This article is a part of the authors’ broader research on spatial management in Poland. Specifically, it addresses the problem of the procedures and practices of setting the planning fee on the basis of the legislation in force until 2023. The authors pay particular attention to cases of charging this fee following an increase in the value of real estate, as a consequence of changes in legislation or investment activities in a given area. In order to meet the research objective, the process of determining the planning fee was analysed on the basis of such practices over several decades. For this purpose, a detailed study of the subject literature was carried out, which included both book titles and scientific papers, as well as the interpretation of the law. The study highlighted the major role of correct and up-to-date planning documentation, both at the national and regional levels. It also identified the importance of the local spatial development plan and all the procedures for amending it. This publication consists of both analysis and research. This research resulted in a graphical presentation of many complex issues concerning spatial management in Poland, under both legal and economic aspects. It includes figures, such as a diagram of the stages of the procedure for setting the percentage rate by the municipal council, in the case of amending or adopting the local plan, the procedure for calculating the planning fee, the algorithm for increasing the value of real estate, and the procedure for refunding the planning fee. The paper also covers the issue of predicted changes in spatial policy.
PL
Niniejszy artykuł stanowi wycinek szerszych badań autorów, dotyczących zarządzania przestrzenią w Polsce. W szczególności poruszono w nim problem procedur i praktyk ustalania opłaty planistycznej na bazie obowiązujących do roku 2023 przepisów prawa. Autorzy zwracają szczególną uwagę na przypadki naliczania tej opłaty, na skutek wzrostu wartości nieruchomości, wynikającego ze zmian przepisów lub działań inwestycyjnych na danym obszarze. Dla realizacji celu badawczego podjęto analizę procesu ustalania opłaty planistycznej na gruncie praktyk w tym zakresie, na przestrzeni kilkudziesięciu lat. W tym celu wykonano szczegółowe studium literatury tematycznej, zawierającej zarówno pozycje książkowe, jak i artykuły naukowe oraz interpretacja przepisów prawa. W badaniach podkreślono szczególną rolę prawidłowej i aktualnej dokumentacji planistycznej, zarówno na poziomie krajowym, jak i regionalnym. Wyodrębniono w niej rolę miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego oraz wszelkich procedur dokonywania w nim zmian. Niniejsza publikacja ma charakter analityczno- badawczy. Skutkiem podjętych badań jest zaprezentowanie w formie graficznej wielu skomplikowanych zagadnień dotyczących zarządzania przestrzenią w Polsce, w aspekcie prawnym i ekonomicznym. Należą do nich zaprezentowane ryciny, w tym schemat dotyczący etapów postępowania w celu ustalenia przez radę gminy stawki procentowej, w przypadku zmiany lub uchwalenia planu miejscowego, procedura naliczania opłaty planistycznej, algorytm wzrostu wartości nieruchomości, a także procedura zwrotu opłaty planistycznej. W pracy poruszono również aspekt prognozowanych zmian w polityce przestrzennej.
This is a research-based publication. It compiles an up-to-date knowledge on the issues concerning easement law in Poland. The research framework for examining the principles of determining the easement right, as one of several limited property rights occurring in the Polish legal system, allowed the authors to develop the features of easement appurtenant, personal easement, and transmission line easement in a descriptive and graphical form. The authors pay particular attention to the differences in the formal and legal principles applicable to the establishment and enforcement of different types of easements in Poland. Therefore, this paper distinguishes and extensively discusses the two most common easement cases. The first one concerns the right-of-way easement, which according to formal and legal principles is a type of easement appurtenant. The second is an easement of habitation (which is a special type of personal easement). Furthermore, the paper analyses the formal and legal prerequisites for the creation of the easement appurtenant and personal easement. The aim of the research was to draw attention to the complexity of the easement law in Poland and to provide a thematic systematisation of related concepts. Methods based on the principles of descriptive-comparative analysis allowed to achieve the research objective. For a better understanding of the presented subject by the reader, the “introduction” section includes key definitions, formal and legal principles of establishing an easement, conditions of its termination, change in the content of the right, and transfer of rights to another entity. The study is based on the current state of knowledge, supported by extensive research of the subject literature on the presented research topic and the interpretation of the binding legal regulations.
