Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Wpływ grubości materiału wsadowego i schematu gniotów w procesie walcowania nawrotnego na strukturę i własności mechaniczne blach ze stopu Zn-Cu-Ti

Osuch P., Walkowicz M., Mamala A., Knych T., Pawlicha S., Napióra T., Sokół R.

Rudy i Metale Nieżelazne Recykling

|

2017

|

R. 62, nr 12

62--67

PL

W artykule przedstawiono wyniki badań wpływu grubości materiału wsadowego w postaci taśmy odlewanej metodą Huntera oraz schematu gniotów jednostkowych w procesie walcowania na strukturę i własności mechaniczne blach ze stopu Zn-Cu-Ti, w szczególności na ich podatność do zginania. W tym celu przeprowadzono eksperyment w warunkach przemysłowych, w którym procesowi walcowania poddano trzy kręgi taśmy o zbliżonym składzie chemicznym o trzech różnych grubościach, wytworzone w procesie odlewania ciągłego metodą Huntera, przy zastosowaniu stałych parametrów ciekłego metalu i stałej prędkości odlewania. Proces walcowania ze względu na różnice w grubości materiału wsadowego, realizowany był z zastosowaniem zróżnicowanych schematów gniotów jednostkowych, i przy ustalonych pozostałych parametrach walcowania, takich jak: temperatura wsadu i prędkość walcowania w poszczególnych przepustach. Próbki wytworzonych w ten sposób blach poddano obserwacjom strukturalnym, na podstawie których stwierdzono zróżnicowany stopień ich rekrystalizacji. Na podstawie analizy otrzymanych wyników badań własności mechanicznych stwierdzono, że stopień dynamicznej rekrystalizacji w procesie walcowania jest ściśle związany z własnościami mechanicznymi gotowych blach, jak i ich podatnością do zginania. Przeprowadzony eksperyment pozwolił wyznaczyć optymalną grubość taśmy odlewanej oraz optymalną ilość gniotów w procesie walcownia, która pozwala na uzyskanie pożądanych własności użytkowych gotowych blach.

EN

The paper presents the results of investigations of the influence of thickness of the input material in the form of the Hunter-cast strip and deformation scheme during rolling process on the structure and mechanical properties of Zn-Cu-Ti alloy sheets, in particular their bendability. For this purpose, an industrial experiment was carried out in which three strips with similar chemical compositions and different thickness, manufactured within Hunter method, were subjected to the rolling process. The rolling process due to the difference in the thickness of the input material was carried out at different deformation schemes and at the constant other rolling parameters, ie rolling temperature and rolling speeds in the following rolling passes. Sheet samples produced in this way were subjected to structural observations, on the basis of which their varying degree of recrystallization was found. Based on the analysis of the obtained results of mechanical tests, it was found that the degree of dynamic recrystallization in the rolling process is closely related to the mechanical properties as well as bendability of the finished sheets. The experiment allowed to determine the optimum thickness of the cast strip and the optimum amount of rolling in the reversing rolling mill process, which allows to achieve the desired properties of the finished sheets.

2

Organization of Transport and Storage Processes in Logistics Enterprises Functioning in the Łódź Region – Study Results

Mindur M., Hawlena J., Osuch P.

Logistics and Transport

|

2017

|

Vol. 35, No. 3

75--82

EN

In the paper, the consequences of the influence of globalisation on the market of air transport are assessed. It is shown that alliances and code-share agreements constitute fundamental elements of this process. Basic stimuli and their results were analysed and the outcome shows that the aim of global corporations is integrating companies, markets and economic systems into a homogeneous system encompassing the whole world. The aim of this paper is to present the significance of alliances and code-share agreements in the development of globalisation of air transport. Critical analysis of literature and deduction were used, which allowed to formulate appropriate conclusions and recommendations. Additionally, the method of assessment of complexity of relations between air transport and socio-economic phenomena was used. The identification of processes and sources of competitive stimuli along with barriers in functioning, and the development of both, the sector of air transport and the market as a whole were also taken into consideration. The analysis of activity of subjects forming the global market of air transport services under the conditions of growing competition was made.

3

Wybrane zagadnienia z obszaru przetwórstwa miedzi ETP i OF na druty i mikrodruty

Walkowicz M., Osuch P., Mamala A., Zasadzińska M., Knych T.

Hutnik, Wiadomości Hutnicze

|

2017

|

Vol. 84, nr 1

79--81

PL

Miedź ETP i OF to dwa najbardziej popularne gatunki stosowane w aplikacjach elektrycznych jako druty i mikrodruty. Materiały te cechują się bardzo dobrymi własnościami elektrycznymi, podatnością do wyżarzania i ciągliwością, ale różnicuje je skład chemiczny (obecność tlenu w miedzi ETP i jego brak w miedzi OF) oraz struktura (drobnoziarnista dla miedzi ETP i odlewnicza dla miedzi OF). Z tego powodu w celu wyeliminowania możliwych do wystąpienia w przypadku ich przetwórstwa na zimno wad ciągarniczych, a tym samym oddalenia niebezpieczeństwa zerwań drutów i mikrodrutów wytwarzanych w warunkach przemysłowych, proces ciągnienia musi być realizowany z dbałością o wszelkie czynniki wynikające zarówno z natury każdego z materiaów (skład chemiczny, struktura, jakość powierzchni), jak i specyfiki samego procesu przeróbki plastycznej na zimno (urządzenia, narzędzia, środki smarno-chłodzące). To zagadnienie poparte wynikami własnych badań doświadczalnych jest przedmiotem artykułu.

