Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Warunki termiczne a zanieczyszczenie powietrza w wybranych miastach Polski w sezonie zimowym 2016/2017

Czarnecka M., Nidzgorska-Lencewicz J., Rawicki K.

Przegląd Naukowy Inżynieria i Kształtowanie Środowiska

|

2017

|

Vol. 26, No. 4

437--446

PL

W pracy przedstawiono statystyczną ocenę wpływu temperatury powietrza oraz inwersji termicznych (dolnych i górnych) na stężenia pyłu zawieszonego PM10 i PM2,5 oraz dwutlenku siarki w Gdańsku, Wrocławiu i Warszawie w okresie kalendarzowej zimy XII-II w 2016/17 r. Wykazano, że w analizowanym sezonie zimowym temperatura powietrza w przygruntowej warstwie powietrza (do 200 cm) wywierała silny wpływ na zmienność stężeń dwutlenku siarki i pyłu zawieszonego obu frakcji w każdym mieście, zwłaszcza w porze nocnej (19.00-6.00). Niekorzystny wpływ na wielkość analizowanych zanieczyszczeń miała przede wszystkim miąższość dolnych warstw inwersyjnych, podczas gdy zjawiskiem jednoznacznie korzystnym dla dyspersji zanieczyszczeń, była duża miąższość dziennej warstwy mieszania, uwarunkowana wysokim zaleganiem podstawy inwersji górnych.

EN

The study presents statistical evaluation of the effect of air temperature and thermal inversion (surface and elevated) on concentrations of PM10 and PM2.5 and sulphur dioxide in Gdańsk, Wrocław and Warsaw during calendar winter (December–February) in 2016/17. It was shown that in the analysed winter period, air temperature in the ground layer (up to 200 cm) strongly influenced variability in concentrations of sulphur dioxide and both fractions of particulate matter in each city, particularly in the night-time (7 p.m.- 6 a.m.). Negative effect on the amount of analyzed pollutants were mainly the thickness of surface inversion layers. However, large thickness of day-time mixing layer determined by high altitude of the base of elevated inversion had a markedly positive effect on dispersion of pollutants.

2

Zawartość metali ciężkich w osadach dennych cieku o zlewni rolniczej na przykładzie rzeki Gowienica

Szydłowski K., Rawicki K., Burczyk P.

Inżynieria Ekologiczna

|

2017

|

Vol. 18, nr 4

218--224

PL

Analizie chemicznej poddano próbki osadów dennych pochodzących z rzeki Gowienica. Próbki pobierano w latach 2014 i 2015 w wybranych punktach badawczych, które wyznaczono w zależności od sposobu zagospodarowania i użytkowania terenów przyległych. W pozyskanym materiale oznaczono zawartość całkowitą metali ciężkich tj.: Cd, Co, Cr, Ni, Pb oraz Hg. Na podstawie uzyskanych wyników analiz chemicznych wykazano podwyższone stężenia ołowiu, niklu, chromu oraz rtęci, które przekraczały wartości progowe, powyżej których obserwuje się szkodliwe oddziaływanie zanieczyszczeń (TEL). Nie stwierdzono natomiast ponadnormatywnych stężeń tych zanieczyszczeń dla wyznaczonej wartości granicznej (PEL) powyżej której obserwuje się szkodliwe oddziaływanie zanieczyszczeń na organizmy. Przeprowadzone analizy chemiczne wykazały jednak przekroczenia wartości naturalnej kobaltu (tło geochemiczne 2,0 mg⋅kg-1) dla osadów wodnych Polski w poszczególnych punktach badawczych. Przyczyną tych przekroczeń w pobranych osadach dennych były najprawdopodobniej spływy powierzchniowe z pól i łąk w formie nawozów i środków ochrony roślin oraz dopływ ścieków bytowych.

EN

The samples of bottom sediments for chemical analysis were collected from Gowienica river and its tributaries. The samples were collected in 2014 and 2015 from the established sampling points on differently managed and utilized adjacent areas. Total content of heavy metals, i.e.: Cd, Co, Cr, Ni, Pb and Hg were measured in the collected material. The results indicate that the concentrations of lead, nickel, chromium and mercury exceeded the level indicating the harmful impact of pollution (TEL) , but none of the analyzed heavy metals exceeded the limit (PEL) above which harmful effects of pollution on organisms can be observed. However, according to another classification (LAW), the analyzed sediments were between two classes (unpolluted deposits – Class I), and unpolluted / moderately polluted deposits (class I-II). Nevertheless, a chemical analysis showed that the natural cobalt concentration (geochemical background; 2.0 mg⋅kg-1) for aquatic sediments in Poland was exceeded. The reasonfor the exceed cobalt concentration in natural sediments was, most probably, the surface runoffs from fields and meadows in the form of fertilizers, plant protection products and the domestic waste water.

3

Warunki termiczne a stężenie pyłu zawieszonego w powietrzu atmosferycznym zimą w wybranych miastach Polski

Rawicki K.

