Infrastruktura transportu jest jednym z głównych elementów systemu transportowego, która w decydujący sposób wpływa na działania logistyczne, związane z przemieszczaniem ładunków. W artykule zostały ukazane zmiany w infrastrukturze liniowej transportu w Polsce w latach 2003-2013. Na podstawie danych statystycznych dokonano oceny zmian infrastruktury transportu lądowego w Polsce. W ocenie zastosowano wskaźniki - dynamikę oraz tempo zmian długości dróg transportowych.
EN
The transport infrastructure is one of the main elements of the transportation system, which is significantly affecting the logistic activities, associated with the cargo movement. The article has shown changes in the infrastructure of the transport in Poland in 2003-2013. The assessment of changes in the infrastructure of the land transportation in Poland was conducted on the basis of statistical data. The evaluation process included indicators such as: dinamic and pace of changes in the length of the transportation roads.
Na zanieczyszczenie powietrza atmosferycznego w Szczyrku, jako obszaru turystycznego wpływa wielkość i rodzaj emisji pyłów z gospodarstw domowych, wtórna emisja pyłów znad powierzchni utwardzanych (parkingi, boiska) oraz gwałtowny wzrost natężenia ruchu samochodowego w okresach weekendowych oraz letniej turystyki. Dzięki badaniom wtórnej emisji pyłów na terenie Szczyrku wyznaczono ilość pyłu zawieszonego, współczynnik wtórnej emisji pyłów w okresie weekendowym, przy małym natężeniu ruchu samochodowego oraz po wietrznej pogodzie. Dla pełniejszego zobrazowania uciążliwej roli zjawiska wtórnego pylenia w odniesieniu do ludzi i środowiska przyrodniczego obliczono współczynnik kontaminacji powietrza określonymi pierwiastkami. Metodą AAS oznaczono w pyłach zawartość Fe, Mn, Pb, Zn, Cu, Ni, Cd, Cr, Co. Dodatko¬wy udział w zanieczyszczeniu powietrza był znaczący i wahał się w zależności od rodzaju pierwiastków od 6% dla Co do 82% dla Cd. Dodatkowe dawki związków badanych metali wynosiły: Pb - 389 µg, Cd - 192 µg, Ni - 396 µg, Mn - 76 µg, Co - 5 µg, Cr - 17 µg, Fe -418 µg, Zn - 6428 µg, Cu - 443 µg. Na podstawie uzyskanych wyników badań widać wyraźnie, że nie tylko ogólna ilość pyłu zawieszonego posiada znaczenie toksykologiczne, lecz również rodzaj pierwiastka. W rezultacie, wskutek obecności zjawiska wtórnego pylenia do przyziemnej warstwy powietrza, każdy jeden gram wyniesionego pyłu z powierzchni utwardzonej ulicy, powoduje wzrost ilości poszczególnych pierwiastków o określone dawki. Należy zatem podkreślić szkodliwy wpływ dodatkowych, dużych dawek pyłów pojawiających się wskutek zjawiska wtórnego pylenia na jakość środowiska przyrodniczego Szczyrku jako terenu semirekreacyjnego.
EN
The level of air pollution in the touristic area of Szczyrk is influenced by the volume and type of emission of household and road dust (including dust from parking lots and playground) as well as by the increase in traffic during weekends and summer tourism period. Thanks to the examination of secondary dust emission in Szczyrk it was possible to establish the level of particulate matter, the coefficient of secondary dust emission during weekends and the periods of Iow traffic and windy weather. In order to fully present the negative impact of secondary emission on humans and environment, the ratio of air pollution with various chemical elements was calculated. With the use of AAS method, the amount of Fe, Mn, Pb, Zn, Cu, Ni, Cd, Cr and Co in the dust was determined. The additional air contamination levels were significant and varied from 6% for Co up to 82% for Cd. The additional doses of metals that were subject to examination were found to be present in the following amounts: Pb - 389 µg, Cd - 192 µg, Ni - 396 µg, Mn - 76 µg. Co - 5 µg, Cr - 17µg, Fe - 418 µg, Zn - 6428 µg, Cu - 443 µg. As proved by the examination, not only general particulate matter level but also the types of chemical elements contained within it have toxicological significance. In result, due to secondary dust emission to the ground air layer, each gram of emitted road dust results in the increased amount of certain chemical elements by respective doses. It is, therefore, worth to emphasize the detrimental effect of additional high levels of secondary emitted dust on the quality of environment of Szczyrk as a semi-recreational area.
