Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Przemiany podstawowych form azotu i fosforu w zbiorniku antropogenicznym Nakło-Chechło

Kostecki M., Domurad A.

Archiwum Ochrony Środowiska

|

2003

|

Vol. 29, no. 1

47--63

PL

Przedstawiono dynamikę przemian podstawowych form azotu i fosforu jako głównych czynników :inicjujących proces eutrofizacji wód zbiornika Nakło-Chechło. Badania zbiornika rekreacyjnego Nakło-Chechło zostały przeprowadzone w okresie od stycznia do grudnia 1996 roku. W opracowaniu przedstawiono analiz hydrochemicznych wody z dwóch stanowisk pomiarowo-kontrolnych zbiornika oraz skład spływów powierzchniowych ze zlewni bezpośredniej. W świetle obowiązujących przepisów stężenie analizowanych wskaźników utrzymuje wodę zbiornika Nakło-Chechło w i klasie czystości śródlądowych wód powierzchniowych. Dominującą formą azotu w wodzie jest azot azotanowy. Relatywnie wysoki udział azotu organicznego wskazuje, że w zbiorniku zachodzą procesy produkcji biomasy głównie w oparciu o azotanową formę azotu. Dominującą formą fosforu w wodzie zbiornika jest fosfor organiczny. W ogólnej ilości związków azotowych, wnoszonych do zbiornika ze spływami powierzchniowymi ze zlewni bezpośredniej przeważa azot azotanowy. Wyższe - w porównaniu do wartości stężeń w zbiorniku - średnie stężenia azotu amonowego oraz organicznych form azotu i fosforu potwierdzają istotna rolę, jaką w funkcjonowaniu ekosystemu wodnego odgrywają spływy powierzchniowe, które są głównym źródłem wody zasilającej zbiornik. Pod względem zasobności w substancje biogenne zbiornik Nakło-Chechło odpowiada cechom jeziora oligotroficznego. Wskaźnik zagrożenia zakwitami wody, wyrażany jako stosunek azotu do fosforu w badanym zbiorniku w ciągu całego okresu badań nie spadał poniżej I5. w okresie wiosenno-letnim wartości tego wskaźnika, dochodzące do 100 wskazują na rolę fosforu jako czynnika limitującego wykorzystanie azotu w procesach produkcji biomasy. Podkreśla to konieczność ograniczania dopływu związków fosforu do zbiornika oraz celowość działań zmniejszających uwalnianie fosforu z gleb zlewni i osadów dennych zbiornika dla zachowania wysokiej jakości wód tego zbiornika.

EN

The paper presents the conversion dynamics of basic nitrogen and phosphorus forms as main factors Ring eutrophication process in Nakło-Chechło reservoir. Limnological investigations of recreation reservoir carried out in the period from January to December 1996. The results of chemical analyses of water samples taken in two collecting points of the reservoir and a composition of surface run-off from the basin ,.have been presented. In the light of in-force regulations, the water quality of Nakło-Chechło reservoir presents the first class of clearness for inland surface water, when taking into account the concentration of analysed indices. Nitrate nitrogen is a predominating form of nitrogen in water. a relatively high participation of organic nitrogen indicates that in the reservoir the processes of biomass production, mainly with use of nitrate form of nitrogen take place. Organic phosphorus is a predominating form of phosphorus in the reservoir water. A participation of nitrate nitrogen is prevailing taking into consideration the total nitrogen load discharged into the reservoir with surface run-offs from the basin area. Higher average concentrations of amnonium nitrogen and organic forms of nitrogen and phosphorus - compared with concentrations inside the reservoir - confirm the importance of surface run-offs to a water ecosystem as the main source of water supplying the reservoir. With respect to the amount of nutrients, the Nakło-Chechło reservoir can be classified as an oligotrophic The index of water blooming risk, expressed as a nitrogen/phosphorus concentration ratio, was never than 15 during the full period of investigations. In the spring-summer season the values of this index, increased to 100, showed the phosphorus to be a factor limiting a nitrogen utilisation in processes of biomass production. This fact confirms the necessity of reducing phosphorus compounds discharged into the reservoir. The actions that aim at lowering the phosphorus release from soils of reservoir basin and bottom sediments to be undertaken in order to preserve the high water quality of this reservoir.

