Preferencje help
Widoczny [Schowaj] Abstrakt
Liczba wyników

Znaleziono wyników: 14

Liczba wyników na stronie
first rewind previous Strona / 1 next fast forward last
Wyniki wyszukiwania
help Sortuj według:

help Ogranicz wyniki do:
first rewind previous Strona / 1 next fast forward last
EN
A huge isolated accumulation, more than 3 m thick and 10 m wide, of densely packed, uncrushed brachiopods has been found in Józefka Quarry within the Middle/Upper Devonian Szydłówek Beds deposited in a relatively deep environment of an intrashelf basin (Kostomłoty facies zone, western Holy Cross Mountains, Poland). The low-diversity assemblage is strongly dominated by the atrypide Desquamatia globosa jozefkae Baliński subsp. nov. and, to a lesser degree, by the rhynchonellide Coeloterorhynchus dillanus (Schmidt, 1941), which constitute 72.8% and 22.1% of the fauna, respectively. Less frequent are specimens representing the genera Hypothyridina, Schizophoria and Phlogoiderynchus. According to the conodont fauna found within the coquina bed, the stratigraphic position of the shell accumulation is close to the Givetian/ Frasnian boundary. The brachiopods are associated with numerous crinoids and less frequent bryozoans, receptaculitids (Palaeozoic problematica), sponges and solitary corals. Although it is difficult to entirely exclude the autochthonous nature of the brachiopod coquina member, its allochthonous origin and redeposition of the brachiopod shells to the deep basin by gravity flows is much more probable. Such conclusion is supported by the following facts: (1) the position of the complex in a succession of deep-marine basinal facies impoverished in oxygen; (2) its lateral thinning-out and composite internal stratification; (3) the lensshaped geometry of the coquina bed in the section perpendicular to the bedding dip; (4) high variability of the sediments preserved within the shells; and (5) the preferred orientation of the shells. The brachiopods mixed with crinoidal debris were probably transported by low-velocity, high-density, gravity-induced debris flows. Lack of fossils typical of the Middle Devonian shallows, such as massive stromatoporoids, amphiporoids and tabulates, indicates that the source area of the bioclastic material was not located in the shallowest part of the shelf, but most probably on a submarine sea-mount to the north of present-day Józefka, as suggested by earlier investigators. The triggering mechanism of the allochthonous deposition was an earthquake rather than storm activity. The enormous thickness of the brachiopod complex is probably caused by the sinking of bioclastic material, transported in succeeding depositional multi-events, in a soft, muddy bottom, typical of the Szydłówek Beds deposition.
EN
The paper summarises the effects of recent studies carried out by a team from the Department of Historical and Regional Geology of the Faculty of Geology, University of Warsaw on the upper Silurian of Podolia (western part of Ukraine). The sedimentary history of the Silurian succession of Podolia is characterised by its cyclic pattern, with shallowing-upward cyclothems. In the traditional interpretation, the occurrence of stromatoporoid beds within each cyclothem marks the deepest (or most open-marine) sedimentary environment within the cycle. According to the results of recent studies, their occurrence is connected rather with a relatively shallow-water environment and with high energy phenomena. A substantial reinterpretation of the main sedimentary processes governing the deposition and facies distribution on the shelf is presented. Particularly, there are recognised and described high-energy sedimentary events repeatedly punctuating the generally calm sedimentation that prevailed in the lagoonal settings, some of which are interpreted as tsunami induced. Further perspectives for studies on the Silurian successions of Podolia are also discussed. The main problem is the precise correlation of particular sections that are scattered over vast distances and developed in similar facies associations.