Istotnym aspektem w ziołolecznictwie jest stopień kumulacji metali, tj. Pb, Cd, Ni, Cr, Zn w roślinach leczniczych. Dystrybucja pierwiastków w roślinie warunkowana jest zjawiskiem dyskryminacji i tolerancji na określony metal, które zależy od gatunku rośliny oraz mechanizmów warunkujących jego przebieg. Ponadto zjawisko dystrybucji metali jest zróżnicowane w odniesieniu do wybranych narządów lub tkanek, stąd istotne jaka jest jakość surowca roślinnego wykorzystywanego do produkcji preparatów leczniczych. Do oceny zawartości metali obecnych w roślinach ważna jest nie tylko informacja o ich zawartości w poszczególnych częściach rośliny lecz także, która biodostępna forma obecna w glebie preferowana jest przez roślinę w procesie kumulacji. Celem badań była ocena skuteczności procesu kumulacji w roślinach leczniczych obu form biodostępnych pierwiastków (forma wymienna l adsorbowalna). Badaniom poddano gatunki roślin, które reprezentowały podobne siedliska terenu semlrekreacyjnego. Metodą Rudd'a ekstrahowano wybrane biodostępne formy Pb, Cd, Ni, Zn, Cu, Cr. Zawartość metali w ekstraktach gleby oraz w częściach morfologicznych roślin oznaczono metodą atomowej spektrofotometrii absorpcyjnej. Udział form biodostępnych metali oceniono za pomocą współczynników podziału K1 i K2.
EN
An important aspect of phytotherapy is the rate of metals accumulation, i.e.: Pb, Cd, Ni, Cr, Zn in medicinal plants. The elements distribution in plants is conditioned phenomenom of discrimination and tolerance on the specifled metal, which depends on the plants species and mechanisms influencing its course. Besides phenomenom of distribution of metals is varied anatomically so it is important which plant material is used to production of medicinal preparation. To evaluate the contents of metals in plants it is important the Information about their content in indiyidual parts of plants and which bioavailable form in soil is preffered by the plant. The purpose of research was the evaluation of the accumulation each bioavailable metals forms (exchangeable and adsorbed) in medicinal plants. The plants species have been tested which were presented at simillar habitat rural areas. Rudd's method was determined Pb, Cd, Zn, Cu, Cr. The content of metals in extracts of soil and in morphological parts of plants were determined method of atomie absorption spectrophotometry. The participation of metals bioavailable form was rated by factors of divisions K1 and K2.
W artykule zaprezentowano zagadnienia związane z optymalnym kształtowaniem paletowej jednostki ładunkowej. Zaproponowana procedura tworzenia jednostki ładunkowej, uwzględnia kryteria ograniczające obszar poszukiwania optymalnego rozwiązania, a mianowicie parametry należące do grupy: 1. wymiarowej, 2. masy ładunków. Ponadto opracowany został algorytm optymalizacji ilości ładunków jednostkowych umieszczonych na palecie EUR. Algorytm zostanie poddany sprawdzeniu, a wyniki zostaną opublikowane.
EN
The article presents the issues relating to the forming of pallet unit load. The proposed procedure for shaping the unit load, take into account the criteria for dimension and weight of cargo. In addition, an algorithm was developed to optimize the amount of cargo placed on a pallet unit EUR.
W artykule została przedstawiona procedura wyznaczania planu rozmieszczenia ładunku na pojeździe drogowym. Został wykonany model samochodu dostawczego i na jego podstawie wyznaczono równania opisujące zależność masy ładunku od położenia jego środka ciężkości. Poprawność modelu i równań zweryfikowano dla wybranego pojazdu marki Volvo, uzyskane wyniki potwierdziły prawidłowość zaproponowanej procedury.