EN

ETP and OF copper are the most common and widely used copper grades in electrical applications in a form of wires and microwires. These materials have excellent electrical conductivity, susceptibility to annealing and ductility but their chemical composition (presence of oxygen in ETP copper and lack of oxygen in OF copper) and structure (fine grained in ETP copper and cast in OF copper) are very different. Therefore, in order to eliminate casting defects and wires and microwires’ ruptures during processing, attention has to be paid to casting process with emphasis on material aspects (chemical composition, structure and surface quality) and processing technology (multidie drawing machines, wire drawing dies and lubricants). Above mentioned issues are the main topic of paper.

4

Analiza technologii produkcji materiałów wsadowych i drutów z miedzi wysokiej czystości chemicznej przeznaczonych na cele elektryczne

Walkowicz M., Osuch P., Smyrak B., Mamala A., Zasadzińska M., Knych T.

Hutnik, Wiadomości Hutnicze

|

2017

|

Vol. 84, nr 1

82--84

PL

Metody produkcji materiałów wsadowych do procesu ciągnienia drutów miedzianych przeznaczonych na cele elektryczne z uwagi na uwarunkowania techniczne i ekonomiczne opierają się na procesach technologicznych realizowanych w sposób ciągły. Obecnie w światowym przemyśle przetwórstwa miedzi upowszechniły się dwie podstawowe metody pozyskiwania materiałów wsadowych (ciągłe odlewanie i walcowanie, ciągłe odlewania), które różnią się od siebie zarówno samą koncepcją procesu przetwórczego, jak i właściwościami wyrobów końcowych. Opracowanie i upowszechnienie obydwu rodzajów technologii ma swoje podłoże w potrzebie zaspokojenia ewoluujących oczekiwań producentów drutów, przewodów i kabli, a także odbiorców końcowych. W artykule przedstawiono analizę technologii produkcji materiałów wsadowych i drutów z miedzi wysokiej czystości chemicznej przeznaczonych na cele elektryczne. Ukazano zagadnienia składu chemicznego miedzi (zawartości zanieczyszczeń bądź dodatków stopowych, a w tym problem zawartości tlenu) oraz problem krystalizacji (problemy kształtowania struktury wlewka oraz zagadnienia wad odlewniczych).

EN

Due to technical and economic reasons, input materials for drawing copper wires for electrical purposes are produced by continuous processes. Currently, the global copper processing industry is based on two methods for producing feedstock for wire drawing (continuous casting and rolling, continuous casting), which differ from each other by concept of processing itself, as well as the properties of end-products. Development and popularity of both types of technologies have their roots in the need for meeting the evolving expectations of producers of wires and cables, as well as end users. The paper presents an analysis of the processing technologies of high purity copper feedstock and wires commonly used in electrical applications. The chemical composition issues of copper (impurity content of alloying elements, the problem of oxygen) and crystallization problem (problem forming the structure of the ingot and the problems of casting defects) has been presented.

5

Organizacja turystycznej komunikacji autobusowej w Kapsztadzie

Hawlena J., Osuch P.

Autobusy : technika, eksploatacja, systemy transportowe

|

2017

|

R. 18, nr 1-2

14--22

PL

Podczas zwiedzania Kapsztadu najkorzystniejszą formą komunikacji są autobusy turystyczne, które kursują pomiędzy głównymi atrakcjami miasta. Turyści mogą wsiadać i wysiadać w dowolnym miejscu. Od maja 2010 r., na krótko przed odbywającymi się w Republice Południowej Afryki Mistrzostwami Świata w Piłce Nożnej, uruchomiono multimedialną zintegrowaną platformę MyCiTi, zawierającą bieżące rozkłady, trasy i dodatkowe informacje dotyczące przewoźników w Kapsztadzie i okolicach, co okazało się ogromnym udogodnieniem dla pasażerów. Podróżni korzystają z 4 linii oznaczonych kolorem czerwonym, niebieskim, żółtym oraz fioletowym. W punktach węzłowych mogą się przesiadać, co w konsekwencji pozwala dotrzeć do wszystkich miejsc turystycznych w Kapsztadzie. Istnieje możliwość zakupu biletów jedno- i dwudniowych oraz skorzystania z przejazdu łodzią, co uatrakcyjnia ofertę przedsiębiorstwa City Sightseeing Cape Town.