EN
The term “re-flooding window” was recently proposed as a time-interval connected with the transgressive stage of present day peri-reefal development. In the analysis presented here, a fossil record of a re-flooding window has been recognized. Nine Late Silurian carbonate sections exposed on the banks of the Dnister River in Podolia (Ukraine) have been correlated base on bed-by-bed microfacies analysis and spectral gamma ray (SGR) measurements. Correlated were sections representing settings ranging from the inner part of a shallow-water carbonate platform to its slope, through an organic buildup. The reconstructed depositional scenario has been divided into six development stages, with the first three representing a regressive interval and the latter three a transgressive interval of the basin’s history. The re-flooding window has been identified at the beginning of a transgressive part of the succession. Surprisingly, it is characterized by an extremely fast growth of a shallow, tide-dominated platform and by deposition of calciturbiditic layers in a more basinal area. The interpreted succession is a small-scale model illustrating the reaction of carbonate depositional sub-environments to sea level changes and determining the facies position of the stromatoporoid buildups within the facies pattern on a Silurian shelf. The use of SGR analyses in shallow water, partly high-energy, carbonate facies, both for correlation purposes and for identifying depositional systems, is a relatively new method, and thus can serve as a reference for other studies of similar facies assortment.
EN
Tsunami deposits are currently a subject of intensive studies. Tsunamis must have occurred in the geological past in the same frequency as nowadays, yet their identified depositional record is surprisingly scarce. Here we describe a hitherto unrecognized example of probable palaeotsunamites. The Upper Silurian (Pridoli) carbonate succession of Podolia (southwestern Ukraine) contains variously developed event beds forming intercalations within peritidal deposits (shallow water limestones, nodular marls and dolomites). The event beds are represented by stromatoporoid and fine-grained bioclastic limestones, in some places accompanied by flat-pebble conglomerates. The interval with event beds can be traced along the Zbruch River in separate outcrops over a distance of more than 20 km along a transect oblique to the palaeoshoreline. The stromatoporoid beds have erosional bottom surfaces and are composed of overturned and often fragmented massive skeletons. The material has been transported landward from their offshore habitats and deposited in lagoonal settings. The flat-pebble conglomerates are composed of sub-angular micritic clasts that are lithologically identical to the sediments forming the underlying beds. Large-scale landward transport of the biogenic material has to be attributed to phenomena with very high energy levels, such as tropical hurricanes or tsunamis. This paper presents a tsunamigenic interpretation. Morphometric features of redeposited stromatoporoids point to a calm original growth environment at depths well below storm wave base. Tsunami waves are the most probable factor that could cause their redeposition from such a setting. The vastness of the area covered by parabiostromal stromatoporoid beds resembles the distribution of modern tsunami deposits in offshore settings. The stromatoporoid beds with unsorted stromatoporoids of various dimensions evenly distributed throughout the thickness of the beds and with clast-supported textures most probably represent deposition by traction. In some sections, the stromatoporoids are restricted to the lowermost parts of the beds, which pass upwards into bioclastic limestones. In this case, the finer material was deposited from suspension. The coexistence of stromatoporoid beds and flat-pebble conglomerates also allows presenting a tsunami interpretation of the latter. The propagating tsunami waves, led to erosion of partly lithified thin-layered mudstones, their fragmentation into flat clasts and redeposition as flat-pebble conglomerates.
PL
Do badań faunistycznych wykorzystano próbki osadów pobranych z otworu wiertniczego Sucha Wieś (Pojezierze Ełckie) z głębokości 153,60-178,00 m oraz z otworu wiertniczego Czarnucha (Równina Augustowska) z głębokości 96,05-118,85 m. Z badanej serii osadów jeziorno-bagiennych opisano szczątki różnych grup zwierząt: ślimaków (Gastropoda), małży (Bivalvia), małżoraczków (Ostrazoda), ryb (Pisces), chrząszczy (Coleoptera) i innych. Do określenia wieku osadów, szczególnie przydatne okazały się mięczaki (ślimaki i małże) oraz małżoraczki. Na podstawie obecności ślimaka Lithoglyphus jahni oraz małżoraczka Scottia browniana uznano, że osady nie mogą być młodsze od interglacjału mazowieckiego.
EN
Samples collected from the Sucha Wieś borehole (Ełk Lakeland) from a depth interval of 153.60-178.00 and from the Czarnucha borehole (Augustów Plain) from a depth interval of 96.05-118.85 m were analysed for faunal content. The lacustrine-marsh deposits contain fragments of various animals including gastropods, bivalves, ostracods, fish, Coleoptera and others. Especially important for age determinations are moluscs (gastropods and bivalves) and ostracods. The presence of Lithoglyphus jahni (gastropod) and Scottia browniana (ostracod) indicates that the deposits cannot be younger than the Mazovian Interglacial.
