Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Miasto jako obiekt badań geoinformatycznych

Trafas K.

Geoinformatica Polonica

|

2003

|

T. 5

75-86

PL

Miasto jest strukturą bardzo skomplikowaną o szczególnym nasileniu konfliktów (przestrzennych, ekonomicznych i społecznych), wynikających przede wszystkim z realizacji potrzeb życiowych jego mieszkańców, czego zewnętrznym przejawem jest stale przekształcany fragment przestrzeni, którą ono zajmuje, a ma także wpływ na otoczenie. Jednocześnie istnieje możliwość tworzenia dla miasta wyjątkowo bogatych i różnorodnych baz danych: graficznych (głównie w postaci map) i atrybutowych. Najbardziej użyteczne są relacyjne bazy danych, które umożliwiają kojarzenie ze sobą różnych danych, a przede wszystkim na uzyskiwanie odpowiedzi na pytania do nich skierowane (też głównie w postaci map). Autor, po omówieniu zagadnień ogólnych, związanych z właściwościami i funkcjonowaniem systemów informacji przestrzennej (SIP) w kontekście rozwiązywania problemów miejskich, prezentuje kilka przykładów ich wykorzystania, głównie jako wspomagania decyzji w planowaniu i zarządzaniu miejskim, podaje także struktury baz danych i funkcjonujące modele postępowania w tym zakresie.

EN

A contemporary city presents a complex structure, with a higher than usual intensity of conflicts (spatial, economical and social). The conflicts result mainly from realisation of the every day needs of the urban population, and lead to continuous changes within that part of geographical space the city occupies, and within its sourrounding. There is an opportunity to create for urban areas exceptionally data-rich and diverse databases: graphical (mostly maps) and attributal. The relational databases are the most useful ones, they allow to link different data and to generate answers to questions in form of a cartographic output. In the paper, generic topics related to properties and functions of Geographical Information Systems in the context of cities and urban areas are presented. Next, several examples of their use as a spatial decision support tool in urban planning and management are discussed, with relation to structures of databases and functional models.

2

O roli kartografii w geografii polskiej nieco inaczej

Trafas K.

Polski Przegląd Kartograficzny

|

1999

|

T. 31, nr 1

15-20

PL

Na podstawie analizy stanu polskiej kartografii autor przedstawia swój pogląd na jej rolę jako dyscypliny naukowej i dylematów z tym związanych, zwracając uwagę na konieczność powiązania jej funkcji praktycznej (np. wydawniczej) i badawczej. W kontekście szybko rozwijających się systemów informacji przestrzennej autor widzi konieczność reorientacji kierunków badawczych kartografii jako segmentu w interdyscyplinarnej dziedzinie, jaką jest geoinformatyka.

EN

Geography and cartography seem to be the complementary branches in Poland, however the emancipation trends in cartography led to the distinct definition of its scope of interest, and to the intensification of theoretical research, which however, has recently been slowed down. The standard of cartography can be reflected by particular maps, and the innovative ideas of their elaboration and use. The Polish cartography has significant achievements in elaboration of concepts of many thematic maps: geological, geomorphological, land use, hydrological and recenly also geoecological (especially large-scale), as well as national atlases ("Atlas Rzeczypospolitej Polskiej", 1998), regional ones (e.g. "Atlas Śląska Dolnego i Opolskiego", 1997), thematic ("Atlas Hydrologiczny Polski" "Atlas Tatrzańskiego Parku Narodowego") and finally city atlases (Cracow, Warsaw, Poznań). However, the editorial standards did not always come up to these achievements. The existence of censorship before 1990 impoverished the content of many maps. Technological changes in computer mapping and GIS are certainly the key issue of contemporary cartography. Such circumstances force cartography to reorient. It is important, however, to preserve the existing quality. Computer technology and GIS are certain to have extended the possibilities of elaboration and use of both topographic and thematic maps. But the point is, whether these technologies also have an impact on the essence of maps. At the same time, the tendencies to oversimplificate the map content can be traced, which do not always comply with the traditional canons of cartography (scale, generalization, forms of presentation). The access to large databases, especially relational, is certainly advantageous, specifically for planning and managing purposes, which is of great importance during the period of economic and administrative transformations in Poland. The competition on cartographic market contributes to the increase of standard of cartographic publications. The present state of cartography requires: - to continue the theoretical research in the context of GIS, - the compatibility of practical and theoretical cartography, - the combined use of different types of data to the elaboration of maps (including aerial and satellite imagery). One should realize, that the focus of contemporary cartography is shifting toward the new interdisciplinary branch of geoinformation technology.