EN

The most convenient means of transport while visiting Cape Town is getting around the town by tour bus. Tour buses in Cape Town shuttle regularly between major attractions of the town. Tourists can hop on and hop off at any bus stop they like. In May 2010, shortly before the 2010 FIFA World Cup, which took place in South Africa, an integrated electronic platform MyCiTi was implemented. Since then, passengers have gained access to current timetables and routes of buses, and got additional information about transport in Cape Town, which has turned out to be a significant convenience for them. Passengers can choose between four main colour coded tours: red, blue, yellow and purple. They can also transfer to another bus at transport nodes, which enables them to reach all tourist attractions in Cape Town. Moreover, there is possibility of buying day tickets or two-day tickets and taking a cruise which constitutes a great attraction in the offer of Citysightseeing company in Cape Town.

6

Wpływ temperatury walcowania na strukturę i własności blach ze stopu Zn-Cu-Ti

Osuch P., Walkowicz M., Mamala A., Knych T., Napióra T., Sokół R., Bocheńska S.

Rudy i Metale Nieżelazne Recykling

|

2015

|

R. 60, nr 10

508--513

PL

W artykule przedstawiono wyniki badań wpływu temperatury nagrzewania wsadu do procesu walcowania taśmy ze stopu Zn-Cu-Ti w walcarce kwarto-nawrotnej na strukturę i własności przetwarzanych blach, w szczególności na ich podatność do zginania. W tym celu przeprowadzono eksperyment w warunkach przemysłowych, w którym procesowi walcowania poddano pięć kręgów taśmy o zbliżonym składzie chemicznym i przy ustalonych podstawowych parametrach walcowania, tj. schemacie gniotów i prędkościach walcowania w poszczególnych przepustach. Próbki wytworzonych w ten sposób blach poddano obserwacjom strukturalnym, na podstawie, których stwierdzono ich różny stopień rekrystalizacji. Na podstawie analizy otrzymanych wyników badań własności mechanicznych stwierdzono, że stopień dynamicznej rekrystalizacji w procesie walcowania jest ściśle związany z własnościami mechanicznymi gotowych blach, jak i ich podatnością do zginania. Przeprowadzony eksperyment pozwolił wyznaczyć minimalną temperaturę nagrzewania odlanego wsadu do procesu walcowania, która pozwala na uzyskanie pożądanych własności użytkowych gotowych blach.

EN

The paper presents the research results on influence of the charge’s heating temperature intended for rolling process of the sheet made from Zn-Cu-Ti alloy in a four-high reversing mill on the structure and properties of the processed sheets, and its susceptibility to bending in particular. To this end, an experiment in industrial conditions was conducted, in which five coils of similar chemical compositions and established basic rolling parameters, which are draft schemes and rolling velocities in particular roll passes, were put to the rolling process. The sheet samples made according to this method were subjected to structural observations, basing on which various fractions of recrystallization were determined. On the grounds of the analysis concerning mechanical properties it was found that the fraction of dynamic recrystallization during the rolling process is tightly connected with mechanical properties and susceptibility to bending of the ready sheets. The performed test allowed to determine the minimal heating temperature of the casted charge designed for rolling process which permits to obtain desirable utilitarian properties of the ready made sheets.

7

Badania warstw tlenkowych na powierzchni miedzi metodą redukcji katodowej pod kątem antybakteryjnych powierzchni dotykowych

Walkowicz M., Osuch P., Smyrak B., Mamala A., Knych T., Rudnik E.

Rudy i Metale Nieżelazne Recykling

|

2015

|

R. 60, nr 12

809--813

PL

W artykule przedstawiono przegląd literatury oraz wyniki badań własnych warstw tlenkowych wytworzonych na powierzchni miedzi. Warstewki tlenkowe o różnych grubościach otrzymywano w trakcie obróbki cieplnej miedzi w zakresie temperatury 200÷600 °C oraz stosując czasy wygrzewania 1÷60 min. Grubość warstewek tlenkowych określono metodą redukcji katodowej (pomiary kulometryczne). Zarejestrowane krzywe zależności potencjału katody od czasu redukcji tlenków miedzi pozwoliły na ilościowe oznaczenie udziałów tlenków CuO i Cu2O w wytworzonych warstwach oraz obliczenie grubości warstw produktów korozji powstałych na powierzchni miedzi. W wyniku przeprowadzonych badań stwierdzono, że poprzez odpowiedni dobór warunków utleniania można wytworzyć na powierzchni miedzi warstewki tlenkowe o żądanej grubości.

EN

The paper presents a literature review and results of cathodic reduction of oxide layers formed on copper surface. Oxide layers of various thicknesses were produced on copper surface using a heat treatment at temperatures from the range of 200÷600 °C and for 1÷60 min. Thickness of the layers was determined using a cathodic reduction method. Cathode potential- reduction time curves for oxidized copper samples enabled quantitative determination of CuO and Cu2O contribution in the corrosion layers formed on the copper surface and calculation of the corrosion products’ thickness created on this surface. It has been concluded that appropriate selection of oxidation conditions enables formation of oxide layers on a copper surface with desirable thickness.

