PL
 |
EN
Preferencje help
Polish version English version Język
Widoczny [Schowaj] Abstrakt
Liczba wyników

Znaleziono wyników: 21

Liczba wyników na stronie
first rewind previous Strona / 2 next fast forward last
Wyniki wyszukiwania
help Sortuj według:

help Ogranicz wyniki do:
first rewind previous Strona / 2 next fast forward last
1
Content available Właściwości fizykochemiczne powierzchni wybranych materiałów po obróbce strumieniowo-ściernej
Zaborski S., Stechnij T., Masalski J., Poroś D.
Zeszyty Naukowe Politechniki Rzeszowskiej. Mechanika
|
2017
|
z. 89 [295], nr 4
555--561
PL
Celem prezentowanych wyników badań jest ocena stanu warstwy powierzchniowej stali oraz metali lekkich w kontekście parametrów obróbki strumieniowej. Referat zawiera wyniki pomiarów, takich jak: odporność na korozję, chropowatość i mikrotwardość. Praca przez analizę materiałów prowadzi do oceny właściwości użytkowych wyrobów produkowanych z blach.
EN
The aim of presented results of the investigations is the assessment of the state of the surface layer of steels and light metals in the context of the parameters of the blasting. This article contains the results of measurements of resistance to corrosion, roughness and microhardness. This work, through material analysis, leads to the assessment of the performance of sheet metal products.
2
Zastosowanie elektrod powlekanych do WEDM stopu tytanu Ti6Al4V odpornego na korozję w celu redukcji strefy wpływu ciepła
Poroś D., Zaborski S., Stechnij T.
Energetyka
|
2017
|
nr 11
738--741
PL
Obróbka stopów tytanu metodami tradycyjnymi nastręcza wielu niedogodności zarówno natury technicznej jak i ekonomicznej. Materiały te charakteryzują się wysoką odpornością na korozję oraz dobrymi właściwościami wytrzymałościowymi, ale należą do materiałów trudno obrabialnych. Podczas cięcia tych materiałów metodami konwencjonalnymi występuje duże zużycie narzędzi. Podczas obróbki skrawaniem np. toczenia, powstają niekorzystne wióry ciągłe, a na narzędziu pojawia się narost. Choć tradycyjna obróbka stopów tytanu nastręcza wielu problemów, to jednak zastosowanie stopów tytanu jako materiałów konstrukcyjnych ciągle rośnie. W ostatnich latach tytan i jego stopy stały się jednymi z najczęściej stosowanych metali w technologii druku 3D. Stopy Ti6Al4V czy tzw. Cp (commercialy pure) tytan są powszechnie dostępne w postaci proszków o różnej ziarnistości. Jedną z dostępnych na rynku technik jest druk 3D np. w technice Direct Metal Laser Sintering. W artykule przedstawiono problematykę obróbki elektroerozyjnej elektrodą drutową (WEDM) stopów tytanu. Uwzględniono perspektywy wykorzystania WEDM do wycinania różnych gatunków, także drukowanych materiałów tytanowych oraz analizę stanu obrobionej powierzchni. Warto podjąć próbę zbadania, jak obróbka elektroerozyjna tytanu i jego stopów wpływa na chropowatość powierzchni, zmiany strukturalne w warstwie wierzchniej oraz skład chemiczny warstwy wierzchniej. Na podstawie badań własnych oraz przedstawionej analizy literatury przedmiotu wskazano kierunki dalszych badań.
EN
Machining of titanium alloys by conventional methods is troublesome as technically as economically. These materials have good strength properties but are hard to machine materials. Conventional cutting of titanium alloys cause high tool wear. Machining, eg. Turning of titanium produce continous adverse chips and on the tip of the tool buildup appears. Although traditional machining of titanium alloys causes many problems, however, the use of titanium in engineering is still evolving. In recent years, titanium and its alloys have become some of the most frequently printed metals. For example: Ti6Al4V or so-called Cp (commercialy pure) titanium are commonly available in the form of powders with different grain size. The aim of this review is to present perspectives of applications WEDM for cutting titanium and titanium alloys elements and other various printed materials. There is space to explore how WEDM of titanium and its alloys affects the surface roughness, structure, the stress and the chemical composition of the formed surface layer. Based on previous studies and this experiment directions for further research are presented.
