Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Narażenie strażaków na substancje chemiczne podczas pożaru

Krzemińska Sylwia, Szewczyńska Małgorzata, Jachowicz Anita

Bezpieczeństwo Pracy : nauka i praktyka

|

2024

|

nr 5

12-15

PL

Oddziaływanie szkodliwych substancji chemicznych, uwalnianych podczas pożarów, powoduje narażenie zdrowia strażaków. Substancje te - zwłaszcza wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne, lotne związki organiczne oraz substancje per- i polifluoroalkilowe - mogą zwiększać ryzyko zachorowania na choroby nowotworowe, co potwierdzają liczne badania. Substancje chemiczne występujące w warunkach pożaru osadzają się w postaci zanieczyszczeń na zewnętrznej powierzchni odzieży ochronnej strażaka i przedostają się do wewnętrznych warstw. Z tego względu po przeprowadzonych działaniach ratowniczych odzież ochronna wymaga odpowiedniego czyszczenia, które pozwala na usunięcie znacznej ilości substancji chemicznych oraz zapobiega ich oddziaływaniu na skórę i układ oddechowy. W artykule scharakteryzowano narażenie strażaków na substancje chemiczne (będące produktami spalania i emitowane podczas pożarów) oraz opisano proces czyszczenia odzieży ochronnej z zanieczyszczeń chemicznych.

EN

The exposure to harmful chemicals released during fires is hazardous for the health of firefighters. These substances - including in particular polycyclic aromatic hydrocarbons, volatile organic compounds, and per- and polyfluoroalkyl substances - can increase the risk of cancer, as confirmed by numerous research studies. The chemicals found in fire conditions settle in the form of contaminants on the outer surface of the firefighter’s protective clothing and permeate to the inner layers. For this reason, appropriate cleaning of special clothing, which allows to remove a significant amount of chemicals and prevents their impact on the skin and respiratory system, is required after rescue operations. The paper characterizes the exposure of firefighters to chemical substances (combustion products and emitted during fires) and describes the process of cleaning protective clothing from chemical contaminants.

2

Zastosowanie analizy termooptycznej do pomiaru węgla elementarnego w powietrzu na stanowiskach pracy

Szewczyńska Małgorzata, Kowalska Joanna, Przybyła Marcin, Szczurek Andrzej

Przemysł Chemiczny

|

2023

|

T. 102, nr 10

1064--1068

PL

Przedstawiono wyniki oznaczania węgla elementarnego jako markera spalin z silników Diesla emitowanych do powietrza na stanowiskach pracy. Próbki powietrza pobierano na różnych stanowiskach naziemnych, na których stosowane były pojazdy z silnikami wysokoprężnymi. Do oznaczania stężeń węgla elementarnego w pobieranych próbkach zastosowano analizator termooptyczny z detektorem płomieniowo-jonizacyjnym.

EN

Air samples were taken at various ground stations where diesel vehicles were operated, and elemental C was detd. in them using a thermo-optical analyzer with a flame-ionization detector. Elemental C was used to identify levels of exposure to diesel engine exhaust at workplaces.

3

Spaliny silników Diesla mierzone jako węgiel elementarny. Metoda oznaczania w powietrzu na stanowiskach pracy

Szewczyńska Małgorzata, Pośniak Małgorzata, Kowalska Joanna

Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy

|

2023

|

Nr 1 (115)

5--25

PL

W Polsce dotychczas nie było konieczności oznaczania stężenia węgla elementarnego (EC) w celu oceny narażenia inhalacyjnego pracowników, ponieważ polska wartość NDS jest ustalona dla frakcji respirabilnej spalin silników Diesla. Nie ma również żadnych danych dotyczących poziomu stężeń EC w powietrzu stanowisk pracy, a narażenie na ten niebezpieczny dla zdrowia czynnik dotyczy bardzo dużej populacji pracowników zatrudnionych m.in. w podziemnych wyrobiskach górniczych, jak również strażaków, kierowców tirów, autobusów, a także pracowników stacji obsługi samochodów (Szymańska i in. 2019). Wprowadzenie do Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/130 z dnia 16 stycznia 2019 r. wartości BOELV 0,05 mg/m³ dla spalin silników wysokoprężnych Diesla w środowisku pracy, mierzonych jako węgiel elementarny, wymaga dostosowania przepisów krajowych do tej wartości i opracowania metody oznaczania węgla elementarnego. Celem prac badawczych było opracowanie metody oznaczania węgla elementarnego w powietrzu na stanowiskach pracy na poziomie 0,005 mg/m³ . W wyniku badań opracowano metodę oznaczania węgla elementarnego w powietrzu na stanowiskach pracy z zastosowaniem termo-optycznego analizatora z detektorem płomieniowo-jonizacyjnym. Metoda polega na przepuszczeniu badanego powietrza zawierającego spaliny silnika Diesla przez filtr kwarcowy umieszczony w kasecie i analizie w odpowiednim programie temperaturowym. Uzyskano oznaczalność EC 0,0041 mg/m³ . Całkowita precyzja badania wynosiła 5,3%, względna niepewność całkowita 11,6%, a niepewność rozszerzona 23,2%. Zakres tematyczny artykułu obejmuje zagadnienia zdrowia oraz bezpieczeństwa i higieny środowiska pracy będące przedmiotem badań z zakresu nauk o zdrowiu oraz inżynierii środowiska.

