Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Dyspersja hydrodynamiczna w procesie wypierania gazów w rdzeniach skalnych

Blicharski Jacek, Stopa Jerzy

Przemysł Chemiczny

|

2022

|

T. 101, nr 1

50--54

PL

Przedstawiono wyniki badań laboratoryjnych wypierania azotu metanem w rdzeniach skalnych. Zaprezentowano model matematyczny eksperymentu oraz wyznaczono wartości współczynników dyfuzji molekularnej i dyspersji mechanicznej. Zaobserwowano zależność współczynnika dyspersji mechanicznej od ciśnienia w zakresie ciśnień 1-6 bar.

EN

Expts. of N2 displacement with MeH in rock cores were carried out on the laboratory test stand. The math. model of the expt. was presented and the coeff. of mol. diffusion and mech. dispersion were detd. The dependence of the mech. dispersion coeff. on the pressure in the range of 1-6 bar was obsd.

2

Kierunki rozwoju światowego gazownictwa w świetle obrad 28. Światowej Konferencji Gazowniczej w Daegu

Stopa Jerzy

Nafta-Gaz

|

2022

|

R. 78, nr 12

885--887

PL

Światowe Konferencje Gazownicze, organizowane przez Międzynarodową Unię Gazowniczą (IGU) od 1931 roku, są największymi i najważniejszymi spotkaniami branży gazowniczej na świecie. Ostatnia, 28. Światowa Konferencja Gazownicza odbyła się w Daegu w Korei Południowej w dniach 23–27 maja 2022 r. Motto konferencji brzmiało: Zrównoważona przyszłość napędzana gazem. Konferencji towarzyszyła wystawa prezentująca najnowsze technologie i trendy w globalnym przemyśle gazowniczym. W niniejszym artykule przedstawiono krótkie podsumowanie tej konferencji i wystawy. Pomimo epidemii COVID-19 i skomplikowanej sytuacji politycznej na świecie w konferencji wzięło udział 293 prelegentów, 141 wystawców oraz 9500 gości z 72 krajów, w tym z Polski. Na 28. Światowej Wystawie Gazowniczej Polska była reprezentowana przez PGNiG, a na konferencji zaprezentowano trzy polskie referaty. Dominującym tematem konferencji były: zrównoważona transformacja energetyczna w kierunku neutralności węglowej, redukcja emisji zanieczyszczeń, a także oczekiwana rosnąca rola wodoru w przyszłych systemach energetycznych. Gaz ziemny uznano za część niskoemisyjnej przyszłości w sektorze energetycznym. Jednak realna transformacja energetyczna na świecie wymaga nowych technologii, które są obecnie rozwijane. Można przewidywać, że paliwa kopalne, zwłaszcza gaz, pozostaną ważnym elementem globalnego systemu energetycznego co najmniej do 2050 roku. Na konferencji osiągnięto konsensus, że zrównoważony rozwój gazownictwa ziemnego i technologii wodorowych przyspieszy nadejście ery niskoemisyjnej, a gaz jest nie tylko paliwem przejściowym, ale także podstawowym paliwem dla przyszłego rozwoju.

EN

The World Gas Conferences, conducted by the International Gas Union (IGU) since 1931, are the world’s largest and most important global gas industry evens. The 28th World Gas Conference was held in Daegu, South Korea, on May 23–27, 2022. The motto of the conference was: A sustainable future-powered by gas. The conference was accompanied by an exhibition presenting the latest technologies developed in the global gas industry. This paper presents a brief summary from the 28th World Gas Conference. Despite the COVID-19 epidemic and the complicated political situation in the world, the conference was attended by 293 speakers, 141 exhibitors and 9500 guests from 72 countries, including Poland. At the 28th World Gas Exhibition, Poland was represented by PGNiG, and three Polish papers were presented at the conference. The dominant topics of the conference were: a sustainable energy transition towards carbon neutrality, reducing pollutant emissions and the expected growing role of hydrogen in the future energy systems. Natural gas was considered as part of a low-carbon future in the energy sector. However, the real energy transformation in the world requires new technologies that are currently being developed. It can be anticipated that fossil fuels, especially gas, will remain an important element of the global energy system at least until 2050. The conference reached a consensus that development of the natural gas and hydrogen industry will accelerate the arrival of the low-carbon era, and that gas is not only a transitional fuel, but also the primary fuel for future development.

