Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Shaft liquidation method adjusted for high precipitation associated with climate change impact

Szymała Jan, Całus Moszko Joanna, Janson Ewa, Sobczak Dagmara, Konsek Stanisław

Journal of Sustainable Mining

|

2022

|

Vol. 21, iss. 3

216--227

EN

In connection with the implementation of the international project TEXMIN within the framework of the RFCS fund, a project for the liquidation of the Głowacki Shaft in Rybnik (Poland) was undertaken, which takes into account the effects of climate change, i.e. evaluation of the increase of precipitation in the region. In addition to the standard research undertaken before liquidation activities, precipitation data recorded by the Institute of Meteorology and Water Management from 1995 to 2019 was collected and the precipitation variability was analysed. As a result, a method for liquidation of the shaft was selected consisting of constructing a permeable backfill column in the shaft and using a shaft pipe filled with permeable backfill material. Metallurgical aggregate was identified as a suitable backfill material, for which degradation tests, filtration coefficient tests and an assessment of its impact on water quality were carried out. It has been determined that a backfill column constructed in this manner can fulfil its function as a long-term gravity-driven water flow.

2

Odmetanowanie i wykorzystanie metanu w SRK S.A. Oddział KWK „Jas-Mos – Rydułtowy I” Ruch „Jas-Mos”

Konsek Stanisław, Lubryka Mieczysław, Mężyk Klaudiusz

Systemy Wspomagania w Inżynierii Produkcji

|

2020

|

Vol.9, iss. 2

86--98

PL

W artykule przedstawiono sposób i efekty prowadzenia odmetanowania, przez SRK S.A. Oddział KWK „Jas-Mos – Rydułtowy I” Ruch „Jas-Mos”, z wyrobisk i zrobów zlikwidowanej kopalni „Moszczenica”, w których utworzył się zbiornik metanu. Odmetanowanie uruchomiono w celu ochrony środowiska i zapewnienia bezpieczeństwa ruchu likwidowanego zakładu górniczego, w związku z obserwowanym wzrostem zagrożenia metanowego w wyrobiskach Ruchu „Jas-Mos”. Omówiono również gospodarcze wykorzystanie ujmowanego metanu dla celów energetyki przemysłowej.

EN

The article presents the way and effects of degasification in SRK S.A. “Jas-Mos – Rydułtowy I” coal mine Ruch “Jas-Mos” from the headings of decommissioning “Moszczenica” coal mine, where the methane reservoir was formed. Degasification was started in order to protect the environment and ensure safety of decommissioning coal mine due to the increase of methane risk in Ruch “Jas-Mos” headings. The article also presents the economic aspect of methane utilization for industrial energy.

3

Docelowy model odwadniania zlikwidowanych kopalń, w Górnośląskim Zagłębiu Węglowym

