Odmetanowanie pokładów węgla jest konieczne ze względu na bezpieczne prowadzenie eksploatacji górniczej. Ujęty metan można wykorzystać w układach kogeneracyjnych produkujących energię elektryczną i ciepło. Zmniejszenie emisji gazu cieplarnianego, jakim jest metan przyczynia się do ograniczenia zanieczyszczeń atmosfery. Energia elektryczna i ciepło powstałe w systemach kogeneracyjnych, wykorzystane następnie w zakładach przemysłowych oraz budownictwie mieszkaniowym pozwalają zmniejszyć niską emisję, z którą borykają się duże aglomeracje miejskie. Przedstawiono efekty działania układów kogeneracyjnych produkujących energię elektryczną i ciepło z metanu w aglomeracji śląskiej.
EN
Polish industrial experience in utilization of coal mine MeH was presented. This MeH source yielded 0.3 TJ of heat and 91.4 MWh of elec. energy.
The paper describes the application of the Mollier diagram and the procedure of its modification, presented in the article (Ptaszyński, 2016), for the analysis of thermodynamic transitions of the humid air stream flowing through mine ducts in conditions of highly variable static pressure. Exemplary measurement data have been used to perform the scrutiny of thermodynamic processes of the air during its flow as well as to determine the type of mass water sources occurring there as result of water vapour condensation, and their mass flow rates.
PL
W artykule wykorzystano wykres Molliera i zaproponowaną w pracy (Ptaszyński, 2016) procedurę jego modyfikacji do analizy przemian termodynamicznych strumienia powietrza wilgotnego płynącego w przewodach o istotnie zmieniającym się ciśnieniu statycznym. Wykorzystując przykładowe dane pomiarowe wykonano analizy procesów termodynamicznych powietrza zachodzących na drodze jego przepływu, określono charakter występujących na niej masowych źródeł wody pochodzącej z kondensacji pary wodnej i ich wydajności masowe.
This paper deals with thermodynamic and thermokinetic properties of R404A refrigerant, which is one of the more commonly used in mine air compression refrigerators. Knowledge of these parameters is essential to analyze performance of such refrigeration equipment, to design it, or to estimate efficiency of air refrigerators using various refrigerants. These properties can be defined using 27 simple computational formulas, contained in 4 tables (Tables 2, 6, 10 and 12). The relationships determining thermodynamic and thermokinetic parameters of R404A occur in saturated liquid region, dry saturated vapor region, superheated vapor region and supercooled liquid region. The developed relationships were subjected to statistical verification. For this purpose, correlation coefficients, coefficients of determination, as well as absolute and relative deviations were determined by comparing results of the calculations with the corresponding results obtained by REFPROP 7 (Lemmon et al., 2002). Results of verification are contained in Tables 14 and 15.
PL
Artykuł dotyczy właściwości termodynamicznych i termokinetycznych czynnika chłodniczego R404A, który jest jednym z częściej stosowanych w górniczych sprężarkowych chłodziarkach. Znajomość tych parametrów jest wymagana do analizy pracy takich chłodziarek, do ich projektowania, czy też do oceny efektywności pracy chłodziarek wykorzystujących różne czynniki chłodnicze. Wymienione właściwości określić można korzystając z utworzonych 27 prostych formuł obliczeniowych. Podano je w 4 tabelach (tabela 2, 6, 10 i 12). Przedstawione zależności określające parametry termodynamiczne i termokinetyczne czynnika chłodniczego R404A obowiązują w stanie cieczy nasyconej, w stanie pary nasyconej suchej, w stanie pary przegrzanej oraz w stanie cieczy przechłodzonej. Opracowane zależności poddano weryfikacji statystycznej. W tym celu, porównując wyniki obliczeń z odpowiednimi wynikami uzyskanymi programem REFPROP 7 (Lemmon i inni, 2002) określono współczynniki korelacji, determinacji oraz odchyłki bezwzględne i względne. Rezultaty weryfikacji zamieszczono w tabelach 14 i 15.
