PL
 |
EN
Preferencje help
Polish version English version Język
Widoczny [Schowaj] Abstrakt
Liczba wyników

Znaleziono wyników: 22

Liczba wyników na stronie
first rewind previous Strona / 2 next fast forward last
Wyniki wyszukiwania
help Sortuj według:

help Ogranicz wyniki do:
first rewind previous Strona / 2 next fast forward last
1
Content available Charakterystyka wybranych właściwości fizykochemicznych odmian i nowych linii odmianowych komosy ryżowej (Chenopodium quinoa Willd.)
Gozdecka G., Gęsiński K., Kaniewska J., Hołda A., Żary-Sikorska E., Wichrowska D.
Inżynieria i Aparatura Chemiczna
|
2015
|
Nr 5
239--240
PL
Celem pracy było porównanie właściwości fizykochemicznych odmian i nowych linii odmianowych komosy ryżowej. Materiałem badawczym były nasiona trzech odmian komosy ryżowej: Faro, Titicaca, Pinio oraz trzech linii odmianowych S1, S2 i S3. Przeprowadzono oznaczenia charakteryzujące wybrane właściwości fizykochemiczne. Stwierdzono, że badane odmiany i linie odmianowe cechują się zróżnicowanymi właściwościami fizykochemicznymi. Mogą stanowić źródło wartościowego białka i polifenoli. Odmiana Faro oraz linia S1 mogą być wykorzystane w przemyśle farmaceutycznym z uwagi na wysoką zawartość saponin. Odmiana Tiricaca jest obiecującym surowcem dla przemysłu spożywczego.
EN
The aim of this study was to compare physicochemical properties of cultivars and new cultivar lines of quinoa. Seeds of three varieties of quinoa: Faro, Titicaca, Puno and three cultivar lines S1, S2 and S3 were taken as experimental material. Assays characterizing selected physicochemical properties were performed. Based on the obtained results ts it was found that the tested varieties and cultivar lines are characterized by diverse physicochemical properties. They can be used as a valuable source of protein and polyphenols. Faro variation and the line S1 may be applied in pharmaceutical industry due to their high content of saponins. Titicaca is promising raw material for food industry.
2
Content available remote Usuwanie wybranych jonów metali ciężkich z roztworów z wykorzystaniem naturalnego sorbentu
Młynarczykowska A., Hołda A.
Przemysł Chemiczny
|
2014
|
T. 93, nr 5
672-676
PL
Przedstawiono wyniki badań określających stopień usunięcia wybranych jonów metali ciężkich (Zn2+, Cd2+, Cu2+, Pb2+) z roztworów wodnych przy użyciu naturalnego bentonitu Specjal. Oceniono również skuteczność procesu i pojemność sorpcyjną tego sorbenta. Stwierdzono, że istotnym parametrem procesowym jest ilość użytego sorbenta oraz czas trwania procesu zapewniające osiągnięcie równowagi sorpcji i właściwego pH środowiska. Wykazano, że zdolność sorpcyjna bentonitu Specjal względem jonów metali ciężkich zawartych w analizowanej ściekach zmniejsza się w szeregu: Cu2+> Zn2+> Cd2+> Pb2+.
EN
Zn2+, Cd2+, Cu2+, Pb2+ ions were removed from their aq. solns. by sorption on bentonite at 20oC and pH 2-6.7 for 2 h. The degree of removal of the ions increased up to 99% with increasing bentonite mass, sorption time and pH. The sorption efficiency increased in the series: Cu2+> Zn2+> Cd2+> Pb2+.
3
Content available Bioodsiarczanie węgla z wykorzystaniem bakterii Acidithiobacillus thioparus
Kisielowska E., Hołda A., Młynarczykowska A.
Przegląd Górniczy
|
2014
|
T. 70, nr 5
124--128
PL
W procesie spalania węgla większość siarki zawartej w węglu przechodzi do gazów spalinowych w postaci tlenków siarki, będących główną przyczyną powstawania kwaśnych deszczy. Jednym ze sposobów ograniczenia ich emisji może być zastosowanie procesu biologicznego ługowania siarki przed spaleniem, czyli w miejscu wydobycia. W artykule przedstawiono wyniki bioodsiarczania węgla z KWK „Halemba" z wykorzystaniem autochtonicznych bakterii z rodzaju A. thioparus z uwzględnieniem stopnia uziarnienia i ilości biomasy.
EN
In the process of coal combustion the majority amount of sulphur contained in coal passes to the combustion gases in the form of sulphur oxides being the main reason of acid rains occurrence. One of the methods of limiting their emission may be the use of biological process, leaching the sulphur before combustion which is in the area of exploitation. This paper presents the results of coal biodesulphurisation in Halemba mine with the use of indigenous A. thioparus bacteria and taking into account the grain-size distribution and the amount of biomass.