Technical Issues

|

2016

|

nr 1

59--65

EN

The aim of the study was to assess the impact of thermal conditions on emission of PM10 in the atmosphere during the winter period in selected Polish cities. The basis of the work were average daily PM10 and air temperature measurement results, which were made in six cities during three of calendar winters (December-February) in 2011–2014. It has been shown that every decrease in temperature during the winter affects the increase in the concentration of PM10 in ambient air in most of the analyzed cities. The greatest role of air temperature in shaping emission of the fraction of particulate matter variability was found in a relatively cool winter 2011/2012, when the number of days with oversize levels of contamination ranged from 7 in Suwałki to even 46 in Nowy Sącz. The smallest impact of this weather element was found during a warm winter 2013/2014.

4

Zmienność stężenia mineralnych związków azotu i fosforu w cieku na obszarze zlewni użytkowanej rolniczo

Rawicki K., Burczyk P., Wesołowski P., Marciniak A., Brysiewicz A.

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

|

2015

|

T. 15, z. 2

115--127

PL

W pracy przedstawiono wyniki dwuletnich badań (2012–2013) stężenia związków azotu i fosforu w wodach rzeki Gowienica, której zlewnia jest użytkowana typowo rolniczo. Jakość wód rzeki wpływa na stan czystości wód jeziora Miedwie, stanowiącego źródło wody pitnej dla ludności miasta Szczecin. Próbki wody pobierano w czterech punktach badawczych od kwietnia do października każdego roku badań. Analizy chemiczne wody na obecność jonów azotanowych(V), jonów amonowych i jonów fosforanowych(V) wykonano w Laboratorium Badawczym Chemii Środowiska w Falentach. Na podstawie przeprowadzonych badań nie stwierdzono poprawy jakości wód rzeki Gowienica. Zarówno w roku 2012, jak i 2013 średnie stężenie azotu azotanowego(V) z okresu badań odpowiadało II klasie jakości wód powierzchniowych, a azotu amonowego – klasie I. Średnie stężenie fosforu fosforanowego( V) wskazywało natomiast na klasę wyższą niż I i II. Źródeł występowania wysokich stężeń azotu azotanowego(V) i azotu amonowego w niektórych miesiącach upatruje się głównie w spływach powierzchniowych z pól uprawnych i w odpływach wody z gospodarstw rolnych, zwłaszcza zajmujących się produkcją zwierzęcą. Za przyczynę wysokiego stężenia fosforu fosforanowego(V) uważa się natomiast głównie odprowadzanie ścieków bytowo-gospodarczych oraz wód z oczyszczalni ścieków bezpośrednio do koryta badanej rzeki. W pracy przedstawiono także stosunek zawartości azotu do fosforu w zależności od punktu badawczego.

EN

The paper presents results of a two-year study (2012-2013) of nitrogen and phosphorus concentrations in waters of the Gowienica River with typically agricultural catchment basin. Water quality of the river affects the waters of Lake Miedwie, which is a source of drinking water for the population of the city of Szczecin. Water samples were collected at four sites from April to October each study year. Chemical analyses of nitrate, ammonium and phosphate ions in water were performed in the Research Laboratory of Environmental Chemistry in Falenty. Obtained results showed no improvement in water quality of the Gowienica River. In both 2012 and 2013 mean concentration of nitratenitrogen classified river water to the second quality class and mean concentration of ammoniumnitrogen to the first class. Mean concentrations of phosphate phosphorus were out of class of river water quality. High monthly concentrations of nitrate- and ammonium-nitrogen originated in the surface run-off from agricultural fields and drain water from farms, especially those with animal production. The main reason of high concentrations of phosphate-phosphorus was the direct discharge of sewage waters and waters from municipal wastewater treatment plant to the river. The paper also presents the ratio of nitrogen to phosphorus, depending on the location of sampling sites. Research has been done within the Multiannual Programme – Action 1.3, conducted by the Institute of Technology and Life Sciences in Falenty.

5

Ocena stężenia magnezu i wapnia w wodach gruntowych na terenach rolniczych Pomorza Zachodniego

Burczyk P., Rawicki K., Gałczyńska M., Brysiewicz A., Marciniak A.

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

|

2015

|

T. 15, z. 3

15--23

PL

Celem pracy była ocena stężenia wapnia i magnezu w płytkich wodach gruntowych na terenach położonych w bezpośredniej zlewni Jeziora Miedwie, będącego źródłem wody pitnej dla Szczecina. Pomocniczo oznaczano również pH wody oraz jej przewodność elektrolityczną. Badania prowadzono od kwietnia do listopada 2012 i 2013 r., wykorzystując do tego celu sieć 20 piezometrów, zlokalizowanych w sąsiedztwie gruntów rolnych oraz gospodarstw. Próby pobierano raz w miesiącu. Klasyfikacji jakości wód dokonano na podstawie rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 23 lipca 2008 r. w sprawie kryteriów i sposobu oceny stanu wód podziemnych. Stężenie wapnia w płytkich wodach gruntowych wahało się od 8,8 do 238 g•m-3 (średnio 91,5 g•m-3 ). Większość prób (43%) sklasyfikowano jako odpowiadające II klasie jakości wód, a 33% klasie III. Do klasy I zaliczono 18% prób, natomiast do najniższej (V) żadnej. W przypadku magnezu stężenie wynosiło od 2,4 do 179,6 g•m-3 (średnio 41,1 g•m-3 ), a 60% prób spełniało wymagania I klasy czystości. W klasach II i III znalazło się ich odpowiednio 19,4 oraz 14,0%, natomiast w klasach IV i V znalazło się po 3,3% prób. Również ocena pH oraz przewodności elektrolitycznej, w większości wypadków, pozwala na zakwalifikowanie wód do I i II klasy jakości wód podziemnych. Pod względem analizowanych parametrów, stan wód na badanym obszarze można ocenić jako dobry.

