Wyroby gumowe zawierające więcej niż 2,5% związków cynku uznaje się za toksyczne dla ekosystemów wodnych. Opracowano skład proekologicznych kompozytów z kauczuku butadienowo-akrylonitrylowego (NBR) o obniżonej zawartości jonów cynku. W roli aktywatorów wulkanizacji zastosowano acetyloacetonian, glukonian i rycynoleinian cynku, jako alternatywę do ZnO. Aplikacja soli cynku nie miała wpływu na czas i temperaturę wulkanizacji NBR. Uzyskano wulkanizaty o nieznacznie mniejszej gęstości usieciowania i twardości, podwyższonej wytrzymałości na rozciąganie i porównywalnej odporność na starzenie klimatyczne. Zastosowanie soli cynku umożliwiło 10-krotne zmniejszenie ilości jonów cynku w wyrobach gumowych.
EN
Rubber products containing more than 2.5% of zinc compounds are classified as toxic to aquatic ecosystems. Therefore, the aim of the research was to develop pro-ecological rubber composites of acrylonitrile-butadiene rubber (NBR) with a reduced content of zinc ions. Acetylacetonate, gluconate and zinc ricinoleate were used as vulcanization activators alternatively to ZnO. Their application had no significant effect on the time and temperature of NBR vulcanization. Vulcanizates with slightly lower crosslink density and hardness, higher tensile strength and comparable resistance to weather aging were obtained. Application of zinc salts enabled a 10-fold reduction in the content of zinc ions in rubber products.
Celem badań było uzyskanie kompozytów z kauczuku butadienowo-styrenowego (SBR) o polepszonych właściwościach użytkowych, obniżonej temperaturze i skróconym czasie wulkanizacji. Jako aktywator wulkanizacji zastosowano nanometryczny tlenek cynku zmodyfikowany cieczą jonową w masie elastomeru lub w rozpuszczalniku. Aplikacja takiego układu aktywującego pozwoliła uzyskać wulkanizaty o zwiększonej wytrzymałości na rozciąganie, twardości i odporności na starzenie termo-oksydacyjne w stosunku do zawierających mikrometryczny ZnO. Czas wulkanizacji uległ skróceniu, a temperatura i entalpia procesu zmniejszyły się. Uzyskano wulkanizaty o 50% mniejszej zawartości ZnO, zgodnie z Dyrektywą Unii Europejskiej.
EN
The main aim of research was to obtain elastomer composites of styrene-butadiene rubber (SBR) with improved functional properties, reduced temperature and time of vulcanization. Nanosized zinc oxide modified with ionic liquid directly in the elastomer matrix or in the solution process was used as vulcanization activator. Application of this activating system resulted in vulcanizates with increased tensile strength, hardness and resistance to thermo-oxidative aging as compared with microsized ZnO activator. The vulcanization time of SBR, the temperature and enthalpy of this process were reduced. The vulcanizates with 50% lower content of ZnO were obtained, according to the EU Directive.
The thesis presents an overview and characteristics of three different methods for determining the fraction of organic compounds in sewage: methods according to ATV guidelines, respirometric methods and particle separation methods. The results of laboratory analyses of sewage composition carried out with each of the described methods are presented. The sewage came from the sewerage collector in Grodzisk Wlkp. The research was carried out in 7 series, from October 2013 to May 2014. The results obtained with different methods were compared using a statistical test. Differences are a consequence of conventionally accepted coefficients and ranges of particle size and errors during the manual separation of particles.
Impairment of the cardiovascular system is a major cause of mortality in humans. Cardiac implants are made mostly of titanium and its alloys and various methods have been used to improve their surface properties. Titanium nitride — TiN and titanium oxide — TiO2 surface layers are promising materials to improve biocompatibility in this respect. Modifying their surface properties in the nanoscale may impact their protein adsorption and cellular response to the implant. Nitriding and oxynitriding processes in low-temperature plasma, also involving the use of an active screen, seem to be prospective methods in the production of titanium nitride and oxide forming an diffusive outer zone of titanium nitride TiN (nanocrystalline) + Ti2N + α-Ti(N) or oxynitrided TiO2(nanocrystalline) + TiN + Ti2N + α-Ti(N) surface layers on titanium alloy. Also a hybrid method that combines oxidizing and the RFCVD process for producing a-C:N:H (amorphous carbon modified with nitrogen and hydrogen) + TiO2 (nanocrystalline titanium oxide-rutile)-type composite surface layers on NiTi shape memory alloys is noteworthy in the context of medical applications. The paper presents the characteristics of these diffusion multi-phase layers in terms of their microstructure, topography, hardness, residual stress, corrosion and wear resistance, wettability as well as biological properties such as: adsorption of proteins — fibrinogen and albumin, and platelet adhesion during interaction with blood components (human plasma and platelet-rich plasma). The results suggest that these layers, produced using the new hybrid processes, exhibit a high potential for improving cardiac implant properties. The article is based on research carried out by the authors and the interpretation of the obtained results is made on the basis of literature data regarding the surface layers of titanium oxides and titanium nitride produced by various methods.
