Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

The amplitude-frequency measurement in non-destructive testing using the eddy current method

Kondej A., Szczepański A.

Welding Technology Review

|

2018

|

R. 90, nr 11

12--15

EN

The paper describes a miniaturized device that records changes in voltage amplitude and signal frequency. After applying the measuring probe to the surface of the tested material, the voltage and frequency amplitude changes. In a place free from defects and nonconformities values of voltage amplitude and frequency are taken as reference values, with which the results obtained during further tests are compared. A clear change in the value of any of the parameters indicates a change in the condition of the tested material. Registration of two parameters with different sensitivity for selected factors allows for a more accurate analysis of the condition of the tested material. The miniaturized device can works in manual measurement mode or in automatic mode, it can be used in defectoscopy, structure and thickness measurements.

2

Groundwater circulation in the Miechów Trough and the central part of the Carpathian Foredeep (Poland): a hydrogeological conceptual model

Dendys M., Szczepański A., Tomaszewska B.

Geologos

|

2018

|

Vol. 24, No. 3

177--187

EN

The Miechów Trough and the central part of the Carpathian Foredeep in southern Poland have a highly complex geological structure and numerous fault zones. These features play a significant role in hydrogeological conditions of the area. In this area drinking water, medicinal groundwater or thermal groundwater occur, so recognition of their circulations is basic for reasonable groundwater management. In this note, a hydrogeological conceptual model, created for the purpose of regional scale mathematical modelling, is presented. This conceptual model illustrates the geology of the hydrogeological system modelled, as well as hydrogeological conditions and characteristics of groundwater circulation, as determined by tectonics. Typical of the research area is the wide diversity of geological and hydrogeological conditions. The Busko-Zdrój area, a region with a long history of exploitation of medicinal groundwater, presents the best example.

3

Zminiaturyzowane urządzenie do badań nieniszczących metodą prądów wirowych wykorzystujące pomiar amplitudowo-częstotliwościowy

Kondej A., Szczepański A.

Badania Nieniszczące i Diagnostyka

|

2018

|

nr 4

27--29

PL

W pracy przedstawiono urządzenie pracujące w oparciu o generator ze swobodnie oscylującym obwodem rezonansowym. Urządzenie rejestruje zmiany amplitudy napięcia oraz częstotliwości sygnału prądowirowego. Jednoczesna rejestracja dwóch parametrów o różnej czułości na wybrane czynniki pozwala na dokładniejszą analizę stanu badanego materiału. Urządzenie może pracować w trybie ręcznego pomiaru lub w trybie automatycznym. Charakteryzuje się małym rozmiarem i wagą. Może być wykorzystywane w defektoskopii, strukturoskopii oraz pomiarach grubości.

EN

The paper presents a device working on the basis of a generator with a freely oscillating resonant circuit. The device records changes in voltage amplitude and frequency of the eddy current signal. Simultaneous registration of two parameters with different sensitivity for selected factors allows for a more accurate analysis of the condition of the tested material. The device can works in manual measurement mode or in automatic mode. It is characterized by small size and weight. It can be used in defectoscopy, structure and thickness measurements.

4

Zminiaturyzowane urządzenie pomiarowe do badań nieniszczących metodą prądów wirowych – Wirotest serii M

Kondej A., Szczepański A.

Przegląd Spawalnictwa

|

2017

|

R. 89, nr 9

26--30

PL

Artykuł opisuje metodę prądów wirowych oraz nowopowstałe zminiaturyzowane urządzenie pomiarowe do badań nieniszczących tą metodą – Wirotest M1. W pracy przedstawiono budowę i możliwości zastosowania urządzenia. Wirotest M1 cechuje się małą masą i gabarytami. Możliwość pracy z tabletem lub smartphonem nadaje mu cechy urządzania mobilnego. Urządzenie może pracować w trybie pomiaru ręcznego lub na stanowiskach automatycznych.

EN

This paper describes the eddy current method and the newly created miniaturized measuring device for non-destructive testing using this method – Wirotest M1. The work presents construction and possibilities of applications of the device. Wirotest M1 is characterized by a small mass and size. The ability to work with a tablet or a smartphone makes the device mobile. It can work in manual mode or it can be used on automatic stands.