EN

In Poland, until now it has not been necessary to determine the elemental carbon (EC) concentrations because Polish NDS values are set for a respirable fraction of diesel exhausts. No data on the level of EC concentrations in workplace air are available although the exposure to this hazardous factor concerns a large population of workers. The exposure concerns people working in underground mines and tunneling, firefighters, lorry and bus drivers, and car service station workers. The introduction of 0.05 mg/m³ BOELV value for diesel exhaust gases in working environment, measured as elemental carbon into the Directive 2019/130 of the European Parliament, requires the adjustment of the national legislation. The aim of the study was to develop a method for determining EC in workplace air at the level of 0.005 mg/m³ . As a result, a method for determination EC in workplace air using a thermo-optical analyzer with a flame ionization detector was developed. The method consists in passing the tested air containing diesel exhaust gases through a quartz filter placed in a cassette and its analysis in an appropriate temperature program. An EC determination of 0.0041 mg/m³ was obtained. The total accuracy of the method was 5.3%, a relative total uncertainty was 11.6% and an expanded uncertainty was 23.2%. This article discusses problems of occupational safety and health, which are covered by health sciences and environmental engineering.

4

Kwas benzoesowy. Metoda oznaczania w powietrzu na stanowiskach pracy

Szewczyńska Małgorzata, Wasilewski Paweł

Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy

|

2023

|

Nr 3 (117)

137-154

PL

Kwas benzoesowy jest organicznym związkiem należącym do grupy aromatycznych kwasów karboksylowych. Wykorzystuje się go głównie do produkcji fenolu, kaprolaktamu i soli benzoesowych, jako konserwant spożywczy i farmaceutyczny oraz przy produkcji herbicydów, środków owadobójczych i bakteriobójczych. Zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (WE 1272/2008) kwas benzoesowy został sklasyfikowany jako substancja działająca szkodliwie na płuca, drażniąca skórę i powodująca uszkodzenie oczu. Celem badań było opracowanie metody oznaczania kwasu benzoesowego do oceny narażenia zawodowego w zakresie 1/10 ÷ 2 zaproponowanej wartości NDS. Metoda polega na pobraniu frakcji wdychalnej kwasu benzoesowego zawartej w powietrzu na filtr z włókna szklanego pokryty węglanem(IV) sodu, desorpcji roztworem metanolu w wodzie, a następnie oznaczeniu zawartości kwasu benzoesowego w próbce z zastosowaniem chromatografii cieczowej z detektorem diodowym (UHPLC-DAD). Podczas wykonywania badań spełniono wymagania walidacyjne przedstawione w normie europejskiej PN-EN 482. Metoda umożliwia oznaczanie kwasu benzoesowego w powietrzu w stężeniach 0,05 ÷ 1 mg/m3. Zakres tematyczny artykułu obejmuje zagadnienia zdrowia oraz bezpieczeństwa i higieny środowiska pracy będące przedmiotem badań z zakresu nauk o zdrowiu oraz inżynierii środowiska.