3
Content available remote Wpływ obróbki strumieniowo-ściernej na strukturę geometryczną powierzchni wybranych metali nieżelaznych
Zaborski S., Stechnij T., Poroś D.
Mechanik
|
2016
|
R. 89, nr 8-9
1080--1081
PL
Zaprezentowano wyniki zmian struktury geometrycznej powierzchni próbek z metali nieżelaznych, poddanych obróbce strumieniowo-ściernej. Różnicowanie parametrów kąta natarcia dało nieznaczne zróżnicowanie w zakresie struktury geometrycznej powierzchni.
EN
The paper presents the results of changes of geometric structure surface for samples from non-ferrous metals, treated stream-abrasive. Varying the parameters of the angle of attack gave a slight variation on the surface structure.
4
Korelacja chropowatości powierzchni kontaktu wybranych materiałów z rezystancją zestykową
Stechnij T., Zaborski S., Poroś D.
Energetyka
|
2016
|
nr 11
703--706
PL
Artykuł zawiera rezultaty serii badań zagadnienia rezystancji zestykowej przewodników w funkcji parametrów struktury geometrycznej powierzchni. Zrealizowano kilkadziesiąt prób na autorskim stanowisku pomiarowym, stosowano materiały o różnorodnych strukturach geometrycznych powierzchni, przygotowanych celowo dla eksperymentu. Głównym celem realizowanego przez autorów cyklu badawczego jest empiryczna ocena zmiany rezystancji zestykowej w kontekście zastosowanych technik obróbki powierzchni styków.
EN
The article is a brief studies issues contact resistance conductors as a function of the parameters of surface roughness. Completed dozens of attempts on his own bench, used materials of various structures of geometric surfaces, prepared for the purpose of the experiment. The principal goal of the authors of the test cycle is an empirical assessment of changes in contact resistance in the context of the techniques of surface treatment of contacts.
5
Content available remote Porównanie wybranych konwencjonalnych i niekonwencjonalnych metod cięcia krzemu
Stechnij T., Zaborski S., Poroś D.
Mechanik
|
2015
|
R. 88 nr 4CD
190--195
PL
Artykuł jest przeglądowym opisem stosowanych przez autorów w badaniach własnych technik cięcia krzemu. Zwrócono uwagę na własne doświadczenia oraz opisano wady i zalety poszczególnych metod.
EN
The article is a review of techniques applied by the authors for cutting of silicon. It is noted on your own experience and describes defects advantages and disadvantages of each method.
6
Content available remote Możliwości zastosowania środków powierzchniowo czynnych w polerowaniu elektrochemicznym jubilerskich stopów srebra
Zaborski S., Sudzik A., Poroś D.
Mechanik
|
2015
|
R. 88, nr 8-9CD1
364--368
PL
Stosowane metody polerowania elektrochemicznego srebrnych wyrobów jubilerskich nie dają zadowalających efektów, a uzyskanie wymaganej powierzchni jest kłopotliwe. Należy ściśle przestrzegać warunków procesu takich jak temperatura, charakterystyka prądowo-napięciowa oraz czas. Do elektrolitów wprowadzono dodatki środków powierzchniowo czynnych i zbadano ich wpływ na efekty polerowania. Poprawa powtarzalności wyników polerowania z jednoczesnym ułatwieniem jego przeprowadzania pozwoliłaby na szersze praktyczne zastosowanie metody elektopolerowania w produkcji.
EN
The methods used electrochemical polishing silver jewelry products do not produce satisfactory results and obtain the required surface is confusing. Adhere to the process conditions such as temperature, current-voltage characteristics and the time. The electrolyte was introduced additives surfactants, and examined their effect on the polishing effects. Improving reproducibility electropolishing would allow for wider practical application of the method in the production.
7
Efekty cięcia elektroerozyjnego (WEDM) fotowoltaicznych ogniw krzemowych
Stechnij T., Poroś D., Zaborski S.
