Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

50 lat Zakładu Geologii w strukturze KGHM CUPRUM

Kijewski P., Worsa-Kozak M., Kwaśny L.

Cuprum : czasopismo naukowo-techniczne górnictwa rud

|

2018

|

nr 4

5--30

PL

W artykule opisano 50-letnią historię działalności Zakładu Geologii KGHM CUPRUM w kontekście problemów i wyzwań, jakie pojawiały w trakcie udostępniania i eksploatacji złóż rud miedzi w kopalniach KGHM Polska Miedź S.A. Główny kierunek badań skupiał się na aspektach praktycznych rozpoznawania budowy górotworu i jakości rudy, stanowiących podstawę do planowania produkcji górniczej. Poprzez szczegółowe rozpoznawanie warunków geologicznych i hydrogeologicznych próbowano rozwiązać podstawowe problemy związane z zagrożeniami naturalnymi, a mineralogiczne i petrograficzne badania były i są podstawą do planowania przeróbki wydobytej rudy. Istotnym zagadnieniem jest współwystępowanie w rudach miedzi metali użytecznych, takich jak Ag, Au, Zn, Pb, platynowce, Re, Se, Ni, a także siarki, arsenu i węgla org. Badania i obserwacje strukturalno-tektoniczne, powiązane z wynikami badań wytrzymałościowych, doprowadziły do stworzenia ogólnej klasyfikacji geologiczno-inżynierskiej masywu skalnego w obszarze kopalń. Powiązanie właściwości geomechanicznych masywu skalnego z warunkami prowadzenia eksploatacji wskazywało na potencjalne możliwości wystąpienia zjawisk geodynamicznych. W ostatnich latach jednym z ważniejszych zadań, związanych z postępem eksploatacji, było stworzenie kompleksowego programu badawczego, w celu poszerzenia bazy zasobowej KGHM Polska Miedź S.A. W efekcie, w latach 2007-2014 wykonano wnioski koncesyjne wraz z projektami robót geologicznych na poszukiwanie i rozpoznawanie złóż: Radwanice, Gaworzyce (udokumentowane już jako jedno złoże rud miedzi Radwanice-Gaworzyce), „Retków-Ścinawa, Głogów, Bytom Odrzański i Kulów-Luboszyce. Skompletowano również wnioski szeregu koncesji na wydobywanie rud miedzi ze złóż na monoklinie przedsudeckiej. W obszarze tzw. Starego Zagłębia programem badań objęto złoże Wartowice (koncesja Synklina Grodziecka) i Niecka Grodziecka (koncesja Konrad). Do tej pory wykonano łącznie 42 głębokie otwory wiertnicze rozpoznawcze i poszukiwawcze. W artykule opisane są najważniejsze współczesne prace badawczo-rozwojowe, realizowane w ramach funduszy unijnych i badawczych KGHM Polska Miedź S.A. Przedstawiono również zaplecze sprzętowo-laboratoryjne i programowe, znajdujące się w posiadaniu Zakładu Geologii.

EN

The paper describes 50-year history of Geology Department in KGHM CUPRUM in the context of problems and challenges that occurred during construction and exploitation of KGHM mines. The main direction of the research activity was focused on practical aspects of ore deposit exploration and its quality evaluation which were the base for mining production planning. Throughout detailed exploration of geological and hydrogeological conditions the primary issues of natural risks were solved. The mineralogical and petrographical surveys are still the most important tests in mineral ore processing. The crucial issue was Cu, Ag and also different less common metals like Au, PGMs, Re, Se, Ni occurrences. Tectonic and structure observations associated with rock durability survey results led to general geological engineering classification of rocks in the ore formation. Geomechanical rocks’ conditions together with ongoing exploitation have shown the potential of geodynamic gas occurrences. In recent years one of the most important issue was the exploration program of polish deposits. In 2007-2014 KGHM Cuprum prepared concession and exploration projects for deposits like: “Radwanice and Gaworzyce”, “Retków-Ścinawa”, “Głogów”, “Bytom Odrzański” and “Kulów-Luboszyce”. Also a few applications of cooper ore extraction concessions from Fore-Sudetic monocline fields have prepared. In the so-called Old Cooper Basin wide exploration program took place on “Wartowice”, “Niecka Grodziecka”. KGHM CUPRUM supervised 42 deep exploration drillholes so far. The paper also presents R&D projects that are realized within EU and KGHM funds. The main laboratory equipment and software were presented at the end of the paper.

