Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Optymalizacja programów obróbczych na obrabiarkach CNC

Adamski W.

Stal, Metale & Nowe Technologie

|

2018

|

nr 1-2

12--18

PL

W artykule podjęto próbę zrozumienia wpływu parametrów obróbki, takich jak: prędkość skrawania (m/min), prędkość posuwu (mm/min), głębokość skrawania (mm), które mają istotny wpływ na takie parametry wyjściowe jak chropowatość powierzchni i objętościowa wydajność skrawania osiągnięta w wyniku procesu optymalizacji.

EN

The paper attempts to explain the effect of machining parameters, such as cutting speed (m/min), feed rate (mm/min), cutting depth (mm), which have a significant impact on such output parameters as surface roughness and volume machining efficiency achieved as a result of the optimization process.

2

Ciepłomierze sposobem na optymalizację. Zmiany struktury parowej sieci ciepłowniczej Łodzi

Adamski W., Głowacki J., Karczewski J.

Energetyka Cieplna i Zawodowa

|

2018

|

Nr 2

24--30

PL

Instytut Techniki Cieplnej w Łodzi, we współpracy z Wydziałem Elektrycznym Politechniki Łódzkiej, w latach 90. XX wieku opracował i wdrożył do produkcji mikroprocesorowe ciepłomierze do pary wodnej przegrzanej typu MEC. Mimo kurczącego się rynku odbiorców ciepła w parze, ciepłomierze wciąż pełnią ważną rolę w eksploatacji sieci ciepłowniczych.

3

Comparative studies of coagulation in a batch and continuous mode systems

Mołczan M., Wolska M., Szerzyna S., Żółtowska M., Wiśniewski J., Adamski W.

Archives of Environmental Protection

|

2018

|

Vol. 44, no. 3

99--105

EN

Coagulation studies were carried out simultaneously in a batch and continuous mode systems. Four coagulants of varied properties were used. Both test procedures contained the same process phases (rapid mixing, flocculation, sedimentation) and a corresponding coagulant dosage range (1.7–3.3 gAl/m3). In the batch mode test, the raw water composition was stable, while in the continuous mode test it was subject to changes resulting from natural variation in source water properties. The main process effectiveness measures were: color, absorbance at 254 nm, and dissolved organic carbon content. Studies in the batch mode system showed clear linear relationships between coagulant dosage and effectiveness of analyzed water contamination indicators values reduction. Tests in flow conditions confirmed the relationships found in the batch test, albeit with lesser agreement with a linear effectiveness – coagulant dosage model. Due to a comparison of coagulation results from both test systems, it was possible to determine the relationships between coagulation effectiveness obtained in continuous and batch mode systems. The linear relationships obtained show a dependence on current raw water properties and the type of coagulant used. However, in many cases, these relationships do not differ significantly as with respect to analyzed water quality indicators. The general rule is that the effectiveness observed in the continuous mode system is larger than that for the batch mode process, which is justified due to different process conditions. Determining the relationship between coagulation results obtained for different experimental procedures allows for predicting effects of changes in technical systems based on laboratory results.

PL

Prowadzono jednoczesne badania koagulacji w układzie porcjowym oraz przepływowym. Korzystano z czterech koagulantów o zróżnicowanych właściwościach (polimeryzacja, zasadowość, zawartość glinu, koszt zakupu). Obie procedury badawcze zawierały te same fazy procesu (szybkie mieszanie, flokulację, sedymentację) oraz analogiczny zakres dawek koagulantów (1,7-3,3 gAl/m3). W teście porcjowym skład wody surowej był ustalony natomiast w badaniu przepływowym podlegał zmianom wynikającym z naturalnej zmienności charakterystyki ujmowanej wody powierzchniowej. Głównymi wskaźnikami oceny skuteczności procesu były: barwa, absorbancja w 254 nm oraz zawartość rozpuszczonego węgla organicznego. Badania w układzie porcjowym pokazały wyraźne liniowe zależności wiążące dawkę koagulantu ze skutecznością zmniejszania wartości analizowanych wskaźników zanieczyszczenia wody. Badania w warunkach przepływowych potwierdziły prawidłowości odnotowane w układzie porcjowym, jednak przy mniejszej zgodności uzyskanych wyników z liniowym modelem zależności skuteczności procesu od dawki koagulantu. Dzięki zestawieniu wyników koagulacji w obu układach doświadczalnych możliwe było określenie związków skuteczności koagulacji osiąganych w układzie przepływowym i porcjowym. Uzyskane liniowe przebiegi wykazują zależność od aktualnej charakterystyki oczyszczanej wody oraz rodzaju stosowanego koagulantu. Natomiast w wielu wypadkach nie różnią się istotnie w odniesieniu do analizowanych wskaźników jakości wody. Za regułę uznać można większą skuteczność koagulacji obserwowaną w układzie przepływowym wobec układu porcjowego, co znajduje uzasadnienie w różnych warunkach prowadzenia procesu. Ustalanie związków pomiędzy wynikami koagulacji uzyskiwanymi w różnych procedurach badawczych, a w szczególności w układzie porcjowym oraz przepływowym, pozwala na przewidywanie skutków zmian wprowadzanych w układach technicznych w oparciu o efekty doświadczeń laboratoryjnych.

