Knowledge about how a person functions in a high-risk environment, how the human body reacts to stressors and what stressors await a human in the mission area is the primary way by which negative effects of long-term acting in a stressful environment can be effectively neutralized. It is also important to be aware of consequences of psychological traumas and destructive methods of dealing with stress. Therefore, it seems crucial for the system for preventing negative combat stress reactions to extend the obligation of having basic knowledge on the subject, not only by a person concerned, but also by the immediate surroundings of a soldier exposed to stressors or posttraumatic stress disorder.
PL
Podstawowym sposobem prowadzącym do efektywnego niwelowania negatywnych skutków długotrwałego funkcjonowania w środowisku stresogennym jest przede wszystkim wiedza na temat tego, jak funkcjonuje człowiek w środowisku o podwyższonym zagrożeniu, jak reaguje na czynniki stresogenne jego organizm oraz jakie stresory czekają na człowieka przebywającego na misjach poza granicami państwa. Ważna jest również świadomość konsekwencji urazów psychicznych i destrukcyjnych metod radzenia sobie ze stresem. Dlatego kluczowe, w systemie zapobiegania negatywnym przejawom stresu bojowego, staje się rozszerzanie obowiązku posiadania podstawowej wiedzy na ten temat, nie tylko przez samego zainteresowanego, lecz także przez najbliższe otoczenie żołnierza narażonego na czynniki wywołujące stres bojowy czy zespół stresu pourazowego.
W artykule omówiono konsekwencje stresu i edukacyjne możliwości zapobiegania oraz role dowódcy i świadomości społecznej. Podstawowym sposobem prowadzącym do efektywnego niwelowania negatywnych skutków długotrwałego funkcjonowania w środowisku stresogennym jest przede wszystkim wiedza na temat tego jak funkcjonuje człowiek w środowisku o podwyższonym zagrożeniu, jak reaguje na czynniki stresogenne ludzki organizm oraz jakie stresory czekają na człowieka przebywającego w środowisku misyjnym. Ważna jest również świadomość konsekwencji urazów psychicznych i destrukcyjnych metod radzenia sobie ze stresem. Dlatego kluczowym w systemie zapobiegania negatywnym przejawom stresu bojowego, staje się rozszerzanie obowiązku posiadania podstawowej wiedzy na ten temat, nie tylko przez samego zainteresowanego, ale także przez najbliższe otoczenie żołnierza narażonego na czynniki wywołujące stres bojowy czy tez zespół stresu pourazowego.
EN
The article discusses the consequences of stress and educational possibilities of prevention as well as the role of a commander and social awareness. Basic way leading to effective elimination of negative effects of long-lasting functioning in stress-inducing environment is above all the knowledge of how a human functions in the environment of increased danger, how the human organism reacts to stress-inducing factors and what stressors awaits a human in a military mission environment. The awareness of trauma consequences and destructive methods of coping with stress is also important. Thus, in the system of preventing negative instances of combat stress it becomes crucial to expand the duty of having a basic knowledge on the subject, not only by the affected person himself, but also by the closest surroundings of a soldier exposed to factors causing combat stress or the post-traumatic stress disorder.
W artykule został omówiony problem jakim są urazy psychiczne pojawiające się wśród personelu służb medycznych. Każdy z osobna postrzega i przeżywa uraz w określony dla siebie sposób. Symptomy pojawiające się po przeżyciu ekstremalnego stresu warunkują rozpoznanie konkretnego zaburzenia psychicznego. Są to sytuacje, które dzieją się niezależnie od jednostki i mogą się pojawić, bądź nie w życiu każdego z nas. Są zawody, w których osoby je wykonujące są w wyjątkowy sposób narażone na uczestnictwo w sytuacjach skrajnie ciężkich. Wśród tych zawodów można wymienić: personel systemu ratownictwa medycznego, w którego skład wchodzą ratownicy medyczni, pielęgniarki/pielęgniarze ratunkowi oraz lekarze systemu, a także policję, straż pożarną oraz wojsko. Negatywne konsekwencje traumatycznych przeżyć rzutują na zdrowie psychiczne jednostki. Dlatego tak ważne jest edukacja społeczeństwa, a w szczególności osób zawodowo na nie narażonych, w jaki sposób redukować negatywne skutki ekstremalnego stresu, jak jemu przeciwdziałać oraz gdzie szukać pomocy po zaistnieniu takiej sytuacji i pojawieniu się określonych objawów.