EN
This article presents a procedure for determining load distribution plan of the truck. It was made model van and on the basis determined equations describing the dependence of the weight load on the position of its center of gravity. The correctness of the model and equations were verified for selected vehicle Volvo, the results confirmed the accuracy of the proposed procedure.
W artykule zostały przedstawione ogólne informacje o infrastrukturze transportu, zaprezentowano stosowne mierniki rozwoju infrastruktury. Na tej podstawie wykonano obliczenia podstawowych wskaźników charakteryzujących stan infrastruktury w Polsce w latach 2001- 2011. Ponadto oceniono przydatność omawianych wskaźników w podejmowaniu decyzji infrastrukturalnych.
EN
This article contains general information about the transport infrastructure, appropriate measures presented infrastructure development. On this basis, the computations were performed basic indicators characterizing the state of infrastructure in Poland in the years 2001-2011. In addition, highlights the limitations of these indicators, which should know the person making the interpretation.
W artykule przedstawiono procedurę oraz wyniki poszukiwania teoretycznej formuły opisującej zależność odporności tektury falistej na zgniatanie kolumnowe. W celu wyznaczenia funkcji najlepiej dopasowanej do wartości rzeczywistych wykorzystano metodę regresji liniowej.
EN
The paper presents the results of the search procedure and formula describing the dependence of the theoretical resistance to crushing cardboard edge. To determine the function of best fit to the actual values of the linear regression method is used.
W artykule zaprezentowano zagadnienia związane z wykorzystaniem narzędzia SOLVER w optymalnym projektowaniu paletowej jednostki ładunkowej. Określona została funkcja celu. Kryteria ograniczające poszukiwane rozwiązanie przyjęto na bazie dopuszczalnych parametrów wymiarów i masy ładunków jednostkowych, zbiorczych oraz jednostki paletowej. Procedura optymalizacji została zweryfikowana dla ładunków umieszczonych na palecie EUR o wymiarach 800x1200x144mm.
EN
The article presents the issues related to the use of the tool SOLVER the optimal design of the pallet load. Objective function is specified. Limiting criteria adopted sought a solution on the basis of acceptable parameters of size and weight of unit loads, bulk and pallet unit. Optimization procedure has been verified for loads placed on the EUR pallet with dimensions 800x1200x144mm.
W artykule zostały opisane zagadnienia związane z zastosowaniem programowania liniowego w projektowaniu paletowej jednostki ładunkowej. Opracowany został model matematyczny optymalizacji jednostki ładunkowej, wyznaczona funkcja celu oraz kryteria ograniczające poszukiwanego rozwiązani. Zaproponowaną procedurę optymalizacji poddano weryfikacji z wykorzystaniem obliczeniowych programów komputerowych. Część obliczeniowa pracy oparta została na zalecanych wartościach wymiarów i mas ładunków jednostkowych, zbiorczych oraz transportowych – wynikających z polskich norm i informacji uzyskanych od firm z branSy TSL.
EN
The article describes the issues associated with the use of linear programming in the design of pallet unit load. The mathematical model was developed to optimize loading unit, designated the objective function and the limiting criteria sought disbanded. The proposed optimization procedure was verified with the use of computational software. Some computational work was based on the recommended values of the dimensions and weight of unit loads, bulk and transport - resulting from the Polish standards and information received from companies from the TSL.
W artykule zostały zaprezentowane zagadnienia związane z wyborem środka transportu, skupiono się na aspekcie czasu w podejmowaniu decyzji. Na całkowity czas podróży składa się kilka faz, których znaczenie w podjęciu decyzji jest różne. Szczególna uwaga została skupiona na czasie przejścia, dla którego wyznaczono wartości graniczne. Gdy czas dojścia nie przekroczy pewnych wartości krytycznych i komunikacja zbiorowa zapewni odpowiedni czas podróży, wówczas podróżny ma większą skłonność do wyboru transportu zbiorowego, do przemieszczania się na odległości wyliczone w artykule.