W artykule podano sposób określenia temperatury i wilgotności właściwej powietrza opuszczającego parownik chłodziarki bezpośredniego działania typu TS-300, pracującej w konkretnych warunkach cieplno-wilgotnościowych. W tym celu wykorzystano dane techniczne współpracującego z taką chłodnicą wentylatora lutniowego oraz równania modeli matematycznych opisujących pracę rozważanego systemu (Łuczak 2012, Nowak, Łuczak 2015, Nowak i in. 2016) i proces chłodzenia powietrza w parowniku (Filek, Nowak 1994). Uzyskane z rozwiązań przyjętych opisów matematycznych wyniki obliczeń numerycznych porównano z rezultatami pomiarów i określono istotność statystyczną uzyskanych odchyłek, oceniając tym samym praktyczną przydatność przyjętego modelu do oceny skuteczności pracy chłodziarki powietrza TS-300.
EN
This paper presents methods of determination of temperature and specific humidity of air, leaving the direct-action refrigerator’s evaporator (TS-300) working in the particular hot-humidity conditions. For this, technical data of fan co-working with that cooler, mathematical equations describing operation of this system (Łuczak 2012, Nowak, Łuczak 2015, Nowak et al. 2016) as well as air-cooled process in the evaporator were used (Filek, Nowak 1994). The results obtained from mathematical equations were compared with the measured results and statistical significance of deviations were defined. For this reason, practical usability of the model for evaluation of the work effectiveness of the air refrigerator was examined.
5
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Artykuł dotyczy efektywnego wykorzystania mocy chłodniczej parownika chłodziarek bezpośredniego działania typu TS-350. Stosując statystyczne metody analizy liniowej i nieliniowej regresji wielorakiej dla podanego w [6] materiału badawczego utworzono modele statystyczne w postaci liniowych i nieliniowych równań kryterialnych. W równaniach tych moc chłodniczą parownika chłodziarek wymienionego typu opisano zależnością funkcyjną parametrów wlotowych zarówno powietrza w parowniku jak i wody chłodzącej skraplacz. Modyfikując utworzone funkcje otrzymano dogodniejsze, w zastosowaniach praktycznych, ich postacie. Dokonano oceny rozkładów danych pomiarowych oraz przeprowadzono analizę podstawowych statystyk opisowych przyjętych zmiennych wpływających, w istotny sposób, na moc chłodniczą parownika.
EN
In this article an effective usage of cooling capacity in the evaporator of the direct-action refrigerator TS-350 type is presented. Using statistical methods of linear and nonlinear analysis of multiple regression for data given in [6] of studied materials, the statistical models as linear and nonlinear criterion equations were created. In these equations, a cooling capacity of the refrigerator's evaporator (mentioned type) is described by the functional dependence of the inlet parameters of air and cooling-water in the condenser. Modifying the created functions, convenient in practical application forms were obtained. An evaluation of the measured data with theirs distribution was performed and the analysis of basic statistics with the variables were taken into account.
6
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
W artykule przedstawiono wpływ wydajności wewnętrznego źródła zanieczyszczenia gazowego CO2 na opłacalność stosowania recyrkulacji. Przy różnych wielkościach emisji CO2 w pomieszczeniu określono zapotrzebowanie na ciepło do uzdatniania powietrza w okresie zimowym przy różnym stopniu recyrkulacji. W analizowanych przykładach zadaniem systemu wentylacji i klimatyzacji jest nie tylko zapewnienie warunków mikroklimatu ale również utrzymanie koncentracji CO2 w pomieszczeniu poniżej najwyższego dopuszczalnego stężenia (NDS). Otrzymane wyniki można wykorzystać w fazie projektowania i podejmowania decyzji o wyborze systemu wentylacji mechanicznej i jego parametrach.