4
Content available Bioflotation as an Alternative Method for Desulphurization of Fine Coals, Part 1
Hołda A., Młynarczykowska A.
Inżynieria Mineralna
|
2014
|
R. 15, nr 2
263--268
EN
Bioflotation might be developed as a new process for the removal of pyritic sulfur from fine coal. An application of bacteria to flotation would shorten the periods of the microbial removal of pyrite from some weeks by leaching methods to a few minutes. The bioflotation mechanism is based on rapid adhesion of bacterial cells with hydrophilic properties to the pyrite surface, which changes the properties of the mineral substance’s surface from hydrophobic to hydrophilic. As a consequence, air bubbles form aggregates only with hydrophobic coal particles, and pyrite falls to the bottom of the flotation chamber as waste. This article shows that the possibility of using bacteria in the flotation process in place of toxic chemicals has significant environmental and economical benefit.
PL
Bioflotacja może być użyta jako proces usunięcia pirytu z węgla. Zaaplikowanie bakterii do flotacji z metodą ługowania skróciłoby okresy usuwania mikrobowego pirytu z kilku tygodni do kilku minut. Mechanizm bioflotacji bazuje na szybkim przyleganiu komórek bakterii o właściwościach hydrofilicznych do powierzchni pirytu, co zmieni cechy minerały z hydrofilicznych na hydrofobiczne. W konsekwencji powietrze wznosiłoby jedynie hydrofobiczne cząstki węgla, a piryt opadałby na dno komory flotacyjnej w postaci odpadu. Artykuł prezentuje możliwości użycia bakterii w procesie flotacji w miejsce toksycznych chemikaliów wraz z ich środowiskowymi i ekonomicznymi korzyściami.
5
Content available Bioaccumulation of Cr(VI) Ions from aqueous solutions by Penicillium citrinum
Hołda A., Kisielowska E., Młynarczykowska A.
Rocznik Ochrona Środowiska
|
2013
|
Tom 15, cz. 1
448--465
PL
W artykule przedstawiono biologiczne usuwanie jonów Cr(VI) z roztworu wodnego przy użyciu czystej kultury grzyba Penicillium citrinum. Wzrost organizmu oraz usuwanie chromu(VI) przeprowadzono w roztworze wodnym o różnej zawartości chromu(VI), oraz przy określonym optymalnym pH. W czasie 14 dni inkubacji, codziennie, pobierano 5ml próbki roztworu w celu oznaczenia zawartości chromu(VI) w roztworze i na tej podstawie określono efektywność biologicznego usuwania tego pierwiastka. Ponieważ usuwanie chromu(VI) z roztworu wodnego może zachodzić wskutek procesów redukcji, biosorpcji lub bioakumulacji to aby określić, który z tych procesów miał miejsce w trakcie badań wykonano oznaczenia zawartości Cr(III) w próbkach pożywki oraz zawartości chromu ogólnego w przesączu po płukaniu grzybni oraz w grzybni. Badania wykazały wysoką skuteczność grzyba mikroskopowego z gatunku Penicillium citrinum w eliminacji jonów chromu(VI) z roztworu – w przypadku najwyższego stężenia Cr(VI) równego 125 mg/l stopień usunięcia wynosił 90%.
6
Content available Exergy balances and entropy generation rates as the mathematical models falsification method Applied for aluminium electrolysis processes
Hołda A., Kolenda Z.
Archives of Metallurgy and Materials
|
2013
|
Vol. 58, iss. 3
677--682
EN
A new method of falsification of the mathematical model of the processes taking place inside the aluminium electrolysis cell has been proposed. The method is based on the comparison of the calculation results of the entropy generation rates obtained in theoretical way with the exergy losses estimated from global exergy balance equation. Following irreversible processes have been analyzed - electric current flow, diffusion at the cathode, heat and electric current flow through the anode and cathode, irreversible carbon combustion, heat transfer from electrolyser to the surroundings and convection inside the electrolyte. Exergy balance calculations have been based on the experimental results from industry. The proposed procedure shows good accuracy between mathematical model and experimental data.
PL
W artykule zaproponowano metodę falsyfikacji modelu matematycznego procesów jednostkowych zachodzących w elektrolizerze aluminium poprzez porównanie wartości sumarycznego źródła entropii z wartością strat egzergii wynikającą z zamknięcia globalnego bilansu egzergii. Wiarygodność porównania uścislono poprzez uzgodnienie bilansów substancji i energii. Wyniki obliczeń oparto na bezpośrednich pomiarach przemysłowych. Stwierdzono dobra zgodność modelu matematycznego z wynikami pomiarów.
7
Content available Hexavalent Chromium Accumulation by Microscopic Fungi
Hołda A.