2

Metale ciężkie w spływach powierzchniowych ze zlewni bezpośredniej oraz w wodzie zbiornika Nakło-Chechło

Domurad A., Kostecki M.

Archiwum Ochrony Środowiska

|

2001

|

Vol. 27, no. 2

81-95

PL

Celem prezentowanej pracy jest analiza problemu zanieczyszczenia zbiornika Nakło-Chechło metalami ciężkimi. W niniejszej publikacji podkreślone zostało znaczenie tego elementu w charakterystyce środowiska wodnego. Niska zawartość metali ciężkich w wodze zbiornika wskazuje na brak źródeł zanieczyszczeń pochodzących ze zrzutów ścieków komunalnych i przemysłowych. Obecność tego rodzaju substancji toksycznych potwierdza, iż zbiornik Nakło-Chechło jest pod silnym hydrologicznym i hydrochemicznym wpływem opadów atmosferycznych oraz spływów powierzchniowych ze zlewni.

EN

The aim of the present work was to analyse the results of investigations on the heavy metals content in the water of the Nakło-Chechło Reservoir. In this study the importance of this element in the characteristic of aquatic environment is stressed. Small content of heavy metals has excluded the possibility of the discharge of municipal and industrial sewage. All of these toxic substance included in water have confirmed that the Nakło-Chechło Reservoir is under strong hydrological and chemical influence of the precipitation and surface run off from the Reservoir basin area.

3

Charakterystyka hydro-chemiczna POtoku Toszeckiego w aspekcie oddziaływania na zbiornik zaporowy Pławniowice

Kostecki M., Kozłowski J., Domurad A., Zych B.

Archiwum Ochrony Środowiska

|

2001

|

Vol. 27, no. 2

125-140

EN

This study includes hydrologic characteristics of the Potok Toszecki basin area and the results of chemical analysis of water quality of the Potok Toszecki. These investigations were carried out in following periods: from March 1993 till May 1994 and from January 1997 till June 1998. The results of investigations on the chemical parameters of water quality were compared with analysis, carried out in 1976. Under the results of this investigations water quality of the Potok Toszecki - a watercourse, which flows to the Plawniowice Reservoir - was defined and essential factors, connected with character of the basin area have been shown. Classification of several parameters was achieved under the official decree of the ministry of environmental protection from November 5th 1991. On the basis of this classification it was found, that the main risk for the Plawniowice Reservoir are biogenic substances and suspension, inflowing to the Reservoir together with the water of the Potok Toszecki. Improvement of the existing situation will be possible only if firm waste-water managements action will be taken.

4

Stosunki termiczno-tlenowe oraz wybrane fizyczno-chemiczne wskaźniki jakości wody zbiornika Nakło-Chechło

Kostecki M., Domurad A., Kowalski E., Kozłowski J.

Archiwum Ochrony Środowiska

|

2000

|

Vol. 26, no. 3

101--123

PL

W prezentowanej pracy przedstawiono charakterystyką limnologiczną zbiornika rekreacyjnego Na-kło-Chechło, opracowaną na podstawie badań przeprowadzonych w 1996 roku. Opisano układ ter-miczno-tlenowy oraz omówiono dynamikę zmian wybranych wskaźników fizyczno-chemicznych, określających jakość wody w zbiorniku. Stwierdzony stan acidotrofizacji zbiornika Nakło-Chechło stanowi szczególny przykład oddziaływania antropopresji na zbiornik wody. Wyniki analiz fizycz-no-chemicznych wody zbiornika Nakło-Chechło oraz powiązania dynamiki zmian poszczególnych wskaźników z wielkością opadów atmosferycznych na terenie zbiornika wykazały, iż zbiornik znajduje się pod silnym hydrologicznym i hydrochemicznym wpływem opadów atmosferycznych, które z reguły mają odczyn kwaśny oraz bardzo niską twardość ogólną. Czynnikiem decydującym o wyjątkowej podatności zbiornika na proces zakwaszania jest słabe zbuforowanie wody, co ułatwia oddziaływanie na zbiornik opadów deszczu oraz oddziaływanie zlewni na spływy powierzchniowe. Wyniki analiz wykazują dobry stan jakości wody zbiornika Nakło-Chechło pod względem liczby wskaźników określających stopień mineralizacji wody.

