PL
 |
EN
Preferencje help
Polish version English version Język
Widoczny [Schowaj] Abstrakt
Liczba wyników

Znaleziono wyników: 33

Liczba wyników na stronie
first rewind previous Strona / 2 next fast forward last
Wyniki wyszukiwania
help Sortuj według:

help Ogranicz wyniki do:
first rewind previous Strona / 2 next fast forward last
1
Content available Economic and environmental aspects of the cultivation of energy plants in the Podlasie province
Kiryluk A.
Ekonomia i Środowisko
|
2018
|
nr 2
257--269
EN
Dynamic economic growth of EU countries, including Poland, forces to reduce the use conventional energy sources and to replace them with renewable energy sources (RES). Biogas produced in agricultural bio-gas plants becomes one of the most important source of that energy. The most advanced technologies of biogas and electricity from biogas production are found in Germany. In Poland, biogas energy accounts for 2.5% of RES. Basic substrates for agricultural biogas plants are: maize, slurry, manure and other agricultural waste. The emerging biogas plants require stable and reliable cultivation of energy crops, mainly maize silage. In the Podlasie province, 9 agricultural biogas plants with a total capacity of 67.6 MWe were installed in 2014-2016. In order to provide the raw material base for a biogas plant, the area of maize cultivation is estimated at around 3,500 ha. Intensive cultivation of maize (high mineral fertilization, pesticides) in the long term may reduce the utility and biological values of light soils. When locating a biogas plant in the Podlasie province, one should take into account the great landscape values of rural areas and significant areas of protected landscape.
2
Content available Changes of the Physical-Waters Properties of Murshic Endofibric Histosols in the Aspect of Long-Term Investigation on the Drainage Object Supraśl Dolna
Kiryluk A.
Journal of Ecological Engineering
|
2017
|
Vol. 18, nr 5
90--95
EN
The paper deals with the study upon changes within the physical and water properties of murshic endofibric histosols in the drainage meadow object Supraśl Dolna. The scope of studies includes the description of the soil profiles, thickness of diagnostic layer, bulk density, full water capacity, porosity, ash content, and peat decomposition. The long-term investigation carried out in 1982–2015 allows for observing the changes within these soils. The changes were studied in two habitats: wet and dry. In wet habitat, the groundwater flowed 30–98 cm below land surface and supplied the rhizosphere zone. Dynamics of groundwater surface were dependent on the size of precipitation during vegetation period and peat decomposition degree within the soil profile. In the dry habitat, the level of groundwater decreased up to 110 cm (below peat layer). Adverse water conditions in the dry habitat (temporal and long-term water deficiency) caused the increase in bulk density to 0.405 g·cm-3; simultaneously, a decrease in full water capacity to 82.5%, as well as faster peat mineralization occurred. In wet habitat, physical and water properties of murshic endofibric histosols were not significantly altered. In order to inhibit the peat decomposition rate and delay the peatland degradation, optimum moisture content should be maintained within the soil profile along with rational meadow management.
3
Content available Retardacja przekształcania zasobów krajobrazu rolniczego i różnorodności biologicznej na przykładzie województwa podlaskiego
Kiryluk A.
Inżynieria Ekologiczna
|
2017
|
Vol. 18, nr 3
159--167
PL
Na obszarze Polski występuje duże zróżnicowanie powierzchni ziemi i różnorodność form krajobrazu, z przewagą krajobrazów rolniczych. Krajobraz rolniczy wyróżnia się intensywnym zagospodarowaniem terenu pod potrzeby produkcji rolnej a także znaczącym udziałem elementów seminaturalnych (półnaturalnych). Na wielu obszarach rolniczych występują agroekosystemy charakteryzujące się dominacją dużych powierzchni upraw w monokulturze. W zachodniej części Polski w krajobrazie rolniczym występują wielkostadne fermy chowu trzody chlewnej i bydła. Wraz z korzyściami ekonomicznymi – dynamiczny rozwój rolnictwa konwencjonalnego powoduje jednak zmiany w środowisku. Ustalenia Wspólnej Polityki Rolnej UE i Program Rozwoju Obszarów Wiejskich (PROW) zmierzają do spowolnienia (retardacji) niekorzystnych zmian środowiska obszarów wiejskich. Dają podstawy do ochrony środowiska glebowo-wodnego przed postępującą degradacją, a także do ochrony różnorodności biologicznej na różnych poziomach. Wspomaga to także przyjęta w 2011 roku przez Komisję Europejską, Strategia Różnorodności Biologicznej. „Zazielenianie upraw” i szczegółowe pakiety w ramach programów rolnośrodowiskowo-klimatycznych. Wspierają one utrzymanie różnorodności biologicznej na obszarach posiadających duże walory przyrodnicze. W artykule przedstawiono działania w celu ochrony krajobrazu i różnorodności biologicznej.