4

Velocity controller for a class of vehicles

Herman P., Adamski W.

Foundations of Computing and Decision Sciences

|

2017

|

Vol. 42, No. 1

43--58

EN

This paper addresses the problem of velocity tracking control for various fully-actuated robotic vehicles. The presented method, which is based on transformation of equations of motion allows one to use, in the control gain matrix, the dynamical couplings existing in the system. Consequently, the dynamics of the vehicle is incorporated into the control process what leads to fast velocity error convergence. The stability of the system under the controller is derived based on Lyapunov argument. Moreover, the robustness of the proposed controller is shown too. The general approach is valid for 6 DOF models as well as other reduced models of vehicles. Simulation results on a 6 DOF indoor airship validate the described velocity tracking methodology.

5

Investigations of the influence of engine thermal state on the fuel consumption of passenger vehicles

Adamski W., Polak S.

Combustion Engines

|

2017

|

R. 56, nr 2

49--52

EN

The paper presents the results of investigations of the fuel consumption of two vehicles performed for non-stabilized engine temperature in the start and warm up phases. The measurements were performed in a wide range of ambient temperatures from –18°C to +25°C. In order to obtain such conditions the tests were carried out in a climate chamber.

6

Non-adaptive velocity tracking controller for a class of vehicles

Herman P., Adamski W.

Bulletin of the Polish Academy of Sciences. Technical Sciences

|

2017

|

Vol. 65, nr 4

459--468

EN

A non-adaptive controller for a class of vehicles is proposed in this paper. The velocity tracking controller is expressed in terms of the transformed equations of motion in which the obtained inertia matrix is diagonal. The control algorithm takes into account the dynamics of the system, which is included into the velocity gain matrix, and it can be applied for fully actuated vehicles. The considered class of systems includes underwater vehicles, fully actuated hovercrafts, and indoor airship moving with low velocity (below 3 m/s) and under assumption that the external disturbances are weak. The stability of the system under the designed controller is demonstrated by means of a Lyapunov-based argument. Some advantages arising from the use of the controller as well as the robustness to parameters uncertainty are also considered. The performance of the proposed controller is validated via simulation on a 6 DOF robotic indoor airship as well as for underwater vehicle model.

7

Nadzór technologiczny w obróbce cieplnej stopów aluminium

Luty G., Adamski W., Głodzik M., Wojtas M., Żaba K., Nowak S.

Stal, Metale & Nowe Technologie

|

2015

|

nr 9-10

58--60

PL

Przetwarzanie stopów aluminium w sposób kontrolowany stanowi duże wyzwanie. Materiały te są wrażliwe na zabiegi termiczne, co wymaga dokładnego projektowania i nadzorowania procesu produkcyjnego. W artykule przedstawiono podstawowe informacje związane z ryzykiem uzyskania wyrobu niezgodnego z wymaganiami oraz zaprezentowano ideę rozwiązań pozwalających na wspomaganie pracy technologa poprzez gromadzenie, przetwarzanie, archiwizowanie i akwizycję danych procesowych.

EN

Controlled and predictable processing of aluminium alloys is a big challenge. These materials are very sensitive to heat treatment, which requires to carefully design and oversee the production process at every production step. The paper presents basic information related to the production risk of non-conforming product, as well as the idea of solutions allowing to support a technologist with the collection, processing, archiving and acquisition of the process data.

8

Wpływ nowych technik wytwarzania na konstrukcję samolotu

Adamski W.