EN
In the article, the impact of the capacity of the internal source of gaseous pollution CO2 on the profitability of recirculation is presented. For different CO2 emissions in the room, the energy requirements to air treatment in the winter-time by various degree of recirculation was determined. In the analyzed examples, the ventilation and air-conditioning system provide not only microclimate conditions but also maintain the concentration of CO2 in the room below threshold limit value (TLV). The received results can be used at the design and decision-making stages to choose the mechanical ventilation system and its parameters.
7
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
W artykule rozważa się zagadnienie efektywnego wykorzystania mocy cieplnej, stosowanych w systemach wentylacyjnych i klimatyzacyjnych, sprężarkowych chłodziarek powietrza typu TS-350. Podano w nim rezultaty przeprowadzonych pomiarów i wykonanych obliczeń dla różnych wariantów pracy wymienionego typu chłodziarek. Pomiary i obliczenia dotyczą parametrów termodynamicznych powietrza przed i po jego schłodzeniu oraz parametrów wody w obiegu skraplacza wymienionej chłodziarki. Badania oceniające skuteczność schładzania powietrza chłodziarkami TS-350 wykonano na stanowisku prób u ich producenta oraz w warunkach kopalnianych. Uzyskane rezultaty poddano analizie statystycznej oceniając wpływ poszczególnych parametrów chłodzonego powietrza i parametrów wody chłodzącej skraplacze na jakoś pracy badanych chłodziarek. Oceny te wykorzystane zostaną w równaniach kryterialnych jakości chłodzenia powietrza. Zagadnienie to przedstawione zostanie w następnej publikacji.
EN
In this article, the issue of efficient usage of heat power for ventilation and air-conditioning systems in compressed refrigerator TS-350 type is considered. Results of measurements and calculations made for different variants of work for mentioned above types of refrigerators are presented. Measurements and calculations refer to the thermodynamic air parameters before and after its cooling and to the water parameters in the evaporator circuit of the refrigerator. Studies, which evaluate the cooling efficiency in the refrigerators TS-350 type were performed on the manufacturer’s test bench and in the mining conditions. The obtained results were subjected to a statistical analysis evaluating the influence of particular parameters of air cooling and parameters of condenser’s water-cooling on the quality of the work of refrigerators. These evaluations will be used in the dimensionless equations of air cooling quality. This issue will be discussed in the next publication.
The authors of this article dealt with the issue of modeling the thermodynamic and thermokinetic properties (parameters) of refrigerants. The knowledge of these parameters is essential to design refrigeration equipment, to perform their energy efficiency analysis, or to compare the efficiency of air refrigerators using different refrigerants. One of the refrigerants used in mine air compression refrigerators is R407C. For this refrigerant, 23 dependencies were developed, determining its thermodynamic and thermokinetic parameters in the states of saturated liquid, dry saturated vapour, superheated vapor, subcooled liquid, and in the two-phase region. The created formulas have been presented in Tables 2, 5, 8, 10 and 12, respectively. It should be noted that the scope of application of these formulas is wider than the range of changes of that refrigerant during the normal operation of mine refrigeration equipment. The article ends with the statistical verification of the developed dependencies. For this purpose, for each model correlation coefficients and coefficients of determination were calculated, as well as absolute and relative deviations between the given values from the program REFPROP 7 (Lemmon et al., 2002) and the calculated ones. The results of these calculations have been contained in Tables 14 and 15.
