Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Ocena warunków hydromorfologicznych cieków miejskich metodą Urban River Survey

Hamerla A M, Trząski L., Łabaj P.

Inżynieria Ekologiczna

|

2015

|

Nr 41

26--35

PL

W artykule przedyskutowane zostały niektóre aspekty możliwego wykorzystania brytyjskiej metody oceny warunków hydromorfologicznych dla koryt i korytarzy cieków miejskich – Urban River Survey (URS) w warunkach polskich. Aspekty i kryteria URS uwzględniają specyfikę cieku miejskiego, pomijaną w bardziej rozpowszechnionej w Europie metodzie RHS (River Habitat Survey) oraz w przyjętej w Polsce metodzie MHR. Metoda URS może być wykorzystana w klasyfikowaniu cieków wg ich stanu ekologicznego, jak i w budowaniu scenariuszy możliwych działań rewitalizacyjnych. Monitorowanie cieku metodą URS może być ważnym elementem systemu zarządzania lokalną zlewnią miejską.

EN

In the paper some aspects of potential use of the Urban River Survey (URS) method for hydromorphological assessment of urban river channels/corridors in Poland are discussed, includingthe URS aspects and criteria. The URS aspects/criteria take into account the specificity of urban watercourse omitted both in the RHS (River Habitat Survey) which is more prevalent in Europe, and in Polish MHR method. The URS can be used to classify urban watercourses according to their ecological status, as well as in building scenarios of possible reclamation/restoration activities. The watercourse monitoring with the use of URS can be an important element of the local urban catchment management.

2

Ocena warunków hydromorfologicznych rzek w zlewniach zurbanizowanych metodą River Habitat Survey

Łabaj P., Hamerla A.

Prace Naukowe GIG. Górnictwo i Środowisko / Główny Instytut Górnictwa

|

2012

|

nr 4

109--121

PL

Do oceny warunków hydromorfologicznych cieków stosuje się szereg metod. Jedną z nich jest metoda oceny wód płynących River Habitat Survey (RHS), stanowiąca narzędzie do szczegółowego opisu warunków hydromorfologicznych rzek na podstawie rejestracji elementów środowiska doliny rzecznej. W celu przetestowania możliwości stosowania metody RHS do oceny warunków hydromorfologicznych rzek miejskich przeprowadzono badania na wybranych odcinkach czterech rzek przepływających przez centralną część konurbacji katowickiej. Uzyskane wyniki wykazują duże zróżnicowanie. Różnice otrzymanych wyników wystąpiły zarówno między badanymi rzekami, jak i w obrębie tego samego cieku na odcinkach ze sobą sąsiadujących. Przyczyn takiego zróżnicowania wyników, poza urozmaiconymi warunkami zlewniowymi śląskich miast, należy upatrywać w niewielkiej liczbie czynników silnie wpływających na ocenę końcową wskaźników naturalności i przekształcenia siedliska. Wskazane jest podjęcie próby zastosowania metody Urban River Survey (URS), która stanowi zmodyfikowaną wersję metody RHS, dostosowaną do warunków miejskich.

EN

To assess the stream hydromorphological conditions number of methods is used. One of them is a method of evaluating flowing waters River Habitat Survey (RHS) being a tool for the detailed description of the river hydromorphological conditions based on the registration of the environment of the river valley. In order to test the applicability of the RHS method to evaluate the hydromorphological conditions of urban rivers selected sections of four rivers flowing through the central part of the Katowice conurbation were investigated. The results show a wide variation. Differences in the results were both between the analyze drivers, as well as within the same stream on sections adjacent to each other. The reasons for this results diversity, except varied river catchment conditions of Silesian cities, should be seen in a small number of factors that strongly influence on the final evaluation indicators and natural habitat transformation. It is advisable to try to use the method Urban River Survey (URS), which is a modified version of the RHS method adapted to urban conditions.

3

Rewitalizacja miejskich przestrzeni nadrzecznych w Polsce - ocena planowania i wdrożeń w południowej części kraju

Trząski L., Polaczek A., Kopernik M., Łabaj P., Szendera W.