PL
Niniejsza publikacja ma charakter badawczy. Stanowi ona kompendium aktualnej wiedzy z zakresu zagadnień dotyczących prawa służebności w Polsce. W ramach badania zasad określania prawa służebności, jako jednego z kilku ograniczonych praw rzeczowych, występujących w polskim systemie prawnym, autorzy opracowali w formie opisowo-graficznej, charakterystykę prawa służebności gruntowej, służebności osobistej i służebności przesyłu. Autorzy zwracają szczególną uwagę na odmienność zasad formalno-prawnych, obowiązujących przy ustanawianiu i egzekwowaniu różnych rodzajów służebności w Polsce. W związku z tym, wybrano oraz poddano obszernej charakterystyce dwa, najczęściej występujące w praktyce, przypadki służebności. Pierwszy z nich dotyczy służebności drogi koniecznej, która w myśl zasad formalno-prawnych stanowi rodzaj służebności gruntowej. Drugi, analizowany przypadek stanowi służebność mieszkania (stanowiąca szczególny rodzaj służebności osobistej). Ponadto, w artykule poddano analizie przesłanki formalno-prawne powstania służebności gruntowej i osobistej. Celem podjętych badań było zwrócenie uwagi na złożoność problematyki prawa służebności w Polsce oraz usystematyzowanie pojęć tematycznie z nią powiązanych. Dla potrzeb realizacji celu badawczego zastosowano metody oparte na zasadach analizy opisowo-porównawczej. Z kolei, dla potrzeb lepszego zrozumienia prezentowanej tematyki przez czytelnika w sekcji „wstęp” zawarto najważniejsze definicje, zasady formalno-prawne ustanowienia służebności, uwarunkowania jej wygaśnięcia, zmiany treści prawa, przeniesienia uprawnień na inny podmiot. Praca oparta jest na aktualnym stanie wiedzy, popartym obszernymi badaniami literatury tematycznej, z zakresu prezentowanej tematyki badawczej oraz interpretacji obowiązujących przepisów prawa.
3
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
W związku z nałożonymi obecnie embargo na wiele towarów i usług z Rosji bezpieczeństwo energetyczne krajów importujących rosyjski gaz, ropę i węgiel jest zagrożone. Dlatego wiele państw członkowskich rozważa zmianę swojej polityki energetycznej, jednak zastanawiające jest, czy jest to możliwe w najbliższej perspektywie. W artykule podjęto próbę zarysowania polityki energetycznej wybranych państw członkowskich UE oraz zaproponowano, w jaki sposób mogą one uniezależnić się od dostaw rosyjskich surowców energetycznych. W opracowaniu jako przykłady w kontekście przyjętych kryteriów wykorzystano Niemcy i Francję. Opierano się na analizie aktów prawnych, rozporządzeń, dokumentów, publikacji rządowych, literatury przedmiotu i źródeł internetowych. W badaniu wykorzystano jakościową i ilościową technikę analizy dokumentów oraz analizę opisową. Między innymi wykazano, że obecnie dążenie do neutralności węglowej nie powinno być jedynym kryterium polityki energetycznej. Polityka energetyczna państwa powinna zapewniać gospodarce narodowej stały dostęp do stosunkowo niedrogich i stale dostępnych źródeł energii, co umożliwi jej rozwój i efektywne funkcjonowanie. Jednocześnie polityka energetyczna powinna optymalizować ślad węglowy i bezpieczeństwo energetyczne (niezależność).
EN
Due to embargoes currently imposed on many goods and services from Russia, the energy security of countries importing Russian gas, oil and coal has been at risk. Therefore, many EU member states are considering a change of their energy policy, but whether this is possible in the short term is thought-provoking. This paper attempts to outline the energy policy of selected EU member states and propose how they can become independent from the supplies of Russian energy commodities. The study uses Germany and France as examples in the context of the adopted criteria. It was based on an analysis of legal acts, regulations, documents, government publications, reference literature and Internet sources. The study made use of the quality technique for the analysis of documents and descriptive analysis. Among other findings, it was demonstrated that, at present, aiming at carbon neutrality should not be the sole criterion for the energy policy. A national energy policy should ensure that the national economy has regular access to relatively inexpensive and permanently available energy sources, which will allow it to develop and operate efficiently. At the same time, the energy policy should optimize the carbon footprint and energy security (independence).