Zeszyty Naukowe Politechniki Świętokrzyskiej. Nauki Techniczne
|
2014
|
Z. 18
229--236
PL
Publikacja zawiera wybrane przykłady, zdiagnozowanych parametrami elektrycznymi, stanów krawędzi krzemowych ogniw fotowoltaicznych po procesie cięcia typu WEDM. Przeprowadzano wiele prób podziału ogniwa krzemowego przecinarką elektroerozyjną, dokonano analizy struktur geometrycznych powierzchni, będących pochodnymi zastosowanych parametrów i metod cięcia wafli krzemowych. Konkluzje prowadzą do zachodzących znaczących związków między stanem powierzchni po wykonanym cięciu krzemu a parametrami użytkowymi ogniw słonecznych. Aby fotowoltaika stała się tanią i powszechną postacią konwersji energii, konieczne jest udoskonalanie rozwiązań w zakresie procesu produkcyjnego typowych ogniw krzemowych, zwłaszcza poprzez efektywniejsze techniki oddzielania materiału oraz doskonalenie kryteriów oceny stanu ich powierzchni po cięciu.
EN
Publication contains chosen examples of applied processings, diagnosed by electric parameters. Describes the conditions of the edge of photovoltaic silicon after the WEDM cut process. The sequence of the tests of the conventional cutting in the silicon cell carried out by disc cutting. Then analyses of surfaces were executed, being derivative of the applied parameters in the methods of the cut of silicon wafers. Conclusions guide to drawing significant relationships between the condition of the surface after executed cuts of silicon and the usable parameters of solar cells. PV systems will be happened the cheap and popular figure of the energy conversion. Refining the solutions in the range of the productive process of typical silicon cells is the necessity, especially through the more effective technics of the separation material and by the building the criteria of the rating of the condition their surface after cutting.
8
Gatunki drutów, charakterystyka i korzyści płynące z ich zastosowania
Poroś D., Zaborski S.
Świat Obrabiarek
|
2012
|
R. 7, nr 10-12
23-27
PL
Przedstawiono elektrody drutowe jednolite z różnych materiałów jak i pokrywane cynkiem, tlenkiem cynku, mosiądzem i srebrem. Druty te mają zastosowanie do wycinania elektroerozyjnego elementów z materiałów trudno obrabialnych. Podano również ogólne wskazania co do warunków i parametrów obróbki, w których można te elektrody stosować. Skomentowano możliwości uzyskiwania określonych efektów wycinania elektroerozyjnego.
9
Content available remote Obróbka stumieniowo-ścierna powierzchni blach ocynkowanych
Zaborski S, Poroś D, Sradomski W
Mechanik
|
2012
|
R. 85, nr 8-9CD (NSOŚ)
337—344
10
Sposoby oceny płytek krzemowych w ogniwach fotowoltaicznych, w kontekście stosowanych obróbek
Stechnij T., Zaborski S., Poroś D.
Energetyka
|
2012
|
nr 11
747-750
PL
Podano wybrane przykłady, zdiagnozowanych parametrami elektrycznymi, stanów krawędzi krzemu fotowoltaicznego po procesie cięcia. Przeprowadzano szereg prób konwencjonalnego podziału ogniwa krzemowego tarczami tnącymi, dokonano analizy SGP (struktur geometrycznych powierzchni), będących pochodnymi zastosowanych parametrów metod cięcia wafli krzemowych. Konkluzje prowadzą do zachodzących znaczących związków między stanem powierzchni po wykonanym cięcia krzemu a parametrami użytkowymi ogniw słonecznych. Aby fotowoltaika stała się tanią i powszechną postacią konwersji energii, koniecznością jest udoskonalanie rozwiązań w zakresie procesu produkcyjnego typowych ogniw krzemowych, zwłaszcza poprzez elektywniejsze techniki oddzielania materiału oraz budowę kryteriów oceny stanu ich powierzchni po cięciu.
EN
Publication contains chosen examples of applied processings, diagnosed by electric parameters. Describes the conditions of the edge of photovoltaic silicon after the cut process. The sequence of the tests of the conventional cutting in the silicon cell carried out by disc cutting. Then analyses of surfaces were executed, being derivative of the applied parameters in the methods of the cut of silicon wafers. Conclusions guide to drawing signilicant relationships between the condition of the surface after executed cuts of silicon and the usable parameters of solar cells. PV systems will be happened the cheap and popular figure of the energy conversion. Refining the solutions in the range of the productive process of typical silicon cells is the necessity, especially through the more effective technics of the separation material and by the building the criteria of the rating of the condition their surface after cutting.
