard yields depended on NPK fertilization without any significant sulphur effect. In the second year the conseąuent effect of sulphur led to an increase in yields by between 10 and 27 % and the greatest was registered in treatments where the new fertilizer was used. Sulphur fertilization nad no significant effect on nitrogen content or the degree of this element utilization from fertilizers. In comparison with NPK treatment application of fertilizers containing sulphur caused a con-siderable increase in sulphur content in mustard. Fertilization with sulphur caused an increase in nitrate(V) content in mustard shoots in the lst year of the experiment, particularly in treatments where a double dose of this element was used. In the 2nd year of the experiment at absolutely higher N-NO3 content a decline in the level of this nitrogen form was detected in plants under which sulphur was applied. The share of N-NO3 in total nitrogen content in mustard ranged between 1.73 and 7.46 % in the lst year of the experiment, whereas it was higher in the second year and ranged from 6.14 to 11.45 %.

PL

W 2-letnim doświadczeniu wazonowym badano bezpośredni i następczy wpływ siarki zawartej w projektowanym do produkcji nowym nawozie saletrosiarczanie amonu na plonowanie oraz zawartość azotu i siarki w gorczycy białej. Efektywność nowego nawozu porównywano z siarczanem amonu i nawożeniem NPK bez siarki. Nawożenie siarką w dwóch dawkach stosowano w I roku doświadczenia, a w II roku badano następcze jej działanie przy jednakowym nawożeniu NPK. Gorczycę zbierano w fazie kwitnienia. W I roku doświadczenia zwiększenie plonów gorczycy zależało od nawożenia NPK, bez znaczącego wpływu siarki. W drugim roku następcze działanie siarki spowodowało wzrost plonów o 10 do 27 %, największy w obiektach z nowym nawozem. Nawożenie siarką nie miało znacznego wpływu na zawartość azotu w gorczycy i stopień wykorzystania tego składnika z nawozów. W porównaniu z obiektem NPK stosowanie nawozów zawierających siarkę spowodowało znaczne zwiększenie zawartości siarki w gorczycy. Nawożenie siarką powodowało w I roku doświadczenia wzrost zawartości azotanów(V) w częściach nadziemnych gorczycy, zwłaszcza w obiektach z podwójną dawką tego pierwiastka. W II roku badań, przy bezwzględnie większej zawartości N-NO3, stwierdzono obniżenie poziomu tej formy azotu w roślinach, pod które stosowano siarkę. Udział N-NO3 w całkowitej zawartości azotu w gorczycy mieścił się w zakresie od 1,73 do 7,46 % w l roku doświadczenia, a w II roku był większy i wynosił 6,14-11,45 %.

15

Changes of soil microbiological activity after application of organic waste materials

Filipek-Mazur B., Gryzełko M.

Ecological Chemistry and Engineering. A

|

2008

|

Vol. 15, nr 10

1049-1056

EN

The investigations aimed at determining the effect of fertilization with composts produced using Kneer, MUT Kyberferm and MUT Dano technologies on soil microbiological activity. A sixty four-day .incubation experiment was conducted comprising six treatments: 1) soil without supplements (control), 2) soil supplemented with mineral form s of nitrogen, potassium and phosphorus, 3) soil with pig manure admixture, 4) soil with an addition of composts produced using Kneer technology, 5) soil with a supplement of compost produced using MUT Kyber-ferm technology and 6) soil with an admixture of compost produced using MUT Dano technology. Compost and manure doses were established on the basis of their nitrogen contents. On all treatments, except the control, uni-form fertilization was applied ie: 0.15 g N, 0.10 g P and 0.20 g K kg-1 of soil. In order to equalize phosphorus and potassium content, mineral salts Ca(H2PO4)2 . H2O and KCl were used. It was demonstrated that the soil fertilized with composts was characterized by a lower population of mesophilous bacteria but a higher population of filamentous fungi and Actinomycetales than the control soil.

PL

Celem badań było określenie wpływu nawożenia kompostami, wytwarzanymi według technologii Kneer, MUT Kyberferm oraz MUT Dano, na aktywność mikrobiologiczną gleby. Przeprowadzono, trwające sześćdziesiąt cztery dni, doświadczenie inkubacyjne obejmujące sześć obiektów nawozowych: 1) glebę bez dodatków (kontrola), 2) glebę z dodatkiem mineralnych form azotu, fosforu i potasu, 3) glebę z dodatkiem obornika od trzody chlewnej, 4) glebę z dodatkiem kompostu wytwarzanego według technologii Kneer, 5) glebę z dodatkiem kompostu produ-kowanego metodą MUT Kyberferm, 6) glebę z dodatkiem kompostu wytwarzanego według technologii MUT DANO. Dawki kompostów i obornika ustalono na podstawie zawartości w nich azotu. We wszystkich obiektach nawozowych (poza kontrolą) zastosowano jednolite nawożenie w ilości: 0,15 g N, 0,10 g P i 0,20 g K kg-1 gleby; do wyrównania zawartości fosforu i potasu zastosowano sole mineralne Ca(H2PO4)2 H2O i KCl. Wykazano, że gleba nawożona kompostami cechowała się mniejszą liczebnością bakterii mezofilnych, natomiast większą liczebnością grzybów pleśniowych i promieniowców niż gleba kontrolna.

