The article describes causes of the need to monitor the technical condition of transformers by analysing the physicochemical properties of the oil-paper insulation. The article also describes the importance of individual indicators determining the quality of transformer oil and discusses the results of the operating oil in a 49-year-old transformer before and after exchange.
PL
W artykule opisano przyczyny konieczności monitorowania stanu technicznego transformatorów poprzez analizę właściwości fizykochemicznych izolacji papierowo-olejowej. Opisano znaczenie poszczególnych wskaźników decydujących o jakości oleju transformatorowego oraz omówiono wyniki oleju pracującego w 49-letnim transformatorze przed i po jego wirowaniu.
W pracy omówione zostały wybrane metody molekularne stosowane rutynowo w diagnostyce chorób genetycznie uwarunkowanych, w tym metody podstawowe, takie jak reakcja łańcuchowej polimerazy (PCR), sekwencjonowanie metodą Sangera czy hybrydyzacja kwasów nukleinowych. Uwzględniono także nowoczesne metody molekularne, takie jak multipleksowa amplifikacja sond zależna od ligacji (MLPA), porównawcza hybrydyzacja genomowa do mikromacierzy (aCGH) czy sekwencjonowanie następnej generacji.
EN
The paper discusses selected molecular methods routinely used in the diagnosis of inherited diseases, including basic methods such as polymerase chain reaction (PCR), Sanger sequencing or nucleic acid hybridization. Also modern molecular methods such as Multiplex ligation-dependent probe amplifi cation (MLPA), array-comparative genomic hybridization (aCGH) and nextgeneration sequencing (NGS).
Współczesne silniki samochodowe wymagaj. od olejów silnikowych specyficznych właściwości reologicznych. W referacie przedstawiono najważniejsze zagadnienia z tego zakresu, a także omówiono współczesne kierunki ewolucji olejów silnikowych, ze szczególnym uwzględnieniem modyfikacji właściwości lepkościowych baz olejowych przy pomocy wysokorafinowanych komponentów pozostałościowych oraz dodatków polimerowych i innych. Odniesiono się również do zastosowania olejów roślinnych, jako bazy do produkcji środków smarowych oraz do krajowych możliwości produkcyjnych.
EN
Modern car engines require specific rheological properties of motor oils. The most important problems about and modern directions of engine oils evolution with particular comply of modifications of base oils viscosity properties by highly refined residual components, polymer additives and other were shown. Using of vegetable oils as base for producing lubricants and domestic industry production possibilities were also mentioned.
4
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Za jedno z pierwszych określeń pojęcia "zrównoważony rozwój" uważa się definicję sformułowaną przez Gro Harlem Brundtland w 1987r. Uważał on, iż na obecnym poziomie cywilizacyjnym możliwy jest już rozwój zrównoważony, to jest taki, w którym potrzeby obecnego pokolenia mogą być zaspokajane bez jednoczesnego umniejszenia szans przyszłych pokoleń na ich zaspokojenie. Obecnie pod pojęciem trwałego i zrównoważonego rozwoju rozumie się rozwój społeczno-ekonomiczno-ekologiczny, który prowadzi do pod-noszenia i wyrównywania się poziomu życia społeczeństw, jednocześnie przyczyniając się do poprawy i utrzymywania wysokiej jakości środowiska naturalnego. Powszechnie uważa się, iż w bieżącym stuleciu ludzkość osiągnie tak wysoki poziom rozwoju cywilizacyjnego, iż można będzie świadomie i skutecznie realizować ww. koncepcję w skali globalnej. Jednak inwestycje związane z ochroną środowiska naturalnego w poszczególnych państwach często są niewystarczające z powodu konkurencyjności wielu niezaspokojonych jeszcze innych potrzeb. W Polsce środki budżetowe tylko w niewielkim stopniu przeznaczane są na inwestycje środowiskowe. Jednostki samorządu terytorialnego oraz inne podmioty powinny więc, dokonując inwestycji proekologicznych, w jak największym stopniu korzystać z innych źródeł finansowania, tj.: funduszy ekologicznych, kredytów bankowych, środków zagranicznych i innych o mniejszym znaczeniu. Po zapoznaniu się z danymi dotyczącymi możliwości i poziomu wykorzystania funduszy unijnych w latach 2004-2006 i 2007-2013 można postawić tezę, iż stanowią one niepowtarzalną szansę na skuteczną realizację w Polsce koncepcji trwałego i zrównoważonego roz-woju, a tym samym znaczącą poprawę środowiska naturalnego. Duża część z przyznanych funduszy unijnych jest bowiem przeznaczona właśnie na realizację celów środowiskowych. W ostatnich latach znacząco wzrósł udział nakładów finansowych pozyskiwanych z Unii Europejskiej zarówno na ochronę środowiska, jak i gospodarkę wodną. Pokazują to wszystkie dostępne dane statystyczne. Fundusze