PL
Choroby układu krążenia są jedną z głównych przyczyn śmiertelności u ludzi. Biozgodność i inne właściwości implantów kardiologicznych, wytwarzanych z tytanu i jego stopów, można kształtować, stosując różne metody inżynierii powierzchni. W pracy przedstawiono charakterystykę wielofazowych, dyfuzyjnych warstw powierzchniowych typu TiN + Ti2N + α-Ti(N) oraz TiO2 + TiN + Ti2N + α-Ti(N) wytwarzanych w niskotemperaturowej plazmie na stopie tytanu Ti6Al4V, także z wykorzystaniem aktywnego ekranu, pod kątem ich mikrostruktury, topografii powierzchni, twardości, stanu naprężeń własnych, odporności na korozję i zużycie, zwilżalności oraz właściwości biologicznych, takich jak: adsorpcja białek — fibrynogenu i albuminy oraz adhezja płytek krwi podczas inkubacji z ludzkim osoczem i osoczem bogatopłytkowym. Przedstawiono także wyniki badań warstw typu TiO2 oraz a-CNH + TiO2 wytwarzanych na stopie z pamięcią kształtu NiTi. Artykuł prezentuje wyniki badań przeprowadzonych przez autorów, a interpretacji uzyskanych wyników dokonano w porównaniu z danymi literaturowymi dotyczącymi powierzchniowych warstw złożonych z tlenku tytanu i azotku tytanu wytwarzanych różnymi metodami.
Warstwy azotowane typu TiN + Ti2N + αTi(N) wytworzone w warunkach wyładowania jarzeniowego mają charakter dyfuzyjny, a ich właściwości fizykochemiczne mogą być kształtowane warunkami technologii procesu azotowania, tj. azotowania na potencjale katody albo z tzw. aktywnym ekranem (potencjał plazmy). W artykule przedstawiono wyniki badań warstw azotowanych wytworzonych w niskotemperaturowej plazmie na potencjale katody oraz z aktywnym ekranem. Omówiono wyniki badań topografii powierzchni, mikrostruktury (SEM), chropowatości powierzchni (AFM, profilometr optyczny), składu chemicznego (EDS, SIMS) oraz zwilżalności w kontekście właściwości biologicznych z płytkami krwi. W pracy wykazano, że warstwa azotowana wytworzona na potencjale katody charakteryzuje się mniejszą zawartością azotu, większą chropowatością i większą grubością niż wytworzona na potencjale plazmy, jednocześnie ma lepszą zwilżalność oraz charakteryzuje się mniejszą adhezją i aktywacją płytek krwi. Warstwa ta może znaleźć zastosowanie w wytwarzaniu implantów kardiologicznych.
EN
The nitrided surface layers TiN + Ti2N + αTi(N) type produced under glow discharge conditions have a diffusion character. Their surface physicochemical properties can be modified by processing conditions, such as the execution of the process on the potential of the cathode or in plasma region (active screen plasma nitriding). The paper presents the results of nitrided surface layers produced in low-temperature plasma applying the cathode potential or the active screen. Obtained data of surface topography, the microstructure (SEM), surface roughness (AFM, optical profilometer), chemical composition (EDS, SIMS) and wettability are discussed in context biological properties of platelets. Studies have shown a larger thickness with a lower nitrogen content and a greater roughness of the layer formed on the cathode potential as compared with the layer formed on the plasma potential. Simultaneously on the surface of the titanium nitride layer produced on the cathode potential were less platelets adhesion and they were less activated than on the second layer. Thus, the results show that the relevant properties of the surface can restrict blood clotting and titanium nitride layer produced on the cathode potential could be applied in the production of cardiological implants.