EN
The article presents issues related to the choice of means of transport, focused on the aspect of time in decision making. The total time consists of several phases, whose importance in the decision is different. Particular attention has been focused on the pedestrian traffic, for which the set limits. When the time reach does not exceed certain critical values and collective communication will provide sufficient time travel, the traveler is more likely to choose public transport to travel to the distances listed in the article.
Artykuł prezentuje problem rozwoju napędu elektrycznego pojazdów samochodowych w aspekcie coraz bardziej surowych norm ochrony środowiska naturalnego. Przedstawiono plusy i minusy napędu elektrycznego, ekologię produkcji, eksploatacji i utylizacji oraz metody pozyskiwania energii i ich wpływ na ekologiczność pojazdów elektrycznych.
EN
The article is presenting the problem of the development of the electric propulsion of motor vehicles in the aspect of more and more strict norms of the protection of the natural environment. Presents the pros and cons of the electric propulsion, the ecology of the production, the use and the recycling and methods of acquiring the energy and their influence on the greenness of electric vehicles were described
Artykuł przedstawia wybrane rozwiązania radiowych systemów gromadzenia informacji dla potrzeb firm logistycznych. Omówiono w nim standardy bezprzewodowych sieci lokalnych IEEE 802.11 oraz HiPeRLAN oraz technologie Narrow Band, Spread Spectrum oraz RFID.
EN
This article presents selected solutions for radio systems for collecting information for logistics. Discussed in the wireless local area network standards IEEE 802.11 and HiperLAN and Narrow Band technology, Spread spectrum and RFID.
W artykule przedstawiono wybrane metody dostępu do mediów transmisyjnych zagrażające bezpieczeństwu przesyłanych informacji oraz techniczne zabezpieczenia, które mogą znaleźć zastosowanie w obiekcie transportowym. Zaprezentowano założenia projektowe budowy bezpiecznego styku sieci firmowej z Internetem wraz przykładem rozwiązania dla małej i rozbudowanej sieci.
EN
The paper presents selected methods of access to broadcasting media threatening the security of information transmitted and technical safeguards that can be used in the facility transport. Presents the conceptual design the construction of a secure corporate network interface to the Internet and example solutions for small and dense network.
W artykule przedstawiono zastosowanie komputerowego systemu wspomagania w transporcie drogowym eCall. Omówiono zasadę jego działania oraz zaprezentowano wybrane problemy związane z funkcjonowaniem systemu.
EN
This article contains adaptation computer system of aid in road transportation eCall. This paper present principle of work of the eCall system and introduction connected problems with the operability of the system.
W artykule zaprezentowano rozwiązanie wirtualnego analizatora parametrów energii elektrycznej wraz z synoptyczną reprezentacją danych. Realizacja zadania została wykonana z wykorzystaniem programu DasyLab i może mieć zastosowanie dydaktyczne i przemysłowe. Przedstawiona struktura bazuje na sygnałach generujących przebiegi prądu i napięcia i po wykonanej analizie prezentuje parametry energii elektrycznej.
EN
The virtual analyzer of electric energy parameters along with synoptical data representation have been presented. The task has been realized with the use of DasyLab program. This solution can be utilized both in didactic and industry. After analyzing voltage and current waveforms, the analyzer displays electric energy parameters.
W artykule przedstawiono zastosowania komputerowych systemów wspomagania w transporcie drogowym, ze szczególnym uwzględnieniem systemu eCall. Przedstawiono także przykłady wybranych pakietów programowych, języki i narzędzia programowania.
EN
This article contains adaptation computer systems of aid in road transportation with special regard system eCall. Examples were introduced also chosen of program packets, the languages and the tool of programming.