EN
The article discusses the problem of trauma among the personnel of medical support services. Each and every one perceives trauma in a self-specific way. The symptoms emerging after experiencing extreme stress condition recognizing a particular mental disorder. These are the situations, which happen independently of an individual and may or may not occur in everyone’s life. There are professions which are especially exposed to participating in extremely hard situations. Among them are: emergency medical personnel consisting of paramedics, emergency nurses and doctors as well as the police, fire brigade and army. Negative consequences of traumatic events affect the mental health of an individual. Thus, the education of the society is so important, especially of people exposed to them: how to reduce the negative results of extreme stress, how to counteract it as well as where to look for help after experiencing such situation and noticing certain symptoms.
We współczesnych badaniach nad zagadnieniem zdrowia rezygnuje się z modelu biomedycznego skłaniając raczej ku modelowi holistyczno-czynnościowemu, w którym zdrowie rozpatrywane jest, jako dynamiczny proces dążenia do osiągnięcia stanu równowagi miedzy jednostką, a jej środowiskiem fizycznym i psychospołecznym. Ważnym jest nie tylko to jak poszczególne czynniki stresogenne oraz zasoby badanego podmiotu wpływają na jego zdrowie, ale również jednoznaczne określenie optymalnych sposobów wykorzystania określonych zasobów w warunkach stresowych. Istnieją zawody, wykonywanie których wiąże się z ponadprzeciętnym poziomem zarówno kosztów zdrowotnych, jak i psychologicznych. Ponad wszelką wątpliwość do tej grupy zaliczyć można pracowników zespołów ratownictwa medycznego. Ustalenie zależności, jakie występują między poczuciem koherencji a stylami radzenia sobie ze stresem u pracowników zespołów stanowić będzie więc przedmiot tego projektu. Za bazę teoretyczną posłużą dwie koncepcje: transakcyjna teoria stresu R. Lazarusa, oraz salutogenetyczna teoria A. Antonovsky’ego.
EN
In the contemporary research on the issue of health one resigns from the biomedical model inclining more towards a holistic and dysfunctional model which considers health as a dynamic process of striving to achieve balance between the individual and the physical and psychosocial environment. What is important is not only the way individual stressors and resources of the examined entity affect their health, but also the clear identification of how best to use specific resources under stress. There are professions which involve an above average level of health costs, as well as psychological ones. Beyond any doubt this group includes the employees of medical rescue teams. Determining dependencies that exist between a sense of coherence and styles of coping with stress among employees of teams will therefore be the subject of this project. There are going to be two concepts serving as a theoretical basis: transactional theory of stress by R. Lazarus and salutogenesis theory by A. Antonovsky.
5
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Przedstawiono przegląd informacji dotyczących perspektywicznych sposobów i technologii pozyskiwania gazu syntezowego i wodoru, które powinny przyczynić się do wyeliminowania ograniczeń obecnie stosowanych rozwiązań. Działania te mają zmniejszyć energochłonność i złagodzić warunki prowadzenia procesu oraz rozszerzyć dotychczasową bazę surowcową.
EN
A review, with 95 refs., of prospective methods and technols. developed for improving steam reforming, reducing the energy consumption and extending the raw material resources.
A proper selection of steam reforming catalyst geometry has a direct effect on the efficiency and economy of hydrogen production from natural gas and is a very important technological and engineering issue in terms of process optimisation. This paper determines the influence of widely used seven-hole grain diameter (ranging from 11 to 21 mm), h/d (height/diameter) ratio of catalyst grain and Sh/St (hole surface/total cylinder surface in cross-section) ratio (ranging from 0.13 to 0.37) on the gas load of catalyst bed, gas flow resistance, maximum wall temperature and the risk of catalyst coking. Calculations were based on the one-dimensional pseudo-homogeneous model of a steam reforming tubular reactor, with catalyst parameters derived from our investigations. The process analysis shows that it is advantageous, along the whole reformer tube length, to apply catalyst forms of h/d = 1 ratio, relatively large dimensions, possibly high bed porosity and Sh/St ≈ 0.30-0.37 ratio. It enables a considerable process intensification and the processing of more natural gas at the same flow resistance, despite lower bed activity, without catalyst coking risk. Alternatively, plant pressure drop can be reduced maintaining the same gas load, which translates directly into diminishing the operating costs as a result of lowering power consumption for gas compression.