Diffusion nitrided layers produced on titanium and its alloys are widely studied in terms of their application for cardiac and bone implants. The influence of the structure, the phase composition, topography and surface morphology on their biological properties is being investigated. The article presents the results of a study of the topography (nanotopography) of the surface of TiN+Ti2N+αTi(N) nitrided layers produced in low-temperature plasma on Ti6Al4V titanium alloy and their influence on the adhesion of blood platelets and their aggregates. The TEM microstructure of the produced layers have been examined and it was demonstrated that the interaction between platelets and the surface of the titanium implants subjected to glow-discharge nitriding can be shaped via modification of the roughness parameters of the external layer of the TiN titanium nitride nanocrystalline zone.
PL
Dyfuzyjne warstwy azotowane na tytanie i jego stopach są szeroko badane m. in. w aspekcie zastosowań na implanty kardiologiczne i kostne. Stąd też analizowany jest wpływ struktury składu fazowego, topografii i morfologii powierzchni na ich właściwości biologiczne. W artykule przedstawiono wyniki badań wpływu topografii (nanotopografii) powierzchni warstw azotowanych –TiN+Ti2N+αTi(N) wytwarzanych w niskotemperaturowej plazmie na stopie tytanu Ti6Al4V na adhezję płytek krwi i ich aglomeratów. Omówiono mikrostrukturę (TEM) wytwarzanych warstw i wykazano, że poprzez stan chropowatości powierzchni zewnętrznej strefy warstwy azotowanej – nanokrystalicznego azotku tytanu (TiN) można kształtować oddziaływanie płytek krwi z powierzchnią implantów tytanowych poddanych procesowi azotowania jarzeniowego.
Celem pracy jest przedstawienie prostych metod (low technology) usuwania zanieczyszczeń mikrobiologicznych z wody. Opisane metody nie wymagają dużych nakładów inwestycyjnych i kosztów eksploatacyjnych, a część z nich można zastosować w warunkach terenowych, bez konieczności użycia specjalistycznego sprzętu. Inną możliwością jest ich wykorzystanie przez kraje trzeciego świata, w których brak dostępu do czystej wody. Przedstawione metody opierają się na prostych procesach fizycznych i biochemicznych, np. „super piasek” - mieszanina tlenku grafitu i piasku, czy SODIS (Solar Water Disinfection Process) - proces solarnej dezynfekcji wody, które są przykładami innowacyjnego wykorzystania dawno sprawdzonych rozwiązań, tj. uzdatniania wody przy wykorzystaniu promieniowania słonecznego.
EN
The aim of the thesis is to show the “low technology” methods of water treatment disinfection. The described methods do not involve high capital and operating costs. Moreover, a part of them can be used in field conditions (without using specialized equipment). They can be also used by the Third World Countries where the access to clean water is limited. The methods presented above are based on simple physical and biochemical operations (“great sand” - the mixture of graphite oxide and sand, SODIS - Solar Water Disinfection Process), which are examples of innovative use of long known solutions, i.e. water treatment using sunlight.
Oddziaływanie nanotopografii biomateriałów na biozgodność z krwią jest nadal słabo poznane. Wiadomo, że azotowane warstwy powierzchniowe z zewnętrzną strefą azotku tytanu (TiN) charakteryzują się dobrymi właściwościami i biozgodnością zarówno w kontakcie z krwią, jak i kością. Dlatego też modyfikacje właściwości powierzchni dla zastosowań w kardiologii są nadal przedmiotem zainteresowania i były celem naszych badań. W pracy przedstawiono wyniki badań właściwości warstw azotowanych wytwarzanych w warunkach wyładowania jarzeniowego na stopie tytanu Ti6Al4V w niskotemperaturowym procesie, na potencjale katody i na potencjale plazmy. Uzyskane warstwy miały różną topografię i chropowatość powierzchni w skali nano. Zewnętrzna strefa warstwy typu TiN+Ti2N+aTi(N) wytworzonej na potencjale katody (TiN-K) charakteryzowała się wyższą chropowatością w porównaniu z warstwą wytworzoną na potencjale plazmy (TiN-P) (Ra = 0,177 pm dla TiN-K vs. Ra = 0,019pm dla TiN-P). Ponadto przeprowadzone badania zwilżalności wykazały wysoką zwilżalność powierzchni TiN-K (38P dla TiN-K vs 89° dla TiN-P). Badania biologiczne składu biofilmu wykazały niższą adsorpcję fibrynogenu oraz adhezję, agregację i aktywację płytek krwi na TiN-K w porównaniu do TiN-P. Uzyskane wyniki wskazują, że adhezja płytek krwi, jak i ilość zaadsorbowanego fibrynogenu koreluje z topografią powierzchni warstwy TiN. Zatem poprzez zmianę topografii powierzchni można wpływać na oddziaływania płytek krwi z biomateriałem.