3

Kinetic modelling of biosorption for hydrocarbon removal from wastewater using a modified logistic equation

Knapik Ewa, Stopa Jerzy

Journal of Geotechnology and Energy

|

2021

|

Vol. 38, no. 1

27--34

EN

The application of raw and modified biomass to remove hydrocarbons from wastewater by adsorption is a common practice. A mathematical modeling of biosorption kinetics is a crucial step to optimize the remediation process. In the present study, kinetic studies were carried out to describe the sorption process of crude oilon waste sunflower stalk pith. To increase sorption capacity, the pith surface was modified with polydimethylsiloxane (PDMS) and hydrophobic SiO2 nanoparticles. The maximum loading of sorption for raw and hydrophobized material was 17.76 g/g and 19.62 g/g for crude oil, respectively. The system reached the equilibrium stage after 24 hours. The uptake profiles have been described by the pseudo-first order rate equation and the pseudo-second order rate equation. The calculated results were compared with experimental data and their fit was poor. To predict biosorption kinetics, a new mathematically efficient procedure based on a modified logistic equation was developed. The results indicate that the sunflower pith is an eco-friendly sorbent with significant potential for the removal of crude oil from water phase.

4

Wpływ rezydualnego nasycenia gazem poniżej stwierdzonego kontaktu woda–gaz na proces eksploatacji złoża

Tuczyński Tomasz, Podsobiński Daniel, Stopa Jerzy

Nafta-Gaz

|

2020

|

R. 76, nr 9

585--591

PL

Złoża gazu ziemnego przez miliony lat poddawane były działaniu rozmaitych czynników geologicznych, które wpływają na ich ostateczny stan i kształt. Zdarza się, że po pewnym czasie produkcji złoże posiada dodatkową energię oraz większe zasoby gazu, niż spodziewano się pierwotnie. Przyczyną tego może być rezydualne nasycenie gazem poniżej wyznaczonego kontaktu woda–gaz, które nie zostało uwzględnione we wcześniejszych analizach. Nieuwzględnienie rezydualnej strefy węglowodorów może prowadzić do błędnych wniosków na temat zasobów, wydobycia ze złoża oraz czasu zawodnienia otworów produkcyjnych. W niniejszej pracy przeprowadzono analizę wpływu rezydualnej strefy gazowej występującej poniżej konturu woda–gaz na proces produkcji z rzeczywistego złoża gazowokondensatowego. Obliczenia zostały wykonane za pomocą dynamicznego modelu złożowego z użyciem komercyjnego symulatora numerycznego Eclipse. Na potrzeby pracy zostało wykonanych 6 modeli dynamicznych, na podstawie których przeprowadzono analizę wpływu na skumulowane wydobycie gazu i wody parametrów takich jak krytyczne nasycenie gazem w strefie rezydualnej oraz objętość warstwy wodonośnej. Na podstawie przedstawionego przykładu wielkość całkowitych zasobów geologicznych po uwzględnieniu strefy rezydualnej wzrosła o około 19%. Oddziaływanie rezydualnej strefy gazowej na wielkość wydobycia gazu nie jest jednak jednoznaczne i jej obecność może wpłynąć zarówno pozytywnie, jak i negatywnie na wielkość wydobycia gazu. Wielkość oraz rodzaj wpływu wynikającego z występowania strefy rezydualnej są bezpośrednio związane z warunkami geologiczno-złożowymi występującymi na danym złożu oraz z samym sposobem prowadzenia eksploatacji. Otrzymane rezultaty wskazują również, że rezydualna strefa gazowa może wpływać na czas zawodnienia otworów produkcyjnych oraz na wielkość wydobycia wody złożowej.