8

Badania uwalniania niklu ze stopów miedzi przeznaczonych na wyroby przeciwdrobnoustrojowe

Walkowicz M., Osuch P., Bocheńska S., Smyrak B., Mamala A., Knych T.

Rudy i Metale Nieżelazne Recykling

|

2015

|

R. 60, nr 11

570--576

PL

W artykule przeanalizowano przeprowadzone badania doświadczalne, które koncentrują się wokół problematyki uwalniania niklu z powierzchni dotykowych wykonanych z przeciwdrobnoustrojowej miedzi oraz jej stopów implementowanych w jednostkach opieki zdrowotnej. W szczególności w artykule przedstawiono wyniki badań dwóch eksperymentów dotyczących uwalniania niklu: pierwszy przeprowadzony zgodnie z wymaganiami normy EN 1811 polegał na wytworzeniu roztworu sztucznego potu i zanurzeniu w nim badanych próbek oraz drugi dotyczący testu barwnego dimetyloglioksymem (DMG), bazujący na utworzeniu purpurowej soli wskutek połączenia dimetyloglioksymu z niklem. Badaniom poddano pięć materiałów o różnej zawartości niklu, tj. cztery stopy miedzi: brąz aluminiowy CuAl10Ni5Fe4, miedzionikiel CuNi10Fe1Mn oraz dwa mosiądze wysokoniklowe (nowe srebra) CuNi12Zn24 i CuNi18Zn20, a także, celem porównania — stal austenityczną w gatunku 1.4301. Na podstawie otrzymanych wyników stwierdzono, że stal nierdzewna (zawartość Ni na poziomie średnio 10 %) nie uwalnia niklu w kontakcie z potem ludzkim. Test DMG, w wyniku którego nie doszło do zabarwienia użytego aplikatora, również potwierdził ten wniosek. Odmienne wnioski płyną z analizy wyników badań stopów miedzi, dla których zanotowano, iż materiały te uwalniają znaczne ilości niklu, wielokrotnie przekraczając dopuszczalną normę. Analizując otrzymane wyniki, sformułowano również wniosek, iż ilość uwolnionego niklu zależy z jednej strony od jego bezpośredniej zawartości w stopie, z drugiej zaś od obecności indywidualnych domieszek i ich synergii. Uzyskane wyniki pozwalają na sugestię, że istnieje zależność pomiędzy ilością uwalniającego się niklu z danego stopu, a czasem jego wystawienia na działanie roztworu sztucznego potu.

EN

The attention of this article and the experimental research conducted as its part is focused on the problem of nickel release from touch surfaces manufactured from antimicrobial copper and copper alloys and implemented in healthcare facilities. In particular, the article presents results of two tests oriented on nickel release: the first one being a test carried out in accordance with the European Standard EN 1811:2011 consisting in preparation of an artificial perspiration solution and immersion of the examined samples in the solution, and the second one concerning a dimethylglyoxime (DMG) test basing on a purple salt formation while reacting with nickel. Five materials containing various amounts of nickel were put to the tests, namely four copper alloys: aluminum bronze CuAl10Ni5Fe4, cupronickel CuNi10Fe1Mn and two nickel silvers CuNi12Zn24and CuNi18Zn20, and, for comparison of the obtained results — stainless steel of 1.4301 grade. On the grounds of the received results it was claimed that stainless steel (average nickel content amounting to 10 %) does not release nickel in contact with human sweat. The DMG test, in which no applicator colouration occurred, proved this conclusion. Different conclusions come from a research results analysis of the copper alloys for which it was noted that these materials release considerable amounts of nickel, exceeding the acceptable limit a number of times. While analyzing the results, it was also concluded that the amount of nickel released on the one hand depends on its direct content in a particular alloy, yet on the other hand on the presence of individual impurities and the synergy between them. What is more, the results obtained as part of this article suggest there is a relationship between the amount of nickel released from a particular alloy and the time of its exposure to the artificial sweat solution.

9

Analiza wad powstałych w procesie ciągnienia drutów miedzianych

Walkowicz M., Osuch P., Smyrak B., Knych T., Lipińska B., Czarnecki P.

Rudy i Metale Nieżelazne Recykling

|

2015

|

R. 60, nr 1

30--33

PL

W artykule omówiono charakterystykę wad powstałych w procesie ciągnienia drutów miedzianych w warunkach przemysłowych. Określano przyczyny powstawania wad drutów oraz dokonano ich klasyfikacji na wady kształtu i wymiaru, powierzchniowe i wewnętrzne. Konkluzją wynikającą z pracy jest stwierdzenie, iż znaczną część wad drutów powstających w procesie ciągnienia można wyeliminować zachowując należytą staranność jego prowadzenia, dbałość o jakość ciągadeł oraz środków smarujących i emulsji.

EN

In the present paper, the characterization of copper wire defects resulting from drawing process are reported. Therefore, the paper describes the causes of wires defects and classifies them as a shape and dimensions defects, surface defects and internal defects. The main conclusion resulting from the research is the fact that the most of the defects can be eliminated by conducting the drawing process with proper precision, as well as by attention to quality of dies and lubricants.