EN

In the presented work the limnological characteristics if the Reservoir Nakło-Chechło elaborated on the basis of investigations carried out in 1996 has been shown. The results of investigations on thermal and oxygenic conditions existing in the Reservoir and the change dynamics of selected physic-chemical indicators of water quality in the Reservoir Nakło-Chechło are described. The pa-per describes aspecific example of acidotrophy of the Nakło-Chechło Reservoir as a results of an-thropopressure. The results of chemical analysis of water in the Nakło-Chechło Reservoir and evaluation of the dynamic changes of various indicators with the atmospheric precipitation quantity on the basin superficies have shown that the reservoir is under strong hydrological and chemical influence of the precipitation, which generally is acidic and has a very low total hardness. The ex-ceptional vulnerability for acidification due to deficiency in water buffering capacity was, however, the decisive factor. The discharged weak buffering capacity of the reservoir water facilitates the influence of direct precipitation and through superficial run off. The results of chemical analysis show high state of water quality in the Reservoir Nakło-Chechło as regards amount of indicators which describe water mineralization degree.

5

Zakwaszenie wody zbiornika Nakło-Chechło (gmina Świerklaniec) : próba wyjaśnienia przyczyn

Kostecki M., Domurad A., Kowalski E., Kozłowski J.

Archiwum Ochrony Środowiska

|

1999

|

Vol. 25, no. 4

65-80

PL

Opisany w niniejszej publikacji stan zakwaszenia zbiornika Nakło-Chechło stanowi szczególny przykład oddziaływania antropopresji na zbiornik wodny. Zawarta w prezentowanej pracy analiza istniejących danych archiwalnych, udostępnionych przez zarządzającego zbiornikiem, umożliwiła ustalenie przyczyny tego zjawiska i stała się podstawą do opracowania sposobów zapobieżenia jego ujemnym skutkom. Wyniki analiz fizyko-chemicznych wody zbiornika Nakło-Chechło z lat 1991-1995 oraz powiązanie dynamiki zmian poszczególnych wskaźników z wielkością opadów atmosferycznych na terenie zlewni zbiornika wykazały wstępnie, iż zbiornik znajduje się pod silnym hydrologicznym i hydrochemicznym wpływem opadów atmosferycznych, które z reguły mają odczyn kwaśny i bardzo nikłą twardość ogólną. Czynnikiem decydującym o wyjątkowej podatności zbiornika na proces zakwaszania jest brak zbuforowania wody. Woda zbiornika nie zawiera wystarczającej ilości zasad, mogących neutralizować pojawiające się w opadach atmosferycznych lub spływach ze zlewni jony powodujące zakwaszenie wody zbiornika. Wyniki analiz wykluczają zrzuty ścieków kwaśnych. Słabe zbuforowanie wody ułatwia oddziaływanie na zbiornik opadów deszczu oraz oddziaływanie zlewni na spływy powierzchniowe i podziemne, co w konsekwencji powoduje obniżenie odczynu wody.

EN

The present paper describes aspecific example of acidification of the Nakło-Chechło Reservoir as result of anthropopressure. Analysis of existing archived data, which were rendered accessible by the Reservoir management, made it possible to prove the reasons of the existing phenomenon and also has become a basis for elaboration of methods for the negative affects prevention. The results of chemical analysis of water in the Nakło-Chechło Reservoir in the years 1991-195 and evaluation of the dynamics changes of various indicators with the atmospheric precipitation quantity on the basin superficies have shown that the Reservoir is under strong hydrological and chemical influence of the precipitation, which generally is acidic and has a very low total hardness. The exceptional vulnerability for acidification due to deficiency in water buffering capacity was, however the decisive factor. The water lacks sufficient amount of basis that could neutralize the acidic ions caused by precipitation and surface run off from the watershed. Results of the analysis have excluded the possibility of direct acid waste water. The discharged weak buffering capacity of the Reservoir water facilitates the influence of direct precipitation and through superficial and under-ground run off. As a result a continuous pH decrease is observed.