11
Content available Metody cięcia termicznego wafli krzemowych na potrzeby fotowoltaiki
Zaborski S., Stechnij T., Poroś D.
Inżynieria Maszyn
|
2011
|
R. 16, z. 4
60-67
PL
Opracowanie jest syntetycznym ukazaniem typowych struktur geometrycznych powierzchni (SGP), występujących na krawędziach krzemowych ogniw fotowoltaicznych. Genezą owych struktur jest zastosowany zespół technik oddzielania materiału, w rozpatrywanym przypadku krzemu. Uwagę badań skoncentrowano wokół poszukiwania hipotetycznego wpływu na pracę ogniwa krzemowego, niekonwencjonalnych obróbek krawędzi, zwłaszcza, laserowej. Celem porównania i oceny ukazano także powierzchnie pochodzące od cięcia tradycyjnymi, mechanicznymi metodami. Artykuł zawiera szereg materiału będącego wynikiem badawczej pracy katalogującej typowe SGP krzemu fotowoltaicznego. Powierzchnie te zostały ocenione według klasycznych norm opisu SGP, pomierzono je i obliczono stosowne wskaźniki.
EN
The study is synthetic exhibition of the typical surface structures, on edges of silicon photovoltaic cells. Genesis of those lattices are applied technics of the separation the material, in the considered case - silicon. The attention of investigations was concentrated around the search of the hypothetic influence on the work of the silicon cell by unconventional processings of the edge cutting. Surfaces coming from the traditional mechanical cutting methods, were also showed for comparison and opinion. The article contains the sequence of material being the result of the cataloging work, of the typical structures in photovoltaic silicon. These surfaces were estimated according to the classic standards of the description surface, measure and count appropriate coefficients.
12
Content available Analysis of the wire electrical discharge machinability of roots of steam turbine blades
Poroś D., Zaborski S.
Journal of Machine Engineering
|
2010
|
Vol. 10, No. 1
70--77
EN
This paper presents method for the unconventional machining of the blades of steam turbines. Blade material as steel X12Cr13 was chosen into the investigation. Blade failures in gas turbine engines often lead to loss of all downstream stages and can have a dramatic effect on the availability of the turbine engines.. Conventional machining of the roots of steam turbine blades causes high temperature and rapid wear of tool which makes machining expensive WEDM is currently regarded among the most popular non-conventional machining. WEDM allows treatment of hard, brittle materials and composite, irrespective of their structure (thin-wall components) and mechanical properties. Submitted work is an analysis of potential impact on the received thickness of heat affected zone by appropriate heat treatment of material prior to WEDM. Such action is intended to eliminate or reduce the initiating impact of any microcracks on the formation of surface defects on the turbine blades roots during operation. The aim of the article is to replace the traditional methods of machining the blades roots by WEDM and thus the elimination of problems such as the need to monitor the tool wear. The presented experimental study was carried out on a modern wire EDM Sodick AQ327L. Investigated were the effects of WEDM of X12Cr13 steel as the Heat Affected Zone, the micro-fractures and surface roughness parameters.
13
Wytaczanie wieżyczek żurawia na centrum wytaczarsko-frezarskim Soraluce
Zaborski S., Szypuła M., Sudzik A., Poroś D.
Zeszyty Naukowe Politechniki Świętokrzyskiej. Nauki Techniczne
|
2009
|
Z. 13
437--445
PL
W artykule przedstawiono wyniki obróbki wieżyczek na centrum obróbkowym Soraluce. Próby przeprowadzono według programu PS/DS-P:α. Z otrzymanych równań regresji sporządzono wykresy przestrzenne. Z wykresów tych wynika, że największy wpływ na wydajność skrawania Qv i chropowatość powierzchni Ra ma wartość prędkości posuwu vf, a w mniejszym stopniu prędkość skrawania vc. Z badań wynika również, że dominuje zużycie ścierne na powierzchni przyłożenia płytek skrawających z węglików spiekanych.
EN
Article present results of machining of boom’s support on the machine center Soraluce FS – 6000. Research was led according to the programme PS/DS –P:α. The resulting regression equations are presented graphically. They show the biggest influence on metal remove rate Qv and surface roughness has rate of travel vf. The impact of extent of themachine cutting vc is smaller. The research process also show that the abrasive wear ispredominant on tool flank.