Mechanik

|

2015

|

R. 88, nr 12CD3

1--5

PL

W pracy podano jak przy wykorzystaniu nowo powstałych technologii i strategii obróbki części w przemyśle lotniczym można obniżyć koszty wytwarzania. Podano przykłady wdrożeń w przemyśle lotniczym. Zastosowanie HSM w lotnictwie wymusiło zmianę w konstrukcji dzisiejszych samolotów. Opisano strategię obróbki cienkich ścianek i wręg struktury samolotu. Zwrócono uwagę na nowe technologie jak technologia przyrostowa i odprężanie wibracyjne.

EN

The paper describes how the use of modern technologies and parts machining strategies can reduce manufacturing costs in the aerospace industry. Sample implementations in the aerospace industry have been presented. The use of HSM in aviation forced a change in today's aircraft designs. Machining strategy for thin walls and aircraft structure framers have been described. Modern technologies of manufacturing like Additive Manufacturing and Vibratory Stress Relief have been presented.

9

Stan i trendy w rozwoju technologii oczyszczania wody

Adamski W.

Technologia Wody

|

2014

|

Nr 2 (34)

14--18

PL

Omówiono stan inwestycji w systemy oczyszczania wody dla potrzeb komunalnych w Polsce. Zwrócono uwagę na dominujące technologie oczyszczania wód powierzchniowych i podziemnych oraz na potrzeby modernizacji systemów. Przedstawiono i scharakteryzowano czynniki decydujące o kierunku rozwoju technologii oczyszczania wody. Omówiono zintegrowane układy oczyszczania, które w niedalekiej przyszłości będą musiały być zastosowane w układach oczyszczania wody.

EN

The state of investment in water treatment works for municipal purposes in Poland has been presented. The attention has been focused on dominated technologies for surface and groundwater treatment as well as necessity of systems modernization. The deciding factors for trends of treatment technology development have been presented and characterized. Integrated systems of treatment that in near future have to be implemented have been described.

10

Optymalizacja czasu wykonania części integralnych na obrabiarkach CNC

Adamski W.

Stal, Metale & Nowe Technologie

|

2014

|

nr 5-6

36--41

PL

W artykule wskazano wybrane metody obniżania pracochłonności detali integralnych wykonywanych na obrabiarkach sterowanych numerycznie, zwłaszcza w branży lotniczej. Przedstawiono kierunki dalszego rozwoju konstrukcji lotniczych uwzględniające nowe technologie. Pokazano również liczne przykłady optymalizacji czasu wykonania części integralnych w przemyśle lotniczym. Podano przykład uzyskania efektów ekonomicznych przy kompleksowym podejściu do zagadnienia optymalizacji czasów wykonawczych części integralnych.

11

Modelowanie fluidyzacji magnetycznej żywicy jonowymiennej MIEX® w układzie oczyszczania wody

Adamski W., Mołczan M.

Ochrona Środowiska

|

2014

|

Vol. 36, nr 4

9--14

PL

Omówiono zasady procesu MIEX®DOC oraz jego rozwiązania z reaktorem o pełnym wymieszaniu i reaktorem fluidalnym o przepływie tłokowym. Badano wpływ oddziaływania magnetycznego ziaren żywicy MIEX® na jej zdolność do utrzymywania zwartej warstwy w reaktorze fluidalnym. Porównano wyniki symulacji stanu fluidalnego cząstek niemagnetycznych o określonym kształcie, wielkości i gęstości z wynikami eksperymentu z użyciem cząstek o tych samych cechach, lecz mających właściwości magnetyczne. Na tej podstawie określono parametry modelu fluidyzacji złoża jonitu o właściwościach magnetycznych. Wyznaczono wartość stałej oddziaływania magnetycznego (vM=vs–vst) między ziarnami żywicy jonowymiennej, będącej różnicą między pozorną prędkością sedymentacji (gwarantującą utrzymanie konkretnej ekspansji złoża w funkcji prędkości fluidyzacji) a rzeczywistą graniczną prędkością sedymentacji ziaren jonitu (vst=12 m/h). Wartość stałej oddziaływania magnetycznego, wynosząca 30,5 m/h, obowiązuje przy prędkości fluidyzacji poniżej wartości krytycznej (10 m/h). Opracowany model umożliwia określenie geometrii złoża żywicy w stanie fluidyzacji, której znajomość jest konieczna do analitycznego wyznaczenia sprawności procesu MIEX®DOC z wykorzystaniem modeli matematycznych.