7
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Przedstawiono przegląd informacji dotyczących obecnej sytuacji w pozyskiwaniu i handlu skroplonym gazem ziemnym (LNG) na świecie w nawiązaniu do budowy terminalu LNG w Świnoujściu, którego uruchomienie przyczyni się do wzrostu bezpieczeństwa energetycznego Polski. Zaprezentowano realizowany obecnie program badań stosowanych NCBiR pt. „Wykorzystanie LNG jako surowca do produkcji nawozów azotowych – nowe rozwiązania technologiczne”, który ma wskazać ewentualne skutki zastosowania LNG w przemyśle azotowym i zaproponować sposoby przeciwdziałania.
EN
A review, with 51 refs., of properties and resources as well as processes for recovery, liquefaction, transportation and regasification of natural gas. Its use for production of synthesis gas in fertilizer industry was also outlined.
8
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Przedstawiono wpływ modyfikatorów (Au, Pt, Pd) na właściwości katalizatora Ni/Al₂O₃ przeznaczonego do reaktorów prereformingu. Zbadano wpływ dodatków na wielkości powierzchni ogólnej i aktywnej, średnie wielkości krystalitów niklu, aktywność i odporności na zawęglanie w reakcji reformingu parowego metanu. Najkorzystniejsze właściwości miał katalizator z dodatkiem palladu. Wykazano związek pomiędzy szybkością zawęglania katalizatorów a morfologią powstających depozytów węglowych.
EN
Ni catalyst was deposited on a La₂O₃-modified Al₂O₃ substrate, dry impregnated with aq. solns. of HAuCl₄, Pt(NH₃)₄(NO₃)₄ or Pd(NO₃)₂, calcinated at 400°C for 6 h, studied for structure and sp. surface and finally used for prereforming of MeH to det. its resistance against coke forming on its surface. The deposits consisted mainly of filamentous and shell C. The addn. of Pt and Pd resulted in increasing the catalyst resistance against the coke formation. The literature data on an advantageous action of Au (I. Alstrup et al., 1998; H.S Bengaard et al., 2002) were not confirmed.
9
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Formed in the year 1930, Branch no. 2 of Division II of the Chief of Staff HR of the Polish Army located in Warsaw, unlike other branches, did not function as a country branch of Division II but it was engaged in organizing subversion and sabotage in the event of the war in neighbouring countries. A very important part of its activity constituted the area of East Prussia. At the end of 1930 there appeared a working plan of Branch no.2 in Masuria which was developing in the two following directions: a) awakening and organizing a Polish and Philolopolish element, b) building technical subversive centres based on the organized Polish element. In order to regulate issues of the Polish minority being used by the Branch no. 2, in April 1934 an agreement with the Ministry of Foreign Affairs was reached. It was established that political directives related to all socio-political issues of the Polish minority abroad would be dealt with by the MFA. In return for the agreement to use the Polish minority in its activities, Branch no. 2 pledged to provide the MFA with access to possessed contacts in order to perform political actions. Subsection A of Branch no. 2 created the working plan concerning Masuria (providing close cooperation with agendas of the MFA) divided into legal and illegal parts. By supporting gromadkarstwo Polish consulates in East Prussia intended to restrain German influence, whereas military authorities attempted to organize subversive centres having the use of conditions enabling open actions. However, after Germany had gained power in the National Socialist German Workers Party, in the lapse of time, the Polish range in East Prussia, as well as the range of activities of the Branch No. 2, were dwindling substantially. On the day of the outbreak of the Second World War Polish people had no subversive centre. For this reason, as the preparation for the war, in May 1939 Division II began organizing subversive groups belonging to Polish districts adjacent to Germany.