10

Parametryzacja cech materiałowych drutów stalowych miedziowanych

Walkowicz M., Osuch P., Smyrak B., Knych T., Tatar D., Czarnecki P.

Hutnik, Wiadomości Hutnicze

|

2015

|

Vol. 82, nr 1

130--133

PL

Artykuł dotyczy badań nad właściwościami drutów stalowych z powłoką miedzianą. Ich istotą była identyfikacja zalet wynikających z połączenia dwóch odmiennych pod względem właściwości materiałów, a także parametryzacja cech bimetalowych drutów typu CCS (Copper Clad Steel). Aplikacyjny charakter pracy wynika z powszechnego zastosowania drutów Fe-Cu w instalacjach odgromowych i uziemiających, podzespołach elektronicznych, a także w kablach energetycznych i sygnałowych oraz jako przewody jezdne. W pracy opisano wymagania norm oraz technologie produkcji drutów Fe-Cu, ze szczególnym uwzględnieniem procesu ciągnienia. Przedstawiono wyniki badań powłoki miedzianej, właściwości mechanicznych i elektrycznych drutów oraz ich gęstości. Otrzymane rezultaty pozwoliły na stwierdzenie, iż druty CCS stanowią współcześnie korzystną pod względem ekonomicznym alternatywę i konkurencję dla klasycznych materiałów przewodzących.

EN

In the present paper, the properties of copper clad steel wires are reported. The essence of the matter was the identification of advantages resulting from joint of two different materials in terms of their properties, as well as the parameterization of their properties. Application nature of the research work results from common use of the Fe-Cu wires in lightening protection systems, electronic components, power and signal cables as well as a trolley wire. The paper describes the standards and technologies for the production of Fe-Cu wires, with particular emphasis on the drawing process. The results of investigations on the copper clad, mechanical and electrical properties of wires and their density are presented. The obtained results have confirmed that nowadays the CCS wires are economically advantageous and competitive alternative to the classical conductive materials.

11

Problematyka właściwości materiałowych i technologicznych przeciwdrobnoustrojowych stopów miedzi

Walkowicz M., Smyrak B., Knych T., Mamala A., Osuch P., Ramczykowski M.

Rudy i Metale Nieżelazne Recykling

|

2014

|

R. 59, nr 4

182--191

PL

Miedź od zawsze odgrywała znaczącą rolę w rozwoju cywilizacyjnym społeczeństw, a jej właściwości przeciwdrobnoustrojowe znane już były w VIII tysiącleciu p.n.e. Przykładowo w czasach starożytnej Grecji Hipokrates rekomendował miedź w terapii zakażeń, natomiast podczas I wojny światowej zaobserwowano, że w ranach, w których przez dłuższy czas pozostawały fragmenty łuski naboju miedzianego rzadziej dochodziło do infekcji. I o ile znajomość bakteriobójczych właściwości nigdy nie zanikła w tym metalu, o tyle wiedza ta odeszła nieco w zapomnienie. Dopiero alarmujące dane Światowej Organizacji Zdrowia dotyczące wzrostu liczby nabytych przez pacjentów w szpitalach zakażeń i związanych z nimi powikłań oraz zgonów doprowadziły do renesansu tematu i wzmożonego zainteresowania nim przez naukowców, mikrobiologów i lekarzy na całym świecie. Od tego czasu zaczęto prowadzić systematyczne badania naukowe tego zagadnienia, a obecnie są one przedmiotem intensywnych analiz laboratoryjnych i klinicznych w wysokorozwiniętych krajach. Ich wynikiem stało się wprowadzenie wyrobów z powierzchniami dotykowymi wykonanymi z miedzi przeciwdrobnoustrojowej do jednostek opieki zdrowotnej i innych miejsc użyteczności publicznej takich jak m.in. metra, dworce lub szkoły. W artykule przedstawiono wybrane zagadnienia z zakresu właściwości przeciwdrobnoustrojowych miedzi. Dokonano charakterystyki stopów zarejestrowanych przez Amerykańską Agencję Ochrony Środowiska (Environmental Protection Agency — EPA) oraz ich bezpośrednich odpowiedników europejskich i ISO. Ukazano rodzaje wyrobów finalnych z miedzianymi powierzchniami dotykowymi oraz problemy techniczne przy ich wytwarzaniu i użytkowaniu. Ponadto w pracy zawarto wyniki prac utworzonego w 2011 roku w Polsce Konsorcjum na rzecz upowszechniania produktów z Miedzi Przeciwdrobnoustrojowej Cu+.