EN
The effect of different topographies of biomaterials at the nanoscale on biocompatibility is still poorly known. It is known that nitrided surface layers with external titanium nitride (TiN) zone exhibit good properties and biocompatibility with blood and bone. However, the surface properties of biomaterials destined for cardiological applications are still a subject of interest for further improvement. Thus, the aim of our investigations was modification of the external zone of the nitrided surface layers produced under glow discharge conditions for cardiological applications. The layers were produced at low temperature using cathode potential and plasma region. These layers exhibited different surface topography and roughness. The external zone of the layer produced on cathode potential (TiN-K) is characterized by higher roughness compared to the layer produced in plasma region (TiN-P) (Ra = 0.177pm vs. Ra = 0.019pm) and higher surface wettability (contact angle 38 vs. 89o). Fibrinogen showed its lower adsorption followed also by lower subsequent platelets adhesion, aggregation and activation on TiN-K compared to TiN-P. These suggest that the amount of adsorbed fibrinogen and platelets adhesion correlate with topographical characteristics of TiN surface. Thus, altering surface topography the platelets-biomaterial interactions can be reduced.
Szczególne właściwości tytanu i jego stopów, takie jak: niska gęstość, wysoka wytrzymałość właściwa oraz dobra odporność na korozję i korzystny moduł Younga w zestawieniu z powszechnie stosowanymi stalami chirurgicznymi na implanty kostne powodują, że znajdują one coraz szersze zastosowanie w medycynie. Obecnie jednym z rozwijanych kierunków badań w aspekcie poprawy biozgodności tytanu i jego stopów jest poprawa łączenia się implantu z kością poprzez zwiększenie adhezji oraz aktywacji płytek krwi. Cel ten można osiągnąć poprzez zastosowanie technik inżynierii powierzchni, takich jak metody PVD i CVD, implantację jonów oraz obróbki jarzeniowe, np. tlenoazotowanie w niskotemperaturowej plazmie. Celem niniejszych badań była ocena mikrostruktury (SEM), składu chemicznego (EDS), topografii powierzchni (profilometr optyczny), mikrotopografii oraz mikrochropowatości powierzchni (AFM), mikrotwardości, odporności korozyjnej w roztworze Ringera (metoda potencjodynamiczna) oraz biozgodności warstw tlenoazotowanych wytworzonych podczas procesu tlenoazotowania jarzeniowego w niskotemperaturowej plazmie w temperaturze 650°C. Dyfuzyjna warstwa typu TiO2+TiN+Ti2N+aTi(N) wytworzona na stopie tytanu Ti6Al4V charakteryzuje się wysoką twardością, dobrą odpornością korozyjną i wyższą, niż stop tytanu w stanie wyjściowym, twardością. Badania biozgodności w zakresie adhezji i aktywacji płytek krwi wykazały, że adherowały one w większym stopniu i wykazywały cechy większej aktywacji na warstwach tlenoazotowanych niż na stopie tytanu Ti6Al4V w stanie wyjściowym. Rezultaty wskazują, że wytworzenie warstwy tlenoazotowanej pozwala poprawić właściwości biomateriałów tytanowych w aspekcie integracji z kością.
EN
Specific properties of titanium and its alloys such as: low density, high tensile strength, good corrosion resistance and advantageous elastic modulus in comparison to commonly used surgical steels for bone implants are the reasons for their wider application in medicine. Nowadays, one of the most expandable directions of investigation in the aspect of enhancing biocompatibility of titanium and its alloys is improvement of platelets adhesion and activation to bone implant. This goal can be achieved through the use of several surface engineering methods like PVD and CVD methods, ion implantation and treatment in glow discharge conditions like low temperature plasma oxynitriding. This study was aimed to evaluate the microstructure (SEM), chemical composition (EDS), topography (optical profilometer), microtopography and microroughness (AFM), microhardness, corrosion resistance in Ringer solution (potentiodynamic method) and biocompatibility of oxynitrided surface layer produced at low temperature of glow discharge process. The diffusive surface layer of TiO2+TiN+T2N+aTi(N) type produced on Ti6Al4V titanium alloy exhibited advantageous properties such as high hardness, good corrosion resistance and higher than titanium alloy microhardness. Biocompatibility investigated in range of platelets adhesion and activation revealed that these cells adhered in higher extent and dislayed morphological features of larger activation on oxynitrided layer compared to titanium alloy. Results suggest that produced oxynitrided surface layer have a potential to improve titanium biomaterials in rage of integration with bone.