unijne stanowią więc coraz ważniejsze źródło finansowania inwestycji środowiskowych. Konieczne zatem jest dążenie do jak największego stopnia wykorzystania środków zarezerwowanych na te cele dla Polski w budżecie Unii Europejskiej. Jak wiadomo, do tej pory żadnemu z państw członkowskich nie udało się wykorzystać całej puli przyznawanych środków (mająca najlepsze wyniki Hiszpania wykorzystała ok. 80% przyznanych środków unijnych). W referacie przedstawione zostały następujące kwestie: problematyka trwałego i zrównoważonego rozwoju, różne możliwości finansowania inwestycji środowiskowych w Polsce, ze szczególnym uwzględnieniem funduszy unijnych i analizą stopnia ich wykorzystania w perspektywach finansowych lat 2004-2006 oraz 2007-2013, opisem istniejących zagrożeń dla uzyskania wysokiej absorpcji środków zagranicznych oraz płynącymi stąd wnioskami.
EN
The definition used by Gro Harlem Brundtland in 1987 is considered to be one of the first terms of the sustainable development. He claimed that the sustainable development, which meets the needs of the present generations without compromising the ability of future generations to meet their own needs, is possible at the present level of civilization. Nowadays, the term of the sustainable development means the social, economical and ecological development that leads to the increment and equalization of the living standard of society and at the same time it helps to improve and keep the high standard of the natural environment. It is generally claimed that in the present century the mankind has reached so high level of development that the above concept may be used consciously and efficiently at the global scale. However, investments connected with the environmental protection in particular countries are insufficient as a result of the competitiveness of other unsatisfied needs. In Poland on-ly a small percentage of budgetary funds are used for environmental investments. Local government units as well as other business entities ought to take advantage of different sources of financing, e.g. environmental funds, bank credits, foreign funds and others of lesser importance if they make environmental investments. After analyzing the data of possibilities and the absorption levels of European Funds in 2004-2006 and in 2007-2013 a thesis may be stated that they can be a unique chance of efficient implementation of sustainable development in Poland and finally significant im-provement of the natural environment. A great part of granted European Funds is allocated for realization of environmental objectives. The share of European Funds expenditure on both environmental protection and water management has increased during recent years. All the accessible statistical data prove it. That is why they are more and more important source of financing of the environmental investments. Therefore it is necessary to utilize the funds allocated for Poland in the European Union Budget on the highest level that is possible. It is known, that none of the European Union member states has managed to spend all the granted funds (Spain, which has the best results, has used about 80% of granted European Funds). The paper presents the following issues: the main idea of the sustainable development, various possibilities of financing environmental investments in Poland, with emphasizing European Funds and the analysis of the degree of absorption of in years 2004-2006 and 2007-2013, the description of actual risks for high absorption of foreign funds and conclusions.
5
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Zwiększenie udziału estrów metylowych kwasów tłuszczowych pochodzenia roślinnego i zwierzęcego w paliwach do silników o ZS może powodować poważne utrudnienia w ich zimowej eksploatacji. Podwyższoną skłonność do krystalizacji, a w konsekwencji do blokowania filtrów paliwowych związana jest z budową kwasów tłuszczowych pochodzenia naturalnego. Tradycyjne dodatki depresujące efektywne przy tłumieniu skłonności węglowodorów parafinowych do krystalizacji w zastosowaniu do biopaliw wykazują się niską skutecznością swego działania. W artykule przedstawiono wyniki prac nad modyfikacją właściwości niskotemperaturowych różnych paliw do silników o ZS zawierających estry metylowe kwasów tłuszczowych pochodzenia zwierzęcego.
EN
Growing participation of FAME based on vegetable and animal origin raw materials in diesel fuels can cause great problems in their winter exploitation. Traditional depressators used in mineral diesel fuels have low efficiency with relation to the FAME. Article contains results of tests of modification low temperature properties of diesel fuels with animal origin FAME.