5

Próby czernienia gazowego stali nierdzewnych 00H17N14M2 i 1H18N9T

Żółciak T., Szczepański A., Lankiewicz K.

Inżynieria Powierzchni

|

2016

|

nr 3

60--70

PL

Celem pracy było przeprowadzenie prób czernienia gazowego stali nierdzewnych OOH17N14M2 i 1H18N9T. Próby przeprowadzano w laboratoryjnym piecu rurowym z retorty ze, stali żaroodpornej. Stale utleniano w atmosferach gazowych redukujaco-utleniających, w: których reduktorem był wodór gazowy, a utleniaczami podtlenek azotu (N2O), para wodna (łI2O) lub dwutlenek węgla (CO2) w kombinacji z gazem nośnym - azotem. Wstępne wyżarzenie próbek zimnowalcowanych z obu stali w wodorze przed właściwym procesem czernienia sprzyjało ograniczeniu powstawania zmian w składzie i strukturze strefy przypowierzchniowe! podłoża. Czarną powłokę na stali l H18N9T uzyskano w temperaturze 90°C za pomoce; mieszaniny wodoru i dwutlenku węgla 40% CO2/60% H2 w czasie 30 min uprzednio wyżarzonej w wodorze w tej samej temperaturze lub przy temperaturze 1040°C za pomocą pary wodnej w mieszaninie 59% N2 + 11% H2 + 30% H2O w skróconym czasie do 15 min. Wszystkie próbki z czarna powłoką ze stali (Will 7N14M2, uzyskaną w temperaturze 800-900°C w mieszaninach COVH2 lub N2/H2/N2O, uległy korozji po zanurzeniu w solankach wodnych w czasie 120 h. W dodatkowych próbach prowadzonych w pionowym piecu z retortą ze stopu żaroodpornego na bazie niklu i chromu uzyskano ciemne zabarwienie powierzchni na próbkach walcowanych na zimno przy temperaturach utleniania 800— 900°C w mieszaninie CO2/II2 uprzednio wyżarzonych w wodorze. Próbki te nie uległy korozji w solankach. Również próbki z tej stali wstępnie piaskowane i czernione przy temperaturze 800°C w mieszaninie 40% COV/60% II2 by lv odporne na korozję. Uzyskanie czarnej powłoki bez utraty właściwości ochronnych na stali OOH17N14M2 jest trudne i wymaga prowadzenia dalszych eksperymentów.

EN

The aim of the study was to verify the effectiveness of the oxidizing gas blackening of stainless steel OOHS7N14M2 and l H18N9T. Both kinds of steel were oxidized in reducing-oxidizing gas atmospheres in which gas hydrogen was a reducing agent and nitrous oxide (N2O). water vapor (II2O) or carbon dioxide (CO2) in combination with a carrier gas nitrogen acted as oxidizing agents. The initial cold-rolled annealing of the samples from both kinds of steel in hydrogen before the actual process of blackening favoured the limitation of the formation of changes in the composition and the structure ofthe stibstrate surface zone. The black coating on steel III18N9T was obtained at the temperature of 900°C using a mixture of hydrogen and carbon dioxide (40% CO2/60% H2) for 30 minutes at the temperature of 900°C, pre-annealed m hydrogen, or at the temperature of 1040°C. using steam in the mixture of 59% N2 i /1% H2 + 30% H2O at the time shonened to 15 minutes. Ali the samples with the black coating of steel 00H1 7N14M2 obtained at the temperatures of 800-900°C in the mixtures ofCO2/H2 or N:/H2/N2O corroded in the tests carried out in aqueous saline at the time of 120 h. In additional tests carried out on steel OOH17N14M2 in a vertical furnace with a retort made of heat resistant alloy based on nickel and chromium, on the cold rolled samples which had been previously annealed in hydrogen, dark colour surface was obtained at the oxidation temperatures of 800 900°C in the mixture of H2/CO2. The.se samples did not corrode in saline. The samples of steel OOHI7N14M2 initially blasted and blackened at the temperature of 800°C in the mixture of'40% COV60% were also resistant to corrosion.