PL
Autorzy niniejszego artykułu zajęli się zagadnieniem modelowania właściwości (parametrów) termodynamicznych i termokinetycznych czynników chłodniczych. Znajomość tych parametrów jest niezbędna do projektowania urządzeń chłodniczych, ich analizy energetycznej, a także do porównaniu efektywności pracy chłodziarek powietrza wykorzystujących różne czynniki chłodnicze. Jednym ze stosowanych w górniczych sprężarkowych chłodziarkach powietrza czynnikiem chłodniczym jest R407C. Dla wymienionego czynnika chłodniczego opracowano 23 zależności określające jego parametry termodynamiczne i termokinetyczne w stanie cieczy nasyconej, w stanie pary nasyconej suchej, w stanie pary przegrzanej, w stanie cieczy przechłodzonej oraz w stanie pary mokrej. Utworzone wzory podano odpowiednio w tabelach: 2, 5, 8, 10 i 12. Należy zaznaczyć, że zakresy obowiązywania tych wzorów są szersze od zakresów zmian tego czynnika podczas normalnej pracy górniczych urządzeń chłodniczych. Artykuł kończy weryfikacja statystyczna utworzonych zależności. W tym celu dla każdego wzoru obliczono współczynniki korelacji, determinacji oraz odchyłki bezwzględne i względne między wartościami danymi z programu REFPROP 7 (Lemmon i in., 2002) a obliczonymi. Rezultaty tych obliczeń zamieszczono w tabelach 14 i 15.
Równość podłużna jest jednym z parametrów techniczno-eksploatacyjnych opisujących stan nawierzchni drogowej. Najczęściej do jej oceny wykorzystywany jest międzynarodowy wskaźnik równości IRI. W artykule opisano wyniki porównania równości podłużnej zdefiniowanej za pomocą wskaźnika IRI dla profilu nawierzchni pobocza utwardzonego pomierzonego przyrządami geodezyjnymi oraz z wykorzystaniem profilografu laserowego. W efekcie porównania wartości wskaźnika IRI obliczonych dla profili uzyskanych metodą statyczną i uzyskanych z pomiaru profilografem stwierdzono, że względna różnica między wartościami IRI może być mniejsza niż 2%.
EN
Road roughness is one of the characteristics of technical-operational features describing the condition of the road pavement. For this purpose the International Roughness Index IRI is used in most cases. The article describes the results of comparison of pavement roughness defined by the IRI for the emergency lane surface profile measured by using both geodetic instruments and a profilograph. As a result of comparing the IRI values it was found that the relative difference between IRI values may be less than 2%.
10
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
W artykule przedstawiono wpływ wewnętrznego źródła zanieczyszczeń gazowych w pomieszczeniu na stężenie tego zanieczyszczenia w powietrzu wewnętrznym w funkcji czasu, w zależności od różnych systemów wentylacji. Dla systemów tych (z recyrkulacją i bez recyrkulacji powietrza) przedstawiono zależności matematyczne pozwalające modelować stężenie danego zanieczyszczenia w powietrzu wewnętrznym w funkcji czasu. Rozważono sytuację gdy modelowane zanieczyszczenie jest obecne w powietrzu zewnętrznym i w przypadku jego braku. W badaniach uwzględniono również możliwość częściowego usuwania zanieczyszczenia z powietrza recyrkulacyjnego. Wyniki obliczeń dla poszczególnych przypadków przedstawiono w formie wykresów. Omówione procedury określania zmiany imisji zanieczyszczeń gazowych w powietrzu wewnętrznym pozwalają na modelowanie parametrów powietrza wentylacyjnego w funkcji czasu przy uwzględnieniu znanej emisji zanieczyszczeń.
EN
In this article, influence of inner source of gaseous pollutants in the room on theirs concentration in the inner air in the function of time, for different air-conditioning systems is presented. For these systems (with recirculation and without recirculation), a mathematical dependent, modelling the concentration of specified pollutant in the inner air in the function of time, is described. The situation, when modelled pollution is in the inner air and in the example of its deficiency, is considered. In the research, authors taken into account a partial disposal of pollutants from recirculated air. The results are presented in form of diagrams. Discussed procedures of pollutant immision change in the inner air allow to model of air-ventilation in the function of time including known emission.