EN

Benzoic acid is an organic compound that belongs to the group of aromatic carboxylic acids. It is mainly used in the production of phenol, caprolactam and benzoic salts, as a food and pharmaceutical preservative, and in the production of herbicides, insecticides and bactericides. According to the Regulation of the European Parliament and of the Council (WE 1272/2008), benzoic acid is classified as a substance that is harmful to the lungs, irritates the skin and causes eye damage. The aim of the study was to develop a method for the determination of benzoic acid for the assessment of occupational exposure within 1/10–2 of the proposed MAC value. The method involves taking the inhalable fraction of airborne benzoic acid onto a glass fiber filter coated with sodium carbonate(IV), desorption with a solution of methanol in water and then determining the benzoic acid content of the sample by the use of liquid chromatography with diode array detector (UHPLC-DAD). Validation requirements presented in European standard PN-EN 482 were fulfilled during the tests. The method enables determination of benzoic acid in air at concentrations of 0.05 to 1 mg/m3 . The method for determining benzoic acid has been recorded in the form of an analytical procedure (see Appendix). This article discusses the problems of occupational safety and health, which are covered by health sciences and environmental engineering.

5

Ftalan dibutylu. Metoda oznaczania w powietrzu na stanowiskach pracy

Dobrzyńska Elżbieta, Szewczyńska Małgorzata

Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy

|

2023

|

Nr 3 (117)

123-135

PL

Ftalan dibutylu (DBP) jest zaklasyfikowany jako substancja działająca szkodliwie na rozrodczość kategorii 1B. Celem przeprowadzonych badań było opracowanie metody oznaczania ftalanu dibutylu, która umożliwi oznaczanie jego stężeń na poziomie 0,6 mg/m3. Metoda polega na zatrzymaniu zawartego w powietrzu aerozolu ftalanu dibutylu na próbnik - rurkę szklaną z sorbentem XAD-2 i filtrem z włókna szklanego, ekstrakcji mieszaniną aceton/dichlorometan i analizie chromatograficznej otrzymanego roztworu. Badania wykonano z zastosowaniem chromatografii gazowej ze spektrometrem mas (kolumna RTX-5silMS). Walidację metody przeprowadzono zgodnie z wymaganiami zawartymi w normie europejskiej PN-EN 482. Metoda umożliwia oznaczanie związku w powietrzu środowiska pracy w zakresie stężeń 0,06 ÷ 1,2 mg/m3. Opracowana metoda oznaczania ftalanu dibutylu w powietrzu na stanowiskach pracy została przedstawiona w postaci procedury analitycznej, którą zamieszczono w załączniku. Zakres tematyczny artykułu obejmuje zagadnienia zdrowia oraz bezpieczeństwa i higieny środowiska pracy będące przedmiotem badań z zakresu nauk o zdrowiu oraz inżynierii środowiska.

EN

Dibutyl phthalate (DBP) is a reproductive toxicant category 1B. The purpose of the conducted research work was to develop a method for the determination of dibutyl phthalate, which will enable its determination at concentrations of 0.6 mg/m3. The method involves trapping the aerosol of dibutyl phthalate contained in the air onto a sampler - a glass tube with XAD-2 sorbent and a glass fiber filter, its extraction with an acetone/dichloromethane mixture and chromatographic analysis of the resulting solution. The study was performed with the use of gas chromatography with a mass spectrometry (RTX-5silMS Column). Validation of the method was carried out in accordance with the requirements of the European standard PN-EN 482. The method allows for the determination of a compound in the air of the working environment in a concentration range of 0.06 mg/m3 to 1.2 mg/m3 . The method for the determination of dibutyl phthalate is presented in form of an analytical procedure, which is included in the appendix. This article discusses the problems of occupational safety and health, which are covered by health sciences and environmental engineering.

6

Ftalan bis(2-etyloheksylu). Metoda oznaczania w powietrzu na stanowiskach pracy

Szewczyńska Małgorzata, Dobrzyńska Elżbieta

Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy

|

2023

|

Nr 4 (118)

95-107

PL

Ftalan bis(2-etyloheksylu), znany jako DEHP, to substancja działająca szkodliwie na rozrodczość kategorii 1B, umieszczona na liście substancji zidentyfikowanych jako zaburzające gospodarkę hormonalną. Celem przeprowadzonych prac badawczych było opracowanie znowelizowanej metody oznaczania ftalanu bis(2-etyloheksylu), która umożliwi oznaczanie jego stężeń na poziomie 0,08 mg/m3. Metoda polega na zatrzymaniu zawartego w powietrzu ftalanu bis(2-etyloheksylu) na próbnik składający się z rurki szklanej z sorbentem XAD-2 i filtra z włókna szklanego, ekstrakcji mieszaniną aceton/dichlorometan i analizie chromatograficznej otrzymanego roztworu. Badania wykonano z zastosowaniem chromatografii gazowej ze spektrometrią mas (kolumna RTX-5Sil MS). Walidację metody przeprowadzono zgodnie z wymaganiami zawartymi w normie europejskiej PN-EN 482. Znowelizowana metoda umożliwia oznaczanie związku w powietrzu środowiska pracy w zakresie stężeń 0,08 ÷ 1,6 mg/m3. Metoda oznaczania DEHP została przedstawiona w postaci procedury analitycznej, którą zamieszczono w załączniku. Zakres tematyczny artykułu obejmuje zagadnienia zdrowia oraz bezpieczeństwa i higieny środowiska pracy będące przedmiotem badań z zakresu nauk o zdrowiu oraz inżynierii środowiska.