Archives of Environmental Protection
|
2013
|
Vol. 39, no. 2
45--56
EN
The purpose of the study was to optimize the removal of Cr(VI) by means of the Trichoderma viride strain isolated from chromium mud samples a well as the Aspergillus niger and Penicillium citrinum strains from other environments. The growth of organism and removal of chromium(VI) was carried out in water solution of various chromium(VI) contents. The research was carried out at optimal pH for each fungus i.e. Aspergillus niger 4.0, Penicillium citrinum 5.0 and Trichoderma viride 4.5. During 14 days of incubation, samples of 5 ml each were collected every day in order to determine chromium(VI) content in the solution and the efficiency of bioaccumulation of this element was then specified. Furthermore, chromium contents in filtrate and mycelium were checked to verify this type of biological activity of microorganisms. The fungi culture investigated in this study could grow at 10-125 mg/l chromium concentration which indicated that it was characterized by high tolerance to various concentrations of chromium. At 125 mg/l chromium, these organisms could accumulate successfully about 90% of chromium. High tolerance of this culture can make it a potential candidate to be a heavy metal scavenger of chromium.
PL
W artykule przedstawiono biologiczne usuwanie jonów Cr(VI) z roztworu wodnego przy użyciu szczepu grzyba z gatunku Trichoderma viride pochodzącego z próbek błota pochromowego oraz czystych kultur grzybów Aspergillus niger i Penicillium citrinum, wyizolowanych z innych środowisk. Wzrost organizmu oraz usuwanie chromu(VI) przeprowadzono w roztworze wodnym o różnej zawartości chromu(VI). Badania były przeprowadzane przy optymalnym pH dla każdego rodzaju grzyba: Aspergillus niger 4,0, Penicillium citrinum 5,0, Trichoderma viride 4,5. W czasie 14 dni inkubacji, codziennie, pobierano 5 ml próbki roztworu w celu oznaczenia zawartości chromu(VI) w roztworze i na tej podstawie określono efektywność bioakumulacji tego pierwiastka. Sprawdzono również zawartość chromu w przesączu oraz grzybni w celu potwierdzenia tego rodzaju biologicznej aktywności mikroorganizmów. Czyste kultury grzybów badane w tym artykule mogły rozwijać się przy zawartościach chromu 10-125 mg/l co pokazuje ich wysoką tolerancję na różne zawartości chromu. Przy zawartości chromu równej 125 mg/l te mikroorganizmy mogły akumulować około 90% chromu zawartego w roztworze. Wysoka tolerancja tych kultur czyni je potencjalnymi kandydatami do wychwytywania chromu ze środowiska.
8
Content available remote Bioługowanie srebra z odpadów poflotacyjnych składowiska „Gilów” w lubinie z udziałem grzybów mikroskopowych z gatunku Aspergillus flavus
Kisielowska E., Kasińska-Pilut E., Hołda A.
Przegląd Górniczy
|
2012
|
T. 68, nr 3
113--116
PL
W artykule przedstawiono badania nad możliwością wykorzystania grzybów pleśniowych z gatunku Aspergillus flavus w procesie bioługowania srebra z odpadów poflotacyjnych składowiska „Gilów” w Lubinie, wykonane w Katedrze Inżynierii Środowiska i Przeróbki Surowców WGiG AGH. Mikroorganizmy grzybowe, użyte do procesu bioługowania srebra są organizmami autochtonicznymi, wyizolowanymi z badanego środowiska odpadów poflotacyjnych. Metabolizm tych grzybów związany m.in. z wydzielaniem dużych ilości kwasów organicznych, pozwolił wysunąć koncepcję możliwości zastosowania ich w procesach biohydrometalurgicznych srebra. Przeprowadzone doświadczenia nad wykorzystaniem biomasy grzybowej Aspergillus flavus jako czynnika ługującego srebro z odpadów poflotacyjnych, po 30 dniach trwania procesu, wykazały stosunkowo niską efektywność przeprowadzanego bioługowania srebra z przedmiotowych odpadów, całkowity uzysk srebra kształtuje się w granicach 9,89 ÷ 38,78 %. Badania mają charakter nowatorski.
EN
The article presents investigations into the possibility of use of mouldy fungi in the process of bioleaching of silver from post-flotation wastes of the “Gilów” dumping site in Lubin, carried out in the Department of Environmental Engineering and Raw Materials Processing of the Faculty of Mining and Geoengineering of the AGH University of Science and Technology. The fungi microorganisms, used for the process of silver bioleaching are autochtonous organisms, isolated from the tested post- -flotation waste environment. The metabolism of these fungi, associated among other thinks with the release of large quantities of organic acids, allowed to put forward the conception of possibility of their use in biohydrometallurgical processes of silver. The experiments carried out related to the fungi biomass Aspergillus flavus as a factor leaching silver from post-flotation wastes, after 30 days of process duration, have pointed out a relatively low efficiency of the conducted bioleaching of silver from the above-mentioned wastes; the total output of silver ranges from 9.89 to 38.78 %. The investigations have an innovatory character.