17
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Przedstawiono metody i warunki pozyskiwania paliw z biomasy oraz możliwości ich zastosowania. Biomasa jest w Polsce najważniejszym ze źródeł energii odnawialnej RES (renewable energy sources) (98-proc. udział). Wykorzystanie odnawialnych źródeł energii staje się koniecznością z powodu zmniejszających się zasobów ropy naftowej i gazu ziemnego, bezpieczeństwa i stabilizacji systemu energetycznego, tańszych i lokalnych źródeł energii oraz pozytywnych aspektów związanych z ochroną środowiska naturalnego. Biomasa może być bezpośrednim źródłem energii poprzez jej spalanie lub pośrednim poprzez otrzymywanie z niej paliw, czyli substancji i ich mieszanin do zastosowań energetycznych. Do najważniejszych paliw z biomasy zalicza się etanol, oleje roślinne i ich estry, biogaz oraz produkty gazu syntezowego. W procesie utylizacji biomasy prawie nie powstają związki toksyczne, ilości siarki są małe, a ditlenek węgla jest elementem biologicznego cyklu fotosyntezy.
EN
A review with 147 refs. covering prepn., process parameters and properties of biomass-based fuels, biofuel applns. in transportation and power-producing sectors, methods of biomass pyrolysis, liquefaction, gasification, anaerobic digestion, and fermentation, transesterification of oils, reforming of gas and oil, biol. prepn. of H, and utilization of syngas.
18
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Gaz syntezowy, będący w różnych proporcjach mieszaniną wodoru i tlenku węgla, wykorzystuje się do pozyskania wodoru oraz produkcji wielu związków chemicznych i paliw syntetycznych, podanych na rysunku 1. Obecnie głównym surowcem dla gazu syntezowego jest gaz ziemny, zawierający jako dominujący składnik metan oraz w mniejszych ilościach inne substancje (np. etan czy ditlenek węgla). Do produkcji gazu syntezowego z gazu ziemnego najważniejszą metodą jest reforming metanu (węglowodorów) parą wodną (SMR). Do innych znanych metod reformingu należą: częściowe utlenianie metanu (węglowodorów) - POX, suchy reforming metanu (węglowodorów) - DMR oraz ich kombinacje z procesem SMR, np. reforming autotermiczny. Niniejszy artykuł dotyczy opisu technologii DMR i jej wykorzystania. W tej pracy przedstawiono obliczenia składu gazu syntezowego i ilości wytrącającego się depozytu węglowego w stanie równowagi chemicznej reakcji niezależnych. Wyniki obliczeń dla powyższych wielkości w funkcji temperatury, ciśnienia i składu surowców przedstawiono w tablicach i na rysunkach. Wybranymi substratami były: a) metan z dwutlenkiem węgla, b) metan i etan z dwutlenkiem węgla oraz c) metan z dwutlenkiem węgla i parą wodną. Przeprowadzono też: analizę wyników obliczeń, dyskusję dotyczącą katalizatorów, omówienia dwóch komercyjnych procesów DMR (Sparg i Calcor) oraz zasygnalizowano aspekty ekologiczne technologii DMR.
EN
Synthesis gas (or syngas), a mixture of different quantities of hydrogen and carbon monoxide, can be used to produce high purity hydrogen stream and is one of the most important feedstock for production many chemicals and synthetic fuels, presented in Fig.1. Methane is the main component of natural gas although significant amounts other gases such as ethane and carbon dioxide might be present. Actually, syngas is produced mostly by natural gas steam reforming (SMR). Less common routes to convert natural gas into synthesis gas are partial hydrocarbons oxidation (POX), carbon dioxide reforming (DMR) and combinations of these reactions routes. This paper is focused for DMR technology and its applications. Firstly, the thermodynamic calculations of the reforming of methane, ethane with carbon dioxide and methane with carbon dioxide and/or steam have been done. The equilibrium composition of syngas and amount of carbon deposition as a function temperature, pressure and feedstock have been reported in tables and figures. Finally, analysis of the computational data, the most commonly used catalysts, industrially available DMR processes (Sparg and Calcor) and environmental aspects of the DMR technology are discussed.
19
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Obtaining hydrogen for energy production purposes from biomass and water. Role of hydrogen as energy carrier. Method of biophoto-lythic production of hydrogen from water.