EN
The area of Polish landscape is very diverse in land structure and landscape, with predominance of agricultural landscapes. Agricultural landscape is characterized by intensive land development for the needs of agricultural production and a significant share of seminatural elements. In many rural areas agro-ecosystem are characterized by the dominance of monoculture in crops. Farms of breeding pigs and cattle are present in western part of Polish landscape. Along with economic benefits – the dynamic development of conventional agriculture causes, however, changes in the environment. Establishes of EU Common Agricultural Policy and the Rural Development Programmes (RDP) aimed at slowing down (retardation) adverse changes in rural areas environment. Retardation provides a basis for soil and water environment protection against the ongoing degradation and biodiversity protection at different levels. It supports also adopted in 2011 by the European Commission Strategy for Biological Diversity “Greening the crop” and detailed package of rural-environment-climate programs and promotion of biodiversity keeping in areas with high natural values. The paper presents actions in landscape and biodiversity protection.
4
Content available Ocena stanu technicznego i funkcji środowiskowych urządzeń melioracyjnych na obiekcie Supraśl Dolna
Kiryluk A.
Inżynieria Ekologiczna
|
2016
|
Nr 46
38--46
PL
W pracy oceniono urządzenia melioracyjne występujące na użytkach rolnych w woj. podlaskim i na obiekcie melioracyjnym Supraśl Dolna. Wskazano na ich funkcję w produkcji biomasy roślinnej i w ochronie środowiska przyrodniczego. Ważną rolę w bilansie wodnym na obszarach rolniczych pełnią rowy melioracyjne szczegółowe i zastawki regulujące odwodnienie i nawodnienie. Opisano i oceniono urządzenia melioracyjne na dużym (1153 ha) obiekcie Supraśl Dolna. Obiekt spełnia ważną funkcję gospodarczą ( nawodnienie łąk i pastwisk) oraz funkcje przyrodnicze ( utrzymaniu różnorodności gatunkowej flory łąk pobagiennych). Rowy na tym obiekcie występujące na długości 125,6 km nie zapewniają właściwego uwilgotnienia , gdyż są wypłycone, zamulone i nie posiadają właściwych spadków dna. 75% zastawek piętrzących wodę jest sprawnych, a pozostałe nie spełniają funkcji. Przepusty melioracyjne umożliwiające komunikację na obiekcie są sprawne w 80%. Przyczyną niskiej sprawności urządzeń melioracyjnych szczegółowych jest brak systematycznej ich konserwacji, wynikającej z braku uregulowań prawnych w tym zakresie.
EN
It this paper the evaluation of drainage devices which are working at agricultural land of Podlaskie province and at drainage object of Lower Supraśl Valley was made. Their functions in production of vegetable biomass and in natural environmental protection was indicated. Detailed ditches drainage fulfill an important role in water balance in agricultural areas and result adjusting drainage weir in dehydration and irrigation. Meliorative devices were described and evaluated on a large (1153 ha) object of Supraśl Valley. The object has an important economic function (irrigation meadow and pasture) and natural functions (maintaining the diversity of typical flora) of post-bog meadow. Ditches do not assure proper (suitable) moistening on this object of the length of 125,6 km, because they are shallow, silted with slime and they lack proper bottom decreases. 75% of water damming up were working correctly, but the remaining did not grant their function. Drainage culvert enabling communication were proficient in 80%. Lack of their systematic conservation is the reason of low proficiency of detailed drainage devices, it result from lack of regulations in this range.
5
Content available Zmiany w technologiach uprawy roli i roślin w województwie podlaskim i ich wpływ na środowisko przyrodnicze
Kiryluk A.
Ekonomia i Środowisko
|
2016
|
nr 2
287--301
PL
Celem pracy jest ocena stanu technologii uprawy roli i roślin w województwie podlaskim w okresie przemian w rolnictwie oraz ich wpływu na zmiany w środowisku na obszarach rolniczych. Przykładowe zmiany w uprawach polowych przedstawiono i oceniono na obszarze powiatu hajnowskiego.
EN
Currently agriculture operates in three farming systems: conventional, sustainable and biodynamic farming. The most efficient is the conventional system and most environmentally friendly – biodynamic farming. In Podlaskie due to the inclusion of agriculture into the EU Common Agricultural Policy there have been major structural and technological changes. The work presents changes in technologies of plant and soil cultivation in conventional agriculture and the effects of these changes in the natural environment. In years 2005-2014 increased corn cultivation area for grain and silage, wheat and oilseed rape. Changes in modern cultivation technologies led to discontinue the usage of crop rotation in field crops, weed growth in monocultures, and the emergence of new crop pests. In Podlaskie agriculture it is needed to increase the area planted for crops adapted to light soils and existing agroclimate, in order to stop the soils degradation processes.
6
Analiza jakości i zużycia energii elektrycznej w obiektach o różnym charakterze
Wardach M., Kiryluk A., Cierzniewski P., Zarębski T.
Wiadomości Elektrotechniczne
|
2015
|
R. 83, nr 1
12--15
PL
Przedstawiono wyniki pomiarów i analizę jakości energii elektrycznej w wybranych zakładach przemysłowych, komunalnych i usługowych.
EN
The paper presents measurements results and analysis of electric energy quality in selected industrial plants, utility companies and workshops.
7
Content available Funkcje gospodarcze i znaczenie przyrodnicze rzeki Supraśl i jej obszarów dolinowych
Kiryluk A.
Przegląd Naukowy Inżynieria i Kształtowanie Środowiska
|
2015
|
Vol. 24, No. 4
361--371
PL
Doliny rzeczne wraz z występującymi na nich rzekami i ciekami spełniają różnorodne funkcje w krajobrazie i w środowisku przyrodniczym. Położona na północ od Puszczy Knyszyńskiej, rozległa dolina rzeki Supraśli, ze względu na położenie pełni ważne funkcje przyrodnicze jest siedliskiem wielu gatunków flory. Bliska odległość od aglomeracji białostockiej stanowi także o jej walorach rekreacyjno-wypoczynkowych. Waloryzacja przyrodnicza wykazała występowanie procesu synantropizacji w zbiorowiskach roślinnych w dolinie i zmniejszenie walorów przyrodniczych tego ekosystemu. Przepływy bieżące rzeki Supraśli, a także wody podziemne doliny stanowią główne źródło zaopatrzenia w wodę mieszkańców aglomeracji białostockiej. Z tego też względu rolnicze użytkowanie i ochrona środowiska w tej dolinie powinny być zrównoważone.
EN
River valleys along with occurring rivers and watercourses fulfill a variety of functions in the landscape and natural environment. Located north of Knyszyńska Forest, a vast valley of Supraśl river, due to its location has significance role in nature, as habitat for many flora species. It closes proximity to Białystok agglomeration is also its recreational values resorts. The environmental valorization demonstrated appearing of the process synanthropization in plant communities in the valley and reducing natural advantages of this ecosystem. Supraśl current flows and groundwater of this valley are the main source of water supply for Białystok agglomeration. For this reason, agricultural land usage and environment protection in this valley should be balanced.
8
Content available Dwadzieścia pięć lat Polskiego Towarzystwa Inżynierii Ekologicznej
Kiryluk A.
Inżynieria Ekologiczna
|
2015
|
Nr 44
1--11
PL
Polskie Towarzystwo Inżynierii Ekologicznej (PTIE) powstało w 1990 roku i uzyskało w tym samym roku osobowość prawną. Jest ono kontynuatorem Polskiego Komitetu Kształtowania i Ochrony Środowiska (powołanego w 1972 r.) w ramach struktur Naczelnej Organizacji Technicznej (aktualnie Federacja Stowarzyszeń Naukowo-Technicznych). Głównym celem powołania PTIE było podejmowanie działań w zakresie dostosowywania rozwoju gospodarczego do wymogów kształtowania i ochrony środowiska przyrodniczego. Statutowe cele PTIE realizuje poprzez działalność ekspercką i publikacyjną. Merytorycznie działalność PTIE skupia się na popularyzowaniu racjonalnego użytkowania i ochrony środowiska przyrodniczego oraz naturalnych zasobów Ziemi. Przy aktualnie szybkim postępie naukowo-technicznym i dynamicznym rozwoju gospodarczym, nadmiernej eksploatacji zasobów naturalnych, inżynieria ekologiczna swoją działalnością wpisuje się w politykę ekologiczną państwa i przyczynia się do tzw. zrównoważonego rozwoju, chroni, dostosowuje i tworzy warunki niezbędne do życia człowieka, roślin i zwierząt. Towarzystwo aktualnie ma dobrze ugruntowana pozycję w świecie nauki poprzez wydawanie dwóch naukowych czasopism w wersji polskiej i anglojęzycznej. Współpracuje z różnymi ośrodkami naukowo-badawczymi i edukacyjnymi oraz przedsiębiorstwami, jak też z administracją samorządową i państwową w rozwiązywaniu lokalnych problemów gospodarczych ekologicznych. W artykule przedstawiono historię powstania i działalności PTIE oraz główne zakresy działań i najważniejsze osiągniecia Towarzystwa w latach 1990–2015.
EN
Polish Society of Ecological Engineering (PTIE) was founded in 1990 and received its legal personality in the same year. It is a continuation of the Polish Committee for Development and Environment Protection (established in 1972) within the framework of the Chief Technical Organization (now Federation of Engineering Associations). The main objective of the PTIE establishment was taking action to adapt to the requirements of economic development environmental protection development. The statutory objectives of PTIE are realized through experts activity and paper publication. In terms of content PTIE activity focuses on popularizing rational use and conservation of natural environment and earth’s natural resources. With the current rapid advances in science, technique, dynamic economic development and overexploitation of natural resources, environmental engineering and its activities in line with the state of environmental policy it contributes to the so-called sustainable development, protection, adapts and creates the conditions necessary for human life, plants and animals. The Society currently has a well-established position in the world of science by issuing two scientific magazines in Polish and English. It cooperates with various research and educational centers, industries and as well as with local government, administration and state in solving local environmental economic problems. This paper presents the rise and activity of PTIE and major Society achievements in the years 1990–2015.
9
Content available Wpływ odwodnienia na fizyko-wodne właściwości gleb pobagiennych na obiekcie łąkarskim w dolinie rzeki Supraśl
Kiryluk A.
Inżynieria Ekologiczna
|
2014
|
Nr 38
26--34
PL
W pracy analizowano zachodzące zmiany właściwości fizyko-wodnych gleb pobagiennych na zmeliorowanym obiekcie łąkowym Supraśl Górna. Badania prowadzono w latach 1987–2013 na dwóch siedliskach łąkowych : kompleks wilgotny (PKWG-B) i kompleks posuszny (PKWG-C). W siedlisku wilgotnym woda gruntowa przemieszczała się w zakresie 30–98 cm od powierzchni terenu i zasilała warstwę korzeniową gleby. W siedlisku posusznym woda gruntowa w okresie wegetacyjnym znajdowała się na głębokości poniżej 100 cm i była niedostępna dla roślinności łąkowej. Niekorzystne warunki wodne w siedlisku posusznym (okresowe i dłużej trwające braki wody glebowym) powodowały zwiększenie gęstości objętościowej i zmniejszenie pełnej pojemności wodnej gleby.
EN
The changes of the properties of physical-water post-bog soils on the drainage object meadow Upper Supraśl were analyzed in the work. Investigations were carried out in 1987–2013 on two meadow sites : the moist complex humid (PKWG-B) and the moist complex dry (PKWG-C). In the moist complex humid ground water moves in the range 30–98 cm of the surface and fed root soil layer. In the moist complex dry in the vegetation season the ground water was at a depth bellow 100 cm and its wasn’t available for meadow plants. Unfavorable water conditions in dry site (periodical and lasting longer lacks of the water soil) they caused increased of the bulk density and decrease of the full capacity of the water soil.
10
Content available Urządzenia melioracyjne ich stan techniczny i rola w ekoinżynierii i ochronie środowiska obszarów rolniczych województwa podlaskiego
Kiryluk A.
Inżynieria Ekologiczna
|
2014
|
Nr 40
33--43
PL
W pracy przedstawiono stan melioracji wodnych na użytkach rolnych województwa podlaskiego. Aktualnie w województwie urządzenia melioracyjne występują na powierzchni ok. 360 tys. ha, co stanowi ok 30% całkowitej powierzchni użytków rolnych. Najwięcej urządzeń melioracji wodnych szczegółowych występuje na użytkach zielonych i na gruntach ornych dobrych klas. Stan urządzeń melioracyjnych szczegółowych jest słaby : nie pozwalają one na sprawne regulowanie uwilgotnienia w glebach. Zły stan techniczny urządzeń melioracyjnych szczegółowych wynika z braku systematycznej ich konserwacji i niewłaściwej eksploatacji, a także zaniechania użytkowania gruntów ornych i trwałych użytków zielonych. Właściwie eksploatowane i konserwowane rowy melioracyjne i budowle na obiektach zmeliorowanych, pozwalają na poprawę jakości środowiska przyrodniczego na obszarach wiejskich.
EN
In the article presented the condition of melioration on the agricultural uses of the podlaskie province. Actually, agricultural meliorations step out on the surface approx. 360 thousand .ha in the province, what makes up 30% total surface of agricultural use. The most devices of water meliorations detailed step on grassland and on the arable soils of good classes. The weak condition of meliorative detailed devices results: they do not allow to regulate moistening in soils. Bad technical condition meliorative detailed devices results from the lack of the systematic their conservation and inappropriate exploitation, and also relinquishment of use of the soils of arable and grassland. Exploited practically and conserved meliorative ditches and buildings on the meliorated objects allow to the improvement of the quality of the natural environment on country areas.
11
Content available Źródło zanieczyszczeń wód powierzchniowych i wybrane metody ich oczyszczania
Kiryluk A., Leszczyński J., Łukowski A., Miłaszewski R., Piekutin J., Siemieniuk A., Skorbiłowicz E., Skorbiłowicz M., Szczykowska J., Wiater J., Żebranowicz E.
Budownictwo i Inżynieria Środowiska
|
2014
|
Vol. 5, no. 2
49--57
PL
Celem pracy było określenie źródeł zanieczyszczeń wód powierzchniowych i wybranych metod ich usuwania. Wody powierzchniowe zanieczyszczane są poprzez substancje migrujące z gleb oraz poprzez spływ powierzchniowy i podpowierzchniowy. Źródłami antropogenicznymi są melioracje komunikacja, rolnictwo i inne. Jedną z metod oczyszczania wód z jonów amonowych jest stosowanie metody wymiany jonowej z użyciem zwietrzeliny bazaltowej. Natomiast związki ropopochodne skutecznie mogą być usuwane metodą ultrafiltracji.
EN
The aim of this study was to identify sources of pollution of surface water and some pollutant removal methods. Surface waters are contaminated by substances migrating from the soil and by surface flow and subsurface flow. There are other sources such as transport, land melioration, etc. One of the method of ammonium ion removal from the water is ion-exchange method using basaltic rock-mantłe. However oil-related compounds can be effectively removed by ultrafiltration.
12
Content available Wpływ robót konserwacyjnych na gatunki roślin w rowach melioracyjnych na pobagiennym obiekcie łąkowym
Kiryluk A.
Przegląd Naukowy Inżynieria i Kształtowanie Środowiska
|
2013
|
Vol. 22, No. 4
374--381
PL
Przeprowadzono badania flory w rowach melioracyjnych na pobagiennym obiekcie łąkowym Supraśl Dolna w latach 2010–2012. Badano zbiorowiska roślinne występujące na skarpach i na dnie rowów w celu określenia różnorodności gatunkowej i pokrycia powierzchni przez poszczególne gatunki. Badania wykazały, że rodzaj częstotliwość wykonanie robót konserwacyjnych wpływa na stan flory w rowach, powodując zróżnicowanie bioróżnorodności, a w większości jej zmniejszeni. Stwierdzono, że w rowach melioracyjnych występowały 43 gatunki roślin naczyniowych. Najwięcej gatunków stwierdzono w zbiorowiskach roślinnych na dnie rowów. Najbardziej ubogie zbiorowiska występowały na skarpach rowów wykaszanych 2 razy w roku. W zbiorowiskach roślinnych dna rowu wykaszanego raz na 3 lata stwierdzono więcej gatunków niż w rowach z niewykaszanym dnem. Prace konserwacyjne polegające na wykaszaniu roślinności na skarpach i na dnie oraz na odmulaniu dna rowów powinny być wykonywane w sposób niezmniejszający przyrodniczych funkcji tych zbiorowisk roślinnych. Siedliska rowów melioracyjnych są miejscami lęgowymi wielu ptaków, a także zapewniają warunki bytowania dla wielu gatunków fauny.
EN
The flora surveys in the tributary ditches on the meadow post-boggy object called Lower Supraśl River were carried out in the period of 2010– –2012. The plant communities on the slopes and on the bottoms were investigated due to stipulate the species diversity and area coverage by peculiar species. The studies shown that the kind and frequency of conservation works influence the flora state in the ditches, causing the biological diversity changes and its decreasing eventually. It was discovered that 43 vascular plant species were present in tributary ditches. Most of the species were found on the bottom-communities. The poorest communities were found on the slopes in the ditches mowed twice-a-year. In the plant communities in the ditches mowed once in three years more plant species were found that in the non-mowed ones. The conservation works relying on slope and bottom plants mowing and bottom desludgins should be performed in the way not-effecting the environmental functions of plant communities. The tributary ditches are nesting grounds for many birds and assert the life conditions for many fauna species.
13
Content available Retardacja przekształcania warunków siedliskowych torfowiska niskiego w dolinie rzeki Supraśli w latach 1987-2011
Kiryluk A
Inżynieria Ekologiczna
|
2013
|
Nr 34
158--165
PL
W pracy przedstawiono przekształcanie się właściwości fizyczno-wodnych gleb pobagiennych w wyniku przeprowadzonych melioracji na obiekcie łąkowym Supraśl Górna. Badania prowadzono w latach 1987-2001 w dwóch siedliskach: kompleks wilgotny (PKWG-B) i kompleks posuszny (PKWG-C). W siedlisku wilgotnym poziom wody gruntowej układał się na głębokości 30-98 cm od powierzchni terenu i zasilał warstwę korzeniową gleby. W siedlisku posusznym woda gruntowa w okresie wegetacyjnym znajdowała się na głębokości poniżej 100 cm i była okresowo niedostępna dla roślinności łąkowej. Niekorzystne warunki wodne w siedlisku posusznym powodowały zagęszczenie masy torfowej i zmniejszenie pojemności wodnej gleby. Postępujące w czasie zmiany właściwości fizycznych i wodnych wpływały negatywnie na walory przyrodnicze w ekosystemach pobagiennych. Zmiany właściwości wodnych powodowały zanikanie wielu gatunków flory, zaliczanych często do gatunków rzadkich lub chronionych na przykład Epipatis palustris (L.) Crantz. Retardacja niekorzystnych zmian może być osiągnięta poprzez regulowanie głębokości zalegania wody gruntowej i właściwe (najlepiej umiarkowanie intensywne) użytkowanie łąkowe tych ekosystemów.
EN
In this paper, there were shown the physico-chemical properties of post-boggy soil in the result of conducted melioration in the meadow object of Suraśl Górna. The researches were done in the period of 1987-2001 in two habitats: moist soil-moisture complex (PSMC-B) and drying moist soil-moisture complex (PSMC-C). In the moist habitat, the level of ground water was in the depth of 30-98 cm from the land surface and fed the root layer of soil. In the drying moist habitat, the ground water was below the depth of 100 cm in the vegetation season and was periodically inaccessible for the meadow plants. Unfavourable water conditions in drying moist habitat have caused the condensation of peat mass and the decrease of water capacity of soil. In time, the progressive changes of physical and water properties effected negatively the natural values in post-boggy ecosystems. The changes of water properties caused the disappearance of many flora species, often classified as rare or protected species for example Epipatis palustris (L.) Crantz. The retardation of unfavourable changes can be achieved by the depth regulation of ground water laying and proper (especially medium intensive) meadow exploitation of these ecosystems.
14
Content available remote Rola torfowisk w ochronie zasobów przyrodniczych i wodnych na obszarze powiatu białostockiego w województwie podlaskim
Kiryluk A.
Ekonomia i Środowisko
|
2013
|
nr 4
38--50
EN
In the paper, there was shown the natural and economical significance of lowmoors in Poland and especially in Białystok county. In the area of Poland there is about 49,6 thousands of lowmoors which cover 1,2 mln ha [4% of the country surface]. 90% of this surface are lowmoors, 6% – highmoors and 4% – transitial moors. The most substantial role in the environment play lowmoors, characterised by high ability of water retention. In Poland, peatmoors gather 34 mld m3 of water, which has essential significance in decreasing of water resources on the country surface. In the area of Białystok county, there are 147 peatmoors and cover the surface of 8181 ha, which amounts 2,7% of the district surface. These peatmoors can retain such water quantity which is close to the capacity of water reservoir of Siemianówka. There was shown the signifi cant role of lowmoors in the specimen diversity of hygrophilous fauna and fl ora. In Białystok county, lowmoors are mainly used as stable grassland, which provide to proper protection against progressive unfavourable changes.
15
Content available Ocena uwilgotnienia siedlisk metodą fitoindykacji na zmeliorowanym łąkowym obiekcie pobagiennym Supraśl górna
Kiryluk A.
Inżynieria Ekologiczna
|
2012
|
Nr 29
66-75
PL
W pracy zbadano uwilgotnienie siedlisk łąkowych metodą fitoindykacji. na pobagiennym obiekcie łąkowym Supraśl Górna. Obiekt został zmeliorowany i zagospodarowany w latach 1978-1983. Na 10 płatach roślinnych wykonano w latach 2006 i w 2010 spisy florystyczne i przypisano liczby wilgotnościowe gatunkom według obowiązującej 10-stopniowej skali opracowanej przez Klappa i zmodyfikowanej przez Oświta. Wyniki badań wskazują, że badane łąki pod względem uwilgotnienia są zróżnicowane od siedlisk suchych, okresowo nawilżanych po wilgotne i mokre ( liczby wilgotnościowe 5,30 do 7,64). Ocena uwilgotnienia siedlisk łąkowych metodą fitoindykacyjną okazała się przydatna w badaniach o charakterze marszrutowym, na dużych obiektach. Charakteryzuje się dużą dokładnością i niewielką pracochłonnością.
EN
The moistening of meadow habitats was estimated in the work with the use of phytoindication method on the post-bog meadow object of Supraśl Górna. The object was meliorated and managed in the period of 1978-1983. In 2006 and 2010 on 10 vegetable surface there were made floristic lists and moistening numbers were attributed to the species according to valid 10-gradual scale worked out by Klapp and modified by Oświt. Taking into account the moistening, the results of investigations show that studied meadows are differentiated from dry, periodically moisturized up to fresh and moist habitats (moisture numbers from 5,30 to 7,64). The estimation of moistening of meadow habitats with the use of phytroindication method appeared to be useful in investigations of the interaries character on large objects. It is characterized by large exactitude and small labour-consuming.
16
Content available Wpływ rolnictwa na stężenie fosforu ogólnego w wodach powierzchniowych zlewni rzeki Śliny
Kiryluk A., Rauba M.
Inżynieria Ekologiczna
|
2011
|
Nr 26
122-132
PL
Zbadano stężenie fosforu ogólnego w wodzie rzeki Śliny. Rzeka Ślina i jej dopływy znajdują się na typowym obszarze rolniczym. Badania przeprowadzono w latach 2007-2010 w 19 stałych punktach badawczych usytuowanych na całej długości rzeki. Średnie stężenie fosforu ogólnego wynosiło 0,92 mg Pdm-3. Wartość tego wskaźnika, powoduje, że wody rzeki Śliny ze względu na stężenie fosforu należy uznać za pozaklasowe i wrażliwe na eutrofizację. Główną przyczyną dużego stężenia fosforu w wodzie rzeki jest duża koncentracja chowu bydła (obsada 2-3 DJPha-1) a także spływy wód powierzchniowych do rzeki wraz ze związkami biogennymi.
EN
Examined of the concentration of total phosphorus in the waters of the Ślina River. Ślina River and its tributaries are the typical agricultural area. The study was conducted in 2007-2010 in 19 permanent research points located along the river. The average concentration of total phosphorus was 0,92 mg P dm-3. The value of this parameter implies that the waters of Ślina River because of the concentrations of total phosphorus should be considered outside class, and sensitive to eutrophication. The main reason high concentration of phosphorus in the waters of the river is a large concentration of cattle (2-3 DJP ha-1) as well as surface water runoff into the river, together with biogenic compounds.
17
Content available Concentrations of Nitrates(V) in Well Waters in the Rural Areas of Podlasie Province and the Assesment of Inhabitants’ Health Risk
Kiryluk A.
Ecological Chemistry and Engineering. A
|
2011
|
Vol. 18, nr 2
207-218
EN
The dug wells in some rural areas make up still the source of supply in potable water. In the period of 2008–2009, in the area of the Podlaskie province, the investigations of the nitrates(V) concentrations were conducted in waters of 11 rural wells in the catchments of Slina river. The area of investigations is characterized by quite intensive agricultural utilization (diary cattle farms). Investigations showed that the concentration of nitrates(V) follows to the level of 26.40 mg NO3 dm–3 in well waters. Investigations showed that inappropriate location of the well in the premises of the farm, the improper technical parameters of the well and the migration of the nitrogen pollution from agricultural areas were the main reasons of the contamination of well waters by nitrates. The margin of health safety of people using the well water was assessed. In 3 among 11 of studied wells, water qualify was below the safety health margin. The rest of studied wells contained water about the low safety margin.
PL
Kopane wiejskie studnie przydomowe na niektórych obszarach wiejskich stanowią nadal źródło zaopatrzenia mieszkańców w wodę pitną. W latach 2008–2009 przeprowadzono badania stężeń azotanów(V) w wodach 11 studni wiejskich na obszarze woj. podlaskiego w zlewni rzeki OElina. Teren objęty badaniami charakteryzuje się dooeć intensywnym wykorzystaniem rolniczym (intensywne nawożenie, fermy bydła mlecznego). Badania wykazały, że w wodach studziennych następuje koncentracja azotanów(V) do poziomu 26,40 mg NO3 dm–3. Głównymi przyczynami zanieczyszczenia wód studziennych azotanami są: niewłaściwe usytuowanie studni w obrębie zagrody, niewłaściwe parametry techniczne studni oraz migracja związków azotu z obszarów rolniczych. Określono margines bezpieczeństwa zdrowotnego mieszkańców korzystających z wód studziennych. Wody z 3 spośród 11 badanych studni wykazują wartość wskaźnika ADI/EDI poniżej marginesu bezpieczeństwa zdrowotnego. Pozostałe badane studnie zawierają wody o małym marginesie bezpieczeństwa.
18
Content available Zmienność stężenia związków azotu w różnie użytkowanej zlewni rolniczej rzeki Ślina
Kiryluk A., Rauba M.
Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie
|
2009
|
T. 9, z. 4
71-86
PL
Przeprowadzono badania jakości wody rzeki Ślina w województwie podlaskim. Zlewnia tej rzeki ma charakter typowo rolniczy. Wydzielono w niej trzy części, różniące się sposobem i intensywnością rolniczego użytkowania. W obszarze badanej zlewni jest prowadzona intensywna hodowla bydła mlecznego. Badania wykonane w latach 2007-2008 wskazują na zanieczyszczenie wód rzeki związkami azotu. Stężenie azotu amonowego wynosiło średnio 0,75 mg NH4·dm-3. W górnym odcinku rzeki stwierdzono podwyższone stężenia azotu azotanowego (V), przekraczające 10 mg NO3·dm-3. Główną przyczyną wzrostu stężenia azotanów w rzece jest ich dopływ z intensywnie użytkowanych łąk i pastwisk.
EN
Water quality was studied in the Ślina River in Podlaskie Province. The river catchment has a typically agricultural character. Three parts different in the way and intensity of agricultural use were distinguished in the catchment which as a whole is used for intensive dairy cattle breeding. Studies performed in the years 2007-2008 showed water pollution by nitrogen compounds. The mean concentration of ammonium ions was 0.75 mg NH4·dm-3. Increased concentrations of nitrates exceeding 10 mg NO3·dm-3 were found in the upper section of the river. The input of nutrients from intensively used meadows and pastures was the main cause of the eutrophication of river waters. The development of intensive cattle farming can cause further deterioration of water quality in the Ślina River.
19
Content available Proces gradowania w pobagiennych ekosystemach łąkowych
Kiryluk A.
Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie
|
2009
|
T. 9, z. 4
59-69
PL
W pracy przedstawiono wyniki badań wykonanych w latach 1987-2007 na obiekcie pobagiennym Supraśl Górna. Ich celem było wykazanie zaawansowania procesu grądowienia w niektórych łąkowych siedliskach pobagiennych. Badania wykonano w kompleksie PKWG-B wilgotnym i w kompleksie PKWG-C posusznym. Zbadano kształtowanie się poziomu wód gruntowych, zmiany gęstości objętościowej, aktualnej wilgotności, pełnej pojemności wodnej i popielności gleb pobagiennych. Badania wykazały pogorszenie się właściwości wodnych, zagęszczenie masy torfowej i zwiększenie popielności w kompleksie posusznym. W kompleksie wilgotnym właściwości fizyczno-wodne gleb pobagiennych nie uległy większym zmianom. Badania florystyczne zbiorowisk roślinnych wykazały większe zmiany w kompleksie posusznym, polegające na zmniejszeniu różnorodności gatunkowej oraz zwiększeniu udziału rzeżusznika piaskowego (Cardaminopsis arenosa (L.) Hayek) i pokrzywy zwyczajnej (Urtica dioica L.). Proces grądowienia w siedliskach pobagiennych powodowany był głównie pogorszeniem właściwości wodnych profilu glebowego.
EN
The paper presents results of a study carried out in the years 1987-2007 on the post-bog object Supraśl Górna. The aim of the study was to demonstrate the advanced drying of some post-bog meadows. Analyses were performed in a moist soil complex PSMC-B and in a drying soil complex PSMC-C. Ground water levels, bulk density, actual moisture, total water capacity and the ash content of peat-moorsh soils were examined. Investigations showed worsening of water proprieties, the compaction of peat mass and the increased ash content in the drying complex. The physical-water proprieties of post-bog soils did not change significantly in the moist complex. Floristic studies of plant communities showed more pronounced changes in the drying complex, consisting in the decrease of species diversity and the increased share of Cardaminopsis arenosa (L.) Hayek and Urtica dioica L. The drying process in post-bog habitats was mainly caused by deterioration of water proprieties in the soil profile.
20
Content available Wpływ 20-letniego użytkowania łąk pobagiennych na zmianę niektórych właściwości fizyczno-wodnych gleb oraz kształtowanie się zbiorowisk roślinnych
Kiryluk A.
Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie
|
2008
|
T. 8, z. 1
151-160
PL
W wyniku odwodnienia melioracyjnego siedlisk bagiennych następują zmiany właściwości gleb, warunków wodnych, a także zmiany w fitocenozach tych ekosystemów. W Polsce zmiany te występują na dużych obiektach łąk murszowiskowych, na których z wielu powodów zaniechano użytkowania. W celu określenia tych zmian w latach 1986-2006 zbadano warunki glebowe i skład gatunkowy fitocenoz na obiekcie pobagiennym Supraśl Górna, położonym w górnym odcinku rzeki Supraśl. Badania przeprowadzono w różnych warunkach siedliskowych - na glebach torfowo-murszowych: głębokich, średnio głębokich i płytkich. Zbadano zmiany gęstości objętościowej i popielności tych gleb. Największe zmiany nastąpiły w płytkich glebach torfowo-murszowych MtIIc60pl i polegały na zagęszczeniu masy torfowej. W zbiorowiskach roślinnych na tych glebach nastąpiło zmniejszenie liczebności gatunków. Na słabo zmurszałych głębokich i średnio głębokich glebach torfowo-murszowych zbiorowiska roślinne były dość stabilne i charakteryzowały się dużą różnorodnością gatunkową.
EN
The drainage of wetlands results in changes of soil properties, water relations and in plant communities of these ecosystems. In Poland such changes can be observed on large moorsh meadows whose utilisation has been, for various reasons, abandoned. To estimate these changes the soil properties and species composition of plant communities were analysed in the years 1986-2006 in a post-bog object Supraśl Górna situated in the upper Supraśl River valley. Studies were carried out in different habitat conditions in deep, medium deep and shallow peat-moorsh soils. Changes of bulk density and ash content were analysed in these soils. Most spectacular changes consisting in peat compaction took place in shallow peat-moorsh soils MtIIc60pl. The number of plant species decreased on these soils. Plant communities on poorly decomposed deep and medium deep peat moorsh soils were more stable and showed high species diversity.
first rewind previous Strona / 2 next fast forward last
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.