9
Content available The bioleaching of silver from the "Żelazny Most" disposal after-flotation wastes in Lubin with application of microfungi from genus Aspergillus niger
Kisielowska E., Wojtasik R., Kasińska-Pilut E., Hołda A.
AGH Journal of Mining and Geoengineering
|
2012
|
Vol. 36, no. 4
31-37
EN
The aim of the research presented in an analysis of ways of utilizing microfloral autochthonous organism from the after-flotation waste of the Gilow stockpile in order to bioleach silver. A research of the bioleaching process of the after-flotation waste was conducted using microfungi of the Aspergillus niger species, which dominate in the autochthonous environment. The metabolism of these fungi, connected with the production of large amounts of organic acids, allowed to conceptualize their usage in the biohydrometalurgy silver processes. After isolating in a pure culture and multiplying the microfungal biomass Aspergillus niger, the experiment began. Weighed samples of the waste were covered with a selective medium and then inoculated with the microfungal biomass, playing the role of the bioleaching agent. After thirty days of incubation, the end product was chemically analyzed, showing effects of the conducted bioleaching process (12-41.5%).
PL
Celem zaprezentowanego badania była analiza sposobów zastosowania autochtonicznych organizmów mikroflory w celu bioługowania srebra z odpadów poflotacyjnych w składowisku Gilow. Badanie procesu bioługowania przeprowadzono z zastosowaniem grzybów z gatunku Aspergillus niger, które dominują w środowisku autochtonicznym. Metabolizm tych grzybów, związany z produkcją znacznych ilości kwasów organicznych, pozwala na użycie ich w procesach biohydrometalurgii srebra. Po wyizolowaniu czystej kultury biomasy Aspergillus niger i jej pomnożeniu rozpoczęto eksperyment. Zważone próbki odpadów zostały pokryte wybraną pożywką a następnie zaszczepione biomasą mikrogrzybni, która pełniła rolę odczynnika bioługującego. Po trzydziestu dniach inkubacji produkt końcowy został zanalizowany chemicznie, pokazując efekty przeprowadzonego procesu bioługowania (12-41,5%).
10
Content available Removal of heavy metals from coal medium with application of biotechnological methods
Kisielowska E., Hołda A., Niedoba T.
Górnictwo i Geoinżynieria
|
2010
|
R. 34, z. 4/1
93-104
EN
The important ecological issue is environmental pollution by heavy metals, which are highly toxic substances for living organisms. The paper presents the problems of possible applications of microorganisms in processes leading to removal of heavy metals from various environments, including coals. The processes occurring with participation of microorganisms as biosorption, bioaccumulation, biotransformation, bioprecipitation, biocrystallization and bioleaching, which can be practically applied in removal of heavy metals from coals connected with their recovery were described in the paper. Furthermore, the examples of interesting works from this area of scientific interest, conducted in various research units in Poland were presented.
PL
Ważnym zagadnieniem ekologicznym jest zanieczyszczenie środowiska metalami ciężkimi, substancjami szczególnie toksycznymi dla organizmów żywych. W artykule przedstawiono problematykę możliwości wykorzystania mikroorganizmów do procesów, prowadzących do usuwania metali ciężkich z różnych środowisk, w tym również węgli. Opisane zostały pokrótce procesy zachodzące z udziałem mikroorganizmów, takie jak: biosorpcja, bioakumulacja, biotransformacja, bioprecypitacja, biokrystalizacja oraz bioługowanie, mogące w praktyce znaleźć zastosowanie m.in. w oczyszczaniu węgli z metali ciężkich, z równoczesnym ich odzyskiem. Przedstawione zostały również przykłady ciekawszych prac, prowadzonych w tym zakresie, w różnych jednostkach badawczych w naszym kraju.
11
Content available Participation of microorganisms in effluent transformation
Hołda A., Kisielowska E., Niedoba T.
Górnictwo i Geoinżynieria
|
2010
|
R. 34, z. 4/1
79-86
EN
The paper presents the chemical analysis as well quantitative and qualitative microbiological analysis of sludge stored in the area of municipal wastewater treatment plant. Furthermore, the influence of microorganisms on sludge properties was investigated. By application of ASA method, the following metals contents were determined: magnesium, calcium, lead, cadmium, copper, nickel, mercury and zinc. Furthermore, the biogenous factors were determined, as amonium nitrogen, overall nitrogen and phosphor. The influence of microorganisms on sludge was also investigated. To this purpose the results given from daily and 3-weekly sludge were compared. The conducted chemical analysis proved that after 3 weeks of storage, concentrations of heavy metals were lowered what may be caused by biochemical activity of microorganisms, which growing amount prove this observation.