EN
Eemian Interglacial lacustrine sediments at Leszczyno are situated within the area of theWarta Glaciaton and slightly to the east from the maximal extent of the Vistulian Glaciaton. These sediments are situated in a wide depresion left by dead ice; its origin was controlled by tectonic and glaciotectonic conditions. Lacustrine silts and calcareus gyttja (about 2.7 m thick overlie the Warta Glacial till, and are covered by sands, silts and of the Vistulian Glaciaton (about 7.6 m thick). Palynostratigraphically, the biogenic lake sediments include 7 local pollen assemblage zones (L PAZ).Their spectra represent succession of the plant assemblages nearly of the whole protocratic stage, mesocratic stage and older segment of the telocratic stage of the Eemian Interglacial. Pollen diagram of the sediments from Leszczyno represents the north Masovian variant of the Eemian Interglacial succession, characterized by values of Abies (3%). Those of Taxus reach 5%.
PL
Z porównania metod bezpośredniego i pośredniego datowania karbońskiego początku zlodowacenia Gondwany wynika, że najpewniejszym wskaźnikiem tego zdarzenia jest pojawienie się na południowym szelfie Laurussii specyficznego typu kontrolowanej glacieustatycznie sedymentacji cyklicznej. Spośród licznych obszarów tego szelfu z dobrze rozpoznanym zapisem sedymentacji względnie stabilne tektonicznie były obszary basenu lubelskiego i basenu Illinois (w przeciwieństwie np. do obszaru brytyjsko-belgijskiego i dnieprowsko-donieckiego). Analiza cykliczności w tych dwóch obszarach wskazuje, że początek zlodowacenia miał miejsce w brygancie (późny wizen). Wcześniejsza sedymentacja krótkookresowych cyklotemów (o przeciętnym okresie 100 000 lat), które pojawiły się w asbie, była prawdopodobnie wywołana przyczynami natury tektonicznej.
EN
Two specimens of Oslo rhomb porphyries find on the Wolin Island beach between Międzyzdroje and Grodno are extraordinary finds among the entire population of Scandinavian indicator erratics within glacial sediments in northern Poland. Only around 20 localities of erratics from Oslo have been noted in that part of Poland so far (Schulz, 1973). Unfortunately, the stratigraphy of the Wolin erratics is not known, because they have been found on the stony abrasion shelf at the foot of a cliff. The cliff itself consists of two separate till layers. The petrographical analysis of the lower bed of gray glacial till where rhomb porphyries had been found, point to distinctly north-western direction of an ice sheet advance (50 % of the entire population of erratics from sample 3 derive from western mother regions in the southern Baltic bottom). The analysed indicator erratics form the lower Wolin till represent the south-eastern Sweden and western part of the bottom of Baltic depression. The ice-sheet, approaching from the north, has transgressed on these outcrops before reaching the mother regions of Cretaceous limestones, which are located in the direct vicinity of the Wolin Island. The ample content of western erratics in sampled sediments of the Wolin cliff as well as the Oslo rhomb porphyries are of high interest. Have they come in icebergs (Benn & Evans, 1998, see Donner, 1995) or maybe their presence in glacial sediments should be connected with the Lagerlund's ice dome (1987, 1995)7 Schulz (2003) suggests a ship transport (as ballast stones). The planned detailed petrographical analysis on the Scandinavian erratics of the Wolin cliff should clarify the issue.
8
Content available remote Fauna osadów interglacjalnych z Koczarek koło Mrągowa
PL
Analiza paleontologiczna 46 próbek z otworu wiertniczego w Koczarkach wykazała obecność różnorodnych szczątków zwierząt: mięczaków, małżoraczków, ryb i owadów. Na tej podstawie określono warunki paleoekologiczne i paleoklimatyczne w jakich powstawały osady z fauną oraz ich stratygrafię. Znalezione tu charakterystyczne gatunki mięczaków: Corbicula fluminalis i Lithoglyphus jahni oraz małżoraczka Scottia browniana pozwalają określić wiek osadów z fauną na interglacjał mazowiecki.