Dotychczas nie przeprowadzono weryfikacji biologicznej dyfuzyjnej warstwy azotowanej TiN + Ti2N + αTi(N) wytworzonej w warunkach niskotemperaturowego azotowania o atrombogennych właściwościach, jako podłoża dla komórek śródbłonka. Dlatego celem badań była ocena wpływu warstwy azotowanej TiN w strefie zewnętrznej na adhezję, proliferację i aktywację śródbłonków naczyniowych. Badano próbki ze stopu tytanu z warstwą azotowaną wytworzoną metodą niskotemperaturowego azotowania jarzeniowego, sterylizowane plazmowo. Materiałem kontrolnym były szkiełka podstawowe z komór inkubacyjnych Lab-Tek (Nunc) oraz referencyjny stop tytanu Ti-6Al-4V. Właściwości warstwy badano w zakresie mikrostruktury, topografii oraz morfologii powierzchni (SEM, AFM), chropowatości (optyczny profilometr skanujący), składu fazowego (XRD) oraz składu chemicznego (GD-OES). W badaniach biologicznych analizowano ilość i rozmieszczenie fibrynogenu i albuminy, składowych biofilmu wytworzonego po inkubacji osocza dawcy krwi na badanym materiale oraz adhezję i proliferację komórek śródbłonka linii HUVEC (Lonza). Ponadto badano aktywację śródbłonków, oceniając ekspresję P-selektyny i ICAM-1. Warstwy dyfuzyjne TiN + Ti 2N + αTi(N) o grubości ok. 8 μm charakteryzowały się jednorodną powierzchnią o parametrach chropowatości: Ra = 0,138 μm, Rq = 0,180 μm, Rz = 1,93 μm. Biofilm wytworzony na TiN zawierał większą ilość albuminy i mniejszą ilość fibrynogenu w porównaniu z biofilmem na stopie tytanu Ti-6Al-4V. Komórki śródbłonka charakteryzowały się wrzecionowatym kształtem i brakiem ekspresji adhezyny ICAM-1 przy wzroście na powierzchniach opłaszczonych FBS oraz aktywnością proliferacyjną większą niż na wyjściowym materiale – stopie tytanu Ti-6Al-4V. Otrzymane wyniki badań wskazują na korzystne właściwości warstwy azotowanej na stopie tytanu Ti-6Al-4V jako biomateriału – podłoża dla proliferacji śródbłonków. Uzyskane wyniki biologiczne są analizowane w korelacji z właściwościami powierzchni TiN.
EN
The verification of diffusion nitrided layers of type TiN + Ti 2N + αTi(N) produced under low-temperature conditions characterized by atrombogenic properties, as a substrate for endothelium cells had not been conducted till now. Therefore the aim of this investigation was to estimate the influence of the nitrided TiN surface in the external zone on the adhesion, proliferation and activation of endothelium. Samples of titanium alloy with a nitrided layer produced by the glow discharge nitriding process at low temperature, sterilized in plasma were investigated. Lab-Tek glass slides (Nunc) and a reference titanium alloy, Ti-6Al-4V, were used as controls. The properties of the layer were studied in respect to their microstructure and topography as well as morphology of the surface (SEM, AFM), roughness (optical profilometer), phase (XRD) and chemical (GD-OES) composition. In the biological part, the amount and arrangement of fibrinogen and albumin in biofilm produced after incubation with the serum of donor blood on biomaterial, and the adhesion, as well as proliferation of endothelial cells (HUVEC; Lonza) were studied. Furthermore, the activation of endothelium by P-selectin and ICAM-1 expression was evaluated. The diffusive layers of type TiN + Ti 2N + αTi(N) of c.a. 8 μm thick, exhibited a homogenous surface with roughness parameters: Ra = 0.138 μm, Rq = 0.180 μm, Rz = 1.93 μm. The biofilm produced on TiN contained more albumin and less fibrinogen in comparison to biofilm on the titanium alloy Ti-6Al-4V. The endothelial cells on the nitrided layer were spindle-shaped and showed a lack of ICAM-1 expression after incubation on a coated FBS surface and greater proliferation activity than those incubated on the titanium alloy T-i6Al-4V. The obtained results indicate favorable properties of the nitrided surface layer on the titanium alloy Ti-6Al-4V as a biomaterial for endothelial proliferation. The biological results are discussed in respect to the surface properties of TiN.