16

Changes of physicochemical properties of soil as a result of applying fertilizers containing sulphur

Gryzełko M., Filipek-Mazur B.

Ecological Chemistry and Engineering. A

|

2008

|

Vol. 15, nr 10

1067-1073

EN

The aim of the two-year pot experiment was to determine the effect of usage fertilizers containing sulphur on physicochemical properties of soil. The influence of ammonium sulphate, nitro-chalk with sulphur and ammonium nitrate sulphate 26: 13 (N:S) was investigated. Each fertilizer was applied in two doses: 0.15 g S per pot and 0.30 g S per pot. Doses of nitrogen, phosphorus and potassium were balanced to equal levels. As a reference, unfertilized soil as well as soil of mineral treatment (NPKmin without sulphur) were applied. White mustard (Sinapis alba L.), 'Barka' cv., was the test plant. Soil samples used for physicochemical analyses were collected each year after the plant harvest. The fertilization (both with sulphur supplement and NPKmin without sulphur) caused an increase in hydrolytic acidity and a decrease in soil pH value. Soil acidification was intensifying with time. Organic carbon and total nitrogen content in soil, as well as the changes with time in carbon and nitrogen content depended on the kind and the dose of applied fert1lizer. After the first year of the experiment, the ratio of organic carbon to total nitrogen in soil remained within the range of 10.18 and 12.53, whereas after the second year it remained within the range of 11.30 and 13.38. The mentioned above values of the ratio of carbon to nitrogen indicated an intensive mineralization of organic nitrogen compounds. An increase in total sulphur and sulphate sulphur content in soil was observed, which was a result of applying fertilizers containing sulphur. The highest sulphate sulphur content was found in soil which was fertilized with a double sulphur dose. The sulphate sulphur content in soil after the second year of the experiment was higher than after the first year. The ratio of organic carbon to total sulphur in soi1 after the first year of the investigations remained within the range of 58.29 and 69.76, whereas after the second year it remained within the range of 59.90 and 75.88. It indicated an intensive mineralization of sulphur compounds. The ratio of carbon to sulphur in the soil supplemented with fertilizers containing sulphur was narrower than in the unfertilized soil and the soil of mineral treatment (NPKmin without sulphur).

PL

Celem dwuletniego doświadczenia wazonowego było określenie wpływu nawozów zawierających siarkę na wła-ściwości fizykochemiczne gleby. Badano działanie siarczanu amonu, saletrzaku z siarką i saletrosiarczanu amonu 26:13 (N:S). Każdy nawóz zastosowano w dwóch dawkach: 0,15 g S i 0,30 g S na wazon. Dawki azotu, fosforu i potasu były wyrównane do jednakowego poziomu we wszystkich obiektach doświadczalnych (poza obiektem kontrolnym). Jako odniesienie zastosowano glebę nie nawożoną oraz nawożoną mineralnie (NPKmin bez siarki). Rośliną testową była gorczyca biała odmiany 'Barka'. Próbki gleby do analiz fizykochemicznych pobrano w każdym roku po zbiorze roślin. Nawożenie (zarówno z dodatkiem siarki, jak i NPKmin bez siarki) spowodowało zwiększenie zakwaszenia gleby (zwiększenie wartości kwasowości hydrolitycznej i zmniejszenie wartości pH gleby). Zakwaszanie gleby nasilało się wraz z upływem czasu. Zawartość węgla organicznego i azotu ogólnego w glebie oraz zmiany zawartości węgla i azotu w czasie zależały od rodzaju i dawki zastosowanego nawozu. Po pierwszym roku doświadczenia stosunek węgla organicznego do azotu ogólnego w glebie przyjmował wartości w zakresie 10,18-12,53, natomiast po drugim roku w zakresie 11,30-13,38. Podane wartości stosunku węgla do azo-tu wskazywały na intensywną mineralizację organicznych związków azotu. Stwierdzono zwiększenie zawartości siarki ogólnej i siarczanowej w glebie w wyniku stosowania nawozów zawierających siarkę. Największe zawartości siarki siarczanowej stwierdzono w glebie nawożonej podwójną dawką siarki. Zawartość siarki siarczanowej w glebie po drugim roku doświadczenia była większa niż po pierwszym. Stosunek węgla organicznego do siarki ogólnej w glebie po pierwszym roku badań przyjmował wartości w zakresie 58,29-69,76, natomiast po drugim roku w zakresie 59,90-75,88, co świadczyło o intensywnej mineralizacji związków siarki. Stosunek węgla do siarki w glebie z dodatkiem nawozów zawierających siarkę był węższy niż w glebie nie nawożonej i nawożonej mineralnie (NPKmin bez siarki).