14
Content available Effect of process parameters on the condition of the wire electrode in WEDM of Ti6Al4V
Zaborski S., Poroś D.
Journal of Machine Engineering
|
2008
|
Vol. 8, No. 2
52--64
EN
Conventional machining of titanium alloy Ti6Al4V cause high temperature and rapid wear of tool which makes him hardly suitable for machining by machine cutting. The presented experimental study was carried out on a modern wire EDM Sodick AQ327L. Three types of the wire were used. Investigated were the effects of such input parameters as the pulse width and the time between two pulses on the output parameters such as area cutting efficiency, workpiece surface roughness and wear rate of the electrode. The resulting relationships were determined using the conventional regression analysis and neural networks. The results were checked for goodness of fit.
15
Content available remote Kształtowanie fragmentów łopatek turbin parowych za pomocą wycinania elektroerozyjnego
Poroś D., Zaborski S.
Inżynieria Maszyn
|
2007
|
R. 12, z. 1
103-112
PL
W przedstawionym artykule badania realizowano na nowoczesnej, obrabiarce wyposażonej w napędy liniowe tj. wycinarce elektroerozyjnej firmy Sodick model AQ 327L. Opisany proces odnosi się do obróbki zamków łopatek turbin parowych, służących do mocowania łopatek do wirnika. Problemem przy zastosowaniu WEDM (Wire electrical discharge machining) do obróbki łopatek turbin parowych jest ograniczenie głębokości warstwy zmienionej termicznie (HAZ Heat affected zone). Ograniczenie takie ma na celu wyeliminowanie mikropęknięć powierzchni mających inicjujący wpływ na powstawanie uszkodzeń zamków łopatek podczas eksploatacji turbiny. Praca stanowi propozycję zastąpienia tradycyjnych metod obróbki zamków łopatek przez WEDM, a przez to eliminację problemów takich jak np. konieczność nadzorowania zużycia narzędzia.
EN
This paper presents method for the unconventional machining of the blades of steam turbines. Blade material as steel X12Cr13 was chosen into the investigation, which provides an enhanced understanding on the effect of material machining to reduce the corrosion fatigue damage of blades. Blade failures in gas turbine engines often lead to loss of all downstream stages and can have a dramatic effect on the availability of the turbine engines. Conventional machining of the locks of steam turbine blades causes high temperature and rapid wear of tool which makes machining expensive. The presented experimental study was carried out on a modern wire EDM Sodick AQ327L. Brass CuZn37 type of the wire was used. Investigated were: the effects of WEDM of steel X12Cr13 as the Heat Affected Zone, the micro-fractures and surface roughness parameters
16
Content available remote Efektywność cięcia laserowego blach niestopowych
Zaborski S., Szpunar P., Poroś D.
Inżynieria Maszyn
|
2007
|
R. 12, z. 4
94-102
PL
W artykule omówiono cięcie blach niestopowych metodą laserową. W badaniach użyto lasery gazowe CO2 firmy TRUMPF. W procesie jako gaz roboczy zastosowano tlen. Przeprowadzono cięcie blach do spawania o różnych grubościach. Badano wpływ mocy lasera na wskaźniki technologiczne takie jak: twardość, grubość utwardzenia, chropowatość obrobionych powierzchni, dokładność kształtowo wymiarową. W opracowaniu zamieszczono wykresy i wnioski z przeprowadzonych badań.
EN
The paper discusses cutting of non-alloy sheet metal. CO2 gas lasers, produced by TRUMPF, were employed in the investigation. Oxygen was used as an active gas in the process. Cutting of sheet metal with various thicknesses was performed for the purpose of welding. The effect of laser power on technological indices was investigated, e.g. hardness, hardened layer thickness, coarseness of machined surfaces, shape and dimensional precision. Diagrams and conclusions from the investigation are also presented in the publication.
17
Content available remote Mechatroniczny układ napędów posuwów szlifierki elektrochemicznej
Zaborski S., Łupak M., Michalski M., Poroś D.