EN
Multi-stage development of carbonate buildups has been recognised in the Bol'shaya Nadota Carbonate Complex, in the vicinity of the town of Inta (Subpolar Urals). The growth of typical stromatoporoid-coral bioherms, characteristic of the Middle-Late Devonian stage, was terminated by the appearance of the shallow water oolitic facies, most probably at the beginning of the Famennian. During the Visean stage the carbonate platform was reconstructed, but algarbrachiopod-coral bioherms were characterized by relatively small dimensiones and an interfingering with organodetrital-oolitic facies. Sporadically, the inter-mound facies is represented by goniatite-bivalve coquinas with two new goniatite species: Goniatites olysya sp.nov. and Lusitanoceras kusinae sp.nov. The persistence of biohermal sedimentation in the Bol'shaya Nadota area is most probably caused by the specific position of the region on the boundary of two sedimentary-structural units: Lemva and Elets Zones, which corresponded to a basinal and a tectonically-active elevated part of a platform margin respectively. The overall biotic composition of the Carboniferous bioherms from Bol'shaya Nadota, situated in the northern periphery of Laurussia, falls generally within the diversity spectrum of Lower Carboniferous mounds described from the southern margin of the continent.
10
EN
Numerous horizons of carbonates changed by karstic and soil-forming processes have been recognised in upper part of the Frasnian carbonate succession in southern part of the Holy Cross Mts. These layers are included in peritidal cyclothems, characterised by mostly deepening upward pattern, similarly to the typical Triassic Lofer cyclothems. The irregular cyclothemic intervals are restricted to an interior part of the isolated, reef- and shoalrimmed Dyminy carbonate platform. The Lofer-type cyclicity correlates with syndepositional block-faulting and associated seismic shock induced features, recognised in marginal parts of the platform. The most appropriate explanation of cyclicity is differentiated, tectonically controlled subsidence of Dyminy platform, according to the stick-slip faulting model proposed by CISNE (1986) for explanation of deepening-upward cyclicity in Dachstein Formation
11
Content available remote Interglacjalna fauna mięczaków ze stanowiska Szczebra k. Augustowa
PL
W jeziornych osadach interglacjału augustowskiego, starszego od interglacjału mazowieckiego, znaleziono 11 gatunków małży (Bivalvia), 7 gatunków ślimaków (Gastropoda, tab. 1), szczątki innych zwierząt (Coleoptera, Pisces, Aves) i 14 gatunków małżoraczków (Ostracoda, tab. 2). Na podstawie kilku gatunków mięczaków (Bithynia leachi, Pisidium supinum) można mówić o warunkach klimatu umiarkowanego. Inne gatunki mięczaków (Valvata naticina, Pisidium supinum, Sphaerium solidum) wskazują, że w tym jeziornym zbiorniku istniał przepływ.
EN
Biogenic sediments at Krzyżówki were subjected to lithologic, palynologic and palaeozoologic analyses which determined palaeoclimatic and palaeoecologic conditions during deposition. The climate was temperate and the water reservoir shallow and gradually overgrowing, being inhabited by molluscs, ostracods and fish.