11
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
W artykule poruszono zagadnienie poprawy cieplnych warunków pracy w wyrobiskach górniczych za pomocą lokalnych systemów chłodniczych. Podano równania statystyczne opisujące moc chłodniczą parownika chłodziarki powietrza w funkcji parametrów powietrza przed jego ochłodzeniem i parametrów wody na wlocie skraplacza. Korzystając zarówno z tych równań, jak i równań opisujących przepływ powietrza przez parownik chłodziarki, obliczono temperaturę i wilgotność właściwą ochłodzonego powietrza na wylocie z parownika. Wyniki obliczeń porównano z wynikami pomiarów. Porównanie to dotyczy 156 różnych wariantów pracy chłodziarki. Przeprowadzono także statystyczną weryfikację odchyłek wyników obliczeń od wyników pomiarów, co pozwoliło ocenić w praktyce przydatność opracowanego matematycznego modelu chłodnicy powietrza.
EN
The article refers to the issue of improving the thermal working condition in the mine’s excavations by using the local refrigeration systems. For an air refrigerator, the statistical equations describing the evaporator’s power of cooling in a function of air parameters before its cooling and water parameters at the inlet of condenser are given. Using both of these equations and the equations describing the air flow through the evaporator, tem-perature and specific humidity of air cooled at the outlet of the evaporator are calculated. The results of calculation are compared with the results of measurement. This comparison relates to 156 different variants of air refrigerator’s working. A statistical validation of calculation’s to measurement’s results deviation were preformed, which can evaluate the suitability of a given mathematical model of air refrigerator in practice.
12
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
W artykule przedstawiono wpływ wewnętrznego źródła zanieczyszczenia gazowego CO2 na procedury obliczania niezbędnego strumienia objętości powietrza wentylacyjnego. Przeprowadzono analizę zużycia ciepła potrzebnego do uzdatniania powietrza wentylacyjnego w okresie zimowym w systemie wentylacji pracującej tylko z powietrzem zewnętrznym oraz w systemie wentylacji z odzyskiwaniem ciepła za pomocą recyrkulacji. W rozważanych trybach pracy wentylacji mechanicznej, określono ilość odzyskiwanego ciepła, w przypadku występowania obiektu z wewnętrznym źródłem zanieczyszczenia gazowego oraz bez tego źródła.
EN
The article presents the effect of an internal source of CO2 gaseous pollution on calculation procedure of necessary volume of ventilation airflow. An analysis of the energy required for the treatment of ventilation air in winter season has been carried out in a system operating only with the outside air and with heat recovery in recirculation mode. In considered modes of mechanical ventilation, the amount of heat recovered has been defined in the cases of an object with and without an internal source of gaseous pollution.
While calculating the heat demand for a ventilation system, the average monthly dry-bulb temperature is taken as the external temperature. While analysing a facility for public use, dedicated for 150 people and possessing a large share of transparent external walls it was shown, that using an hourly temperature in calculations, the obtained total energy demand (i.e. for heating and air conditioning) is 22% higher than the result obtained while taking into account an average monthly temperature. The obtained result points out the necessity of an individual approach to any large room, taking into consideration a temperature in a period of time significantly shorter than one month.