The subject of the research in this paper was a review and identification of types of cartographic documentation used in crisis management in Poland. The analysis focused mainly on assessing the usefulness of cartographic data for visualising the scale of natural phenomena such as floods, landslides, droughts, wind, and others. The most important map that serves as a reference base for various types of industry-related works, especially derivative geodetic works, is the cadastral map stored in the resources of the Land and Building Register. In this study, the authors concentrate on the possibilities of using cartographic data, with a particular emphasis on cadastral maps, for crisis management purposes. The aim of this paper is to review and provide an expert assessment of the usefulness of cartographic data in emergency situations. The research shows that cartographic data are crucial for each of the mentioned hazards, especially the resources of the Land and Building Register, which allow the visualisation of the spatial and temporal scale of these hazards. The success of the measures taken to reduce the occurrence of floods or landslides, for instance, depends first and foremost on fast and seamless access to reliable and up-to-date information on the terrain. The cadastre is one of the publicly accessible registers providing this data, without which crisis management could not be fully effective. The study was conducted through an online survey using an interactive sheet, dedicated to experts (services dealing with different types of hazards).
PL
Przedmiotem badań w niniejszej publikacji był przegląd oraz identyfikacja rodzajów dokumentacji kartograficznej, wykorzystywanej w Polsce, w zarządzaniu kryzysowym. Analiza dotyczyła w głównej mierze oceny przydatności opracowań kartograficznych, służących zobrazowaniu zasięgu zjawisk naturalnych, takich jak powodzie, osuwiska, susze, wiatr oraz inne. Najistotniejszą mapą, stanowiącą bazę referencyjną dla wielu rodzajów opracowań branżowych, w tym w szczególności pochodnych opracowań geodezyjnych, jest mapa katastralna, gromadzona w zasobach Ewidencji gruntów i budynków . W tym opracowaniu autorzy skupiają się na możliwościach wykorzystania danych kartograficznych, ze szczególnym wyróżnieniem map katastralnych, dla potrzeb zarządzania kryzysowego. Celem niniejszego artykułu jest przegląd oraz ekspercka ocena przydatności danych kartograficznych w zarządzaniu sytuacją kryzysową. Jak wykazały badania, w każdym z wymienionych zagrożeń – istotne są opracowania kartograficzne, w szczególności zasoby EGIB, umożliwiające wizualizację zasięgu przestrzennego oraz czasowego niniejszych zagrożeń. Sukces podjętego przedsięwzięcia związanego z redukcją wystąpienia m.in. powodzi czy ruchów osuwiskowych uzależniony jest przede wszystkim od szybkiego i bezproblemowego dostępu do wiarygodnych i aktualnych danych o terenie. Kataster jest jednym z powszechnie dostępnych rejestrów dostarczających tych danych, bez których działania w zarządzaniu kryzysowym nie byłyby w pełni skuteczne. Badanie przeprowadzono za pośrednictwem ankiety online z użyciem interaktywnego arkusza, skierowanej do ekspertów (służb zajmujących się szeroko pojętym zagrożeniem).
Development potential, studied on the example of the city of Nowy Targ, is defined by the authors as a set of factors contributing to social, economic, and environmental development. Development potential is also understood as a positive change. Properly examined, it provides an opportunity to maintain good practices, such as the protection of ecologically valuable areas or the preservation of traditions directly derived from the region’s characteristics. The methodology used in this study, based on the point bonitation method, has already been applied in the context of ecological and natural assessments of selected territorial units. This publication demonstrates the application of this method to the selection of variables, allowing us to determine the development potential using Nowy Targ as an example. The authors place several indicators in three research sectors: the city’s economy, natural environment, and social development. For the purpose of this study, the city area was divided into 245 squares (PPO) with sides of 500 m × 500 m. The size of the PPOs was chosen with regard to the purpose of the research and adapted to the city’s area. 15 diagnostic variables were adopted in the examination of Nowy Targ’s development potential. The conducted research resulted in a cartographic visualisation of the data using GIS tools. This research provides an opportunity to deepen the analysis of the appropriate choice of development directions when working on municipal development documents. An important advantage of the employed method is its flexibility. A weakness of this method lies in the subjective selection of variables by the researchers and the thematic scope of the chosen research problem. The resulting cartograms allow for a quick assessment of the areas influencing the city’s development or degradation.