EN

Bis(2-ethylhexyl) phthalate, also known as DEHP, is a reproductive toxicant of hazard category 1B included in the list of substances identified as endocrine disruptors. The aim of the research work was to develop an updated method for the determination of DEHP that will enable its concentrations to be determined at 0.08 mg/m3. The method involves trapping the aerosol of bis(2-ethylhexyl) phthalate contained in the air onto a sampler - a glass tube with XAD-2 sorbent and a glass fiber filter, extraction with an acetone/dichloromethane mixture and chromatographic analysis of the resulting solution. The study was performed with the use of gas chromatography with a mass spectrometer (RTX5Sil MS column). Validation of the method was carried out in accordance with the requirements of the European standard PN-EN 482. The updated method allows the determination of the compound in the air of the working environment in the concentration range from 0.08 mg/m3 to 1.6 mg/m3 . The method for the determination of DEHP is presented in the form of an analytical procedure, which is included in Appendix. This article discusses the problems of occupational safety and health, which are covered by health sciences and environmental engineering.

7

Badanie poziomu węgla elementarnego jako głównego wskaźnika narażenia zawodowego pracowników na spaliny silników Diesla

Szewczyńska Małgorzata, Pośniak Małgorzata, Kowalska Joanna

Przemysł Chemiczny

|

2022

|

T. 101, nr 2

117--121

PL

Przedstawiono wybrane zagadnienia związane z oznaczaniem węgla elementarnego w próbkach powietrza. Omówiono metody oznaczania różnych form węgla, ze szczególnym uwzględnieniem analizy termooptycznej. Przedstawiono wyniki wstępnych badań węgla elementarnego w powietrzu na stanowiskach pracy, gdzie emitowane są spaliny z silników Diesla.

EN

The content of elemental, org. and total C in samples of air taken from workplaces exposed to diesel exhaust emissions (tunnel, underground garage, car service, power generators) was detd. using a thermooptical analyzer with a flame ionization detector in the NIOSH temp. program. The highest concn. of EC (13.67 μg/m3) was detd. among employees operating a power generator.

8

Badania porównawcze różnych próbników do oznaczania poziomu węgla elementarnego jako głównego wskaźnika narażenia zawodowego pracowników na spaliny emitowane z silników Diesla

Szewczyńska Małgorzata, Kowalska Joanna, Przybyła Marcin, Szczurek Andrzej

Przemysł Chemiczny

|

2022

|

T. 101, nr 8

591--597

PL

Przedstawiono zagadnienia związane z oznaczaniem węgla elementarnego jako markera spalin emitowanych z silnika Diesla przy zastosowaniu różnych próbników. Porównano wyniki równoległego oznaczania węgla elementarnego w pobieranych próbkach przez dwa laboratoria stosujące analizator termooptyczny z detektorem płomieniowo-jonizacyjnym. Przeanalizowano wyniki oznaczeń węgla w próbkach powietrza na stanowiskach pracy maszyn z silnikiem Diesla w celu wyboru odpowiedniego do środowiska badawczego próbnika.

EN

The content of elemental C in air samples taken in the mine with the use of various samplers from workplaces exposed to exhaust gas emissions from diesel engines was detd. The results of the parallel detn. of elemental C in taken samples by 2 laboratories with the use of a thermooptical analyzer with a flame ionization detector were compared in order to select the measuring head. Before the final selection of samplers, it is recommended to test the type and size of the particles suspended in the total dust.