17

Biofuels of I and II generation

Filipek-Mazur B., Gryzełko M.

Ecological Chemistry and Engineering. A

|

2008

|

Vol. 15, nr 9

865-872

EN

Socio-economic development of each country is inevitably connected with increased energy demand. Sources of energy are divided into renewable (wind, water, sun, biomass and biogas) and nonrenewable (hard coal, brown coal, natural gas, petroleum or nuclear energy). International conventions and legislation of individual countries assume an increase of renewable energy share in their energy balance. It has been predicted that by 2020 this increase will reach between 21.3 and 29.6 %. The European Union assumes the 12 % growth of the renewable energy share in the fuel-energy balance by 2010. In Poland it was planned that by 2010 the share of renewable energy in primary energy consumption will reach between 5.06 and 5.74 %. Biomass utilization will contribute most to the increase in energy production from renewable sources. Biomass utilized for energy generation becomes a biofuel. Due to the state of aggregation the biofuels are divided into solid, liquid and biogas. Biofuels comprise: biofuels of I generation such as biodiesel of rapeseed or sunflower oil and other plant oils, or used oil (ORZ), bioethanol (ETOH) - product of fermentation/distilling (cereals, sugar beet and other), biomethane (biogas) - product of organic waste fermentation (sewage), and II generation biofuels like bioethanol of cellulose, synthetic biofuel, synthetic biomethane, biogas and biohydrogen.

PL

Rozwój gospodarczy i społeczny każdego państwa jest nierozerwalnie związany ze zwiększonym zapotrzebowaniem na energię. Dlatego też od czasów rewolucji przemysłowej zużycie energii na świecie systematycznie wzrasta. Źródła energii dzieli się na: odnawialne i nieodnawialne. Energia konwencjonalna wykorzystuje nieodnawialne źródła energii, takie jak: węgiel kamienny, węgiel brunatny, gaz ziemny, ropę naftową oraz energię jądrową. Energia niekonwencjonalna wykorzystuje natomiast odnawialne źródła energii, takie jak: wiatr, woda, słońce, biomasa, biogaz. Konwencje międzynarodowe oraz akty prawne poszczególnych państw uwzględniają w bilansach energetycznych wzrost udziału energii odnawialnej. Przewiduje się, że do roku 2020 wzrost ten na świecie wynosił będzie od 21,3 do 29,6 %. Unia Europejska do roku 2010 zakłada udział energii odnawialnej w bilansie paliwowo-energetycznym na poziomie 12 %. W Polsce przyjęto, że w 2010 roku udział energii odnawialnej w zużyciu energii pierwotnej wyniesie 5,06-5,74 %. Największy udział w przyroście produkcji energii ze źródeł odnawialnych będzie miało energetyczne wykorzystanie biomasy. Biomasa jest to substancja organiczna pochodzenia roślinnego lub zwierzęcego. Jest ona odnawialnym źródłem energii mogącym zastąpić tradycyjne paliwa węglowe. Biomasa wykorzystywana do celów energetycznych staje się biopaliwem. Ze względu na stan skupienia biopaliwa dzieli się na stałe, płynne oraz biogaz. Wśród biopaliw wyróżniamy: biopaliwa J generacji, takie jak biodiesel - z oleju rzepakowego, słonecznikowego, innych olei roślinnych, olej roślinny zużyty (ORZ), bioetanol (ETOH) - produkt fermentacji / destylacji (zboża, buraki cukrowe, inne), bio-metan (biogaz) - produkt fermentacji odpadów organicznych (ścieki) oraz biopaliwa II generacji, takie jak bioetanol z celulozy, biopaliwo syntetyczne, syntetyczny biometan, biogaz, biowodór.

18

Heavy metal contents in soils and plants from areas localized along the no. 4 road within the boundaries of the county of ropczyce-sędziszów. Part 1. Physico-chemical properties of silos and total heavy metal content

Mazur K., Gondek K., Filipek-Mazur B.

Chemia i Inżynieria Ekologiczna

|

2007

|

Vol. 14, nr 5-6

487-496

EN

The investigations were carried out on the degree of heavy metal (Cu, Zn, Pb, Ni, Cd and Cr) pollution of sodded soils along the 28th kilometres of the No. 4 national road depending on the distance from the road (5, 25, 50 and 100 m) and soil profile layer (0-10 and 40-50 cm). The soil physico-chemical properties and total content of heavy metals in soil were given. No significant threat to the soil environment by heavy metals was found at the analysed segment of No. 4 national road. Heavy metal enrichment in the soil sodded layer was observed in relation to subsoil and soil samples collected closest to the roadway. It refers particularly to zinc, lead and copper contents, however limit numbers for their natural contents were not exceeded.