EN

Copper has always played a significant role in the development of civilization and its antimicrobial properties were already known in the 8th millennium BC. For example, in the time of ancient Greece, Hippocrates recommended the copper in the treatment of infections, furthermore during World War I, it was observed that in the wounds in which for a long time remained fragments of copper cartridges the infections rate was less. Despite that antimicrobial properties of copper never disappeared, this knowledge has been forgotten in the recent years. Alarming information from the World Health Organization concerning the increase in the number of infections acquired by a patients during hospitalization, complications and deaths causes the increase interest of this topic by scientists, microbiologists and physicians around the world. Since that time, the scientists from all over the world began systematic research of this issue. Nowadays they are currently the subject of intensive laboratory and clinical researches in highly developed countries. Their results was the implementation of products with antimicrobial touch surfaces made of copper to health care institution and other public places, such as subways, trains or schools. This paper presents selected issues of antimicrobial copper. Characteristics of alloys approved by Environmental Protection Agency – EPA and their European and ISO counterparts has been presented. The types of finished products with antimicrobial touch surfaces and technical problems in their production and use has been presented. In addition, the paper contains the results of the work of created consortium for the promotion of Antimicrobial Copper Cu+in Poland in 2011.

12

Wpływ prędkości procesu ciągłego odlewania i walcowania na strukturę i własności przewodowego stopu Al-Mg-Si

Osuch P., Smyrak B., Knych T.

Hutnik, Wiadomości Hutnicze

|

2013

|

Vol. 80, nr 1

74--76

PL

Utwardzane wydzieleniowo stopy aluminium serii 6XXX (Al-Mg-Si), z uwagi na właściwości takie jak: niska masa właściwa, wysokie własności wytrzymałościowe, dobra odporność korozyjna, a także relatywnie niska rezystywność, znajdują zastosowanie jako materiał do wytwarzania przewodów elektroenergetycznych. Druty z przewodowych stopów Al-Mg-Si wytwarzane są z walcówki otrzymywanej w linii ciągłego odlewania i walcowania. W artykule przedstawiono wyniki badań wpływu prędkości odlewania i walcowania na własności i strukturę walcowanego pasma.

EN

A precipitation hardened 6XXX series aluminum alloys (Al-Mg-Si), due to a properties, such as low specific weight and high mechanical properties, good corrosion resistance, and a relatively low resistivity, can be used as material for the manufacture of power cables. The Al-Mg-Si conductor alloy wires are produced from wire rod, obtained in continuous casting and rolling line. This paper presents results of research of influence of casting and rolling velocity in the Continuus-Properzi line on properties and structures of the rolled strip.

13

Ocena technologii ciągłego odlewania i walcowania przewodowych stopów AlMgSi w linii Continuus-Properzi pod kątem jakości wsadu do procesu ciągnienia

Knych T., Mamala A., Smyrak B., Osuch P.

Hutnik, Wiadomości Hutnicze

|

2011

|

Vol. 78, nr 1

57-60

PL

W artykule przedstawiono wyniki obserwacji struktur utwardzalnego wydzieleniowo stopu AlMgSi pochodzącego z linii ciągłego odlewania i walcowania Continuus-Properzi w różnych stanach obróbki cieplnej. Analiza wyników badań zamieszczonych w artykule wykazuje różnice struktury stopu w stanie T1 oraz T4, które determinują jakość wsadu do procesu ciągnienia.

EN

The article presents the results of observation of the structures of precipitation hardenable AlMgSi alloy from the continuous casting and rolling in the different states of heat treatment. Analysis of the pictures in the article shows differences in the structure of the alloy in T1 and T4 temper, which determine the quality of the charge to the drawing process.

14

Badania wpływu parametrów starzenia sztucznego walcówki z przewodowego stopu AlMgSi na kształtowanie się umacniania drutów w procesie ciągnienia

Smyrak B., Knych T., Osuch P., Nalborski Ł., Słaby P., Korzeń K.

Hutnik, Wiadomości Hutnicze

|

2011

|

Vol. 78, nr 1

127-129

PL

W artykule przedstawiono wyniki badań wpływu parametrów obróbki cieplnej drutów ze stopu AlMgSi gat. 6201 na ich finalne własności. Wyniki badań i ich analiza zostały podzielone na dwie części. Pierwsza dotyczy wpływu temperatury i czasu starzenia sztucznego na własności wytrzymałościowe walcówki wykonanej ze stopu AlMgSi (gat. 6201). Z kolei druga część, ukierunkowana jest na badania dotyczące kształtowania się umocnienia w procesie ciągnienia drutów AlMgSi wykonanych z tego samego gatunku stopu, po różnej obróbce cieplnej, której parametry zostały wyselekcjonowane po analizie wyników części pierwszej dotyczącej walcówki.

EN

The paper presents results of a study of the impact of artificial ageing parameters of 6201 grade AlMgSi alloy wires on their final properties. The study results are presented and discussed in two parts. The first part addresses the impact of artificial aging temperaturę and duration on the strength properties of AlMgSi alloy wire rod. The second part is focused on hardening development in the process of drawing of a AlMgSi wire made of the same alloy grade, subjected to different thermal treatments, the parameters of which have been selected based on analysis of the results of the first, wire-rod related, part of the study.

15

Ewolucja struktury i własności przewodowych stopów AlMgSi w linii ciągłego odlewania i walcowania metodą Continuus-Properzi

Knych T., Mamala A., Smyrak B., Osuch P., Walkowicz M.