EN

The aim of this study was to evaluate the content of calcium and magnesium in shallow ground waters in direct catchment of Lake Miedwie, the source of drinking water for Szczecin. pH of the water and the electrolytic conductivity were also determined. Piezometers were located in the vicinity of agricultural lands and farms. Classification of water quality was based on the Decree of the Minister of Environment of 23 July 2008 on the criteria and methods of ground water evaluation. The study was conducted from April to November 2012 and 2013 with the use of a network of piezometers. Water samples were taken at 20 points once a month. Calcium content in the shallow ground water ranged from 8.8 to 238 g•m-3 (mean 91.5 g•m-3 ). Most samples (43%) were classified to the second class of water quality and 33% to the third class. Eighteen percent of samples were ascribed to the first class and none to the fifth. Magnesium content ranged from 2.4 to 179.6 g•m-3 (mean 41.1 g•m-3 ) and 60% samples met the requirements of the first class water quality. The second and third classes included 19.4 and 14.0% samples, respectively while 3.3% samples fell into each of the fourth and fifth class. The assessment of pH and conductivity, in most cases, allowed for the classification of water to the first and second class of ground water quality. In terms of the analyzed parameters, the status of water in the study area can be assessed as good.

6

Porównanie stężenia składników chemicznych w wodzie ze śródpolnego oczka wodnego oraz w wodzie gruntowej z przylegających terenów rolniczych

Brysiewicz A., Wesołowski P., Rawicki K.

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

|

2013

|

T. 13, z. 2

17--31

PL

Badania przeprowadzono w latach 2010–2012 w okresach od kwietnia do października na śródpolnym oczku wodnym Stare Czarnowo w województwie zachodniopomorskim. Celem pracy było określenie zawartości wybranych związków chemicznych w wodzie omawianego oczka oraz w wodach gruntowych na przyległych terenach użytkowanych rolniczo. Corocznie w okresach od IV do X włącznie w omawianym zbiorniku mierzono pH i przewodność elektrolityczną (EC) oraz pobierano z głębokości 50 cm próby wody z trzech, wcześniej losowo wyznaczonych miejsc, a od 2011 r. pobierano także wodę gruntową z piezometrów. Zebrane próby wody z oczka wodnego oraz z piezometrów przewożono do laboratorium Zachodniopomorskiego Ośrodka Badawczego w Szczecinie. Po przetransponowaniu próbek tego samego dnia wykonywano analizy chemiczne, oznaczając stężenia azotu mineralnego (N-min), fosforanów (P-PO4) oraz azotu amonowego (N-NH4). Stwierdzono między innymi, że stężenia biogenów kwalifikują wodę oczka wodnego ze względu na zawartość N-min do trzeciej klasy czystości wód, natomiast pod względem zawartości P-PO4 do czwartej klasy. Stężenie N-NH4 pozwala zakwalifikować wodę do pierwszej klasy czystości wód. W wodach gruntowych pochodzących z piezometrów stężenia biogenów były wysokie, szczególnie fosforanów. Stwierdzono, że jakość wody w oczku wodnym Stare Czarnowo pośrednio zależy od jakości wód gruntowych zasilających wody powierzchniowe.

EN

Studies were carried out in 2010-2012 in a midfield pond Stare Czarnowo in Zachodniopomorskie Province. The aim was to determine the content of selected chemical compounds in pond water and in ground waters in adjacent agricultural areas. Every year since April till October, pH and electrolytic conductivity was measured in the pond and water was collected from a depth of 50 cm in three randomly chosen sites. Since the year 2011 ground water was also collected from piesometers. Collected samples were transported to the laboratory of the Zachodniopomorski Research Centre in Szczecin. On the same day, concentrations of dissolved inorganic nitrogen (N-min), phosphates (P-PO4) and ammonium-nitrogen (N-NH4) were determined. Nutrient concentrations qualified pond water to the third class of water quality in regard to N-min concentrations and to the fourth class in regard to P-PO4 concentrations. Concentrations of N-NH4 allowed us to qualify water to the first class. Nutrient concentrations, especially those of phosphates, in ground water from piesometers were high. Water quality in Stare Czarnowo pond was found to depend indirectly on the quality of ground waters that feed surface waters.