PL
W artykule przedstawiono analizę chemiczną oraz ilościową i jakościową mikrobiologiczną analizę osadów ściekowych składowanych w pobliżu oczyszczalni ścieków komunalnych. Zbadano także wpływ mikroorganizmów na właściwości osadów. Za pomocą metody ASA oznaczono zawartość następujących metali: magnezu, wapnia, ołowiu, kadmu, chromu, miedzi, niklu, rtęci i cynku oraz oznaczono wskaźniki biogenne, takie jak azot amonowy, ogólny oraz fosfor. Zbadano również wpływ mikroorganizmów na osady ściekowe, w tym celu porównano wyniki oznaczeń uzyskane z osadu dobowego i trzytygodniowego. Przeprowadzona analiza chemiczna wykazała, że po 3 tygodniach składowania stężenia metali uległy zmniejszeniu, co może być spowodowane przez biochemiczną działalność mikroorganizmów, których wzrastająca ilość zdaje się to potwierdzać.
12
Content available Influence of heavy metals on soil microflora
Hołda A., Kisielowska E., Niedoba T.
Górnictwo i Geoinżynieria
|
2010
|
R. 34, z. 4/1
71-78
EN
The purpose of the research presented in the paper was to conduct the heavy metals contents in area of tannery plant and to determine their influence on soil microflora. The soil samples were collected to this purpose from the area, which was surrounded by the industrial buildings from one side (tannery, galvanic plant and chemistry plant) and by river Wilga and two small ponds from three remaining ones, which supposedly collect the sewers from these plants. The collected samples were then chemically and microbiologically analyzes. The contents of metals as Cu, Cd, Pb and Zn were determined by culometric method. On the basis of conducted analyzes it was proved that soil on the researched area was polluted by heavy metals. Mainly chromium contents in every sample was high what means that the tannery wastes occurs in the area of collecting samples. The investigation proved the influence of heavy metals on soil microflora. Various sorts of microorganisms have various tolerance on high metals concentration. The most resistant were ferruginous, nitrificative and denitrificative bacteria, the less resistant were meso- and psychrophilic bacteria and fungi.
PL
Celem badań przedstawionych w artykule było zbadanie zawartości metali ciężkich w pobliżu zakładów garbarskich oraz określenie ich wpływu na mikroflorę gleby. W tym celu pobrano próbki gleby z terenu, który dawniej był ograniczony z jednej strony zabudowaniami zakładów przemysłowych (zakładów garbarsko-kuśnierskich, galwanizacyjnych i chemii gospodarczej), a z trzech pozostałych rzeką Wilgą i dwoma niewielkimi stawami, do których najprawdopodobniej odprowadzane były ścieki z tych zakładów. Pobrane próbki poddano analizie chemicznej oraz ilościowej i jakościowej analizie mikrobiologicznej. Zawartości metali takich jak Cu, Cd, Pb, Zn oznaczono metodą kulometryczną. Na podstawie przeprowadzonych analiz stwierdzono, że gleba na badanym terenie została zanieczyszczona metalami ciężkimi, szczególnie zawartość chromu we wszystkich próbkach była wysoka, co może wskazywać na obecność odpadów garbarskich w pobliżu miejsca pobrania próbek. Przeprowadzone badania udowodniły również wpływ metali ciężkich na mikroflorę gleby. Stwierdzono, że różne rodzaje mikroorganizmów posiadają różną tolerancję na wysokie stężenia metali. Najbardziej odporne okazały się bakterie żelaziste, nitryfikacyjne i denitryfikacyjne, najmniej odporne bakterie mezo- i psychrofilne oraz grzyby.
13
Content available Chemical and biological analysis of chromium waste
Hołda A., Kisielowska E., Niedoba T.
Górnictwo i Geoinżynieria
|
2009
|
R. 33, z. 4
113-118
EN
The paper presents chemical and microbiological analysis (were from qualitative and quantitative point of view) of the collected samples of wastes. The procedure of chemical analysis is based on a quantitative extraction of Cr(VI) from the solid samples and its determination in the extract by the method of flow coulometry by means of apparatus EcaFlow 150GLP, applying calibration by method of model curve. The determination of chromium by flow coulometry is based on utilization of inner electrode coulometric titration. Microbiological analysis shows that the concentration of chromium(VI) above 2000 mg/l is toxic for psychro- and mesophilous bacteria, stopping the growth of their colonies, but fungi from sort Rhizopus sp. and Penicillium sp. are tolerant for high concentrations of chromium(VI).
