Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Wpływ wybranych barier górskich na rozkład opadów w polskich Karpatach

Cebulak E., Limanówka D., Pyrc R., Gębica P., Starkel L.

Przegląd Geofizyczny

|

2018

|

Z. 1-2

123--133

PL

Krawędzie gór i wyżyn stanowią istotne bariery dla przepływu mas powietrza wędrujących znad oceanów. Przy znacznej wysokości i szerokości pasm górskich mogą one stanowić zaporę trudną do przebycia albo być strefą podwyższonych opadów, zwłaszcza dla wędrujących cyklonów. Nawet niewysokie progi stanowią barierę, która objawia się w postaci prądów konwekcyjnych. Autorzy omawiają przykłady z różnych części polskich Karpat. Zwarte krawędzie Beskidu Śląskiego, Małego i Żywieckiego do 1 km wysokości wystawione są na opady ośrodków niżowych z kierunków W-NW. Ku wschodowi krawędź rozbita jest na mniejsze grupy górskie Beskidu Wyspowego, co ułatwia wnikanie opadów w głąb gór wysokich. Niekiedy chmura burzowa wędruje wzdłuż wysokiego progu (np. krawędzi Zachodnich Bieszczadów), ale i próg Pogórza wysoki tylko do 200 m sprzyja lokalnym opadom konwekcyjnym.

EN

The edges of mountains and uplands constitute significant barriers to the flow of air masses travelling from the oceans. The barriers are particularly difficult to be overcome when the height and width of mountain ranges are large, such settings can be create zones of increased rainfall, especially for roaming cyclones. Even low mountain edges form barriers which induce convectional currents. The authors discuss examples from various parts of the Polish Carpathians. The compact edges of the Silesian, Mały and Żywiecki Beskids up to 1 km high are exposed to precipitation of low-pressure systems from the W-NW directions. To the east, the edge is split into smaller mountain groups of the Beskid Wyspowy, which facilitates the penetration of high rainfall into the mountain interior. Sometimes storm clouds travel along a high edge of the mountains, e.g. along the edge of the Western Bieszczady. The edge of the foothills, only up to 200 m high, favours local convection rainfall.

2

The role of orographic barriers in the origin of extreme rainfalls as exemplified by the front of high Eastern Himalaya and the low northern slope of Carpathians

Cebulak E., Gębica P., Limanówka D., Starkel L., Pyrc R.

Landform Analysis

|

2018

|

Vol. 36

9--17

EN

The paper discusses the role of orographic barriers in generating torrential precipitation in mountainous regions in different climatic zones, the Eastern Himalayas (tropical zone with well-developed monsoon activity) and the northern slope of the Carpathians (temperate zone with transitional climate). Attention has been paid to the different altitudes and courses of the orographic ridges as well as their location relative to the prevailing directions of influx of moist air masses. The cases analysed included torrential rains with monsoon circulation from the S–SW direction at the 2–3 km high edge of the Himalayas, with special consideration to the distance from the margin of the mountains and the exposure of the slopes. They generate frequent flood waves, landslides, debris flows and upbuilding of the alluvial cones in the foreland of the mountain barriers. The impact of the orographic barrier is significantly less marked in the Polish Carpathians. In the western part, the compact edge of the Western Beskids with an altitude of 0.5–1 km and the WSW–NEE course, exposed to moist air masses inflowing from the northern sector, is fragmented eastward into smaller mountain groups, which facilitates the penetration of moist masses of air with occurrence of prolonged precipitation into the mountains. At times, the storm cloud moves along the mountain edge (the margin of the Western Bieszczady Mts.). The marginal scarp of the Foothills has a northern exposure and a height of 150–200 m, and promotes frequent convective precipitation causing local flash floods in small streams. The cases of downpours and high discharges selected for the analysis were those for which there was available a dense network of measuring stations. An insufficient number of stations in constructing precipitation maps based on interpolation would lead to distorting the spatial image. If this were the case, then the role of slope exposure, which has an essential impact on the distribution of precipitation in mountainous regions, would be completely neglected.

3

Advection of CFC pollutants in Krakow area

Grombik I., Jackowicz-Korczyński M., Limanówka D., Śliwka I.

Environment Protection Engineering

|

2006

|

Vol. 32, nr 4

79-84

EN

Gas chromatographic measurements of selected CFC (chlorofluorocarbons) in dense urbanized area of the city of Kraków conducted since July 1997 show a downward trend in the concentration of CFC11 (-3.1 ppt/year) and CFC12 (-1.0 ppt/year); however, the concentration of CFC113 is still increasing (+1.6 pp/year). Background concentration levels of CFC are subjected to seasonal variability with a distinct amplification in autumn-winter. In measurements, incidental events that testify to exceeding base-line pollution levels are recorded. In 2001, the highest number of such events was recorded, and in 2002 their number was significantly reduced. The inventory of advection events responsible for air pollution showed domination of the western air masses if the events occurred in 2000 and 2001. Currently, as in the year 2002, SW air mass advections are connected with CFC pollution occurring in Kraków.

PL

Prowadzone od 1997 r. ciągłe pomiary stężenia związków chlorowcowych wskazują, iż w zurbanizowanym obszarze Krakowa zwiększanie się stężeń CFC11 (-3,1 ppt/rok) oraz CFC12 (-1,0 ppt/rok) zostało zahamowane, nadal jednak obserwuje się wzrost stężenia CFC113 (+1,6 ppt/rok). Poziom rejestrowanych stężeń zmienia się sezonowo, a wyraźnie wzrasta w miesiącach jesienno-zimowych. Codzienne pomiary świadczą o incydentalnych przekroczeniach poziomu podstawowego mierzonych stężeń zanieczyszczeń, których ilość została wyraźnie zredukowana w 2002 r. Przeprowadzona sektorowa analiza napływu zanieczyszczeń CFC nad obszar Krakowa wskazuje, iż notowany w 2000-2001 r. wzrost ilości zanieczyszczeń był związany głównie z adwekcją z kierunków zachodnich.

4

Oddziały regionalne Polskiego Towarzystwa Geofizycznego : Oddział Krakowski

Punzet J., Trepińska J., Limanówka D.

Przegląd Geofizyczny

|

1998

|

R.43, z.1-2

36-43