Konsek Stanisław, Czapnik Antoni

Systemy Wspomagania w Inżynierii Produkcji

|

2020

|

Vol.9, iss. 2

99--110

PL

Likwidacja kopalń i restrukturyzacja górnictwa węgla kamiennego w obszarze Górnośląskiego Zagłębia Węglowego (GZW) – ze względu na obecność i konieczność ochrony czynnych kopalń – nie rozwiązuje problemu odwadniania kopalń z/likwidowanych. W zlikwidowanych kopalniach stosowane są 3 systemy odwadniania: głębinowy (GSO) (wykorzystujący 1 szyb, z 1 lub kilkoma pompami głębinowymi), stacjonarny (SSO) (wymagający utrzymywania złożonej dołowej i powierzchniowej infrastruktury technicznej) oraz odwadnianie grawitacyjne (OG)(samoczynny spływ wody z zatopionej kopalni, do cieku powierzchniowego lub sąsiedniej kopalni lub pompowni). Najtańszym, najbezpieczniejszym i najprostszym pod względem technicznym, jest wdrożony przez SRK S.A. Oddział Centralny Zakład Odwadniania Kopalń (CZOK) – głębinowy system odwadniania. Koszt GSO jest o ok. 75% niższy niż odwadniania stacjonarnego. Zmiana systemu odwadniania, wymaga wnikliwej analizy zagrożenia wodnego dla sąsiednich kopalń. Wdrożony w latach 90. model odwadniania zlikwidowanych kopalń oparty został na istnieniu połączeń hydraulicznych pomiędzy czynnymi i zlikwidowanymi kopalniami. Sposób odwadniania likwidowanej kopalni projektowany był z poziomem zatopienia wyrobisk, poniżej najniższego kontaktu hydraulicznego z czynną kopalnią. W żadnej kopalni nie próbowano zlikwidować, niekiedy pojedynczego bezpośredniego połączenia hydraulicznego. Skutkiem tego jest utrzymywanie od kilkunastu lat pompowni, z „głębokim”, czyli kosztownym odwadnianiem. Dynamiczna sytuacja górnicza w obszarze GZW oraz dwudziestoletnie doświadczenia SRK S.A. Oddziału CZOK dowiodły, że przyjęty model wymaga weryfikacji. SRK S.A. Oddział CZOK na bieżąco dostosowuje i upraszcza odwadnianie byłych kopalń, nie zapominając o ochronie czynnych. Skutkiem tego jest zmniejszenie ilości pompowanej wody ze zlikwidowanych kopalń z ponad 99 mln m3 do ok. 66 mln m3 rocznie i retencja ok. 110 mln m3 wody w zrobach. Towarzyszy temu likwidacja licznej infrastruktury górniczej, wyrobisk, szybów, pompowni. Na bazie aktualnej sytuacji górniczo-hydrogeologicznej, SRK S.A. Oddział CZOK proponuje do wdrożenia nowy docelowy model odwadniania wszystkich kopalń w GZW (DMO GZW). Jest on oparty na wydzieleniu 9-ciu rejonów odwadniania (RO), z jedną centralną/rejonową pompownią, w każdym rejonie. Prognozuje się, że łączny dopływ do RO wynosić będzie ok. 400 m3/min (ok. 210 mln m3 wody/rok). RO należy widzieć jako odrębny układ górniczo-hydrogeologiczno-odwadniający, z wyznaczoną kopalnią – pompownią rejonową (PR) – do której kierowane będą wody z sąsiednich likwidowanych kopalń. SRK S.A., z sukcesem doprowadził praktycznie do końcowej fazy dwa RO: „Saturn” odwadniający zlikwidowane kopalnie w NE części GZW oraz „Centrum”, przygotowany do odwadniania kopalń niecki bytomskiej. Proponowane przemodelowanie wymaga zaangażowania i współudziału wszystkich przedsiębiorstw górniczych oraz realizacji w likwidowanych kopalniach wyprzedzających przedsięwzięć. DMO GZW zoptymalizuje i zmniejszy koszty ochrony czynnych kopalń przed zagrożeniem wodnym.

EN

The process of liquidation of mines and the restructuring of coal mining in the area of Upper Silesian Coal Basin – due to protecting active mines – not eliminated the problem of dewatering abandoned coal mines. Implemented in the years 90. dewatering model, was based on the existence of hydraulic connections between active and liquidated coal mines. The current situation of mining in the area of Upper Silesian Coal Basin and the experience of SRK S.A. – COAL MINES RESTRUCTURING COMPANY & CZOK Department (Central Plant of Dewatering Mines) SRK CZOK in the field of mine drainage, prove that this model requires verification and improvement. On the basis of the current mining and hydrogeological situation, SRK S.A. proposes to Target Dewatering Model all mines of Upper Silesian Coal Basin, based on separating 9 drainage areas, with one district pumping station for each of them. The success of its implementation, requires the involvement and participation of all mining companies and need to take the proposed measures before the liquidation of the mine. Target Dewatering Model, will optimize and reduce the cost of protecting neighboring active coal mines against the threat of flooding.