6

Nieniszczący pomiar grubości warstwy nawęglonej i twardości powierzchniowej uzębienia koła zębatego

Jończyk S., Szczepański A., Niedźwiedzki K.

Inżynieria Powierzchni

|

2016

|

nr 2

19--23

PL

Przedmiotem pracy jest opracowanie sposobu wykonania pomiaru i urządzenie do nieniszczącego pomiaru grubości warstwy nawęglanej oraz twardości powierzchniowej w uzębieniu koła zębatego metodą prądów wirowych. Celem pracy jest umożliwienie przeprowadzenia powtarzalnego pomiaru, uwzględniając przy tym skomplikowaną geometrię koła zębatego. Zastosowany nieniszczący pomiar grubości warstwy nawęglanej oraz twardości powierzchniowej uzębienia koła zębatego metodą prądów wirowych polegał na tym, że mierzono w jednym cyklu pomiarowym grubość warstwy nawęglanej na dnie wrębu i na powierzchni bocznej zęba oraz twardość powierzchniową na powierzchni bocznej zęba. Do badanych miejsc przykładano prostopadle do powierzchni zestaw trzech czujników pomiarowych o różnych częstotliwościach wzbudzenia. Zestaw ten tworzył sondę zespoloną. Opracowana metoda i zestaw pomiarowy zapewniają uzyskanie stabilności, powtarzalności i dokładności pomiaru, a także eliminują błędy przypadkowe w określonych punktach pomiaru na zębach.

EN

The subject matter of this paper is the development of a measurement technique and a device for a non-destructive measurement of the thickness of a carburized layer and the surface hardness in the toothing of a gear wheel, by means of the eddy current method. The aim of this work is to make it possible to carry out the repeatable measurement, taking into account the complex geometry of the gear wheel. The applied technique of a non-destructive measurement of the thickness of the carburized layer and the surface hardness of the gear wheel teething by means of the eddy current method consisted in the measurement of the carburized layer thickness in a single measurement cycle at the bottom of the tooth space and on the tooth flank and the measurement of the surface hardness on the tooth flank. A set of three sensors with different excitation frequencies was applied perpendicularly to the tested places. This set of sensors created a complex probe. The developed method and the measurement equipment ensure the achievement of stability, repeatability and accuracy of the measurement, and also eliminate the random errors in the measurement of the specific points on the teeth.

7

A modified K3M thinning algorithm

Tabedzki M., Saeed K., Szczepański A.

International Journal of Applied Mathematics and Computer Science

|

2016

|

Vol. 26, no. 2

439--450

EN

The K3M thinning algorithm is a general method for image data reduction by skeletonization. It had proved its feasibility in most cases as a reliable and robust solution in typical applications of thinning, particularly in preprocessing for optical character recognition. However, the algorithm had still some weak points. Since then K3M has been revised, addressing the best known drawbacks. This paper presents a modified version of the algorithm. A comparison is made with the original one and two other thinning approaches. The proposed modification, among other things, solves the main drawback of K3M, namely, the results of thinning an image after rotation with various angles.

8

Stan zagrożeń wodnych w kopalniach węgla kamiennego w związku z ich restrukturyzacją

Bukowski P., Szczepański A., Niedbalska K.

Przegląd Geologiczny

|

2015

|

Vol. 63, nr 10/1

616--621

EN

In recent years, symptoms of water hazards associated with mine closure were escalated. The presence of the water hazard can be related even to underground mine submersible dewatering systems in the areas of closed mines. This is connected with a loss of control of the majority of the mine workings in the areas of liquidated mines, where processes significantly changing the hydrogeological and geomechanical conditions are occurred. To avoid the worsen of the state of water hazards in coal mines it is necessary to: improve the existing procedures and law regulations relating to assessment, monitoring and control of water hazards and highlight this issue in hydrogeological documentations, as well as improve the quality of hydrogeological documenting and change the procedure of making opinion and approving of documentations.

9

Dokumentowanie warunków hydrogeologicznych w związku z restrukturyzacją górnictwa węgla kamiennego

Bukowski P., Szczepański A., Niedbalska K.