9

Analysis and Assessment of Hazards Caused by Chemicals Contaminating Selected Items of Firefighter Personal Protective Equipment – a Literature Review

Krzemińska Sylwia, Szewczyńska Małgorzata

Safety & Fire Technology

|

2020

|

Vol. 56, iss. 2

92--109

EN

Purpose: The aim of the presented paper is to review the literature concerning the risks related to possible contamination with chemical substances of firefighter’s personal protective equipment (i.e. special clothing, special gloves, firefighter boots and balaclavas) during rescue operations. The authors focused on contamination resulting from the interaction of aromatic and aliphatic hydrocarbons, volatile organic compounds and phthalates. Introduction: During rescue operations, firefighters are exposed to chemicals which are inherent in fires in buildings and open spaces. The health hazards caused by chemicals accumulating on the surface of personal protective equipment, which can enter the firefighter’s body through the skin, posing a lethal threat, is becoming an increasingly recognized issue. Scientific research shows that chemicals generated during fires are harmful – a significant proportion of them has a confirmed carcinogenic and mutagenic effect. Methodology: The presented analysis of the issue of chemical contamination of personal protective equipment and the associated risks to the firefighter was prepared on the basis of a review of selected Polish and foreign literature. The main types of chemical pollutants with chemical substances and the determined levels of pollution were addressed in the paper, indicating the conditions under which they were obtained. Additionally, the properties of the most common groups of chemicals that contaminate personal protective equipment are described. The characteristics of firefighter’s personal protective equipment, with the particular focus on the materials used for special firefighter suit, are also presented. Conclusion: A review of relevant literature indicates that contamination of firefighter’s personal protective equipment were investigated mainly with respect to the presence of aromatic and aliphatic hydrocarbons, volatile organic compounds with a proven carcinogenic effect. Phthalates as substances posing a very high risk to fertility were less commonly studied. The high content of harmful chemicals in dirt present on the surface of the material of special clothing and on other personal protective equipment, as well as in the urine metabolites, indicates unequivocally the need for decontamination of personal protective equipment after every fire.

PL

Cel: Celem artykułu jest przegląd literatury dotyczącej zagrożeń związanych z możliwym zanieczyszczeniem substancjami chemicznymi środków ochrony indywidualnej strażaka (tj. ubrania specjalnego, rękawic specjalnych, butów strażackich oraz kominiarek) podczas prowadzenia przez niego działań ratowniczych. Autorzy skupili się na kontaminacji wynikającej z oddziaływania węglowodorów aromatycznych i alifatycznych, lotnych związków organicznych oraz ftalanów. Wprowadzenie: Podczas działań ratowniczych strażacy narażeni są na działanie substancji chemicznych, które są nieodłącznym elementem pożarów w obiektach budowlanych oraz przestrzeniach otwartych. Coraz częściej dostrzeganą kwestią jest zagrożenie zdrowotne powodowane przez substancje chemiczne gromadzące się na powierzchni środków ochrony indywidualnej, które poprzez skórę mogą przedostać się do organizmu strażaka, stanowiąc dla niego śmiertelne zagrożenie. Jak wskazują badania naukowe, substancje chemiczne powstające podczas pożarów są szkodliwe, znaczna ich część ma potwierdzone działanie kancerogenne i mutagenne. Metodologia: Przedstawiona analiza zagadnienia zanieczyszczeń chemicznych środków ochrony indywidualnej i wiążących się z tym zagrożeń dla strażaka została przygotowana na podstawie przeglądu wybranej literatury polskiej i zagranicznej. W artykule omówiono tematykę głównych rodzajów zanieczyszczeń substancjami chemicznymi oraz wyznaczonych poziomów zanieczyszczeń, ze wskazaniem warunków, jakie towarzyszyły ich uzyskaniu. Ponadto opisano właściwości najczęściej spotykanych grup substancji chemicznych zanieczyszczających środki ochrony indywidualnej. Przedstawiono także charakterystykę środków ochrony indywidualnej strażaka, ze szczególnym uwzględnieniem materiałów stosowanych na ubrania specjalne strażaka. Wnioski: Przegląd przedmiotowej literatury wskazuje, że zanieczyszczenia środków ochrony indywidualnej strażaków były badane głównie pod kątem obecności węglowodorów aromatycznych i alifatycznych, lotnych związków organicznych, o udowodnionym działaniu kancerogennym. Rzadziej zajmowano się ftalanami jako substancjami stanowiącymi bardzo duże zagrożenie dla płodności. Wysoka zawartość szkodliwych substancji chemicznych w zabrudzeniach na powierzchni materiału ubrania specjalnego, jak i innych środków ochrony indywidualnej, a także w metabolitach moczu strażaków, jednoznacznie wskazuje na konieczność dekontaminacji środków ochrony indywidualnej po każdym pożarze.