Na wdrożenie nowoczesnych narzędzi do zarządzania łańcuchem dostaw decyduje się coraz więcej przedsiębiorstw z różnych branż. Konsekwentna implementacja może przyczynić się do optymalizacji procesów wewnątrzorganizacyjnych, wymiany informacji pomiędzy wszystkimi uczestnikami procesu, a przede wszystkim redukcji kosztów. Obecnie nie poszukuje się już rozwiązań wyłącznie dla samych usprawnień i optymalizacji. Dąży się do wpływu inwestycji na możliwość wzrostu rentowności także poprzez mądre oszczędności. Niezakłócony przepływ informacji jest podstawą skutecznego funkcjonowania łańcucha dostaw. Jednym ze sposobów na sprawną komunikację w przedsiębiorstwie jest implementacja rozwiązań informatycznych. Coraz więcej firm dostrzega korzyści płynące z komputerowo wspomaganego zarządzania transportem. Takie rozwiązania oferuje na przykład firma TRANSPOREON. Jej głównym produktem jest platforma logistyczna TRANSPOREON, integrująca w sobie specjalistyczne moduły odpowiedzialne za wszystkie funkcje wymagane podczas współpracy pomiędzy zleceniodawcą, przewoźnikiem, kierowcą i odbiorcą. Wdrożenie platformy komunikacyjnej w przedsiębiorstwie zawsze ma na celu optymalizację procesu zarządzania, a przez to redukcję ponoszonych kosztów. Jednym z dostępnych na rynku rozwiązań informatycznych jest TISYSŽ – produkt niemieckiej firmy TRANSPOREON. Jego działanie opiera się na stałej wymianie informacji pomiędzy przedsiębiorcą a grupą przewoźników.
EN
More and more companies, operating in various industries decide to implement modern tools for supply chain management. Their consistent implementation may contribute to optimize processes within the organization, exchange of information between all participants of the process, and above all, reduce costs. Currently, organizations do not search exclusive solutions for improvement and optimization. They aspire to have influence on investment to enable productivity growth through wise cost saving. Uninterrupted information flow makes basis for proper functioning of the supply chain. One of the ways to achieve efficient communication in the company is implementation of IT solutions. More and more companies see the benefits coming from computer assisted transport management. Such solutions are offered by TRANSPOREON. Its main product is a logistic platform called TRANSPOREON, which integrates specialized modules responsible for each and every function required during cooperation between the ordering party, the carrier, the driver and the recipient. The implementation of communicative platform in the company always aims to optimize management process which leads to reduction of incurred costs. One of the IT solutions available on the market is TISYSŽ – a product of the german company TRANSPOREON. Its operation is based on a constant exchange of information between the entrepreneur and a group of carriers.
Surface engineering is becoming more and more widely used in shaping both biological properties of titanium alloys especially those working in contact with blood and their functional properties such as improving of resistance to frictional wear as well fatigue and corrosion resistance. The article describes microstructure, topography of surface, chemical and phase composition of surface layers produced in the process of glow discharge assisted oxynitriding as well as morphometric examinations of the number of adhered blood platelets and created platelet aggregates depending on the method of material sterilization. The examinations showed that the surface layers produced by glow discharge assisted oxynitriding are characterized by good antithrombogenic properties after gas sterilization.
PL
Inżynieria powierzchni znajduje coraz szersze zastosowanie w kształtowaniu właściwości biologicznych stopów tytanu, szczególnie pracujących w kontakcie z krwią, a także użytkowych, takich jak zwiększanie odporności na zużycie przez tarcie oraz odporności zmęczeniowej i korozyjnej. W artykule omówiono mikrostrukturę, topografię powierzchni, skład chemiczny i fazowy warstw wytworzonych w procesie tlenoazotowania jarzeniowego oraz badania morfometryczne ilości zaadherownych płytek krwi i tworzących się agregatów płytkowych w zależności od zastosowanej metody sterylizacji materiałów. Badania wykazały, że warstwy tlenoazotowane jarzeniowo po zastosowaniu sterylizacji gazowej charakteryzują się dobrymi właściwościami antytrombogennymi.