Housing architecture - multi-storey houses, housing estates, and their urban layouts - of the second half of the XX century is a spectacular representation of the transformation process from traditional to modern architecture. Modernism, referred to as the “International Style”, created numerous variations depending on local conditions. The main thesis of this study is to reveal that the reception of the Modern Movement known as “International Style” in local contexts results in differences in the form of apartment buildings and their urban layouts, among others. We study this phenomenon by examining and comparing examples of housing estates. The effects of global Modernism in the local context will be compared with selected examples from Izmir, Turkey and the Upper Silesia Agglomeration, Poland in the second half of the XX century. Analyzing how two different regions adopted modernism under different conditions, their differences and similarities, are an important point of the research problem. The main goal of this article is to present the scientific problem of the study and the methodological approach for further in-depth studies on selected examples. It is advocated that the comparative research method to be applied to local modernism is a convenient approach for understanding the transformation of housing and settlement patterns.
PL
Architektura mieszkaniowa drugiej połowy XX wieku i jej rozwój stanowi spektakularną ilustrację procesu transformacji od architektury tradycyjnej do nowoczesnej. Modernizm, zwany „stylem międzynarodowym”, stworzył wiele odmian w zależności od lokalnych uwarunkowań. Główną tezą badawczą niniejszego opracowania jest wykazanie, że recepcja i adaptacja Modernizmu zwanego „stylem międzynarodowym” w kontekstach lokalnych skutkuje różnicami m.in. w formie budynków mieszkalnych i ich układach urbanistycznych. Proces zostanie zbadany poprzez porównanie wybranych przykładów osiedli z drugiej połowy XX wieku, z terenu Izmiru w Turcji oraz z Aglomeracji Górnośląskiej w aspekcie zgodności z wytycznymi modernizmu oraz lokalnych różnic. Głównym celem artykułu jest przedstawienie problemu oraz zarysu metody analizy porównawczej, która będzie rozwijana w toku dalszych pogłębionych badań na wybranych przykładach.
Artykuł porusza tematykę dziedzictwa architektury Górnego Śląska II połowy XX wieku jako problemu badawczego i konserwatorskiego. Celem publikacji jest charakterystyka architektury Górnego Śląska tego okresu w szerszym kontekście rozwoju architektury w Polsce oraz wydobycie głównych problemów związanych z jej ochroną. Tekst składa się z dwóch części. W części pierwszej przedstawiono ogólną charakterystykę okresu II połowy XX wieku w rozwoju architektury w Polsce, ze szczególnym uwzględnieniem Górnego Śląska. Omówiono także wybrane zagadnienia ochrony architektury powojennej oraz problemy z nią związane, w tym: brak całościowej wiedzy na temat zasobów architektonicznych tego okresu, trudności związane z ich waloryzacją czy niska świadomość społeczna w zakresie ich wartości. Część druga zawiera omówienie przykładów działań podejmowanych przez autorkę w ramach współpracy pomiędzy Wydziałem Architektury Politechniki Śląskiej a Instytutem Dokumentacji Architektury Biblioteki Śląskiej. Wspólne działania mają na celu dokumentację i ochronę dziedzictwa (materialnego i niematerialnego) Górnego Śląska w zakresie architektury oraz urbanistyki. Wypracowana metodyka interdyscyplinarnych działań, realizowana z sukcesem od blisko dziesięciu lat, może stać się uniwersalnym modelem postępowania w tym zakresie.
EN
The article deals with the subject of the architectural heritage of Upper Silesia of the second half of the 20th century in terms research and conservation problem. The aim of the publication is to characterize the architecture of Upper Silesia of that period within the broader context of Polish architecture development, and to highlight the main problems related to its protection. The text consists of two parts. The first part presents a general description of the period of the second half of the 20th century in the development of architecture in Poland, particularly emphasizing the Upper Silesian facilities. Selected issues of the protection of post-war architecture and related problems were also discussed, including: the lack of comprehensive knowledge about the architecture of this period, difficulties related to its valorization and low social awareness of its values. The second part contains a discussion of examples of activities undertaken by the author within the cooperation between the Faculty of Architecture of the Silesian University of Technology and the Institute of Architecture Documentation of the Silesian Library in Katowice. Joint activities are focused on documentation and protection of the heritage (tangible and intangible) of Upper Silesia in the field of architecture and town planning. The methodology of interdisciplinary activities, successfully implemented for nearly ten years, may become a universal model for this field development.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.