10

Wykorzystanie nanocząstek metali i ich tlenków jako modyfikatorów procesu spalania oleju napędowego

Dobrzyńska Elżbieta, Szewczyńska Małgorzata, Pośniak Małgorzata

Przemysł Chemiczny

|

2020

|

T. 99, nr 2

264--269

PL

Dodatki do paliw zawierające nanomodyfikatory, głównie nanocząstki metali i tlenków metali, są coraz częściej stosowane jako stymulatory spalania. Przedstawiono wpływ potencjalnych nanododatków na właściwości paliwa i osiągi silnika, skupiając się głównie na różnicach w emisji spalin. Dokonano przeglądu i omówiono wpływ zastosowania nanowymiarowych dodatków metalicznych na emisję tlenku węgla, tlenków azotu, węglowodorów i cząstek stałych. Liczne prace ujawniają ich skuteczność w zmniejszaniu emisji niebezpiecznych związków chemicznych.

EN

A review, with 64 refs., of uses of nanoparticles of metals and their oxides to modification of diesel fuel properties, engine performance and exhaust emissions.

11

Spaliny emitowane z silników Diesla, mierzone jako węgiel elementarny : metoda oznaczania w powietrzu na stanowiskach pracy

Szewczyńska Małgorzata, Pośniak Małgorzata, Kowalska Joanna

Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy

|

2020

|

Nr 4 (106)

143--162

PL

W Polsce dotychczas nie było konieczności oznaczania stężenia węgla elementarnego (EC) w celu oceny narażenia inhalacyjnego pracowników, ponieważ polska wartość NDS jest ustalona dla frakcji respirabilnej spalin silników Diesla. Nie ma również żadnych danych dotyczących poziomu stężeń EC w powietrzu stanowisk pracy, a narażenie na ten niebezpieczny dla zdrowia czynnik dotyczy bardzo dużej populacji pracowników zatrudnionych m.in. w podziemnych wyrobiskach górniczych, jak również strażaków, kierowców tirów, autobusów, a także pracowników stacji obsługi samochodów (Szymańska i in. 2019). Wprowadzenie do Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/130 z dnia 16 stycznia 2019 r. wartości BOELV 0,05 mg/m³ dla spalin silników wysokoprężnych Diesla w środowisku pracy, mierzonych jako węgiel elementarny, wymaga dostosowania przepisów krajowych do tej wartości i opracowania metody oznaczania węgla elementarnego. Celem prac badawczych było opracowanie metody oznaczania węgla elementarnego w powietrzu na stanowiskach pracy na poziomie 0,005 mg/m³ . W wyniku badań opracowano metodę oznaczania węgla elementarnego w powietrzu na stanowiskach pracy z zastosowaniem termo- -optycznego analizatora z detektorem płomieniowo-jonizacyjnym. Metoda polega na przepuszczeniu badanego powietrza zawierającego spaliny silnika Diesla przez filtr kwarcowy umieszczony w kasecie i analizie w odpowiednim programie temperaturowym. Uzyskano oznaczalność EC 0,0027 mg/m³ . Całkowita precyzja badania wynosiła 5,6%, względna niepewność całkowita 11,2%, a niepewność rozszerzona 22,4%. Zakres tematyczny artykułu obejmuje zagadnienia zdrowia oraz bezpieczeństwa i higieny środowiska pracy będące przedmiotem badań z zakresu nauk o zdrowiu oraz inżynierii środowiska.

EN

In Poland, until now it has not been necessary to determine the elemental carbon (EC) concentrations because Polish NDS values are set for a respirable fraction of diesel exhausts. No data on the level of EC concentrations in workplace air are available although the exposure to this hazardous factor concerns a large population of workers. The exposure concerns people working in underground mines and tunneling, firefighters, lorry and bus drivers, and car service station workers. The introduction of 0.05 mg/m³ BOELV value for diesel exhaust gases in working environment, measured as elemental carbon into the Directive 2019/130 of the European Parliament, requires the adjustment of the national legislation. The aim of the study was to develop a method for determining EC in workplace air at the level of 0.005 mg/m³ . As a result, a method for determination EC in workplace air using a thermo-optical analyzer with a flame ionization detector was developed. The method consists in passing the tested air containing diesel exhaust gases through a quartz filter placed in a cassette and its analysis in an appropriate temperature program. An EC determination of 0.0027 mg/m³ was obtained. The total accuracy of the method was 5.6%, a relative total uncertainty was 11.2% and an expanded uncertainty was 22.4%. This article discusses problems of occupational safety and health, which are covered by health sciences and environmental engineering.