PL
Artykuł przedstawia analizę chemiczną i biologiczną (jakościową i ilościową) pobranych próbek odpadów. Procedura analizy chemicznej oparta była na ilościowej ekstrakcji Cr(VI) z próbek błota pochromowego i jego oznaczeniu w przesączu metodą kulometrii przepływowej przy użyciu aparatu EcaFlow 150GLP, wykorzystując kalibrację metodą krzywej wzorcowej. Oznaczanie chromu metodą kulometrii przepływowej opiera się na wykorzystaniu wewnątrzelektrodowego miareczkowania kulometrycznego. Analiza mikrobiologiczna pokazała, że stężenie chromu(VI) powyżej 2000 mg/l jest toksyczne dla bakterii psychro- i mezofilnych, hamując wzrost ich kolonii, podczas gdy grzyby z rodzaju Rhizopus sp. i Penicillium sp., odznaczają się tolerancją na wysokie stężenia chromu(VI).
14
Content available remote Thermo -Ecological Cost analysis of shaft and flash smelting processes of copper production - general approach
Norwisz J., Boryczko B., Hołda A., Kolenda Z.
Archives of Metallurgy and Materials
|
2009
|
Vol. 54, iss. 1
153-159
EN
Thermo-ecological cost method, formulated by Szargut, has been proposed to be applied for comparison of two different and most frequently used technologies of copper production. The method, based on minimization of depletion of nonrenewable natural resources takes also under consideration the problem of the deleterious ecological impact of highly aggressive waste products. The further is especially important as the copper technologies belong to the group of highly hazardous from ecological point of view, nonferrous metals industry. Two technologies – shaft furnace and flash smelting Outokumpu technologies have been analyzed considering all step from copper mine to final product (copper cathodes). The method of calculation is based on the set of balance equations determining the value of specific thermo-ecological cost. To recommend copper technology a minimum value of the thermo-ecological cost is proposed to be criterion.
PL
W artykule przedstawiono wyniki analizy porównawczej dwóch pełnych technologii otrzymywania miedzi katodowej, opartej na pojęciu kosztu termoekologicznego. Rozważania dotyczą procesów szybowego i zawiesinowego. W proponowanej metodzie podstawe stanowią skumulowane zużycia energii prowadzące do minimalizacji wyczerpywania nieodnawialnych zasobów bogactw naturalnych z uwzględnieniem szkodliwego wpływu emisji szkodliwych produktów do otoczenia. Analiza obejmuje rudy miedzi w kopalni do wyprodukowania miedzi katodowej. Obliczenia przeprowadzone przez rozwiązanie układów równań bilansowych strumieni egzergii typu input – output. Wykorzystano wyniki bezpośrednich pomiarów w hutach miedzi po uzgodnieniu bilansów substancji i energii. Zaproponowano kryterium wyboru technologii o najmniejszej wartości kosztu termoekologicznego przez co uwzgledniono problemy degradacji energii wynikajace z II zasady termodynamiki.
15
Analiza procesu stacjonarnego przepływu ciepła na podstawie zasady minimalizacji generowania entropii
Hołda A.
Rudy i Metale Nieżelazne
|
2008
|
R. 53, nr 5
275-281
PL
W artykule porównano dwa przypadki przewodzenia ciepła w izolacji termicznej, problem klasyczny oraz minimalizujący generację entropii. Jako kryterium porównawcze wybrano wielkość ciepła odpadowego. Pokazano wpływ minimalizacji źródeł entropii przy przewodzeniu ciepła na bilans energetyczny procesu technologicznego. Rozważania poparto przykładami obniżającymi źródła entropii w izolacji.
EN
Comparison of the solution of two different boundary-value problems of heat conduction in solid isolation has been presented. The solution of the classical formulation of steady state problem and solution based on the entropy generation minimization principle are analyzed. Waste heat flow to surrounding has been chosen as the comparison criterion. Influence of the minimization of entropy generation an the energy balance and thermodynamic efficiency of the technological process has been shown. Theoretical considerations have been illustrated with numerical example.
16
Analiza energetyczna i egzergetyczna procesów metalurgicznych. Część 1, Podstawy teoretyczne
Boryczko B., Norwisz J., Hołda A., Kolenda Z.
Rudy i Metale Nieżelazne
|
2008
|
R. 53, nr 5
269-275
PL
Przedstawiono podstawy teoretyczne wykonywania analizy porównawczej różnych technologii otrzymywania tego samego produktu użytecznego. Metodyka ta oparta jest na wskaźnikach skumulowanego zużycia energii i egzergii, co pozwala na wyznaczenie kosztów termoekologicznych wykorzystania nieodnawialnych bogactw naturalnych i prowadzi do minimalizacji ich zużycia. Zaproponowano kryterium wyboru technologii w oparciu o zasadę minimum kosztu termoekologicznego.
EN
The method of comparative analysis of different technologies for the production of the same final product has been presented. The method is based on energy and exergy cumulative consumption. It allows to calculate thermoecological costs of each technology to minimize finally depletion of nonrenewable natural resources.
17
Analiza energetyczna i egzergetyczna procesów metalurgicznych. Część 2, Obliczenia kosztu termoekologicznego
Boryczko B., Norwisz J., Hołda A., Kolenda Z.
