Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Comparison of Enrichment Factors for Heavy Metals in Urban Street Dust and Air Aerosols

Kantor P., Svedova B., Drozdova J., Raclavska H., Kucbel M., Raclavsky K.

Inżynieria Mineralna

|

2018

|

R. 19, nr 1

209--216

EN

The article deals with the possibility of comparison of enrichment factors in air aerosols (PM10) and in the street dust, which is influenced by air pollution. For Pb and Sb, the same value of enrichment factor for both matrices was determined. The highest enrichment index (> 100) in air aerosols was found for Cd, Sb, and As, and also for Pb, and Zn (approximately 100). Enrichment factor shows significant differences in the summer and winter period, for Cd, Sb, As, Pb, and Zn it is > 2x higher in winter. Enrichment factor in street dust was also evaluated using geochemical background of soils from Olomouc. It was found that the highest value of enrichment factor is achieved by Cu, which comes from transport (probably bus operation).

2

Organic Compounds on PM10 Particles in Air Pollution

Ruzickova J., Kucbel M., Sykorova B., Strbova K., Raclavsky K.

Inżynieria Mineralna

|

2017

|

R. 18, nr 1

7--12

EN

In Ružomberok (Slovakia) and its environs, PM10 air pollution was analysed in the winter and summer periods of 2015 in order to identify organic composition. In the winter months, a higher number of organic substances (536) was found than in summer (374); the concentrations of various organic substances were higher in winter. Organic compounds were determined in the samples of air pollution by pyrolysis chromatography with mass spectrometric detection. Analysis showed that the higher concentrations of organic compounds in PM10 are the result of fossil fuel and biomass combustion. Apart from these sources, substances from transport, combustion and volatilization of polymers based on plastics, preparation and processing of food and biogenic (natural) contamination have been identified in air pollution. Biomass combustion was demonstrated using the diagnostic ratio levoglucosan/manosan. The average proportion of pollution produced by biomass combustion for the summer months is 4% and winter months 15%.

PL

Analizę zawartości składników organicznych w cząstkach PM10 w powietrzu zbadano w okresie zimowym i letnim 2015 r w Rużomberku (Słowacja) i jego okolicach. W miesiącach zimowych stwierdzono większą liczbę substancji organicznych (536) niż w lecie (374), stężenia różnych substancji organicznych były wyższe w zimie. Związki organiczne oznaczono w próbkach zanieczyszczenia powietrza metodą chromatografii pirolitycznej z detekcją spektrometrii masowej. Analiza wykazała, że wyższe stężenia związków organicznych w PM10 są wynikiem spalania paliw kopalnych i biomasy. Poza tymi źródłami, w zanieczyszczeniu powietrza zidentyfikowano emisję z transportu, spalania i emisję części lotnych z produkcji tworzyw sztucznych, przygotowania i przetwarzania żywności oraz zanieczyszczenia biogeniczne (naturalne). Emisję ze spalania biomasy określono przy użyciu wskaźnika diagnostycznego levoglucosan/manosan. Średni udział zanieczyszczeń powstających w wyniku spalania biomasy w miesiącach letnich wynosi 4%, a w miesiącach zimowych 15%.

3

Identification of Pollution Sources in the Urban Atmosphere

Sykorova B., Raclavska H., Matysek D., Kucbel M., Raclavsky K., Ruzickova J.

Inżynieria Mineralna

|

2017

|

R. 18, nr 1

147--152

EN

Identification of PM10 particles in the city of Olomouc (the Czech Republic) was aimed at determining the proportion of inorganic and organic compounds. Organic compounds in PM10 represent 30–36% of PM10, of which 21–25% is biogenic material (spores were identified). The rest of 10 to 15% of organic matter is represented by anthropogenic processes. Combustion processes (35.1 to 40.9% of PM10) and emissions from transport (20.0 to 22.9% of PM10) have the main share in the PM particles, minerals from resuspension – weathering processes and mechanical processes of construction activity account for around 9% of the particles and Fe – particles also constitute about 9%. The iron concentration in the aerosol is in accordance with the values measured in other European cities. Mineral phases in the inorganic aerosol were determined by X-ray diffraction. Both natural and anthropogenic crystalline phases were identified – quartz, clay minerals (kaolinite), feldspar, calcite, dolomite, iron oxides (magnetite), gypsum, boussingaultite, mascagnite and koktaite.