EN

Principles of MIEX®DOC process and its technical solution with a complete-mix reactor and fluidized plug-flow reactor have been discussed. The influence of magnetic interactions between the resin grains on its ability to maintain a compact layer in the fluidized reactor was investigated. The results of fluidized state simulation for nonmagnetic particles of certain shape, size and density were compared with the experimental results received for particles of the same parameters except for being magnetic. On this basis fluidization model parameters for the resin bed with magnetic properties were determined. The magnetic interaction constant (vM = vs – vst) between the ion exchange resin grains was defined as a difference between the actual terminal sedimentation velocity (allowing certain bed expansion as a function of fluidization velocity – ve) and the theoretical terminal sedimentation velocity (vst= 12 m/h) of the resin grains. The value of constant vM = 30.5 m/h is obligatory at the fluidization velocities below the threshold (10 m/h). The model developed enables defining the fluidized bed geometry which is necessary for analytical determination of MIEX®DOC process efficiency using mathematical models.

12

Comparison of the accuracy of instantaneous fuel consumption rate determination methods for known traction operation conditions

Adamski W., Brzozowski K.

Logistyka

|

2014

|

nr 6

1350--1358

EN

The accuracy of predictive models enabling the determination of the instantaneous fuel consumption rate under traction operation conditions has been analyzed in the paper. Models of this type enable the energy evaluation of traffic conditions and the balancing of pollutant emissions from road transport means on a local spatial scale. The first of the models under analysis requires the calculation of the engine’s power demand depending on the instantaneous speed and acceleration of the vehicle, as determined from the variation of speed and the information on the current gearbox transmission ratio. The second of the compared models is executed with the use of an artificial neural network for the calculation of the fuel consumption rate depending on the power unit load. The load of the unit is described by a set of data containing the information on the instantaneous speed and acceleration and their derivatives. In either case, it is necessary to perform calibration involving the setting of the values of respective empirical parameters. The performed comparison of the calculation results obtained by using either of the predictive models with the results of tests carried out on the chassis dynamometer indicates an acceptable accuracy of the fuel consumption rate predictions.

PL

W pracy przeanalizowano dokładność obliczeń natężenia zużycia paliwa uzyskiwanych po zastosowaniu modeli prognozujących zużycie paliwa dla znanych warunków eksploatacji trakcyjnej. Modele tego typu umożliwiają ocenę warunków ruchu w lokalnej skali przestrzennej w aspekcie energetycznym oraz bilansowanie emisji zanieczyszczeń powietrza ze środków transportu. Pierwszy z modeli rozpatrywanych w pracy wymaga obliczania zapotrzebowania mocy silnika w zależności od chwilowej prędkości i przyspieszenia pojazdu, zdeterminowanych zmiennością prędkości ruchu i bieżącym przełożeniem skrzyni biegów. Drugi z zastosowanych w pracy modeli bazuje na sztucznej sieci neuronowej umożliwiającej wyznaczanie natężenia zużycia paliwa w zależności od obciążenia jednostki napędowej. Obciążenie jednostki napędowej jest przedstawiane w postaci zbioru wielkości wejściowych obejmującego chwilową prędkość i przyspieszenie pojazdu oraz ich pochodne. W przypadku obu rozważanych modeli wymagany jest etap kalibracji umożliwiający ustalenie wartości pewnych parametrów empirycznych. Przeprowadzone porównanie wyników obliczeń natężenia zużycia paliwa z wynikami badań na hamowni podwoziowej wskazuje na akceptowalną dokładność obliczeń uzyskiwanych przy zastosowaniu obu modeli.

13

Rzeczywista eksploatacja trakcyjna silnika a warunki przyjmowane w teście homologacyjnym

Adamski W., Brzozowski K., Nowakowski J., Praszkiewicz T.

Autobusy : technika, eksploatacja, systemy transportowe

|

2014

|

R. 15, nr 5

37-40

PL

W ramach pracy analizowano warunki rzeczywistej eksploatacji trakcyjnej. Przeprowadzono badania drogowe w celu rejestracji parametrów charakteryzujących warunki eksploatacji silnika o zapłonie iskrowym, spełniającego normę emisji spalin EURO 5, będącego źródłem napędu samochodu miejskiego. Badania te zrealizowano w warunkach rzeczywistego ruchu w strumieniu pojazdów. W trakcie jazdy zarejestrowano prędkość ruchu samochodu, prędkość obrotową silnika oraz stopień obciążenia silnika. Opracowanie danych uzyskanych w ramach zarejestrowanych serii pomiarowych pozwoliło na określenie charakterystyki eksploatacji trakcyjnej silnika przy założeniu równościowych udziałów warunków ruchu miejskiego, pozamiejskiego i autostradowego. Uzyskaną charakterystykę porównano z charakterystyką eksploatacji silnika rozpatrywanego samochodu opracowaną na podstawie badań na hamowni podwoziowej zrealizowanych w teście homologacyjnym NEDC.