Rudy i Metale Nieżelazne
|
2008
|
R. 53, nr 7
412-417
PL
Przedstawiono wyniki obliczeń bilansów energii i egzergii dwóch technologii produkcji miedzi - szybowej i zawiesinowej. Obliczono wartości kosztu termoekologicznego analizowanych technologii. Wyznaczono straty egzergii oraz sprawności energetyczne i egzergetyczne. Przeprowadzono walidację obliczeń poprzez porównanie wartości źródła entropii dla procesu szybowego z danymi literaturowymi.
EN
Calculation results of the energy and exergy balances of two technologies of copper production - shaft and flash smelting together with thermoecological costs have been presented. Values of exergy losses due to the Gouy-Stodola principle have also been calculated. Entropy generation rate value from literature for shaft furnace technology has been used to validate calculation results.
18
Content available remote Adjustment of chemical elements mass balances in metallurgical processes
Hołda A.
Archives of Metallurgy and Materials
|
2008
|
Vol. 53, iss. 4
993-1002
EN
Mass balances of the principal chemical elements are usually based on non-adjusted measurement results. Such an approach may lead to serious errors in energy and exergy analysis of the processes when chemical reactions are taking place in the system. Orthogonal least sąuares method with constraints is proposed to be applied to impiwe accuracy of the measurement results. Theoretical considerations are illustrated with adjustment mass balances for chemical elements of the shaft furnace and flash smelting processes of copper production.
PL
Bilanse masowe głównych pierwiastków chemicznych procesu są wykonywane przy użyciu nieuzgodnionych danych pomiarowych. Takie podejście może prowadzić do istotnych błędów w bilansach energii i egzergii procesów chemicznych. W artykule zaproponowano zastosowanie ortogonalnej metody najmniejszych kwadratów z warunkami ograniczającymi w celu zmniejszenia wartości błędów pomiarowych. Rozważania teoretyczne zobrazowano uzgadnianiem bilansów pierwiastków w procesach szybowym i zawiesinowym otrzymywania miedzi katodowej.
19
Content available Monitoring and quality assessment of selected physical and chemical parameters of the Sola River system, South Poland
Helios-Rybicka E., Hołda A., Jarosz E.
Inżynieria Środowiska / Akademia Górniczo-Hutnicza im. S. Staszica w Krakowie
|
2005
|
T. 10, z. 1
45--58
EN
The purpose of the research carried in winter 2001 and spring 2002 was to monitor and assess the quality of the Sola River system. Representative samples of river water, suspended matter and bottom sediments were taken from 10 sampling points located along the Sola River course, and additional 2 before and after Sola River outlet to the Vistula River. Physical parameters (pH, temp., O2, conductivity) of the river water were determined directly in the field. The spatial variability in concentrations of elements in the Sola River system was established using ICP-MS, AAS as well as IC, and further the pollutants were compared to national and international quality standards. With respect to physico-chemical parameters the Sola River shows good quality meeting the lst to 3rd Polish Surface Water Quality Class. The detected levels of metal concentrations in suspended matter were found to exceed the geochemical background values. Metal concentrations were found to be much higher than in the river water and with respect to LAWA classification system relatively highest pollution was found with Cd, Zn. Metal concentrations ranged (in mg/kg): Pb 19.4-124; Zn 343-1725; Cd 0.86-5.78; Tl 0.087-0.568; Cr 68.3-176; Ni 52.5-67.2; As 9.44-32.1; and Fe 22815-54007. Content of metals in bottom sediments revealed lower concentration level in comparison with suspended matter indicating uncontaminated to moderately contaminated conditions with respect to the Igeo classification system. A leaching test was performed to established the mobility and bioavailability of investigated metals in both suspended matter and bottom sediment samples. Obtained results indicate Iow metal mobility upon acidic leaching conditions. Nickel was found to be the most mobile metal in suspended matter (97% released), whereas in bottom sediment Pb (58% released) appeared to be the most bioavailable. Results obtained lead to formulation of the following conclusions and further recommendations for national chemical monitoring in Poland: (1) metal concentrations in the Sola River did not exceed the values of the lst Polish Surface Water Quality Class; (2) pollutant content did not reveal significant seasonal variations, therefore chemical monitoring conducted twice a year is sufficient; (3) chemical monitoring of suspended matter should be included in the Polish National Monitoring System on the routine basis; additional arguments are: easy sampling, better homogeneity of material and less time consuming laboratory procedure.