PL

Celem pracy była identyfikacja ziaren PM10 w atmosferze w mieście Ołomuniec (Czechy) w celu określenia proporcji składników organicznych i nieorganicznych. Składniki organiczne w PM10 stanowią 30–36%, z czego 21–25% jest materiałem biogenicznym (zidentyfikowano zarodniki). Pozostałe 10 do 15% materii organicznej powstała w wyniku procesów antropogenicznych. Procesy spalania (przyczyna powstania 35,1 do 49,9% ogółu PM10) oraz emisja z transportu (20,0 do 22,9% ogółu PM10) mają główny udział w ziarnach PM, minerały wtórne pochodzące z procesów mechanicznych związanych z budownictwem to około 9% ziaren a ziarna stanowią również kolejne 9%. Stężenie żelaza w aerozolu jest podobne do wartości zmierzonych w innych miastach Europy. Fazy mineralne w aerozolu nieorganicznym zostały zmierzone za pomocą dyfrakcji rentgenowskiej. Zarówno naturalne, jaki antropogeniczne fazy krystaliczne zostały zidentyfikowane, stwierdzono występowanie kwarcu, minerałów glinu (kaolinit), skalenie, kalcyt, dolomit, tlenki żelaza (magnetyt), gips, boussingaultyt, maskagnit oraz koktait.

4

Chemical Composition of Biochar from Combustion in Local Heating

Ruzickova J., Kucbel M., Raclavsky K., Raclavska H.

Inżynieria Mineralna

|

2016

|

R. 17, nr 1

23--27

EN

Chemical composition of biochar from combustion in household heating was analyzed by pyrolysis gas chromatography with mass spectrometry detector. Various types of wooden briquettes used as a fuel are compared on the basis of concentrations of organic compounds identified in pyrolysates from biochar. Anhydrosaccharides, retene and chrysene can be used as organic markers. The retene/(retene + chrysene) ratio has the same range of values in biochar and in PM particles in the atmosphere. This ratio can be utilized for identification of burned biomass from the sample of biochar.

PL

Skład chemiczny biowęgla ze spalania podczas ogrzewania gospodarstw domowych był analizowany za pomocą chromatografii gazowej pirolizy z użyciem masowego detektora spektrometrycznego. Różne typy drewnianych brykietów zastosowanych jako paliwo zostały porównane na podstawie stężeń związków organicznych rozpoznanych w produktach pirolizy z biowęgla. Anhydrosacharydy, reten oraz chryzen były zastosowane jako znaczniki organiczne. Stosunek reten/(reten + chryzen) ma ten sam zakres wartości dla biowęgla, jak i dla ziaren pyłu zawieszonego PM w atmosferze. Wskaźnik ten może zostać zastosowany do identyfikacji spalonej biomasy z próbki biowęgla.

5

The Size Distribution of Particulate Matter in the Aerosol of the Moravian-Silesian Region, Czech Republic

Sykorova B., Kucbel M., Raclavska H., Raclavsky K.

Inżynieria Mineralna

|

2015

|

R. 16, nr 2

195--200

EN

The particle size distribution in the fraction PM10 was determined by the electric low-pressure impactor ELPI+. Particles were divided into 14 classes in the range from 17 nm to 10 µm. The particle distribution was analysed during summer, autumn and winter periods of 2014 at the 10 sampling sites in the Moravian-Silesian Region, the Czech Republic. The highest particle concentrations were determined in the interval from 156 to 383 nm as well as in the wider interval up to 614 nm for all three seasons. More than 50% of the total particle amount occur in this interval except the locality Ostrava Radvanice, Ostrava Marianské Hory, Ostrava Poruba and Ostravice during the summer and Ostrava Marianské Hory during the transitional and winter season. During the summer, the distribution of the mass concentration of particles was very variable (bimodal for three localities, no significant peak for two localities, multimodal for four localities and unimodal for one locality). Seven in ten sampling sites has the bimodal distribution character of particle concentrations during transitional season, except for Ostrava–Poruba, Ostrava Marianské Hory and Třinec Oldřichovice. It was related to a resuspension of particles from soil or dust particles from transport. A second maximum is less distinctive and it occurs in the coarse fraction 2.39–4.0 µm. Entirely different character of particle distribution was determined in winter season when sampling sites had unimodal character of particle distribution. The bimodal distribution character was found for the locality Frýdek Místek and atypical character of particle distribution was confirmed for the locality Ostrava Marianské Hory (without trend). The unimodal character of particle distribution with maximum in the range from 156 to 263 nm is related to the prevailing chemical character of particles belonging to secondary aerosols (mascagnite, sal ammoniac, boussingaultite etc.).