W referacie dokonano przeglądu nowoczesnych technik sortowania (sensor based sorting), koncentrując się na sortowaniu z wykorzystaniem promieniowania rentgenowskiego. Istota sortowania w urządzeniach wykorzystujących promieniowanie Roentgena polega na pozyskiwaniu frakcji surowca o określonej strukturze wewnętrznej i gęstości na podstawie współczynnika absorpcji promieniowania. Zaprezentowano konstrukcję separatora rentgenowskiego serii CXR (Comex X-ray sorting) firmy Comex, wykorzystującego technologię XRT (X-Ray Transmission). Postawiono tezę, że sortowanie z wykorzystaniem technologii XRT może stanowić alternatywę dla wstępnego wzbogacania rud Zn-Pb realizowanego we wzbogacalnikach cieczy ciężkiej zawiesinowej. Badaniom poddano rudę cynkowo-ołowiową z kopalni Olkusz Pomorzany o uziarnieniu 60-20 mm, stanowiącą nadawę do wzbogacalnika bębnowego oraz produkty rozdziału (frakcję pływającą i frakcję tonącą), będące efektem wstępnego wzbogacania. Produkty te poddano także sortowaniu w separatorze serii CXR-1000 firmy Comex. Wszystkie produkty poddano badaniom densymetrycznym w cieczy ciężkiej jednorodnej oraz analizie chemicznej w zakresie metali głównych (Zn, Pb). Wyniki badań wykazały, że stosując sortowanie w separatorze rentgenowskim, z rudy zawierającej: 1,8% Zn oraz 0,8% Pb, można uzyskać 13-24% materiału o zawartości: Zn od 10,96% do 5,86% z uzyskiem w granicach 79-81%, Pb od 5,42% do 2,89% z uzyskiem na poziomie 87-90%, jako odpowiednik frakcji tonącej wzbogacalnika z cieczą ciężką zawiesinową. Wyniki badań wykazały, że zastosowanie technologii sortowania rentgenowskiego pozwala na osiągnięcie zbliżonych wyników do tych, które uzyskiwane są metodą wzbogacania w cieczy zawiesinowej. Uproszczenie wstępnego wzbogacania poprzez stosowanie technologii suchych pozwoli na istotne obniżenie kosztów tych operacji. Optymalizacja warunków separacji winna wpłynąć na wysoką sprawność proponowanej technologii. Badania będą kontynuowane.
EN
The article presents the review of modern sensor-based sorting techniques, focusing on the X-ray sorting. The principle of the sorting process which uses X-ray technology is separation of a fraction of the raw material with a specific internal structure and density, based on radiation absorption coefficient. The construction of the X-ray separator CXR series (Comex X-ray sorting) produced by Comex AS that uses XRT technology (X-Ray Transmission) is described. There is a thesis that the sorting process using the XRT technology may be an alternative for pre-concentration of Zn-Pb ore which takes place in the heavy media drum separator. For this research the zinc-lead ore from the Olkusz Pomorzany mine of grain size 60-20 mm was prepared. The tests were carried out on the feed for the heavy media drum separator and products of separation (floating fraction and sinking fraction) being the effect of pre-concentration. These products were also separated in the Comex CXR-1000 series sorter. All products have been submitted to densimetric analysis in heavy homogenous liquid and chemical analysis of Zn and Pb content. The results showed that by using sorting in the X-ray separator for the Zn-Pb ore containing 1.8% Zn and 0.8% Pb, it can be achieved 13--24% of material with a content of Zn from 10.96% to 5.86% with a recovery 79-81%, a content of Pb from 5.42% to 2.89% with a recovery 87-90%, as an equivalent of sinking fraction of heavy medium separator. The tests data have proved that the use of X-ray sorting technology allows achieving similar results to those which are obtained by enrichment in a heavy media separator. Simplifying the pre-concentration through the use of dry technology will significantly reduce the cost of these operations. Optimization of separation conditions should affect the high efficiency of the proposed technology. The research will be continued.
The article discusses the improvement of thermal working conditions in underground mine workings, using local refrigeration systems. It considers the efficiency of air cooling with direct action air compression refrigerator of the TS-300B type. As a result of a failure to meet the required operating conditions of the aforementioned air cooling system, frequently there are discrepancies between the predicted (and thus the expected) effects of its work and the reality. Therefore, to improve the operating efficiency of this system, in terms of effective use of the evaporator cooling capacity, quality criteria were developed, which are easy in practical application. They were obtained in the form of statistical models, describing the effect of independent variables, i.e. the parameters of the inlet air to the evaporator (temperature, humidity and volumetric flow rate), as well as the parameters of the water cooling the condenser (temperature and volumetric flow rate), on the thermal power of air cooler, treated as the dependent variable. Statistical equations describing the performance of the analyzed air cooling system were determined, based on the linear and nonlinear multiple regression. The obtained functions were modified by changing the values of the coefficients in the case of linear regression, and of the coefficients and exponents in the case of non-linear regression, with the independent variables. As a result, functions were obtained, which were more convenient in practical applications. Using classical statistics methods, the quality of fitting the regression function to the experimental data was evaluated. Also, the values of the evaporator thermal power of the refrigerator, which were obtained on the basis of the measured air parameters, were compared with the calculated ones, by using the obtained regression functions. These statistical models were built on the basis of the results of measurements in different operating conditions of the TS-300B refrigerator, both on the test stand in the manufacturer’s laboratory and in the workings of underground mines. The evaluation of the measurement data distributions, as well as an analysis of the basic descriptive statistics of the mentioned variables were carried out, determining their measures of central tendency, location, dispersion and asymmetry.