EN

Paper presents an analysis of engine operating conditions in real traffic. Parameters used to characterization of engine operating conditions were collected by measurements for a urban type car with spark ignition engine which fulfill EURO 5. Measurements were performed in real traffic situations. Instantaneous vehicle velocity, rotational speed of engine and engine’s torque were recorded during car motion. In the next step the characteristic of engine operating conditions was formulated. It was made with assumption of equally part of urban, rural and highway types of motion. Finally the characteristic was compared with other one obtained on the base of test stand measurementsfor the NEDC driving cycle.

14

Wykorzystanie technologii Additive Manufacturing w przemyśle lotniczym

Adamski W

Mechanik

|

2013

|

R. 86, nr 2CD

PL

Niniejszy artykuł stanowi przegląd technologii przyrostowych używanych do produkcji części lotniczych oraz przykładów pokazujących kierunek dalszych badan i rozwoju w tej dziedzinie. Aby spełnić rygorystyczne warunki niezbędne do zapewnienia bezpieczeństwa podróży lotniczych, producenci branży lotniczej musza spełnić długa listę skomplikowanych wymagań nawet dla najprostszych lotniczych części.

EN

This article provides an overview of additive manufacturing technologies being used for the production of aircraft components and examples showing the direction of ongoing research and related developments. To meet the stringent conditions necessary to ensure safety in air travel, aerospace manufacturers must satisfy a long list of complex requirements for even the simplest part.

15

Procedura realizacji testu drogowego do pomiaru zużycia paliwa przez autobusy komunikacji zbiorowej

Adamski W., Brzozowski K.

Autobusy : technika, eksploatacja, systemy transportowe

|

2013

|

R. 14, nr 3

1393-1402

PL

W pracy przedstawiono problematykę realizacji badań drogowych autobusów w typowych warunkach eksploatacji, charakteryzowanych poprzez prędkość komunikacyjną. Artykuł prezentuje opracowaną procedurę badawczą zapewniającą powtarzalność i porównywalność wyników badań w zakresie zużycia paliwa. Opisano sposób realizacji testu drogowego. Przeanalizowano profile prędkości chwilowej w odniesieniu do wzorcowego profilu prędkości w cyklu bazowym i zestawiono wyniki przeprowadzonych pomiarów zużycia paliwa.

EN

The paper presents a procedure of fuel consumption measurements in road test. The main aim was to obtain repeatable and comparable results of measurements made for buses produced by different manufacturers. The procedure is based on instantaneous measurements of the velocity and uses software for visualization of velocity profile during road test together with the expected velocity profile. An application of the procedure in road test shown its practical usefulness. Results of fuel consumption measurements performed after applied the proposed procedure are presented as well.

16

Analiza przyczyn zmiany kształtu części lotniczych podczas obróbki skrawaniem na maszynach CNC i skuteczne przeciwdziałanie tym zjawiskom

Adamski W.

Mechanik

|

2012

|

R. 85, nr 1

80-81

PL

Omówiono problem związany z odkształcaniem się i zmianą wymiarów części wykonywanych na obrabiarkach sterowanych numerycznie. Opisano czynniki mające znaczący wpływ na to zjawisko. Podano kierunki przyszłych badań oraz niektóre metody przynoszące korzystne rozwiązania w zakresie zmniejszenia naprężeń wewnętrznych pojawiających się podczas obróbki skrawaniem.

EN

Described in the article is the problem of material tendency to deflect resulting in changes to dimensions of the parts produced on the numerically controlled machine tools.

17

Technologie eliminacji naturalnych substancji organicznych występujących w wodach

Adamski W., Szlachta M.

Technologia Wody

|

2011

|

Nr 1 (9)

17-21

PL

Skład wód naturalnych rzadko pozwala na ich bezpośrednie wykorzystanie do celów bytowo-gospodarczych i przemysłowych. Nawet dokładna ochrona zlewni przed zanieczyszczeniami pochodzącymi ze źródeł antropogenicznych nie rozwiązuje problemu, ponieważ skład wód naturalnych kształtowany jest warunkami panującymi w zlewni i zależy od środowiska gruntowo-skalnego oraz hydrauliki przepływu.

18

Jak wydajnie i efektywnie wykorzystywać systemy CAD/CAM na przykładzie przemysłu lotniczego

Adamski W.