PL

W badaniach oceniano stopień zanieczyszczenia metalami ciężkimi (Cu, Zn, Pb, Ni, Cd, Cr) gleb zadarnionych wzdłuż 28 km odcinka drogi krajowej Nr 4, w zależności od odległości od drogi (5, 25, 50 i 100 m) oraz warstwy profilu glebowego (0-10 i 40-50 cm). Przedstawiono właściwości fizykochemiczne gleb i całkowitą zawartość metali ciężkich. Nie stwierdzono znaczącego zagrożenia środowiska glebowego metalami ciężkimi na badanym odcinku drogi krajowej Nr 4. Stwierdzono wzbogacenie w metale ciężkie warstwy darniowej gleb w stosunku do podglebia oraz próbek gleb z najbliższej odległości od jezdni. Odnosi się to zwłaszcza do zawartości cynku, ołowiu i miedzi, jednak bez przekroczenia liczb granicznych naturalnej zawartości.

19

Heavy metal contents in soils and plants from areas localized along the no. 4 road within the boundaries of the ropczycko-sędziszowski county. Part 3. Heavy metal contents in meadow sward

Filipek-Mazur B., Gondek K., Mazur K.

Chemia i Inżynieria Ekologiczna

|

2007

|

Vol. 14, nr 5-6

445-449

EN

Grasslands are often localized along traffic routes Meadow sward obtained from them is used for animal fodder as green forage or processed into hay, hay silage or silage. The quality of fodder from these grasslands determines animal healthiness, particularly in ruminants and the animal product quality. Sward of pastures and meadows localized in the vicinity of international traffic routes with heavy vehicle traffic is susceptible to various pollutions, including elevated concentrations of heavy metals. The aim of the research was to determine the contents of 6 heavy metals (Zn, Cu, Ni, Cr, Pb and Cd, in meadow sward sampled from 5 points along the No. 4 traffic route within the boundaries of ropczyckosędziszowski county. On each sampling points sward samples were collected at four distances from the road (5; 25; 50 and 100 m). The content of metals assessed by ICP-AES method after dry mineralization in JY 238 Ultrace apparatus. The greatest variability was characteristic of cadmium (97%) and lead (85%) concentrations and the least for zinc and copper, respectively (17 and 18%). On the basis of obtained results it may be stated that the assessed meadow sward was characterized by low heavy metal concentrations, safe for the fodder quality. The level of copper and zinc (bioelements crucial for plants) may be considered deficient.

PL

Użytki zielone są często położone wzdłuż szlaków komunikacyjnych. Pozyskiwana z nich ruń łąkowa przeznaczana jest na paszę dla zwierząt w postaci zielonki, bądź przetwarzana jest na siano, sianokiszonki i kiszonki. Jakość paszy z tych użytków decyduje o zdrowotności zwierząt, zwłaszcza przeżuwaczy i jakości produktów pochodzenia zwierzęcego. Ruń pastwiskowa i łąkowa z użytków położonych w pobliżu dróg międzynarodowych o dużym natężeniu ruchu samochodowego narażona jest na różne zanieczyszczenia, w tym na podwyższoną koncentrację metali ciężkich. Celem badań była ocena zawartości 6 metali ciężkich (Zn, Cu, Ni, Cr, Pb i Cd) w runi łąkowej pobranej z 5 stanowisk wzdłuż trasy komunikacyjnej Nr 4 w obrębie powiatu ropczycko-sędziszowskiego. Na każdym stanowisku próbki runi pobierano w 4 odległościach od drogi (5, 25, 50 i 100 m). Zawartość metali oznaczono, po suchej mineralizacji, metodą ICP-AES z wykorzystaniem aparatu firmy JY 238 Ultrace. Największą zmiennością charakteryzowała się zawartość w runi kadmu (97%) i ołowiu (85%), a najmniejszą cynku i miedzi (odpowiednio 17 i 18%). Na podstawie uzyskanych wyników można stwierdzić, że oceniana ruń łąkowa charakteryzowała się niską zawartością metali ciężkich, bezpieczną z punktu widzenia jakości paszy. Poziom miedzi i cynku (biopierwiastki niezbędne dla roślin i zwierząt) można uznać za niedoborowy.

20

Plonowanie oraz zawartość siarki i azotanów (v) w gorczycy białej nawożonej siarczanami

Filipek-Mazur B., Gondek K., Mazur K.

Inżynieria Ekologiczna

|

2006

|

Nr 17

39-41