6

Badania limnologiczne zbiornika zaporowego Dzierżno Małe. Cz.3 Metale ciężkie w osadach dennych zbiornika

Kostecki M., Domurad A., Kowalski E., Kozłowski J.

Archiwum Ochrony Środowiska

|

1998

|

Vol. 24, no. 2

73-81

PL

Celem prezentowanej pracy była analiza zawartości metali ciężkich w osadach dennych zbiornika Dzierżno Małe. W niniejszej publikacji podkreślone zostało znaczenie tego elementu w charakterystyce środowiska wodnego. Analiza zawartości metali ciężkich zakumulowanych w osadach dennych zbiornika stanowi materiał do opisu pochodzenia, prędkości dróg dystrybucji metali w zbiorniku oraz jest podstawą do ustalenia możliwości wtórnego zanieczyszczenia wód zbiornika. Występowanie metali ciężkich w osadach zbiornika Dzierżno Małe jest spowodowane zrzutami ścieków komunalnych i gospodarczych oraz spływami powierzchniowymi ze zlewni o charakterze rolniczym. Źródłem zanieczyszczeń, wprowadzanych do zbiornika, jest rzeka Drama. Zmiana istniejącego stanu wymaga zdecydowanej poprawy gospodarki wodno-ściekowej w zlewni rzeki.

7

Badania limnologiczne zbiornika zaporowego Dzierżno Małe. Cz.1 Charakterystyka hydrochemiczna rzeki Dramy.

Kostecki M., Kozłowski J., Kowalski E., Domurad A.

Archiwum Ochrony Środowiska

|

1998

|

Vol. 24, no. 1

27-44

PL

W niniejszej publikacji przedstawiono wyniki badań jakości wody rzeki Dramy, przeprowadzone w latach 1995-1996. Badania miały na celu określenie roli rzeki Dramy jako cieku zasilającego zbiornik zaporowy Dzierżno Małe. Scharakteryzowano jakość wody pod względem ogólnych wskaźników fizyko-chemicznych oraz przedstawiono istotne czynniki, związane z charakterem zlewni. Rzeka Drama charakteryzuje się stosunkowo dużą zmiennością przepływów jednostkowych. Wynika to z małej pojemności retencyjnej zlewni. Zmienność przepływu wody w ej rzece pozostaje w silnej zależności od wielkości opadów atmosferycznych oraz od ilości doprowadzanych do niej zanieczyszczen. Wysokie stężenie mineralnych związków pokarmowych, azotu amonowego, a także wysokie wartości BZT5 i ChZT, jak i wzajemne proporcje pomiędzy tymi wskaźnikami, spowodowane są zrzutami ścieków komunalnych i gospodarczych oraz spływami powierzchniowymi ze zlewni o charakterze rolniczym. W zakresie omawianych wskaźników (poza odczynem) rzeka Drama prowadzi wodę o jakości pozaklasowej. Jest ona źródłem dużej ilości zanieczyszczeń, wprowadzanych do zbiornika. Zmiana tego stanu wymaga zdecydowanej poprawy gospodarki wodno-ściekowej w zlewni rzeki.

EN

This study includes the results of investigations, carried out the Drama River in the years 1995-1996. The aim of the presents work was to define the importance of the Drama River as a watercourse, which flows to the Reservoir Dzierżno Małe. The results of investigations on the changes of physico-chemical parameters of water quality of the River and essential factors, conected with character of the River basin have been shown. The Drama River characterized by relatively large variation of water flow. This in connected with the small retention capacity. The water flow variation depends on the quantity precipitation and on discharged amount of waste water. The high concentrations of mineral substance, ammonium nitrogen as well as high values of BOD5 , COD and respective rates between those parameters are caused by the discharge of municipal and animal farms waste water and also by surface run off from agriculture land in the River basin area. All of the discussed parameters of water quality (except of pH) were beyond official classification. The Drama River is the existing situaton will possible only if firm waste water managements action will be taken.

8

Badania limnologiczne zbiornika zaporowego Dzierżno Małe. Cz.2 Metale ciężkie w wodzie i osadach dennych rzeki Dramy.