Przegląd Geologiczny

|

2015

|

Vol. 63, nr 10/1

612--615

EN

After novelization of a new geological and mining law in 1994, a lot of changes in the functioning of the hard coal mining – associated with the multifold mining industry restructure – have occurred. These activities resulted in the liquidation of almost half of Polish coal mines, ore and other mineral mines, as well as in the significant changes in the hydrogeological conditions in the areas of influence of mining activities. In each case, together with the organizational transformation it was necessary to create the hydrogeological documentations or supplement to these documentations in accordance with the currently applicable regulations and procedures. Against the background of the experience from this period, it was found that some of the solutions improve the condition and quality of documenting, and influence on the improvement of mine, public and environmental safety, while some others worsen them. It is believed that it is possible to improve this state of affairs by making changes in the law regulations and procedure of hydrogeological documenting, evaluation and approval of documentation. In order to achieve it, it is necessary to make changes in the procedure for evaluation of documentation, and determine requirements for institutions, government and people with entitlements of expert within the group XVII of issues related to water hazards, as well as in the relation to the content of the text part of the hydrogeological documentation.

10

Touch screen based user identification

Tybura M., Szczepański A.

Measurement Automation Monitoring

|

2015

|

Vol. 61, No. 12

565--567

EN

The main subject of this work was to find a new way of user identification based on his interactions with a touch screen of a detecting device such as smartphone, tablet or operating panel. The entire identification process was performed in implemented mobile software and the identification was based on certain mathematical criteria. No additional external device was connected to the portable device for user recognition process.

11

The natural frequency analysis of a wind turbine with vertical axes

Mazur D., Szczepański A., Rudy M.

Measurement Automation Monitoring

|

2015

|

Vol. 61, No. 12

535--537

EN

The natural frequency analysis of four analytical models of a home wind turbine is presented in this paper. These models are: the rotor of a generator without housing, the rotor of a generator with housing and a stator, the rotor of a wind turbine, and the entire assembly of the wind turbine. By comparison of the received results of these models, evaluation of the variation in natural frequencies was performed. Additionally, interaction of the natural frequencies of the models with excitations was investigated. Moreover, various forms of vibrations, such as bending and torsional mode of the wind turbine rotor, rotor generator and blades, were found. Simplified analytical calculations for evaluation of the bearing stiffness applied to the vibration models were also carried out. The natural frequency analysis was performed in the analytical environment of the Siemens NX software based on NX Advanced module by the use of NASTRAN solver.

12

Automatyczne stanowisko do badań nieniszczących metodą prądów wirowych

Kondej A., Baranowski M., Niedźwiedzki K., Jończyk S., Szczepański A.

Inżynieria Powierzchni

|

2014

|

nr 1

57--62

PL

W Instytucie Mechaniki Precyzyjnej zostało opracowane i wykonane stacjonarne stanowisko automatyczne do badań nieniszczących metodą prądów wirowych – AutoWIR-S1. Stanowisko przeznaczone jest do prowadzenia badań ukierunkowanych na wykrywanie wad i nieciągłości materiału, wykrywanie zmian strukturalnych oraz pomiar grubości warstw i powłok. Ma ono charakter uniwersalny, dzięki czemu mogą być badane próbki o zróżnicowanym kształcie i wymiarach (koła zębate, płyty, pierścienie, tuleje itp.). W artykule omówiono podstawowe zagadnienia dotyczące metody prądów wirowych. Przedstawiono budowę i zasadę działania stanowiska automatycznego. Opisano możliwości jego zastosowania oraz podano przykłady wykonywanych badań nieniszczących.

EN

The automatic stationary stand for non-destructive eddy current testing – AutoWIR-S1 – was developed and manufactured in the Institute of Precision Mechanics. The stand is designed to conduct a measurements directed at detection of material defects and discontinuities, detection of structural changes, measuring the thickness of layers and coatings. Developed stand is universal, so that samples of different shapes and sizes (gears, sheets, rings, bushings, etc.) can be tested. This paper describes basic issues concerning the eddy current method. The design and the principle of operation of the automatic stand was presented. There has been described the applicability of the stand, and examples of non-destructive testing were shown.