Napędy i Sterowanie
|
2006
|
R. 8, nr 3
142-147
PL
Mechatroniką określa się obecnie naukę inżynierską łączącą elementy mechaniki precyzyjnej, budowy maszyn, elektrotechniki, elektroniki, automatyki i robotyki oraz informatyki [4]. Interdyscyplinarny skład mechatroniki przedstawia rys. 1. Jako przykłady systemów mechatronicznych można wymienić nowoczesne obrabiarki, ale też roboty, systemy zwiększające bezpieczeństwo i komfort jazdy stosowane w pojazdach samochodowych (ABS, ASR, ESP), twarde dyski komputerów, jak i wiele innych urządzeń.
18
Warstwa tlenkowa na powierzchni stopu tytanu WT3-1 powstała podczas obróbki elektrochemiczno-ściernej
Zaborski S., Łupak M., Poroś D.
Przegląd Mechaniczny
|
2005
|
nr 11
25-29
PL
Warstwa tlenkowa powstająca na tytanie i jego stopach podczas anodowego roztwarzania ma inne wlaściwości niż rdzeń. Może to być wykorzystane do uszlachetniania powierzchni metali w celu zwiększenia ich walorów użytkowych. W pracy przedstwiono próbę identyfikacji warstwy tlenkowej tworzącej się w trakcie szlifowania elektrochemicznego. Struktura tej warstwy, jej skład chemiczny mają podstawowy wpływ na właściwości użytkowe obrabianego stopu tytanu WT3-1.
EN
Oxide layer forming on titanium and alloys during the anodic dissolution has different properties than core. This fact can be utilized to enrich metal surface in order to increasing its functional quality of metals. In the paper, indentification of the oxide layer formed during electrochemical grinding process was described. Structure of the layer and its chemical composition have fundamental impact on functional properties of titanium alloy WT3-1.
19
Content available remote Wpływ parametrów czasowych wycinania elektroerozyjnego WEDM stopu tytanu OT4 na wybrane efekty technologiczne
Zaborski S., Poroś D., Łupak M.
Inżynieria Maszyn
|
2005
|
R. 10, z. 3
129-137
PL
Obróbka stopów tytanu metodami tradycyjnymi nastręcza wielu niedogodności zarówno natury technicznej, jak i ekonomicznej. Materiały te charakteryzują się dobrymi właściwościami wytrzymałościowymi, ale należą do materiałów trudnoobrabialnych. Podczas cięcia tych materiałów metodami konwencjonalnymi występuje duże zużycie narzędzi. W prezentowanym referacie podjęto próbę zbadania wpływu parametrów czasowych WEDM jak: czas trwania wyładowań i czas trwania przerwy - na takie efekty technologiczne jak: chropowatość powierzchni elementu wyciętego ze stopu tytanu OT4, wydajność cięcia oraz zużycie erozyjne elektrody drutowej. Badania te realizowane będą na nowoczesnej, wyposażonej w napędy liniowe wycinarce elektroerozyjnej firmy Sodick model AQ 535L.
EN
Traditional methods of machining of titanium alloys are problematic as well technologically as economically. Such materials characterize good mechanical properties but are doubtful in conventional machining. Titanium alloys are increasingly used in aerospace and automotive industries, and also used as medical implant material. Wire-electro discharge machining (WEDM) is an important non-traditional machining process, widely used for machining a variety of difficult-to-machine materials including titanium alloys with intricate shapes. It is observed that parameters such as time between two pulses and pulse duration have more influence on the surface characteristics. Roughness of surface, efficiency of cutting and wire wear ratio of machined titanium alloy OT4 are studied in this paper.
20
Szlifowanie elektrochemiczne węglików spiekanych gatunku B40
Zaborski S., Łupak M., Poroś D.
Zeszyty Naukowe Politechniki Poznańskiej. Budowa Maszyn i Zarządzanie Produkcją
|
2004
|
Nr 1
375-381
PL
W artykule przedstawiono różne sposoby intensyfikacji anodowego roztwarzania. Przeprowadzono próby doświadczalne szlifowania elektrochemicznego węglików spiekanych B40. Badano wpływ gęstości prądu anodowego na intensywność wydzielania barwnych osadów na anodzie.
EN
The most effective method is anode activation by abrasive tool. Safine substance has been liberated to electrolyte during abrasive electrochemical grinding of sintered carbides B40. There were cobalt hydroxide CO(OH)3 and cobalt carbonate CaCO3. Next colourful deposit has been deposited on anode. Increase of anode current density caused rise of pink deposit liberation (cobalt cation).
first rewind previous Strona / 2 next fast forward last
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.