Kostecki M., Kowalski E., Domurad A.

Archiwum Ochrony Środowiska

|

1998

|

Vol. 24, no. 1

45-56

PL

Z uwagi na rolę i znaczenie rzeki Dramy jako dopływu zasilającego zbiornik zaporowy Dzierżno Małe, w niniejszej pracy przedstawiono problem zanieczyszczenia rzeki metalami ciężkimi. Niska zawartość metali ciężkich w wodzie i osadach dennych wskazuje na brak dużych źródeł zanieczyszczenia pochodzących ze zrzutów ścieków przemysłowych. Obecność tego rodzaju substancji toksycznych spowodowana jest zrzutami ścieków komunalnych i gospo-darczych oraz spływami powierzchniowymi ze zlewni o charakterze rolniczym. Z faktu jednak, iż wszystkie toksyczne związki zawarte w wodzie i zakumulowane w osadach dennych mogą być w środowisku wód płynących przenoszone na dość znaczne odległości, wynika duże prawdopodobieństwo skażenia zbiornika wodnego zamykającego system rzeczny.

EN

This study includes the results of investigations on the heavy metals content in the water and bottom sediments of the Drama River in the years 1995-1996. The Drama River in the water-course, which flows to the Reservoir Dzierżno Małe. Occurence and small content of heavy metals is caused by the discharge of municipal and animal farms waste water and also by sur-face run off from agriculture land in the River basin area. All of these toxic substance in-cluded in water and bottom sediments may be carried at long distance in environment of the river. The Drama River in the source of pollution, inflowing to the Reservoir Dzierżno Małe. This in connected with the high contamination probability of the water of the Reservoir Dzierżno Małe.

9

Badania limnologiczne zbiornika zaporowego Dzierżno Małe. Cz.4 Stosunki termiczno-tlenowe oraz wybrane fizyczno-chemiczne wskaźniki jakości wody.

Kostecki M., Domurad A., Kowalski E., Kozłowski J.

Archiwum Ochrony Środowiska

|

1998

|

Vol. 24, no. 4

131-163

PL

W prezentowanej pracy przedstawiono charakterystykę limnologiczną zbiornika zaporowego Dzierżno Małe opracowaną na podstawie badań przeprowadzonych w latach 1995-1996. Opisano układ termiczno-tlenowy oraz omówiono dynamikę zmian wybranych wskaźników fizyczno-chemicznych, określających jakość wody w zbiorniku. Na podstawie ogólnych kryteriów opracowanych dla jezior naturalnych stwierdzono, że zbiornik Dzierżno Małe wykazuje cechy jezior III stopnia według Patalasa [11]. Według klasyfikacji Starmacha [16] jest to zbiornik limniczny. Jednakże okresowo wykazuje on cechy zbiornika realimnicznego, w zależności od aktualnej wielkości przepływu wody w rzece zasilającej zbiornik; pod względem statyczności oraz podatności na mieszanie wód należy do zbiorników dimiktycznych [9], natomiast ze względu na występowanie stratyfikacji tlenowej przy deficycie tlenu sięgającym dolnej granicy epilimnionu stwierdzono, iż obecnie zbiornik Dzierżno Małe należy zaliczyć do politroficznych [16]

EN

In presented work the limnological characteristics of the Reservoir Dzierżno Małe elaborated on the basis of investigations, carried out in 1995-1996 years has been shown. The results of investigations on thermal and oxygenic conditions, existing in the Reservoir and the changes dynamics of selected physico-chemical indicators of water quality in the Reservoir Dzierżno Małe were described. Due to criteria elaborated for natural lakes the Reservoir Dzierżno Małe has been classified as a one which links the features of type III according to Patalas [11]. With regard to Starmach's classification [16] the Reservoir Dzierżno Małe has been defined as a limnetic or rheolimnetic reservoir according the current water flow amount in the river supplying the Reservoir; in respect of stability and suppleness to water exchange the Reservoir Dzierżno Małe belongs to dimictic reservoirs [9]. Considering the occurrence of oxygenic stratification with oxygen deficit extended the bottom limit of epilimnion it was found, that now the Reservoir Dzierżno Małe belongs to politrophic reservoirs [16].