PL
Celem przeprowadzonych badań był monitoring i ocena jakości systemu rzeki Soły. Zimą 2001 r. oraz wiosną 2002 r. pobrano próbki wody, zawiesiny i osadów dennych z rzeki Soły, a także dodatkowe próbki z Wisły - powyżej i poniżej ujścia Soły. Parametry fizyczne wody rzecznej, takie jak: pH, temperatura, zawartość tlenu, przewodność właściwa, były mierzone w terenie. Koncentrację pierwiastków śladowych w badanych próbkach wód, zawiesiny oraz osadów dennych określano metodami ICP-MS, AAS (próbki zawiesiny i osadów były roztwarzane w wodzie królewskiej w piecu mikrofalowym), natomiast zawartość anionów w próbkach wody rzecznej określono metodą chromatografii jonowej. Otrzymane wyniki zawartości metali śladowych były porównane z krajowymi i międzynarodowymi standardami jakości. W odniesieniu do parametrów fizykochemicznych woda rzeki Soły wykazuje jakość odpowiadającą 1-3 klasie czystości wód powierzchniowych. Ilość metali w zawiesinie (PSM) przewyższa wartości tła geochemicznego, a zgodnie z niemiecką klasyfikacją LAWA najwyższe koncentracje stwierdzono dla kadmu i cynku. Koncentracja pierwiastków śladowych w próbkach zawiesiny waha się w szerokich granicach: Pb 19,4-124 mg/kg; Zn 343-1725 mg/kg; Cd 0,86+5,78 mg/kg; Tl 0,087-0,568 mg/kg; Cr 68,3-176 mg/kg; Ni 52,5-67,2 mg/kg; As 9,44-32,1 mg/kg i Fe 22815-54007 mg/kg. Zawartość metali w osadach dennych jest niższa niż stwierdzona w zawiesinie, a według niemieckiej klasyfikacji Igeo odpowiada klasie I i I-II (osady nie zanieczyszczone do umiarkowanie zanieczyszczonych). Przeprowadzone testy kwaśnego wymywania metali z wybranych próbek osadów i zawiesiny wykazały niską mobilność większości metali. Najbardziej mobilnymi metalami są nikiel w zawiesinie (wymywalność 97% Ni) oraz ołów w osadzie (wymywalność 58% Pb). Otrzymane wyniki pozwoliły sformułować następujące wnioski: - zmierzone wartości parametrów fizycznych badanych próbek wód Soły odpowiadają klasie 1 i 2, a koncentracja metali nie przekracza wartości 1 klasy czystości wód powierzchniowych według obowiązującej w Polsce klasyfikacji; - stwierdzone zanieczyszczenia nie wykazały istotnego zróżnicowania ich ilości w próbkach pobranych wiosną oraz zimą, stąd wykonywanie badań w ramach monitoringu chemicznego dwa razy w ciągu roku wydaje się wystarczające; - zawartość metali śladowych w próbkach osadów dennych jest niższa od stwierdzonej w zawiesinie rzecznej; - autorzy proponują włączenie do Państwowego Monitoringu Chemicznego wód płynących badanie zawiesiny rzecznej w miejsce osadów, gdyż łatwiejsze jest jej opróbowanie, jest bardziej homogenicznym materiałem w porównaniu z osadem, natomiast prace laboratoryjne są mniej czasochłonne.
20
Least squares evaluation of the global entropy generation in the aluminium electrolysis cell
Kolenda Z., Donizak J., Hołda A.
Archives of Metallurgy
|
2003
|
Vol. 48, iss. 2
183-199
EN
Clasical thermodynamic analysis of any thermal and chemical process is usually based on the first law of thermodynamics. such an approach is not sufficient when deeper understanding of the mechanism and nature of each elementary process is required. The use of the first and second law of thermodynamics together is necessary to solve practical problems more effectivly. Especially, application of the entropy of the entropy generation rate and lost available energy (or exergy) concepts enhance our understanding of thermal process. Such an extended analysis is proposed to detect possible ways to decrease the electric energy consumption. additionally, least squares adjustment procedure is proposed to make mathematical models of elementary process taking place inside electrolysis cell more reliable.
PL
Powszechnie prowadzona analiza termodynamiczna przebiegu różnego rodzaju procesów cieplnych i chemicznych opiera się zazwyczaj na I-szej zasadzie termodynamiki. W przypadkach, gdy wymagane jest głębsze zrozumienie mechanizmu i natury procesów elementarnych, takie podejście nie jest wystarczające. Bardziej efektywne wyniki otrzymać można łącząc I-szą i II-gą zasadę termodynamiki. Szczególnie wartościowe jest wprowadzenie pojęcia produkcji entropii w celu wykrycia wszystkich źródeł nieodwracalności termodynamicznej i ich wielkości. Takie rozszerzenie analizy zostało zaproponowane w artykule w odniesieniu do procesu elektrolizy aluminium. Jej celem jest wskazanie możliwości obniżenia zużycia energii elektrycznej. Ponadto pokazano jak ortogonalna metoda najmniejszych kwadratów umożliwia uzyskanie bardziej wiarygodnych wyników obliczeń rozkładu źródeł entropii.
first rewind previous Strona / 2 next fast forward last
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.