Przegląd Mechaniczny

|

2011

|

nr 6

28-33

PL

W artykule opisano funkcję look ahead (CAM). W systematyczny sposób podano wiele szczegółowych wiadomości dotyczących konwersji, weryfikacji i zastosowania baz danych wyrobu. Omówiono zagadnienie procedur stosowanych podczas sprawdzania poprawności konwersji baz danych wyrobu pomiędzy pakietami CAD lub przejścia do nowej wersji oprogramowania.

19

Sterowanie sterowcem z uwzględnieniem struktury napędów oraz tunelu błędu

Adamski W., Herman P.

Prace Naukowe Politechniki Warszawskiej. Elektronika

|

2010

|

z. 175, t. 2

413-422

PL

W artykule przedstawiono sposób generowania trajektorii z uwzględnieniem koncepcji tunelu błędu, gwarantującej śledzenie zadanej trasy z błędem nie większym niż założony, nawet w trudnych do przewidzenia warunkach otoczenia. W skrócony sposób przedstawiono model matematyczny kinematyki i dynamiki sterowców, wykorzystujący zapis w postaci wektorów przestrzennych oraz przetestowano symulacyjnie założenia teoretyczne. Model wykorzystany w symulacjach uwzględnia strukturę napędów w postaci dwóch silników symetrycznie umieszczonych po bokach obiektu.

EN

The article demonstrates how to generate the trajectory, taking into account the concept of the tunnel of error that ensures route trace with an error no greater than assumed, even in difficult to predict environmental conditions. Mathematical model of kinematics and dynamics using spatial vectors is presented in short. Theoretical assumptions are tested by simulation. The model used in the simulations takes into account the structure of the drives in the form of two engines placed symmetrically on the sides of the object.

20

Zastosowanie reaktorów wielofunkcyjnych do oczyszczania wody

Adamski W., Majewska-Nowak K.

Ochrona Środowiska

|

2010

|

Vol. 32, nr 1

3-8

PL

Scharakteryzowano rolę i zasady stosowania reaktorów wielofunkcyjnych zarówno w nowobudowanych zakładach oczyszczania wody, jak i zakładach modernizowanych, poprzez wprowadzenie dodatkowej funkcji do reaktorów już pracujących. Na pod-stawie przeprowadzonej analizy wykazano, że zaletą tego typu rozwiązań, poza zmniejszeniem kosztów inwestycyjnych i mniejszym zapotrzebowaniem zakładu oczyszczania na powierzchnię, jest możliwość elastycznego reagowania na zmiany jakości ujmowanej wody. Reaktory wielofunkcyjne mogą stanowić substytut zintegrowanego układu oczyszczania wody lub jeden z jego elementów. Występują również reaktory, w których dodatkowe funkcje - jak aktywność biologiczna - powstają spontanicznie (np. kolumny adsorpcyjne z GWA czy też filtry powolne). Wykazano, że bardzo atrakcyjną alternatywę dla klasycznych reaktorów wielofunkcyjnych stanowią reaktory membranowe i ich modyfikacje. Identyfikacja zjawisk zachodzących w reaktorach wielofunkcyjnych pozwala na konstrukcję zaprezentowanych w pracy modeli matematycznych, które mogą znaleźć zastosowanie do optymalizacji układów technologicznych oczyszczania wody. Podkreślono, że praktyczne wykorzystanie podanych modeli matematycznych wymaga określenia wartości ich poszczególnych parametrów zarówno metodami analitycznymi, jak i w modelowych badaniach laboratoryjnych, a także ich kalibracji.

EN

The role of multipurpose reactors and the principles of their application were analyzed, taking into account newly constructed water treatment plants and those modernized by imparting additional functions to the reactors being operated there. The results of this analysis have demonstrated that such approach offers a number of benefits, not only reducing the capital costs and space demands, but also enabling a flexible response to any variations observed in the quality of the taken-in water. A multipurpose reactor may become a substitute for an integrated water treatment system or for one of its elements. Also available are reactors where additional functions (such as biological activity) are generated spontaneously (e.g. GAC adsorption columns or slow filters). It has, furthermore, been demonstrated that membrane reactors, as well as their modifications, constitute a very attractive alternative to classical multipurpose reactors. The identification of the phenomena occurring in multipurpose reactors makes it possible to construct mathematical models which can be used for the optimization of water treatment trains (such models are shown in the present paper). It has been emphasized that if the models are to be used for engineering applications, their parameters have to be established by analytical methods and laboratory model tests, and the models themselves should be calibrated.