3

Kartografia w Uniwersytecie Jagiellońskim

Trafas K.

Polski Przegląd Kartograficzny

|

1999

|

T. 31, nr 4

233-241

PL

Twórcy pierwszych polskich map (w XVI w.) związani byli z Akademią Krakowską, tam też nieco później powstały pierwsza katedra "geometrii praktycznej" oraz pierwszy podręcznik miernictwa. W XVIII i XIX w. profesorowie i absolwenci UJ wykonali kilka nowoczesnych planów Krakowa, a także byli autorami szeregu inicjatyw w zakresie kartografii (m.in. pierwsze zastosowanie metody hipsometrycznej). W okresie międzywojennym wielkie zasługi na polu kartograficznym położyli L. Sawicki i S. Korbel, m.in. jako twórcy doskonałego "Atlasu Geograficznego". Po II wojnie światowej przez UJ przewinęło się wielu znanych kartografów, ale najbardziej owocnie na tym polu działał J. Szaflarski. Równolegle krakowscy geografowie wypracowywali koncepcje map tematycznych. Pełny wyraz kartografia w UJ osiągnęła po powstaniu Zakładu Kartografii i Teledetekcji w 1979 r. Z nim związane jest opracowywanie atlasów regionalnych województw, atlasu Krakowa, atlasu TPN oraz szereg opracowań teoretyczno-metodycznych.

EN

Cartography at the Jagiellonian University has a long history, longer even than the first Polish Chair of Geography established at this university 150 years ago. It was the place where first Polish maps of Poland were drawn as early as in the 16th century. These maps were authored by Bernard Wapowski, a friend of Nicolaus Copernicus, as also by Wacław Grodecki, whose map appeared in "Teatrum orbis terrarum" by Ortelius. Also the first POlish textbook on surveying originated from the Jagiellonian University. In 1631 Poland's (and possibly also the world's) first Department of Geodesy and Cartography was established here. It was named Katedra Geometrii Praktycznej (Chair of Practical Geometry). In the late 17th century Jan Śniadecki, a prominent mathematician and physicist published the first textbook on geography containing a vast section on cartography and also projected a modern map covering the whole country. At the same time many precious and detailed city maps of Cracow were compiled at the University. During the Austrian occupation first thematic maps were prepared at the University and also the hypsometric method was used for the first time (Smoleński 1933). The Institute of Geography at the Jagiellonian University was established shortly after Poland regained independence in 1918. Its first director Ludomir Sawicki together with Stanisław Korbel created a few outstanding cartographic works: e.g. a very good "Atlas Geograficzny" and a number of wall maps. Stanisław Korbel also authored the first textbook on cartography. After the World War II some of the most prominent Polish cartographers worked in Cracow. The list of most important names include: Eugeniusz Romer, Stanisław Pietkiewicz, Franciszek Uhorczak, Lech Ratajski and eventually Jerzy Szaflarski - who authored a few school maps and as well as the "Zarys kartografii" (Outline of Cartography) - which still is the only full Polish textbook on cartography (Szaflarski 1953). In 1960s concepts of a number of thematic map series were elaborated in the Department of Geography of the Jagiellonian University. These included the following maps: Geomorphological, Hydrographic, Climatic, Ecological and Land Use - at both 1:50,000 (Detailed) and 1:300,000 (General). In 1970s a new project on regional atlases of southern Poland was launched. At the same time first doctoral degrees in cartography were granted. It gave rise to the establishing of the Department of Cartography and Remote Sensing. The following atlases were to a large extent edited in this Department: "Atlas województwa krakowskiego" (1979), "Atlas województwa bielskiego (1982), "Atlas województwa tarnowskiego" (1986) (all at 1:300,000) and also two new types of atlases: "Atlas Tatrzańskiego Parku Narodowego" (1986) - considered to be the world's first thematic atlas of a protected area and "Atlas Miasta Krakowa" (1988) - first complete atlas of a Polish city at 1:50,000. K. Trafas was the editor of all these atlases. The research activities of the Department are focused on: - Theory of Cartography (basic unit areas, cartographic method of research), - History of Cartography, which has a long tradition at this University (e.g. the use of old maps in reconstruction of environment changes), - Photo-interpretation and Remote Sensing (Studies on Air Pollution and Land Use Patterns), - Computer Cartography. The Department offers courses in Cartography, Topography and Remote Sensing for Geography and Geology students, and also grants master's degrees in these field. The Department is in contact with several domestic and international educational institutions in Warsaw, Poznań, Wrocław, Lublin, Praque, Budapest, Rome, St. Andrews and Paris - just to name a few.