PL
Artykuł dotyczy poprawy cieplnych warunków pracy w wyrobiskach górniczych kopalń podziemnych stosujących lokalne systemy chłodnicze. Rozważa się w nim skuteczność schładzania powietrza chłodziarką sprężarkową bezpośredniego działania typu TS-300B. Bardzo często, w wyniku niedotrzymania wymaganych warunków pracy wymienionego systemu chłodzenia powietrza, występują rozbieżności między prognozowanymi, a więc oczekiwanymi efektami jego pracy a rzeczywistością. Dlatego, dla poprawy skuteczności pracy tego systemu, opracowano, pod kątem efektywnego wykorzystania mocy chłodniczej parownika takiej chłodziarki, łatwe w zastosowaniu praktycznym kryteria jakości. Otrzymano je w postaci modeli statystycznych określających wpływ zmiennych niezależnych, tj. parametrów powietrza wlotowego do parownika (temperatury, wilgotności i wydatku objętościowego) oraz parametrów wody chłodzącej skraplacz (temperatury i wydatku objętościowego) na moc cieplną chłodnicy powietrza traktowaną jako zmienna zależna. Równania statystyczne opisujące pracę rozważanego systemu chłodzenia powietrza wyznaczono na podstawie wielorakiej regresji liniowej i nieliniowej. Utworzone funkcje zmodyfikowano poprzez zmianę wartości współczynników w przypadku regresji liniowej oraz współczynników i wykładników w przypadku regresji nieliniowej, przy zmiennych niezależnych. Otrzymano w ten sposób funkcje dogodniejsze w praktycznych wykorzystaniach. Korzystając z metod statystyki klasycznej oceniono jakość dopasowania funkcji regresji do danych eksperymentalnych. Porównano także wartości mocy cieplnych parownika chłodziarki otrzymane na podstawie pomierzonych parametrów powietrza z obliczonymi przy wykorzystaniu utworzonych funkcji regresji. Powyższe modele statystyczne utworzono na podstawie wyników pomiarów w różnych warunków pracy chłodziarki TS-300B, zarówno na stanowisku badawczym w laboratorium jej producenta jak i w wyrobiskach górniczych kopalń podziemnych. Dokonano oceny rozkładów danych pomiarowych oraz przeprowadzono analizę podstawowych statystyk opisowych wymienionych zmiennych określając ich miary przeciętne, pozycyjne, rozrzutu i asymetrii.
W artykule przedstawiono równania kryterialne umożliwiające określenie mocy cieplnej parownika chłodziarki powietrza TS-300B współpracującej z wyparną chłodnicą wody CWW-420. Do ich utworzenia wykorzystano statystyczne metody estymacji liniowej i nieliniowej danych otrzymanych z numerycznych rozwiązań równań opisujących rzeczywiste procesy zachodzące w chłodziarkach bezpośredniego działania współpracujących z wyparnymi chłodnicami wody. Do wszystkich równań kryterialnych przeprowadzono ich weryfikację. Polegała ona na określeniu bezwzględnych i względnych odchyłek wartości mocy cieplnych parownika chłodziarki TS-300B wynikających z poszczególnych kryteriów od wartości obliczonych z numerycznego rozwiązania modelu pracy rozważanego lokalnego systemu chłodzenia powietrza.