13

Próba zastosowania sondy Lambda z regulatorem Protherm 50 do kontroli potencjału węglowego podczas nawęglania w piecu wgłębnym

Żółciak T., Lankiewicz K., Szczepański A.

Inżynieria Materiałowa

|

2014

|

Vol. 35, nr 3

283--287

PL

W pracy ustalono warunki zastosowania sondy Lambda i sterownika Protherm 50 do kontroli procesu nawęglania w piecu wgłębnym. Wyznaczono najbardziej odpowiednie usytuowanie sondy w układzie pieca do nawęglania. Określano zależność potencjału węglowego od napięcia sondy oraz wyznaczono współczynnik korekcji potencjału węglowego. Badano wpływ temperatury i natężenia przepływu ośrodka gazowego wokół sondy na napięcie sondy i potencjał węglowy obliczany przez sterownik. Podczas wzbogacania atmosfery nośnej gazem ziemnym mierzono zawartość tlenku węgla i wodoru w atmosferze piecowej.

EN

In the present study, the conditions for using the Lambda sensor and Protherm 50 controller were determined, in order to control the carburizing process in a pit furnace. The most appropriate location of the Lambda sensor in the carburizing furnace system was also determined. The dependence of the carbon potential on the probe voltage and potential correction factor was determined. The effect of the temperature and the flow rate of the gaseous medium surrounding the Lambda sensor on the probe voltage and carbon potential calculated by the controller was studied. During carrier gas enrichment by natural gas, the contents of carbon monoxide and hydrogen in the furnace atmosphere were measured.

14

Hydrogeologiczne i prawne uwarunkowania rozpoznawania i eksploatacji gazu łupkowego

Szczepański A.

Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego

|

2013

|

nr 456 Hydrogeologia z. 14/2

583--587

PL

Każda ingerencja w środowisko wodne powoduje lub może powodować zmiany ilościowe i/lub jakościowe warunków kształtowanych naturalnie czy też zmienionych prowadzoną już eksploatacją wód. Dotyczy to wód zwykłych (podziemnych i powierzchniowych) podlegających w gospodarowaniu zasobami przepisom prawa wodnego (PW), a w pewnym zakresie – prawa geologicznego i górniczego (PGiG), a także wód leczniczych i termalnych, których eksploatacja i ochrona zasobów są warunkowane przepisami tego ostatniego. Poszukiwanie i rozpoznawanie złóż gazu łupkowego z zastosowaniem metod sejsmicznych w niektórych rejonach zagrażają zasobom wód leczniczych i mineralnych. Procesy szczelinowania hydraulicznego stosowane w rozpoznawaniu i eksploatacji tego gazu mogą zagrażać użytkowym wodom podziemnym i powierzchniowym ze względu na znaczne pobory wód niezbędnych w tych procesach oraz problemy ze zrzutem tzw. wód i odpadów zwrotnych. Prowadzone dotąd w Polsce badania (wiercenia i szczelinowania) są prowadzone z naruszaniem PW; PGiG oraz ustawy Prawo ochrony środowiska (POŚ).

EN

Each interference in water environment cause or can cause quantitative or/and qualitative changes in natural formed or also changed conditions caused by already exploitation of water. This statement applies to plain water (groundwater and surface water) subjected in management to regulations of water law and in some aspect to geological and mining law and also curative and termal waters which exploitation and protection of resources are conditioned by regulations of the last quoted law. Searching and recognizing of shell gas deposits using seismic methods is dangerous in some regions for curative and thermal water resources. Hydraulic fracturing treatments used in recognizing and exploration this gas can endanger utility ground and surface water because of big draft of water essential to these treatments and problems with drop of flowback waters and waste. Experiments done in Poland till now (drilling and hydraulic fracturing) are provided with violation of geological and mining law and environmental protection act.

15

Prognozowanie warunków eksploatacji ujęć zaopatrujących w wodę aglomerację tarnowską

Haładus A., Kania J., Szczepański A., Zdechlik R., Wojtal G.

Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego

|

2012

|

nr 451 Hydrogeologia z. 13

73--80

PL

W widłach rzek Dunajec i Biała Tarnowska są położone ujęcia wód podziemnych i powierzchniowych zaopatrujących w wodę aglomerację tarnowską. Eksploatacja wód podziemnych z czwartorzędowego piętra wodonośnego spowodowała zmiany stosunków wodnych na prawym brzegu Dunajca. Obecne warunki hydrodynamiczne odwzorowano na zweryfikowanym jednowarstwowym modelu numerycznym, wykonanym przy wykorzystaniu programu Processing Modflow. Rozwiązania prognostyczne wskazują na duże możliwości poboru wód w omawianym obszarze, przy czym ich głównym źródłem są wody infiltrujące z Dunajca do ujęć.

EN

The drinking water for the Tarnów city is supplied mainly by the intakes located near the Dunajec River. Groundwater exploitation from the Quaternary aquifer caused changes in water relations on the right bank of the Dunajec River. A single-layer model was constructed to produce the present hydrodynamic conditions as well as prognosis for possible water extraction.

16

Model migracji jonu wskaźnikowego w poziomie wodonośnym czwartorzędu w widłach Dunajca i Białej

Kania J., Haładus A., Szczepański A., Zdechlik R., Wojtal G.

Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego

|

2012

|

nr 451 Hydrogeologia z. 13

137--144

PL

Modelowanie transportu zanieczyszczeń w wodach podziemnych poziomu czwartorzędowego w widłach Dunajca i Białej zrealizowano dla nieustalonych warunków migracji na bazie ustalonego, dwuwymiarowego pola hydrodynamicznego. Rozkład stężeń jonu wskaźnikowego odtworzony na modelu migracji zanieczyszczeń według stanu na 2009 r. uwzględnia wyniki opróbowań wód podziemnych w kilkudziesięciu punktach, jak też występujące długoletnie przesunięcie czasowe w odpowiedzi otwartego systemu zlewniowego na zmianę ładunku wprowadzanych zanieczyszczeń.

EN

Modelling of transient transport of contaminants in the Quaternary aquifer of the area between the Dunajec and Biała rivers was performed for the assumed hydrodynamic steady state conditions. Spatial distribution of chemical indicator for year 2009, calculated with the aid of the transport model, reflects the results of groundwater sampling at several points as well as time lag in the response of the groundwater flow system to the change in the contaminant load.

17

Zmiany charakteru i skali zagrożenia wodnego w warunkach zatapiania kopalń węgla kamiennego

Szczepański A.

Przegląd Górniczy

|

2011

|

T. 67, nr 7-8

222--224

PL

Każda eksploatacja złóż kopalin w tym i węgla kamiennego, prowadzona poniżej zwierciadła wód podziemnych stwarza zagrożenia wodne dla zakładu górniczego. Na etapie udostępniania i w trakcie prowadzonej eksploatacji kopalnia musi być odwadniana, zwykle poprzez systemy pompowni stacjonarnych lokalizowanych, w zależności od geologiczno-górniczych uwarunkowań, na jednym lub kilku poziomach wydobywczych w rejonie szybów. W warunkach częściowej i całkowitej likwidacji kopalń następuje stopniowe zatapianie wyrobisk górniczych poprzez wyłączanie stacji pomp zlokalizowanych na różnych poziomach lub też drogą kontrolowanego zatopienia systemem studziennym (w szybie instalowane są pompy głębinowe, z możliwością regulacji wysokości wody). W zatapianych wyrobiskach poeksploatacyjnych powstają podziemne zbiorniki wód, które wraz z dopływami wód naturalnych stanowią nowe zagrożenie wodne dla kopalń czynnych lub też innych poziomów eksploatacyjnych

EN

Every exploitation of mineral deposits, including hard coal, below the underground water level, creates water hazard for the mine. At the stage of development and during the conducted exploitation the mine must be drained, usually through systems of stationary pumping stations located, according to mining-and-geological conditionings, on one or several exploitation levels in the area of shafts. In conditions of partial or entire closure of mines follows the gradual flooding of mine workings through the disconnection of pumping stations located on various levels or by means of controlled flooding using the well system (in the shaft deep-well pumps are installed with the possibility of water height regulation). In flooded post-extraction workings arise underground water reservoirs, which together with the inflows of natural waters constitute a new water hazard for operating mines or other exploitation levels.