PL
Potencjał rozwojowy, zbadany na przykładzie miasta Nowy Targ, jest rozumiany przez autorów jako zespół czynników przyczyniających się do jego rozwoju społecznego, gospodarczego oraz środowiskowego. Ponadto potencjał rozumiany jest jako pozytywna przemiana. Właściwie zbadany daje szansę na zachowanie dobrych praktyk np. ochronę miejsc cennych przyrodniczo czy podtrzymanie tradycji wywodzących się bezpośrednio z cech regionu. Zastosowana w tej pracy metodyka z wykorzystaniem metody bonitacji punktowej, we wcześniejszych badaniach stosowana była w kontekście oceny ekologicznej i przyrodniczej wybranych jednostek terytorialnych. Niniejsza publikacja pokazuje wykorzystanie tej metody w kontekście doboru zmiennych, w celu określenia potencjału rozwojowego na przykładzie miasta Nowy Targ. Autorzy umieszczają w trzech sektorach badawczych szereg wskaźników z zakresu gospodarki, środowiska przyrodniczego oraz rozwoju społecznego miasta. Na potrzeby niniejszego badania podzielono obszar miasta na 245 kwadratów (PPO) o boku 500m x 500m. Doboru wielkości PPO dokonano z uwzględnieniem celu opracowania, w dostosowaniu do powierzchni miasta. W badaniu potencjału rozwojowego miasta Nowy Targ przyjęto 15 zmiennych diagnostycznych. Efektem przeprowadzonych badań była wizualizacja kartograficzna danych z wykorzystaniem narzędzi GIS. Badania te dają szansę na pogłębienie analiz nad odpowiednim doborem kierunków rozwoju podczas prac nad gminnymi dokumentami rozwojowymi. Istotną zaletą wykorzystanej metody jest jej elastyczność.
Utility networks provide transport for various types of raw materials. They comprise a network of pipes, cables and ducts running on, under and above the surface of either ground or water. They connect individual customers with distributors within water supply, sewage, heating, telecommunications, electricity, as well as oil, gas and chemical networks. They serve an extremely important role in today’s urbanised world. However, utility networks require specialised treatment not only in legal, technical or social terms, but also geodetic and cartographic. It is necessary to conduct a precise and accurate inventory to prepare and implement projects of utility networks, as well as all kinds of other construction works. Mapping is another task required, along with the preparation of databases on networks that provide comprehensive (graphic and descriptive) information on objects. In each country, the execution of surveying and cartographic works observes internal laws and technical standards and norms. This paper presents the issues of surveying and cartographic works in relation to utility networks, as well as their implementation in Slovakia (Bratislava) and Poland (Kraków). The rules for the presentation of networks on maps, as well as technical standards for collecting, processing and sharing network databases based on legal provisions that are valid for both countries, were compared.
PL
Sieci użyteczności publicznej zapewniają transport różnego rodzaju surowców. Stanowią sieć rur, kabli i kanałów przeprowadzanych na, pod oraz nad powierzchnią ziemi i wody. Zapewniają one połączenie poszczególnym odbiorcom dóbr z dystrybutorem w ramach sieci wodociągowej, kanalizacyjnej, ciepłowniczej, telekomunikacyjnej, elektroenergetycznej, a także naftowej, gazowej i chemicznej. Stanowią niezwykle istotną rolę w dzisiejszym zurbanizowanym świecie. Jednakże sieci użyteczności publicznej wymagają specjalistycznego traktowania nie tylko pod względem prawnym, technicznym czy społecznym, ale również geodezyjno-kartograficznym. Przygotowywanie projektów, a także realizacja sieci, jak również wszelkiego rodzaju innych prac budowlanych wymagają precyzyjnej i dokładnej ich inwentaryzacji. Kolejnym zakresem prac jest mapowanie wraz z przygotowaniem bazy danych o sieciach, zapewniając w ten sposób kompleksową (graficzno-opisową) informację o obiektach to jest wszystkich elementów składowych sieci oraz urządzeń technicznych. W ramach realizacji prac geodezyjno-kartograficznych w poszczególnych krajach stosowana są wewnętrze przepisy prawa oraz normy i standardy techniczne. W niniejszym artykule przedstawiono problematykę prac geodezyjnych i kartograficznych w aspektach dotyczących sieci użyteczności publicznych, a także przedstawiono ich realizację w Republice Słowackiej (na przykładzie Bratysławy) oraz w Polsce (na przykładzie Krakowa). Porównaniu zostały poddane zasady prezentacji sieci na mapach, a także normy techniczne dotyczące gromadzenia, przetwarzania oraz udostępniania baz danych o sieciach w oparciu o aktualne dla obu krajów przepisy prawa.