EN
The article presents the criteria equation allowing determining the thermal capacity of the evaporator of TS-300B air cooler, cooperating with CWW-420 evaporating water cooler. The statistical methods were used of linear and nonlinear estimation of the data obtained from numerical solutions of equations describing the actual processes taking place in the coolers of direct operation, cooperating with evaporative water coolers. For all criteria equations their verification was carried out. It consisted in the determination of absolute and relative deviations of the thermal power value of the evaporator of the TS-300B cooler arising from the specific individual criteria from the values calculated by the numerical solution of the wok model related to local air cooling system under consideration.
18
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
W artykule omówiono wdrożony w KWK „Wujek” system grupowego chłodzenia powietrza z odzyskiem ciepła. Zwrócono uwagę na aspekty techniczne tej instalacji. Przedstawiono wyniki przeprowadzonych badań weryfikujących poprawność działania przedmiotowego systemu po jego wdrożeniu. Opierając się na nich, oceniono skuteczność chłodzenia powietrza w rejonach prowadzonych prac górniczych. Określono efektywność wymiany ciepła między poszczególnymi urządzeniami tworzącymi instalację. Na tej podstawie potwierdzono poprawność działania instalacji dołowej i powierzchniowej oraz możliwość wykorzystania wynoszonego na powierzchnię ciepła odpadowego.
EN
n the article an implemented group-system cooling unit with heat recovery in the Coal Mine “Wujek” was discussed. Authors paid an attention to technical aspects of this installation. Research results, which verified the correctness of system action after its implementation were presented. Based on these results, a cooling efficiency of air in conducted mine works regions was evaluated. Effectiveness of heat recovery between individual devices created an installation was determined. Based on it, the correctness of underground and surface system action was confirmed and possibility of a waste heat utilization was presented.
19
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
W artykule zaprezentowano wyniki badań dotyczące określenia wpływu lokalizacji parownika chłodziarki powietrza zabudowanego na trasie długiego lutniociągu na warunki klimatyczne w wyrobisku korytarzowym przewietrzanym kombinowaną wentylacją lutniową. Na podstawie wykonanych pomiarów eksperymentalnych oraz wyników obliczeń otrzymanych z równań modelu matematycznego przedstawionego w pracy (Kuczera, 2012) wyznaczono temperaturę, wilgotność właściwą oraz wydatek objętościowy przepływającego powietrza w zasadniczym lutniociągu tłoczącym oraz wyrobisku korytarzowym. Podano dla nich odchyłki bezwzględne i względne. Następnie dla pięciu różnych wariantów zabudowy parownika chłodziarki powietrza w długim lutniociągu wykonano obliczenia numeryczne w stanie ustalonym dotyczące określenia warunków klimatycznych w drążonym wyrobisku przygotowawczym.
EN
The article presents the research results of determination an impact of location of air cooler evaporator built in long pipes on the climatic conditions in the excavation with a combined ventilated corridor system. On the basis of experimental measurements and calculation results obtained from the equations of the mathematical model presented in (Kuczera, 2012), parameters like heat, specific humidity and volume flow of air in the forcing long pipe and dog headings were determined. The absolute and relative deviations were given. Then for five different variants of air cooler evaporator built in the long pipe, numerical calculation in a steady state for determining the climatic conditions in the hollow preparatory excavation were carried out.
18 kwietnia 2011 r. minęła X rocznica śmierci prof. dr hab. inż. Andrzeja Guzińskiego, pomysłodawcy, założyciela i pierwszego dziekana Wydziału Elektroniki Politechniki Koszalińskiej. Będąc studentem pierwszego naboru elektroniki w naszym Wydziale poznałem prof. A. Guzińskiego, uczestniczyłem w Jego wykładach a dzisiaj kontynuuję także pracę badawczą zapoczątkowaną przez Niego. Niech niniejszy tekst będzie sprawozdaniem z działalności naukowej całego zespołu osób, które swoim zaangażowaniem i pracą przyczyniły się do rozwoju idei bramki prądowej, wymyślonej przez profesora Andrzeja Guzińskiego.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.