EN

Natural gas fields over millions of years are exposed to various geological factors that affect their final state and shape. It happens that after some time of production, the reservoir has additional energy and greater gas resources than originally expected. The reason for this may be residual gas saturation below the specified gas–water contact, which has not been included in previous analyzes. Disregarding the residual hydrocarbon zone may lead to erroneous conclusions about resources, recovery factors and water breakthrough time. In this paper the residual gas zone impact on the production process from a real gas-condensate reservoir has been analyzed. The calculations were conducted using a dynamic reservoir model created in Eclipse numerical simulator. For the purpose of the analysis, 6 dynamic models were made. On their basis, an analysis of the impact on cumulative gas and water production was carried out for parameters such as: critical gas saturation in the residual zone and volume of aquifer. Based on the presented example, the overall gas initial in place after taking into account the residual zone has increased about 19%. However, the impact of the residual gas zone on cumulative gas production is not clearcut and its presence can have a positive as well as negative impact on the cumulative gas production. The size and type of the impact resulting from presence of the residual gas zone is directly related to the geological and reservoir conditions in the given reservoir and the way of production operation. The obtained results indicate also that the residual gas zone may affect the water breakthrough time in production wells as well as total volume of produced water.

5

Wyznaczenie rozpuszczalności ditlenku węgla w ropie naftowej w warunkach zbliżonych do złożowych

Wojnarowski Paweł, Czarnota Robert, Stopa Jerzy, Janiga Damian, Knapik Ewa

Przemysł Chemiczny

|

2019

|

T. 98, nr 5

821--824

PL

W celu określenia skali interakcji między ditlenkiem węgla a ropą naftową, konieczne jest przeprowadzenie badań laboratoryjnych w warunkach zbliżonych do złożowych. Parametrami, które powinny zostać określone są współczynnik pęcznienia ropy oraz rozpuszczalność ditlenku węgla w węglowodorach ciekłych. Przedstawiono wyniki badań laboratoryjnych procesów zachodzących między CO₂ i ropą naftową pochodzącą z jednego z polskich złóż. Uzyskane wyniki jednoznacznie wskazują na możliwość wykorzystania analizowanego gazu jako medium roboczego w metodach EOR (enhanced oil recovery) w celu zwiększenia współczynnika sczerpania ropy naftowej.

EN

To det. CO₂ soly. and vol. expansion factor, a new method of measurement based on acoustics waves was proposed and math. calcns. were performed using Peng-Robinson equation of state. Measurements were carried out at 30°C and under pressure of 2-6 MPa. The results were compared with the literature data, which allowed to validate the new measurement method. The obtained results clearly indicated the possibility of increasing the final crude oil recovery.

6

Magazynowanie paliw płynnych w Polsce : stan obecny i możliwości rozwoju

Kuk Edyta, Kosowski Piotr, Stopa Jerzy, Fąfara Zbigniew, Knapik Ewa, Kuk Michał

Przemysł Chemiczny

|

2019

|

T. 98, nr 5

793--796

PL

Konieczność zapewnienia bezpieczeństwa energetycznego kraju oraz rosnące zapotrzebowanie na ropę naftową oraz produkty jej przerobu powodują zwiększony popyt na usługi magazynowania paliw płynnych. Z uwagi na dużą dostępność złóż i wysadów soli kamiennej oraz zalety podziemnych magazynów w kawernach solnych, takie jak zwiększone bezpieczeństwo (brak zagrożeń terrorystycznych), mniejsze zagrożenie dla środowiska, niższe jednostkowe koszty pojemności magazynowej i mniejsze koszty utrzymania magazynu, stanowią one interesującą alternatywę dla najczęściej wykorzystywanych naziemnych zbiorników magazynowych. W pracy przedstawiono obecnie stosowane w Polsce metody magazynowania paliw płynnych oraz możliwości rozbudowy magazynów kawernowych.

EN

A review, with 10 refs., of issues related to the use of underground reservoirs created by nature (salt caverns) as well as above-ground steel tanks for storage of crude oil, natural gas and fuels based on these raw materials as well as H₂.

7

Dobór lokalizacji odwiertów iniekcyjnych w procesie EOR-CO₂ dla złóż ropy naftowej w zaawansowanym stadium eksploatacji

Budzowski Radosław, Janiga Damian, Wojnarowski Paweł, Stopa Jerzy, Czarnota Robert

Przemysł Chemiczny

|

2019

|

T. 98, nr 5

777--779

PL

W dobie zmniejszającej się liczby odkryć nowych złóż ropy naftowej należy rozważyć optymalizację wydobycia węglowodorów ze złóż w znacznej mierze sczerpanych. Jedną z metod EOR (enhanced oil recovery) jest zatłaczanie ditlenku węgla. Gaz ten jest tani w produkcji, a fakt wykorzystania go jako medium tłoczonego przyczynia się do redukcji efektu cieplarnianego. Na etapie projektowania procesu zachodzi konieczność doboru lokalizacji odwiertów iniekcyjnych oraz wydatku tłoczenia. Celem pracy jest zaproponowanie metodyki optymalizacji zatłaczania CO₂ do złoża ropy naftowej będącego w końcowej fazie eksploatacji, która pozwoli na maksymalne sczerpanie zasobów węglowodorów przy jak najniższym koszcie. Jako zmienne decyzyjne wybrano lokalizację odwiertów iniekcyjnych oraz długość perforacji. Przedstawiono koncepcję optymalizacji procesu zatłaczania CO₂, wykorzystując algorytm genetyczny. W pracy zaproponowano 3 scenariusze z wykorzystaniem algorytmu, które zestawiono z wynikami procesu bez optymalizacji.

EN

A methodol. to optimize CO₂ injection into the mature crude oil reservoir, which allows maximum recovery of hydrocarbon resources at the lowest possible cost was proposed. As decision variables, a location of injection wells and a length of the perforations were selected. The concept of optimization of the CO₂ injection process was developed by using a genetic algorithm. Three scenarios of the algorithm were used and compared with the results of the process without optimization. Higher crude oil production from the optimized well location than without optimization was obtained.

8

Możliwości zastosowania zaawansowanych metod wspomagania wydobycia ropy naftowej ze złóż dojrzałych

Lubaś Jan, Stopa Jerzy, Warnecki Marcin, Wojnicki Mirosław

Nafta-Gaz

|

2019

|

R. 75, nr 1

24--28

PL

Ze względu na malejącą w Polsce liczbę odkryć jeszcze bardziej ważne staje się osiąganie możliwie wysokich wskaźników stopnia sczerpania zasobów zagospodarowanych złóż ropy naftowej. W ostatnich miesiącach 2018 r. nastąpił radykalny wzrost cen europejskich uprawnień do emisji CO2 (z 5 do ponad 20 euro/t), dlatego jeszcze większe niż dotychczas może być znaczenie dwutlenku węgla w metodach CO2-EOR (ang. CO2 – enhanced oil recovery). W publikacji przedstawiono wyniki aktualnych badań i analiz przeprowadzonych w Katedrze Inżynierii Naftowej Akademii Górniczo-Hutniczej oraz Zakładzie Badania Złóż Ropy i Gazu Instytutu Nafty i Gazu – Państwowego Instytutu Badawczego. Pierwsze z nich dotyczyły szeregu symulacji komputerowych różnych procesów rewitalizacyjnych możliwych do wykonania na złożach karpackich, ze szczególnym uwzględnieniem metod CO2-EOR i CO2- CCS (ang. CO2 – carbon capture and storage). Zilustrowano wyniki efektywności ekonomicznej badanych metod na złożach Podkarpacia. W dalszej części przedstawiono rezultaty podobnych symulacji wykonanych w INiG – PIB na modelach geologicznych wybranych złóż. Wykazały one, że przyrost sczerpania złoża przy zastosowaniu CO2 może być bardzo wysoki – w zakresie 23–57%. Oprócz symulacyjnych analiz efektywności omówiono również wyniki badań wykonanych na fizycznych modelach złoża, tj. metody naprzemiennego zatłaczania wody i ditlenku węgla WAG-CO2 (z ang. water alternating gas). Eksperymenty wypierania prowadzono na dolomitowych rdzeniach odpowiadających skale zbiornikowej, charakterystycznej dla złóż ropy naftowej na Niżu Polskim, z wykorzystaniem oryginalnych płynów złożowych. Dzięki możliwości wykonywania badań przy zadanym ciśnieniu i temperaturze możliwie dokładnie odwzorowano warunki panujące w złożu. Proces WAG prowadzono w reżimie mieszającym i zastosowano go jako metodę trzecią po uprzednim nawadnianiu. Na podstawie przeprowadzonych badań wykazano wysoką skuteczność procesu w zadanych warunkach, uzyskując stopień sczerpania na poziomie 80–95%. Przyrost stopnia odropienia w odniesieniu do kontynuacji procesu nawadniania był znaczący i zawierał się w zakresie 30–40%. Przytoczono również wyniki badań wybranych polimerów stosowanych w procesach nawadniania.

EN

Due to the decreasing number of discoveries in Poland, it is of even more importance and necessary to take care of achieving the highest possible oil recovery from the reservoirs. In the last months of 2018 there has been a radical increase in the prices of European CO2 Emission Allowances (from 5 to over 20 EUR/t), which is why the significance of carbon dioxide in CO2-EOR methods may be even greater than before. The publication presents the results of recently performed tests and analysis carried out at the Oil Engineering Department of the AGH University of Science and Technology and the Department of Oil and Gas Reservoir Testing of the Oil and Gas Institute – National Research Institute. The first of them concerned a number of computer simulations of various revitalization processes possible to be carried out on the Carpathian Foredeep oil fields, with particular emphasis on CO2-EOR and CO2-CCS methods. The results of the economic effectiveness of the tested methods on the Carpathian reservoirs are presented. In a later section, the results of similar simulations carried out at INiG – PIB on geological models of selected reservoirs are presented. In addition to the simulation analysis of the effectiveness of the CO2-EOR method, the results of tests carried out on physical reservoir models, i.e. the methods of water alternating gas injection (WAG-CO2 process), were also discussed. The research results of selected polymers used in water flooding processes were also presented.

9

Carbon dioxide separation technologies

Czarnota Robert, Knapik Ewa, Wojnarowski Paweł, Janiga Damian, Stopa Jerzy

Archives of Mining Sciences

|

2019

|

Vol. 64, no. 3

487--498

EN

CO2 emission from combustion fossil fuels is considered as the primary factor in the global warming. Different methods for separation CO2 from combustion flue gases are extensively used across the world. The aim of this study is to analyze the most important technological solutions of CO2 separation. For this reason chemical absorption, physical absorption, adsorption approach, membrane filtration and cryogenic process were researched. Concluding, selection of the right method for carbon dioxide capture separation is a complex issue and a range of technological and economic factors should be taken into consideration prior to application on the industrial scale.

PL

Emisja CO2 do atmosfery pochodząca ze spalania paliw kopalnych jest uważana za główny czynnik globalnego ocieplenia. Różne metody oddzielania CO2 od gazów spalinowych są szeroko stosowane na ca-łym świecie. Celem niniejszego artykułu jest analiza najważniejszych technologicznych rozwiązań separacji CO2. W tym celu przeanalizowano następujące metody: absorpcja chemiczna, absorpcja fizyczna, adsorpcja, filtracja membranowa i proces kriogeniczny. Podsumowując, wybór właściwej metody separacji dwutlenku węgla pod kątem wychwytu dwutlenku węgla jest złożonym zagadnieniem, a przed zastosowaniem na skalę przemysłową należy wziąć pod uwagę szereg czynników, w tym technologiczne i ekonomiczne.