Rudy i Metale Nieżelazne

|

2010

|

R. 55, nr 7

457-463

PL

W artykule przedstawiono ewolucję struktury oraz własności wytrzymałościowych i elektrycznych pasma ze stopu AlMgSi gatunku 6101 pobranego z linii ciągłego odlewania i walcowania Continuus-Properzi. W szczególności wyniki badań obejmują identyfikację struktury, własności elektrycznych i twardości wlewka oraz materiału po poszczególnych klatkach walcowniczych. Przeprowadzono badania nad procesem starzenia sztucznego tych materiałów w celu określenia miejsca i stopnia ich przesycenia. Na podstawie uzyskanych wyników badań stwierdzono, że materiał ulega pełnemu przesyceniu podczas procesu krzepnięcia (na kole odlewniczym), a na granicach ziaren występują eutektyczne wydzielenia. Z analizy struktur materiałów po poszczególnych klatkach walcowniczych wynika, że nie zachodzi rekrystalizacja dynamiczna, a materiał charakteryzuje się długimi wyzdrowionymi ziarnami.

EN

Now days, commonly used input material for production of the wires for self-supporting overhead power lines is AlMgSi alloy rod obtained in continuous casting and rolling line. In alloy wires based on 6XXX series, in consideration of significant restrictions of material resistivity, total content of Mg and Si should not exceed 1.2 % (percentage by weight). Shaping the properties of alloy wires is realized by combination of classical strain hardening and precipitation hardening. Material obtain hardening potential under way of selection alloying element content (Mg, Si) and technological parameters including melt temperature, casting and rolling speed, and also bar, rolled strand and rod temperature. Depending on those parameters it is possible to obtain materials in diverse structural condition with different possibilities to shaping wires properties and differentiated drawing abilities. In practice, commonly used rods are (according to the literature): naturally aged rod (T1 condition), rod after homogenization, quenching and natural ageing respectively (T4 condition) and also rod after artificial ageing (T6 condition). Evolution of the structure and mechanical properties results of research of 6101 alloy bar received from continuous casting and rolling line by Continuus-Properzi are presented in the current paper. Particularly, research results contain identification of structure, electric properties and hardness of cast and materials after each roll pass. To determine the point and rate of supersaturation of those materials, artificial ageing treatment were carried out. On the grounds of obtained results it was found that material became fully supersaturated during solidification (on the casting wheel). As it is arise from structure analysis of materials from following rolling stands the dynamic recrystallization does not occur. Material is characterized by long recovered grains. Presented results are part of extensive research program on develop technology for continuous casting and rolling an AlMgSi high electrical conductivity alloy, intended directly for drawing wires from rod in the T1 condition, without expensive homogenizing treatment.

16

Badania temperatury rekrystalizacji drutów z miedzi w gatunku ETP i OFC

Knych T., Smyrak B., Walkowicz M., Osuch P.

Rudy i Metale Nieżelazne

|

2010

|

R. 55, nr 11

797-804

PL

Badania nowych właściwości miedzi o coraz to mniejszej ilości rodzajów oraz zawartości pierwiastków zanieczyszczeń wynikają z dynamicznie rosnących wymagań stawianych przez producentów najbardziej wyrafinowanych opracowań technicznych w obszarze elektrotechniki i elektroniki. Do takich gatunków należy miedź beztlenowa o zwiększonych w stosunku do miedzi ETP technologicznych zdolnościach do odkształceń plastycznych, co w głównej mierze wynika z braku obecności w strukturze materiału tlenków miedzi pochodzenia eutektycznego. Jednocześnie brak tlenków znakomicie poprawia przewodność elektryczną i zgrzewalność miedzi, a także szereg jej własności fizycznych i eksploatacyjnych. Do przemysłowego wytwarzania miedzi beztlenowej wykorzystuje się wyselekcjonowane katody o najwyższej czystości chemicznej, co znakomicie przekłada się na obniżenie stratności przesyłu sygnału elektrycznego, a poprzez to na wzrost jakości i konkurencyjności sprzętu audio-video. W artykule przedstawiono wyniki badań porównawczych nad odpornością cieplną drutów uzyskiwanych z miedzi beztlenowej z linii Upcast oraz z tradycyjnej miedzi w gat. ETP z linii Contirod - instalacji przemysłowych pracujących w HM CEDYNIA w KGHM Polska Miedź S.A. Główny problem badawczy tkwi w analizie przyczyn zróżnicowania temperatury rekrystalizacji tych gatunków miedzi. W miedzi beztlenowej ujawnia się wyraźny wpływ struktury odlewniczej (mniejsza ilość granic ziaren), co sprawia, że pomimo większej czystości chemicznej spowodowanej brakiem tlenu obserwuje się wyższą temperaturę rekrystalizacji tego materiału. W programie badań uwzględniono wpływ wielokrotnego wyżarzania międzyoperacyjnego materiałów na ewolucję struktury i zmianę relacji w wartościach temperatury rekrystalizacji badanych gatunków miedzi. W ten sposób ujawniono wpływ wielkości ziarna i ilości granic w przypadku drutów ciągnionych z odlewu na podatność miedzi do wyżarzania. Przedstawiona w artykule problematyka posiada istotne znaczenie praktyczne w technologii ciągnienia drutów i mikrodrutów na wielobiegowych kombajnach ciągarniczych z dużymi prędkościami z jednoczesnym procesem końcowej rekrystalizującej obróbki cieplnej materiału, której czas trwania często nie przekracza pojedynczych sekund.

EN

Preparation of the new types of copper with less and less quantity of pollution elements are results from dynamically growing demands applied by producers of the most sophisticated technical solutions in the area of electrotechnics especially electronics. To such type belongs oxygen free copper with increased technological abilities of deformation relative to ETP grade copper, what are the results of lack existence of copper oxide material in the structure. Simultaneously it superbly improves its weldability. For production of oxygen free copper is used selected cathode with reduced content of pollution elements what superbly influence on the reduction of dissipative transmission of electric signal and it improves the quality of audio-video equipment. In the article presents the results of comparative tests of thermal resistance of wires obtained from oxygen free copper from Upcast line and traditional copper in ETP grade from Contirod line. The main problem lies in analysis of the reasons of differences between recrystallization temperature of these types of copper. A clear effects of casting structure (smaller quantity of grain boundary) are shown in oxygen free copper, which makes that despite greater chemical purity are observed the higher recrystallization temperature of this material. In the research programme were took into consideration the influence of multiple period of interoperability annealing of materials on the evolution of the structure and change of the relation in values of recrystallization temperature of copper species tests. Subjected issues have practical essential meaning in the technology of wires and microwires drawing on drawing machines with high speeds with simultaneous process of the final heat treatment of material.

17

Badania nad nową generacją funkcjonalnych stopów aluminium dla energetyki

Smyrak B., Knych T., Mamala A., Uliasz P., Jabłoński M., Osuch P., Piwowarska M., Nowak A.

Rudy i Metale Nieżelazne

|

2010

|

R. 55, nr 7

441-447

PL

Tematyka artykułu dotyczy najnowszych zagadnień elektroenergetyki napowietrznej, związanej z opracowaniem nowych materiałów przewodzących posiadających niekonwencjonalne walory technologiczne i użytkowe. Stan obecny opiera się z jednej strony na tradycyjnych przewodach stalowo-aluminiowych, cechujących się szeregiem mankamentów, w drugiej zaś na nowoczesnych rozwiązaniach konstrukcyjnych wykorzystujących samonośne, wysokoprzewodzące oraz odporne cieplnie i reologicznie stopy aluminium. Między tymi rozwiązaniami istnieje pewna luka, w której przewody oparte na czystym aluminium są już niewystarczające, natomiast przewody z utwardzalnych wydzieleniowo stopów aluminium, chociaż pozwalają na uzyskanie znakomitych własności, to z uwagi na skomplikowane technologie wytwarzania są nieopłacalne ekonomicznie. Z powyższych powodów potrzebne są lekkie i odpowiednio wytrzymałe materiały dedykowane na osnowie aluminium, umożliwiające uproszczenie technologii ich przetwarzania na przewody. Preferowane są w tym obszarze nieutwardzalne wydzieleniowo stopy aluminium, wykorzystujące takie dodatki stopowe, jak: Fe, Si, Cu, Mg, Ti, B oraz pierwiastki ziem rzadkich. Odpowiednia kompozycja wymienionych pierwiastków oraz technologia uzyskiwania stopu i wyrobu (odlewanie, walcowanie i ciągnienie) stwarza potencjalne możliwości uzyskania drutów i przewodów o pożądanym przez elektroenergetykę zespole własności użytkowych. W ramach artykułu przeprowadzono wnikliwą analizę wpływu różnych pierwiastków na kształtowaniem się zespołu własności elektryczno-mechanicznych stopów aluminium.

EN

The paper discusses the most current issues of overhead power transmission relative to development of new conductive materials with unconventional technological and operational qualities. The present condition is based on the one hand on the traditional steel-aluminium conductors with their numerous weaknesses, and on the other hand on state of the art design solutions employing self-supporting, highly-conductive, and thermally and rheologically resistant aluminium alloys. There is a gap in between, where pure aluminium-based conductors are not sufficient anymore and conductors made of precipitation hardened aluminium alloys, which even if enabling to achieve perfect qualities, are not cost-effective enough because of their complex manufacturing technologies. For these reasons light and sufficiently strong materials are needed, dedicated on the basis of aluminium, and enabling simplified technologies of their processing into conductors. Here nonprecipitation hardened aluminium alloys are preferred, with such alloy additives as Fe, Si, Cu, Mg, Ti, B, and rare earth metals. Appropriate structure of these elements, as well as alloying and manufacturing (casting, rolling, and drawing) technology, potentially open special options of production of wires and conductors with an utility specification demanded by the power industry. The paper thoroughly analyses the impact of various elements on development of aluminium alloys' electrical and mechanical properties.