PL
Utworzona w 1930 r. Ekspozytura nr 2 Oddziału II Sztabu Głównego WP z siedzibą w Warszawie w odróżnieniu od innych ekspozytur nie funkcjonowała jako organ terenowy Oddziału II, lecz zajmowała się organizacją dywersji i sabotażu na wypadek wojny na terenie państw ościennych. Bardzo ważnym odcinkiem jej działalności stał się teren Prus Wschodnich. W końcu 1930 r. powstał plan działania Ekspozytury nr 2 na Mazurach, który rozwijał się w dwóch następujących kierunkach: 1) budzenia i organizowania elementu polskiego i filopolskiego, 2) budowy technicznych ośrodków dywersyjnych bazujących na zorganizowanym elemencie polskim. W celu uregulowania sprawy wykorzystania mniejszości polskiej za granicą przez Ekspozyturę nr 2 w kwietniu 1934 r. doszło do porozumienia z MSZ. Ustalono, iż dyrektywy polityczne w odniesieniu do wszelkich zagadnień społeczno – politycznych mniejszości polskiej za granicą będą należały do MSZ. Ekspozytura nr 2 w zamian za zgodę na wykorzystanie do swej działalności polskiej mniejszości zobowiązywała się udostępniać na rzecz MSZ posiadane kontakty dla przeprowadzania akcji politycznych. Podreferat A Oddziału II opracował program pracy na Mazurach (przewidujący ścisłą współpracę z agendami MSZ) podzielony na część legalną i nielegalną. Dzięki wspieraniu gromadkarstwa konsulaty polskie w Prusach Wschodnich zamierzały hamować postępy niemczyzny, natomiast władze wojskowe próbowały zorganizować ośrodki dywersyjne korzystające z warunków, które umożliwiłyby działania jawne. Jednak po dojściu Niemczech do władzy w NSDAP, w miarę upływu czasu, zasięg polskości Prusach Wschodnich, jak i również możliwości działania Ekspozytury nr 2, kurczyły się coraz bardziej. W dniu wybuchu drugiej wojny światowej Polacy nie posiadali tam jakiegokolwiek ośrodka dywersyjnego. tego powodu w ramach przygotowań do wojny Oddział II rozpoczął w maju 1939 r. organizowanie grup dywersyjnych w naleSących do Polski powiatach graniczących z Niemcami.
Problem monitorowania emisji zanieczyszczeń do atmosfery jest już w krajowej energetyce dostatecznie dobrze rozpoznany co do kwestii kluczowych. Niemniej jednak wciąż jeszcze można znaleźć zagadnienia godne omówienia. Jednym z nich jest niepewność pomiaru i jej właśnie poświęcony jest nasz artykuł.
Przedstawiono początki i rozwój działalności Energopomiaru, prowadzonej we wszystkich podstawowych obszarach ochrony środowiska naturalnego. Omówiono aktualne cele realizacyjne: ochronę powietrza, w tym pomiary emisji pyłowo-gazowej oraz odsiarczanie i odazotowanie spalin, utylizację odpadów elektrownianych, ochronę wód, ochronę przed hałasem, a także doradztwo w zakresie realizacji projektów proekologicznych ze środków Unii Europejskiej.
EN
Presented is the beginning and development of Energopomiar activities run in all basic spheres of environmental protection. Discussed are the current goals: air protection, including measurements of dust and gas emission as well as desulphurization and denitrogenization of flue gas; utilization of power plants’ wastes; water protection; protection against noise and also consulting services for the realization of pro-ecological projects financed from the EU funds.
The Polish Military Organization (PMO) was probably the first one to commence its secret activity for Poland in the Eastern Prussian province. Since 1919, in East Prussia, there had also been local offices in Warsaw and Mława working for the Bureau of the Second Pomeranian Front Command. The participation of Polish intelligence in the plebiscites in Warmia, Masuria and Powiśle, in 1920, is not a well-known fact in the history of Poland. At that time, the Plebiscite Department of Warmia and Masuria was established. It was subordinate to the Second Department. An average Pole is not aware of the fact that plebiscites established by the Second Department of the Polish armed groups existed at that time. Not only were the groups equipped with sticks, but also with guns, hand grenades and even machine guns. The Masuria Guard was not basically the initiative of the local Polish people, as it was implied by the Polish side, but the structure created and commanded by officers of Polish intelligence. The Second Department contributed to the development of the existing Polish organizations as well as to the establishment of several new Polish organizations on the plebiscite terrains, the most significant of which were falconry and scouting. The Masuria Guard, estimated at about 6,000 members, would not stand a good chance when confronted with ten times bigger German paramilitary armed groups and did not have much influence on the plebiscites’ results. It was successful, however, in the secret service activity.