2

Kompleksowa interpretacja sejsmiczna i geoelektryczna w poszukiwaniu i rozpoznawaniu złóż rud miedzi typu stratoidalnego położonych na znacznych głębokościach

Niedbał M., Kwaśny L., Zielińska A., Farbisz J., Wojdyła M., Sito Ł.

Cuprum : czasopismo naukowo-techniczne górnictwa rud

|

2015

|

nr 4

5--25

PL

Do rozpoznania złoża rud miedzi Radwanice-Gaworzyce na monoklinie przedsudeckiej wykorzystano kilka metod geofizycznych, m.in. sejsmikę refleksyjną 2D, magnetotellurykę i polaryzację wzbudzoną (IP). W rezultacie otrzymano m.in. morfologię spągu cechsztynu wraz z interpretacją tektoniki oraz rozkład polaryzowalności i oporności strefy złożowej. Rozkłady anomalii otrzymanych parametrów geofizycznych były przedmiotem kompleksowej interpretacji, w wyniku której zostały wyznaczone granice ciała rudnego, w znacznym stopniu pokrywające się z granicą pomiędzy strefą redukcyjną i utlenioną. Interesująca ze złożowego punktu widzenia jest metoda polaryzacji wzbudzonej, wykorzystująca zdolność minerałów siarczkowych do polaryzacji pod wpływem impulsu prądu elektrycznego. Przetestowano kilka wariantów metodycznych, wybierając dwa najbardziej efektywne dla określonych warunków zalegania mineralizacji rudnej, oparte na pomiarach układem ekwatorialnym oraz gradientu środkowego. Planowane dalsze prace badawcze na modelach litologiczno-mineralnych oraz w i nad wyrobiskami górniczymi mają potwierdzić skuteczność zastosowanych metod do ilościowej oceny mineralizacji rudnej oraz planowania eksploatacji górniczej. Jednak już na podstawie wykonanych badań można stwierdzić, że kompleksowe pomiary geofizyczne wspomagają efektywne pla-nowanie prac poszukiwawczo-rozpoznawczych.

EN

A number of geophysical methods were used, e.g. 2D reflexive seismics, magnetotellurics and induced polarization (IP), to study the Radwanice-Gaworzyce deposit in the Sudeten monocline. This allowed obtaining a morphology of Zechstein [mine stone] thill, tectonic interpretation as well as polarity distribution and deposit zone resistance. The resulting distribution of geophysical parameter anomalies was comprehensively analysed to allow marking ore-bearing body boundaries were found to overlap to a large extent with the boundary of the reductive zone. The polarisation method is very interesting to a deposit researcher, as it uses the ability of sulphide minerals to polarize under an electric impulse. A number of different methodological variants, based on central gradient measurements and using the equatorial system, were tested to select the two most effective for the specific conditions of ore mineralization. Further research work has been planned on lithological and mineral models as well as in and above mining workings in order to confirm the adequacy of the methods applied in the quantitative assessment of ore mineralisation and mining exploitation planning. Based only on the research now in progress, it is already possible to state that comprehensive geophysical measurements help in works related to search and detection.

3

Struktury koliste Sudetów i bloku przedsudeckiego jako perspektywiczne rejony występowania mineralizacji rudnej, na przykładzie struktury Damian w rejonie Gniechowic, SW do Wrocławia

Kwaśny L., Korzekwa W.

Górnictwo Odkrywkowe

|

2011

|

R. 52, nr 1-2

73-79

PL

Celem przeprowadzonych prac było przetestowanie zarówno metod badawczych służących rozpoznaniu struktur kolistych na bloku przedsudeckim jak i różnego rodzaju badań, pozwalających z większym prawdopodobieństwem ocenić zasadność poszukiwań stref występowania złóż rud metali w takich rejonach. Wstępny etap prac objął wytypowany obszar w rejonie stosunkowo niewielkiej, ale bardzo wyraźnej anomalii, nazwanej strukturą kolistą Damian. Anomalia magnetyczna o średnicy fftoło 3 km, występująca 10 km na południowy-zachód od Wrocławia odkryta została już ponad 20 lat temu w wyniku analizy materiałów archiwalnych i zdjęć satelitarnych. Przeprowadzone uszczegółowione badania wykazały, że skały podatne magnetycznie zalegają na analizowanym obszarze stosunkowo płytko, zwłaszcza w zachodniej części struktury. Stwierdzono zbieżność ukształtowania stropu podłoża podkenozoicznego, rozpoznanego w oparciu o badania elektrooporowe, z zarysem struktury rozpoznanej badaniami magnetycznymi. Wyraźne obniżenie w części centralnej koresponduje z występowaniem skał niepodatnych magnetycznie. Przeprowadzone powierzchniowe analizy geochemiczne pozwoliły stwierdzić, że w rejonie analizowanej struktury występują anomalie kompleksowe zawartości Zn, Pb, Cu, Ag, Co i As, przy wysokiej korelacji zawartości tych pierwiastków. W nawiązaniu do usytuowania kolistej struktury w stosunku do regionalnych jednostek krystalicznego podłoża wschodniej czębloku przedsudeckiego, założono, że anomalia ta może być wywołana występowaniem nierozpoznanego dotąd wierceniami, Stosunkowo niewielkiego ciała intruzywnego, występującego na głębokościach rzędu 50-100 m. Z przeprowadzonego dotychczas rozpoznania najbardziej prawdopodobne wydaje się powiązanie struktury „Damian" z lokalną intruzją kwaśnej magmy, występującą w strefie węzła tektonicznego. Wykonana analiza nie pozwala jednoznacznie stwierdzić, czy w rejonie analizowanej struktury występuje strefa mineralizacji rudnej, szereg przesłanek wynikających z przeprowadzonych badań geofizycznych i geochemicznych wskazuje jednak na zasadność wykonania na tym obszarze wierceń badawczych.

EN

The main purpose of study was to test research methods suitable for recognition of ring structures in Foresudetic Block and methods which could confirm the legitimacy to ore deposits prospecting in areas covered by Cenozoic deposits. The area with relatively small but very distinct circular magnetic anomaly, named the "Damian " structure, has been chosen for the preliminary stage of the researches. The magnetic anomaly with diameter circa 3 km which occurs about 10 km SW from Wrocław has been discovered above 20 years ago as the result of the analysis of archival materials and satellite images. More detailed magnetic measurements have showed that magnetically susceptible rocks occur in the analysed area at relatively shallowly depth, especially in the west part of the ring structure. It has been stated that the shape of the sub-Cenozoic surface recognized by eleckoresistivity measurements refers to the outline of the magnetic anomaly structure. The distinct depression in the central part of the structure corresponds to the zone of magnetically unsusceptible rocks. Soil geochemical sampling reveals thecomplex anomaly contents of Zn, Pb, Cu, Ag, Co and As locally found with relatively high correlation between some of these elements, fhe relation of the analysed structure to the regional tectonic and structural units shows that the circular anomaly is caused probably by intrusive body, comparatively small at a depth about 50-100 m, so far unrecognized by drillings The local intrusion of an acid magma in the area of tectonic junction seems to be the most probable explanation for the "Damian " ring structure, studies in the area of the circular structure have not showed as yet the direct evidences for the occurrence of ore deposits but the correlation of many signs legitimates the further researches with reconnaissance drillings in this region.