Prace Naukowe GIG. Górnictwo i Środowisko / Główny Instytut Górnictwa

|

2010

|

nr 1

59-71

PL

Przedmiotem artykułu jest diagnoza stanu planowania i realizacji działań związanych z rewitalizacją dolin rzecznych w miastach południowej części Polski. Scharakteryzowano 21 przedsięwzięć rewitalizacyjnych, stosując metodę analizy i opisu, przygotowaną w ramach projektu REURIS, zaproponowaną przez partnera niemieckiego. Z analizy wynika, że przedsięwzięcia te pozostają w sferze przygotowania lub są na wstępnym etapie realizacji. W większości z nich ujawniono brak podejścia zlewniowego oraz niedostatek integracji zagadnień środowiskowych, społecznych, ekonomicznych i przestrzennych. Przedsięwzięcia rewitalizacyjne są podejmowane jako oddolne inicjatywy samorządów lub stowarzyszeń, w oderwaniu od działań administracji odpowiedzialnej za utrzymanie rzek i wdrażanie Ramowej Dyrektywy Wodnej. Brak jest wyspecjalizowanych instytucji doradczych i wspierających działania rewitalizacyjne. Nie wypracowano również procedur ani form współpracy między instytucjami zainteresowanymi rewitalizacją, jak też modeli współpracy z lokalnymi społecznościami.

EN

An object of the paper was the diagnosis of state of planning and realization of actions connected with revitalization of rwerbeds in the cities of South Poland. 21 revitalization measures were characterized, applying the method of analysis and description prepared within frames of the REURIS project, proposed by German partner. The result of analysis is that these measures remain in sphere of preparation or on preliminary stage of realization. It majority of them, the lack of river basin approach was disclosed, as well as the shortage of integration of environmental, social, economical and land questions. The revitalization measures are undertaken as the proceedings from the rank initiatives of councils or the associations, in separation from actions of administration responsible for maintenance the rivers and the implementation of the Frame Water Directive. There is lack of the specialized advisory and supporting revitalization measures institutions. The procedures and the forms of co-operation between interested in revitalization institutions, as wcll as the patterns of co-operation with local communities were not worked out, also.

4

Nieinwazyjna elektrohisterografia w monitorowaniu terapii zagrażającego porodu przedwczesnego

Graczyk S., Stanek R., Opala T., Jezewski M., Łabaj P., Horoba K.

Prace Naukowe Politechniki Warszawskiej. Elektronika

|

2006

|

z. 157

123-129

EN

The paper presents bilogical and clinical background of monitoring of an uterine activity during a pregnancy. The concept of electrohysterography application for tocolysis controlling is also discussed.

5

Użytkowe funkcje zasobów wodnych oraz uszczelnienie zlewni - kryteria nowego podejścia do gospodarowania ciekami miejskimi

Trząski L., Korczak K., Bondaruk J., Łabaj P.

Prace Naukowe GIG. Górnictwo i Środowisko / Główny Instytut Górnictwa

|

2006

|

nr 1

63-71

PL

Polska jest zobowiązana do wdrożenia postanowień Ramowej Dyrektywy Wodnej UE (RDW), co oznacza, że do 2015 roku wszystkie wody, w tym niewielkie cieki miejskie, powinny osiągnąć dobry stan (lub potencjał) ekologiczny. Wynika stąd konieczność nowego podejścia do gospodarowania tymi ciekami w skali lokalnej. Dotychczasowe funkcje - jako odbiorników nadmiaru wód z obszaru zlewni i odbiorników zanieczyszczeń - nie odpowiadają ani zapisom zawartym w RDW ani aspiracjom lokalnych społeczności. Nowe zadania sprowadzają się do możliwie najpełniejszego odtworzenia walorów Użytkowych wody zarówno w sensie ekologicznym, jak i społecznym. Jednym z decydujących czynników limitujących zakres działań naprawczych jest udział powierzchni uszczelnionych w zlewni.

EN

Poland is obliged to implementation of decisions of EU Water Framework Directive (WFD), and this means that up to 2015 all waters including small municipal water-courses should achieve good ecological condition (or ecopotential). This results in necessity of new approach to the management of these courses in a local scale. Functions fulfilled hitherto as the recipients of excess water from the drainage area and as recipients of wastes do not correspond to records included into WFD nor aspirations of local communities. New tasks resolve themselves into possibly most full restoring of useful values of water, both in ecological and social aspects. One of deciding factors limiting the range of recovery measures is the rate of tightened areas to a drainage area.

6

Monitoring wód kopalnianych odprowadzanych do rzek

Lach R., Łabaj P., Bondaruk J., Magdziarz A.

Prace Naukowe GIG. Górnictwo i Środowisko / Główny Instytut Górnictwa

|

2006

|

nr 1

97-115

PL

Oddziaływanie górnictwa węgla kamiennego na jakość wód powierzchniowych jest postrzegane głównie jako wprowadzanie do środowiska zasolonych wód pochodzących z odwadniania kopalń, które wpływają na biocenozę rzek oraz ograniczają możliwości wykorzystania ich do celów gospodarczych. Istotne znaczenie w ocenie stanu środowiska wodnego w zlewni górnej Wisły i Odry ma monitoring zasolonych wód odprowadzanych z kopalń węgla kamiennego. Stosowane sposoby monitorowania zrzutu zasolonych wód, pochodzących z odwadniania kopalń węgla kamiennego, spełniają wymogi obecnie obowiązującego prawa. W artykule omówiono wady i zalety istniejących systemów monitoringu ilości i jakości wód dopływających do kopalń i odprowadzanych z kopalń do odbiorników powierzchniowych. Na przykładach konkretnych kopalń przeanalizowano najczęściej stosowane sposoby monitorowania zrzutu zasolonych wód do odbiorników powierzchniowych. Zaproponowano, możliwe do zastosowania, systemy monitoringu ilości i jakości zasolonych wód z odwadniania zakładów górniczych oraz sposób udostępniania wyników monitoringu. W konkluzji stwierdzono, że zasadniczą rolę w ograniczaniu zasalania Wisły i Odry oraz ich dopływów będą spełniały proponowane i realizowane systemy hydrotechniczne. Rozwiązania te wymagają opracowania systemów ciągłego monitorowania zarówno ilości, jak i jakości zrzucanych wód, a także monitoringu rzek przed i za zrzutem z kopalń. Prace nad takimi rozwiązaniami są prowadzone w kopalniach nadwiślańskich (system hydrotechniczny "Mała Wisła") i w Rybnicko-Jastrzębskim Okręgu Węglowym (Kolektor "Olza"). Uważa się, że opracowanie dla każdej kopalni z osobna i dla sektora węglowego jako całości, systemu ciągłego monitoringu jakościowo-ilościowego zrzutu zasolonych wód kopalnianych jest przedwczesne. Dotyczy to przede wszystkim ciągłego monitoringu jakościowego, w miejsce analiz fizykochemicznych, dotychczas wykonywanych w laboratoriach.

EN

An impact of coal mining on a quality of surface waters is mainly seen as draining of salt waters, coming from drainage of hard coal mines, which influences biocenosis of rivers and limits possibilities of their use for economic aims. A monitoring of salt waters drained from hard coal mines is of a significant importance for an assessment of the condition of aquatic environment in upper Vistula and Oder basins. Appropriate methods of drain monitoring of salt waters, coming from drainage of hard coal mines, fulfil demands of the law currently in force. In the paper weaknesses and advantages are discussed of existing systems for monitoring of quantity and quality of waters flowing up to mines and drained from mines to surface receivers. On examples of particular mines the most frequently used ways of monitoring of the salt waters drain to surface receivers were analysed. Possible to use systems of monitoring of salt waters quantity and quality from drainage of mining enterprises and ways of dissemination the results of monitoring were proposed. In conclusion, it was stated that essential role in reducing the salinification of Vistula and Oder rivers and their tributaries is to be fulfilled by proposed and realised hydrotechnical systems. These solutions need developing of continuous monitoring systems both in quantity and quality of drained waters, as well as monitoring rivers up and down from the point of mine waters drain. The works on such solutions are realised in mines of the Vistula basin (hydrotechnical system "Little Vistula") and in Rybnik-Jastrzębie Coal Mining Region ("Olza" Collector). It is considered that development, for every mine separately and for coal mining sector as a whole, of a system of continuous quantity-quality monitoring of mine salt waters drain is premature. First of all it concerns continuous quality monitoring in the place of laboratory physico-chemical analyses as realised hitherto.

7

Nowa metoda modelowania morfogenezy otwornic

Tyszka J., Topa P., Łabaj P., Alda W.

Przegląd Geologiczny

|

2004

|

Vol. 52, nr 1

80-83

EN

An overview of modeling methods of invertebrate shells as a background for modeling and visualization of mineral shells of foraminifera is presented. The recent authors propose more realistic methods of modeling. Our model introduces the moving reference approach to theoretical modeling of foraminiferal shells. This approach uses apertures as reference points, which move together with step-by-step growing chambers. Another important aspect of simulation is a random selection of parameters from the defined ranges of values. The resulted ``theoretical shells’’ closely mimic morphology and variability of recent and fossil foraminifera. The model is presented as an applet at http://www.icsr.agh.edu.pl/foraminifera . Future prospect includes an “emergent model”, gaining deeper insight into real morphogenetic processes.