PL
Jako pierwsza na terenie prowincji wschodniopruskiej działalność wywiadowczą na rzecz Polski podjęła najprawdopodobniej Polska Organizacja Wojskowa (POW). Od 1919 r. na kierunku Prus Wschodnich działały równieS podległe Biuru II Dowództwa Frontu Pomorskiego ekspozytury wywiadowcze w Warszawie i w Mławie. Udział polskiego wywiadu w plebiscytach na Warmii, Mazurach i Powiślu w 1920 r. jest mało znanym zagadnieniem w historii Polski. Przy Oddziale II powstał wówczas Wydział Plebiscytowy Warmii i Mazur. W świadomości przeciętnego Polaka zupełnie nieznany jest fakt istnienia w czasie plebiscytów, utworzonych przez Oddział II polskich bojówek, uzbrojonych nie tylko w kije, lecz równieS w broń palną, granaty ręczne, a nawet broń maszynową. Straż Mazurska była praktycznie nie, jak to sugerowała to strona polska, oddolną inicjatywą miejscowej ludności polskiej, lecz strukturą utworzoną i kierowaną przez oddelegowanych oficerów polskiego wywiadu. Oddział II przyczynił się również do rozwoju niektórych już istniejących, a także do powstania nowych polskich organizacji na terenach plebiscytowych, z których do najważniejszych należy zaliczyć harcerstwo czy sokolnictwo. Obliczana na około 6 000 członków Straż Mazurska nie miałaby większych szans w konfrontacji z ponad dziesięciokrotnie liczniejszymi paramilitarnymi bojówkami niemieckimi i nie wpłynęła zasadniczo na wyniki plebiscytów. Odniosła jednak pewne sukcesy w pracach wywiadowczych.
Udział w konflikcie zbrojnym jest prawdopodobnie najbardziej traumatycznym doświadczeniem człowieka. Historia naszej cywilizacji to w znacznej mierze historia konfliktów zbrojnych. Biorący w nich udział Sołnierze - głównie młodzi ludzie - reagowali na wojnę w sposób będący typową, normalną reakcją na nienormalną rzeczywistość. Reakcje te nazywano między innymi nostalgią, tęsknotą za domem, nerwicą wojenną, zespołem stresu pourazowego (PTSD-posttraumatic stress disorder). Stosowane określenia miały uwarunkowania kulturowe, polityczne, odzwierciedlały także stan wiedzy medycznej. Proponowane formy pomocy medycznej miały na celu pomóc żołnierzem wrócić do jednostek. Wydaje się, że właściwy dobór do służby wojskowej, szkolenie oparte na rozwijaniu wyobraźni, innowacyjności mogą w znacznym stopniu ograniczyć następstwa traumatycznych doświadczeń wojennych. Analizując wnioski z konfliktów, łącząc je z nowymi formami szkolenia i pomocy żołnierzom, możemy skuteczniej radzić sobie z następstwami traumy wojennej.
EN
Participation in an armed conflict is probably the most traumatic experience for a person. The history of our civilization is largely the history of armed conflicts. Soldiers who take part in them - mainly young people – responded to war with a typical, normal reaction to an abnormal situation. These reactions were named nostalgia, homesickness, war neurosis or PTSD. The terms used were both culturally and politically conditioned and they also reflected the state of medical knowledge. Medical assistance offered was to help soldiers return to their units. It appears that the appropriate selection for military service, training based on the development of imagination and innovation can significantly reduce the consequences of traumatic experiences of war. When examining the lessons learned from these conflicts, combining them with new forms of training and supporting troops, one can effectively deal with the aftermath of war trauma.
19
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW