Walka z zagrożeniem wybuchem pyłu węglowego opiera się na stosowaniu pyłowej profilaktyki przeciwwybuchowej. Jedną, z linii obrony, przynoszącą bardzo dobre rezultaty jest neutralizacja pyłu węglowego poprzez zraszanie i zmywanie wodą. Na skuteczność tych działań ogromny wpływ ma zjawisko zwilżalności pyłu węglowego. Pyły węglowe występujące w większości polskich kopalń są pyłami trudno zwilżalnymi, co spowodowane jest zbyt dużym napięciem powierzchniowym wody. Aby uzyskać odpowiednią skuteczność zmywania oraz zraszania należy stosować środki powierzchniowo czynne, tzw. zwilżacze. W artykule omówiono zjawisko zwilżalności pyłów węglowych oraz sposób działania i właściwości dostępnych na polskim rynku zwilżaczy.
EN
The struggle with the threat of coal dust explosion is based upon the usage of dust counter-explosive prevention. One of the lines of defense, which brings very good results, is the neutralization of coal dust through sprinkling and washing with water. The phenomenon of coal dust wettability has an enourmous impact on the effectiveness of these actions. Coal dust which occurs in the majority of Polish mines is hard-wettable which is caused by too high surface tension of water. In order to obtain the suitable effectiveness of washing and sprinkling it is necessary to use surface-active agents, so called dampers. The phenomenon of wettability of coal dust as well as the way of action and properties of dampers available on the Polish market were discussed in this paper.
One of the methods of fighting the risk of coal dust's explosion is its neutralization through washing and misting of mining sediment which lays on the mining excavation and through misting on the organs of hewer machines or on the dumpings and inundations of mining product's output. Coal dust, especially its smallest fractions which create the biggest risk of explosion, is generally the substance which cannot be easily moistened by water. Water solutions of different wetting agents are applied in hard bituminous coal mines in order to enhance the effectiveness of coal dust's moistening during the washing and misting. Therefore it is indicated to conduct research and evaluate the effectiveness of its effects in order to select optimally the type of wetting agents and their concentration in water solutions depending on coal dust's properties (type of coal the particular dust comes from) and on percentage participation of non-inflammable parts which are constant in mine dust. This paper presents a method to evaluate the effectiveness of coal or mine dust's moistening conducted with the use of water solutions of wetting agents in order to deprive the dust of its volatility, is based on the method of measurement of time of complete moistening of that dust's one-gram samples with the use of “pure” water or water solutions of the particular wetting agent.
W artykule przestawiono ocenę kryteriów klasyfikacji zagrożenia pyłami szkodliwymi W artykule przestawiono ocenę kryteriów klasyfikacji zagrożenia pyłami szkodliwymi dla zdrowia, obowiązujących do końca 2011 r., oraz kategoryzację tego zagrożenia w świetle postanowień ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. – Prawo geologiczne i górnicze, która weszła w życie z początkiem 2012 r. Przedstawiono brzmienie zweryfikowanych definicji opisujących to zagrożenie oraz zaproponowano nową kategoryzację zagrożenia pyłami szkodliwymi dla zdrowia, której kryteria klasyfikacji oparte zostały na wynikach monitoringu rzeczywistego stężenia zapylenia powietrza w danym wyrobisku lub jego części, a w szczególności na pomiarze najgorszego przypadku.
EN
During the implementation of the research project “Improvement of work safety in mines”, the classification of harmful dusts hazard bas based on the monitoring (measurement) of the exposition of employees to harmful dusts. Based on these measurements, the respiratory system protection equipment with appropriate filtration class (half-masks) was selected. The requirement to use a specific type of the half-mask was the basis of classification for the given work station in the working regarding the appropriate category of harmful dusts hazard. These classification criteria for work stations in workings were often sources of misinterpretation. A new classification proposal, in accordance with guidelines and assumptions made for all natural hazards in mines corresponds to actual harmful dusts hazard and not, as was previously the case, to the exposition of employees to such dusts. The level of this hazard is specified based on measurements of total dust and respirable dust levels in air, including the locations of dust sources. According to this classification, mining workings (or parts thereof) are categorised as with or without harmful dusts hazard depending on the weighted average of dust concentration compared to the largest allowable concentration (TLV) and the worst-case dust concentration measured. Further classification divides mining workings (or parts thereof) with harmful dusts hazard into two categories: where worst-case dust concentration measurement does not exceed (category A) or exceeds (category B) filtration capabilities of personal respiratory system protection equipment.
Podstawą utrzymywania wymaganego poziomu bezpieczeństwa pracy w górnictwie jest właściwe monitorowanie zagrożeń naturalnych. W zakresie zwalczania zagrożenia wybuchem pyłu węglowego służby pyłowe w kopalniach zobowiązane są do okresowej kontroli poziomu zabezpieczenia pyłu kopalnianego przed wybuchem pyłu węglowego. Kontrola ta polega między innymi na oznaczaniu zawartości części niepalnych i wody w zalegającym pyle kopalnianym oraz na pomiarze intensywności osiadania pyłu. Obecnie oznaczenie zawartości wody w pyłach kopalnianych wykonuje się na podstawie Polskich Norm dotyczących paliw stałych, które jednak nie uwzględniają właściwości pyłów kopalnianych. W artykule przedstawiono opracowaną w Kopalni Doświadczalnej „Barbara” GIG metodę oznaczania zawartości wody przemijającej i higroskopijnej w pyłach kopalnianych oraz wyniki pomiarów przeprowadzonych w celu weryfikacji metody.
EN
The basis of maintenance of required safety level of work in mining is the appropriate monitoring of natural dangers. In the range of fight against danger of coal dust explosion, dust service is obliged to periodic control of level of protection of mining dust against coal dust explosion. This control depends, among others, on marking of contents of incombustible parts and water in behindhand mining dust and, on measurement of intensity of dust subsidence. Currently, marking of water content in mining dust is performed on the basis of Polish Standards concerning solid fuel which, however, do not take into account the properties of mining dust. Developed in The Department of Fight against Dust Dangers of “Barbara” Experimental Mine method of marking of the transient water and hygroscopic water content in mining dust and the results of measurements performed in order to verify this method, are presented in the article.
W artykule opisano problemy występujące w czasie użytkowania lutni wirowej wyposażonej w dyszę wirującą (zawirowywacz) i klapę regulowaną ręcznie. W latach 90. ubiegłego wieku stosowane były lutnie wirowe z klapą sterowaną automatycznie z pulpitu kombajnisty. Uruchomienie organu urabiającego kombajnu powodowało automatyczne zamknięcie klapy siłownikiem hydraulicznym w lutni wirowej i natychmiastowe jej otwarcie przy zaniku sterowania z pulpitu kombajnisty, co utrzymywało lutniociąg tłoczący zawsze otwarty. Kolejnym rozwiązaniem technicznym w lutni wirowej było zastosowanie dyszy wirującej napędzanej silnikiem elektrycznym, który usunął wiele problemów występujących przy hydraulicznym sterowaniu klapą. Stosowanie obecnie produkowanych lutni wirowych, wyposażonych równocześnie w dyszę wirującą i klapę zamykającą regulowaną ręcznie stwarza duże niebezpieczeństwo dla załogi pracującej w drążonym wyrobisku.
EN
The article describes problems encountered during the use of a swirling air duct equipped with a swirl vane (swirler) and a manually adjusted gate. In the 1990’s, swirling air ducts with automatically controlled gates (from the roadheader control panel) were in use. Starting the cutting drum of the roadheader resulted in automatic closing of the gate by a hydraulic actuator in the swirling air duct. The actuator was equipped with an internal spring to immediately open the gate in case there was no control signal from the roadheader control panel. The spring was crucial for the control of the closing gate – it kept the pressure air duct line open at all times. The next technical solution for the control of airflow direction in the swirling air duct was the use of an electrically-powered swirl vane (swirler). The electric drive of the swirl vane solved a number of problems with the hydraulic control of the gate. The use of the currently manufactured swirling air ducts with a swirl vane and a manually adjusted closing gate presents significant danger to the personnel working in the roadheading.
W artykule przedstawiono analizę kierunków zmian w podejściu do problematyki zagrożenia działaniem pyłów szkodliwych dla zdrowia w podziemnych zakładach górniczych w prawodawstwie polskim w ostatnim dwudziestoleciu. Scharakteryzowano zmiany dotyczące podstawowych kryteriów klasyfikacji tego zagrożenia, że szczególnym uwzględnieniem obowiązującego od 2012 roku Prawa geologicznego i górniczego. Dokonano szczegółowego porównania wartości stężenia zapylenia powietrza, powyżej której praca jest zabroniona oraz zasad bieżącego i okresowego monitorowania zagrożenia działaniem pyłów szkodliwych dla zdrowia na stanowiskach pracy, w tym częstotliwości wykonywania pomiarów.
EN
In the article, we examine the changes in Polish legal regulations made over the past two decades as regards addressing the harmful effect of dust on the health of the underground coal mine personnel. We have characterised the changes in the key classification criteria for this health hazard, with special focus on the Geological and Mining Law introduced in 2012. By reviewing the existing legislation, we have made a detailed comparison of air dust concentration thresholds above which carrying out work is forbidden, and of the ongoing and periodical monitoring of the health hazard related to dust at workstations, including the measuring frequency.
W artykule przedstawiono ocenę aktualnie obowiązujących kryteriów klasyfikacji pokładów węgla, wyrobisk górniczych oraz metodyki oznaczeń w kategoryzacji zagrożenia wybuchem pyłu węglowego, a następnie, na podstawie wniosków wynikających z tej oceny, sformułowano propozycję nowej kategoryzacji zagrożenia wybuchem pyłu węglowego oraz zweryfikowane brzmienie definicji opisujących to zagrożenie.
EN
Current regulations have been verified against the assessment of the existing criteria for the classification of coal deposits and mine workings based on the coal dust explosion hazard presented in the article and on the methodology of markings used to categorise this hazard. The proposal for the new classification of coal dust explosion hazard was then formulated, based on the assessment of the factual coal dust explosion hazard, pertaining only to mine workings. The proposal gives up the classification of coal deposits for coal dust explosion hazard, and in the case of workings – shafts and foreshafts were included. The new coal dust explosion hazard classification matches the binary classification requirements, according to which mine workings or their parts and shafts (foreshafts) are categorised as either with or without such hazard and marked with one of two hazard categories (A or B). The primary criteria for categorising a mine working as without the risk of coal dust explosion are: lack of coal dust presence or appropriate level of dust protection against explosion (content of non-flammable solids or of free water). In the case of the existence of the coal dust explosion hazard, classification under the A category depends on the length and location of sections with unprotected coal dust – in the case of mine workings, or the presence of protected mine dust or average content of coal dust below 5 g/m3 – in the case of shafts (foreshafts). The article contains a proposal for a new wording of the definitions describing the criteria of coal dust explosion hazard classification as well.
Przedstawiono zasadę wiążącego działania środków higroskopijnych, scharakteryzowano metodykę laboratoryjnych badań skuteczności pozbawiania lotności pyłu węglowego za pomocą środków higroskopijnych, zaprezentowano ogólną instrukcję stosowania środków higroskopijnych w podziemnych wyrobiskach górniczych oraz sposób określania zabezpieczenia pyłów kopalnianych za pomocą środków higroskopijnych, także przedstawiono przykłady badań skuteczności pozbawienia lotności pyłów kopalnianych za pomocą środków higroskopijnych w podziemnych wyrobiskach górniczych.
EN
The basic principle of water absorption process of hygroscopic agents is presented as well as the laboratory tests aimed at the assessment of their efficiency at rendering coal dust non-volatile. The general procedure of the application the hygroscopic agents in underground workings is outlined as well as the method for the determination of the safety degree of the dust treated by hygroscopic agents. Several examples are included of procedures aiming at determination of efficiency of hygroscopic agents at rendering coal dust present in underground workings non-volatile.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.