7
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Virtual three-dimensional visualisations are a relatively new chapter in the history of terrain modelling in Poland. The visualisations prepared in Poland are considerably varied due to the adopted method of data processing and presentation. One of the main factors determining the course of works and their final result is the choice of the optimum data source for the task per-formed. The increasingly popular photogrammetric methods, including laser scanning, make it possible to create fully functional and visually attractive models. However, with their application, a complete visualisation of an extensive area (e.g. a mid-sized city) would entail significant expense and require a huge workload due to the unavailability of ready input data. This publication describes an alternative, economical and fast method for preparing simplified three-dimensional visualisations of a territory with an almost unlimited surface area, developed for a selected part of Poland. Based on their visualisations, the authors propose using data from local databases linked to nationwide digital geodetic resources for the needs of a 3D real property register. This work contains a detailed description of methods used in creating visualisations and an evaluation of the quality of the project deliverable including a list of observations regarding different categories of the presented objects. In addition, the summary of this article suggests potential solutions to improve the process of visualisation by using different types of data modification.
The study aims to analyse the functioning of the city of Nowy Targ in the context of maintaining the principles of spatial order. The concept of spatial order is used not only by city planners, but also by other representatives of sciences related to spatial management. Spatial order is an interdisciplinary concept as it appears in many fields of sciences, not only technical ones. Inextricably linked to the idea of sustainable development, spatial order combines issues from urban planning, architecture, economy, and environmental protection. It can be considered in relation to several categories, such as: conscious space design, development of appropriate spatial patterns, protection of characteristic spatial systems, shaping space in accordance with tradition and culture, and counteracting spatial disharmony trends. This study begins by discussing various definitions of spatial order found in the literature. A study on the maintenance of the principles of spatial order in Nowy Targ covered a range of factors from the socio-economic, functional, cultural, environmental to compositional and aesthetic. While developing such a topic it is important to verify the stages of implementation of the assumptions of source documentation, like the ‘Nowy Targ City Development Strategy for 2019‒2023 with an outlook to 2030’. The following research tools were used in the study: Desk Research (a review of publicly available data, including a study of legal regulations and a review of the literature on the subject) and CAWI (Computer Assisted Web Interviews – an online survey addressed to a wider audience). The results of the analyses showed Nowy Targ’s significant potential for the implementation of spatial order principles and high social awareness of the need to respect them by its inhabitants.
PL
Przedmiotem niniejszego opracowania jest analiza funkcjonowania miasta Nowy Targ w kontekście zachowania zasad ładu przestrzennego. Pojęcie ładu przestrzennego używane jest nie tylko przez urbanistów, ale także przez innych przedstawicieli nauk związanych z gospodarką przestrzenną. Ład przestrzenny jest pojęciem interdyscyplinarnym, ponieważ pojawia się w wielu dziedzinach nauk, nie tylko technicznych. Łączy on w sobie zagadnienia z zakresu urbanistyki, architektury, ekonomii, ochrony środowiska i jest on nierozłącznie powiązany z ideą zrównoważonego rozwoju. Można go rozpatrywać w kilku kategoriach takich jak: świadome projektowanie przestrzeni, wypracowanie odpowiednich wzorów przestrzennych, ochrona charakterystycznych układów przestrzennych, kształtowanie przestrzeni zgodnie z tradycją i kulturą oraz przeciwdziałanie tendencjom dysharmonii przestrzennej. W niniejszych badaniach, w pierwszej kolejności wykonano dyskusję literaturową różnorodnych definicji ładu przestrzennego. Badaniom nad zachowaniem zasad ładu przestrzennego, na terenie niniejszego miasta, poddano zarówno czynniki społeczno-gospodarcze, funkcjonalne, kulturowe, środowiskowe jak i kompozycyjno-estetyczne. Istotny element opracowania tematu stanowi weryfikacja etapów realizacji założeń dokumentacji źródłowej w postaci Strategii Rozwoju Miasta Nowy Targ na lata 2019-2023 z perspektywą do roku 2030. W badaniach wykorzystano następujące narzędzia badawcze: Desk Research (przegląd ogólnodostępnych danych, w tym studium przepisów prawnych oraz przegląd literatury przedmiotu oraz CAWI (Computer Assisted Web Interviews)- ankietę internetową, skierowaną do szerokiej grupy odbiorców.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.