18

Wykorzystanie badań modelowych do oceny możliwości poboru wody w widłach Dunajca i Białej

Haładus A., Kania J., Szczepański A., Zdechlik R., Wojtal G.

Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego

|

2011

|

nr 445 Hydrogeologia z. 12/1

161--167

PL

Miasto Tarnów zaopatrywane jest w wodę w większości z ujęć zlokalizowanych w pobliżu Dunajca. Ujmują one wody podziemne z poziomu czwartorzędowego oraz infiltrujące wody rzeczne. Ze względu na płytkie występowanie i niewielką miąższość oraz brak skutecznej naturalnej izolacji, poziom ten jest podatny na wnikanie zanieczyszczeń miejsko-przemysłowych. Stworzono jednowarstwowy model hydrogeologiczny obszaru wideł Dunajca i Białej o powierzchni około 20 km2, odwzorowujący warunki krążenia wód w utworach czwartorzędu. Na zweryfikowanym modelu hydrodynamicznym wykonano prognostyczne symulacje eksploatacji ujęć. Analiza tych rozwiązań, przy uwzględnieniu perspektywicznego zapotrzebowania na wodę, wskazuje na duże możliwości poboru wód w rozpatrywanym rejonie.

EN

The drinking water for the Tarnów city is supplied mainly by the intakes located near the Dunajec River, which exploit groundwater from the Quaternary aquifer as well as the infiltrating river water. The Quaternary aquifer is vulnerable to pollution from the surface due to the shallow groundwater level and the lack of effective natural isolation. The main sources of groundwater pollution are industrial and urban areas. A one-layer flow model was constructed for present groundwater flow conditions in the area between Dunajec and Biała rivers using the Processing Modflow program. The modeled area covers 20 km2. The calibrated flow model was next used to simulate the prognosis of groundwater extraction. Analysis of these solutions indicates a high possibility of water abstraction in the area, taking into account the prospective demand for water.

19

What Polish mining owes to Polish hydrogeology?

Kowalczyk A., Witkowski A., Różkowski A., Szczepański A., Rogoż M., Przybyłek J., Staśko S.

Przegląd Geologiczny

|

2010

|

Vol. 58, nr 9/1

774-786

EN

Poland is endowed with the wealth of mineral resources, especially resources of coal and lignite, metal ores and mineral rawmaterials for chemical industry. Exploitation of these resources as a rule leads to inflow of water to mine workings and thus to various technical problems which have to be solved. Such problems arise at all the stages of management of mineral deposits, from reconnaissance and prospecting and exploration to preparing of a deposit for exploitation and exploitation and closing of mines. The water can have significant negative influence on prospecting and exploration and preparation of deposits to exploitation and creates a risk for mining operations and miners.Water inflow also results in environmental changes and increases extraction costs. The arising problems are technical and economic in character and the key for their solution is hydrogeology or, more precisely speaking, one of its more specialized branches - that is mining hydrogeology. The aim of this paper is to show the role and significance of hydrogeological works in management of mineral resources. A special attention is paid to the major achievements of Polish hydrology, which contributed to the developments in mining in our country and the world. Moreover, significance of contribution of hydrogeology at all the stages of mineral resources management, from reconnaissance and prospecting to exploitation of mineral deposits and closing of mines, is discussed. The presentation is of the review type and comprises examples of contributions of hydrogeology to exploration and documentation of individual mineral deposits, including assessments of mine water inflow and risks, environmental impact of mining operations and water management issues. It is worth to note that achievements of the mining hydrogeology from the last twenty years were mainly connected with working out methods for forecasting and assessments of environmental impact of closing the mines. In short, it may be stated that the actual contribution of Polish hydrogeology to the developments of mining sector is well shown by the presented examples concerning practically all the major mineral resources and the whole process of their management.

20

Protection of groundwater quality and quantity of strategic groundwater resources of the Major Groundwater Basins

Witczak S., Szczepański A., Mikołajków J., Skrzypczyk L.

Przegląd Geologiczny

|

2010

|

Vol. 58, nr 9/1

754-761