PL

Rozkład wielkości cząstek pyłu zawieszonego PM10 oznaczano miernikiem niskociśnieniowym ELPI. Cząstki podzielono na 14 grup w zakresie od 17 nm do 10µm. Rozkład cząstek analizowano w okresach letnich, jesiennych i zimowych w 2014 roku. Próbki pobrano w 10 miejscowościach w regionie morawsko-śląskim, w Czechach. Największe stężenie cząstek oznaczono w przedziale od 156 do 383 nm, a także w szerszym przedziale do 614 nm we wszystkich trzech sezonach. Powyżej 50% całkowitej ilości cząstek występuje w tym przedziale, z wyjątkiem miejscowości Ostrava Radvanice, Ostrava Mariańskich Hory, Ostrava Poruba i Ostrawica latem i Ostrawie Mariańskich Górach czasie przejściowym i zimowym. Latem rozkład stężenia masowego cząstek był bardzo zmienny (rozkład bimodalny dla trzech miejscowości, bez znaczącego piku dla dwóch miejscowości, multimodalny dla czterech miejscowości i unimodalny dla jednej miejscowości). Siedem na dziesięć miejsc pobierania próbek ma dwumodalny charakter rozkładu stężenia cząstek w sezonie przejściowym, z wyjątkiem lokalizacji Ostrava-Poruba, Ostrava Mariańskich Hory i Třinec Oldrzychowice. Wiązało się to z ponownym unoszeniem cząstek pyłu z gleby lub z transportu. Drugie maksimum jest mniej charakterystyczne i występuje w gruboziarnistej frakcji 2.39-4.0 µm. Zupełnie inny charakter rozkładu cząstek określono w sezonie zimowym, kiedy rozkład cząstek miał charakter unimodalny. Bimodalny charakter rozkładu został stwierdzony w miejscowości Frydek Mistek, nietypowy charakter rozkładu cząstek został potwierdzony w miejscowości Ostrava Mariańskie Hory (bez trendu). Jednorodny charakter rozkładu cząstek z maksimum w przedziale od 156 do 263 nm jest związany z występowaniem aerozoli wtórnych (maskagnitu, soli, amoniaku, itp).

6

Mineralogical Composition of the Total Suspended Particles as a Tool for Emissions Sources Identification

Matysek D., Kucbel M., Raclavska H., Sykorova B., Raclavsky K.

Inżynieria Mineralna

|

2015

|

R. 16, nr 2

17--22

EN

The total dust deposition was analyzed by X-ray diffraction in the Moravian-Silesian Region (the Czech Republic) three times during years 2013–2014. The results of mineralogical composition of the total dust deposition were used to distinguish the sources of air pollution in selected localities in the Moravian-Silesian Region. Sampling sites were selected according an estimate for the prevailing influence of the pollution source (metallurgical industry, local house heating, transport and background localities in mountains). Mineral phases in the total dust deposition can be divided into three groups. The first group contains common clastic components which are transported from soils or from the dust on roads by resuspension (quartz, feldspars – albite, orthoclase and microcline, phyllosilicates – muscovite, chlorite and kaolinite, carbonates – calcite, siderite and magnesite). The second group is formed by minerals from raw materials used in metallurgical industry (hematite, magnetite, graphite and calcite) and minerals originated during technological processes (akermanite, mayenite and spinel). The third group contains salts which are present in secondary aerosols (sulphates – boussingaultit and lecontite, chlorides – sal-ammoniac, halite). Proportion of secondary minerals was in the nine out of ten sampling sites higher during the winter season than during summer season. The percentage of resuspended particles is from 1.2 to 7.5 times higher in the summer season, compared with the winter period. The influence of metallurgical industry was proved by the presence of hematite and magnetite at 9 out of 10 sampling sites. At the localities Ostrava Radvanice and Třinec, iron oxides form up to 50% of crystalline phases in the total dust deposition.

PL

Osadzanie pyłu zostało trzykrotnie przeanalizowane w latach 2013–2014, przy pomocy dyfrakcji rentgenowskiej w regionie Morawsko-Śląskim (Republika Czeska). Wyniki oznaczenia składu mineralogicznego osadzonego pyłu posłużyły do rozpoznania źródeł zanieczyszczeń powietrza w wybranych lokalizacjach w regionie Morawsko-Śląskim. Wybrano miejsca, które według ustaleń w znacznym stopniu odgrywają rolę źródła zanieczyszczeń (przemysł metalurgiczny, domowe instalacje grzewcze, transport oraz miejscowości zlokalizowane na uboczu, na terenach górzystych). Fazy mineralne w osadzanym pyle można podzielić na 3 grupy. Pierwsza zawiera typowe składniki klastyczne, które są przenoszone z gleb oraz pyłu ulicznego poprzez powtórne rozpylenie (kwarc, skalenie – albit, ortoklaz, mikroklin, krzemiany – muskowit, chloryn,kaolinit, węglany – kalcyt, syderyt, magnezyt). Druga grupa uformowana jest z minerałów pochodzących z surowców używanych w przemyśle metalurgicznym (hematyt, magnetyt, grafit i kalcyt) oraz minerałów powstałych podczas procesów technologicznych (akermanit, majenit i spinel). Trzecia grupa zawiera sole obecne we wtórnych aerozolach (siarczany – baussingaultyt i lekontyt, chlorki – salmiak, halit). Stosunek minerałów wtórnych w 9 na 10 miejsc testowych był wyższy w sezonie zimowym niż letnim. Procent powtórnie zawieszonych cząsteczek był od 1,2 do 7,5 raza wyższy w sezonie letnim w porównaniu do zimowego. Wpływ na zanieczyszczenie przez przemysł metalurgiczny został udowodniony przez obecność hematytu i magnetytu w 9 na 10 terenów próbnych. W miejscowościach Ostrava Radvanice i Třinec, tlenki żelaza uformowały do 50% fazy krystalicznej przy osadzaniu całkowitego pyłu.