PL
Osady interglacjalne w Krzyżówkach zostały odwiercone w związku z pracami geologiczne-kartograficznymi na arkuszu Koło Szczegółowej mapy geologicznej Polski w skali 1:50' 000 (G. Szałamacha, 1996). W profilu geologicznym zbadanego otworu wiertniczego Krzyżówki V bezpośrednio nad marglami kredowymi, których wiek określono mikropaleontotogicznie na kampan/mastrycht (R. Tarkowski, 1997), leżą osady czwartorzędu o miąższości 30 m, które zostały poddane badaniom litopetrograficznym (B. Szałamacha, 1996), palinologicznym (B. Noryśkiewicz, 1999) i paleozoologicznym (S. Skompski, 1997). W dolnej części osadów czwartorzędowych (głęb. 28,2-30,0 m) znajduje się brak skał skandynawskich, stanowiący pozostałość po osadach lodowcowych zlodowaceń środkowopolskich (i ewentualnie starszych). Nad brukiem (głęb. 25,6-28,2 m) występują piaski różnoziarniste z przewarstwieniami mułków, o cechach osadu fluwioperyglacjalnego. Roślinność najwyższej warstwy tej serii, w postaci mułków (głęb. 25,0-25,6 m), ma charakter późnoglacjalnych zbiorowisk tundry krzaczastej (B. Noryśkiewicz, 1999). Nad tą warstwą leży seria osadów interglacjalnych, w której można wyróżnić część dolną (głęb. 23,5-25,0 m) i górną (głęb. 20,6-22,5 m), rozdzielone bezwapienna warstwą piasków średnioziarnistych (głęb. 22,5-23,5 m) smugowanych substancją organiczną. Dolną część serii interglacjalnej wyrażonej gytią (głęb. 24,3-25,0 m) i torfem (głęb. 23,5-24,3 m) można zaliczyć do interglacjału eemskiego, co wynika zarówno z badań palinologicznych (B. Noryśkiewicz,1999), jak i faunistycznych (S. Skompski,1997), a co potwierdza przede wszystkim obecność ślimaka Belgrandia marginata Michaud (S. Skompski, 1983, 1991, 1996; S. W. Alexandrowicz, 1987). Górna część, w której spągu początkowo występują ziarna pyłku schyłkowej części interglacjału, zaś ku stropowi pojawiają się znów ziarna pyłku lasu liściastego, może .mieć interpretację dyskusyjną. Pyłek ten, być może, oznacza ocieplenie lub znajduje się na wtórnym złożu. Warunki paleoekologiczne w czasie powstawania gytii w dolnej części serii interglacjalnej, określone na podstawie mięczaków, małżoraczków i ryb, można krótko scharakteryzować w sposób następujący. Osady z fauną tworzyły się w płytkim zbiorniku wody stojącej, na co wskazuje większość znalezionych gatunków ślimaków i małżoraczków. O bogatej roślinności świadczą natomiast ryby (szczupak, wzdręga, płoć i leszcz) i gatunki ślimaków preferujące zbiorniki o charakterze bagiennym: Valvata cristata Miiller, Planorbis planorbis (Linnaeus) i Anisus contortus (Linnaeus), a o bliskości brzegu zbiornika informują lądowe gatunki ślimaków: Discus sp., Vallonia sp. i Perpolita sp. Nad serią organiczną w profilu Krzyżówki leży warstwa piasków średnioziarnistych (głęb. 17,0-20,6 m) o stosunkowo słabym obtoczeniu (R = 0,46), zaliczonych do osadów wodnolodowcowych. Wyżej znajduje się miąższa warstwa (głęb. 0,3-17,0 m) piasków różnoziarnistych ze żwirem o dobrym obtoczeniu (R = 0,18-0,12), co wskazuje na ich genezę rzeczną.
13
Content available remote Stratygrafia osadów czwartorzędowych okolic Zakroczymia
PL
W pracy przedstawiono szczegółową stratygrafię osadów zlodowaceń środkowopolskich skarpy wiślanej pod Zakroczymiem (między Mochtami a Gałachami) w nawiązaniu do znanego przekroju geologicznego z Mocht oraz nowszych materiałów kartograficzno-geologicznych. Prace terenowe objęły odcinek skarpy o długości 3,7 km oraz 14 wąwozów rozcinających skarpę. Wzdłuż skarpy opisano 46 profili geologicznych o głębokości 2-20 m. Zestawienie uzyskanych materiałów dokumentacyjnych skorelowano z wynikami prac geologiczno-zdjęciowych Szczegółowej mapy geologicznej Polski 1:50 000. Udokumentowano cztery etapy erozji w zlodowaceniach odry i warty.
EN
This work presents a detailed stratigraphy of sediments of the Middle Polish Glaciation in the Vistula River escarpment near Zakroczym (between Mochty and Gałachy), with respect to well-known geological profile at Mochty and to new cartographic-geological materials. Field work covered a segment of the escarpment, 3.7 km long, and 14 ravines dissecting the escarpment. A total of 46 geological profiles (12-20 m deep) were described along the escarpment. A compilation of documentary material acquired was correlated with the results of cartographic-geological work conducted in the frame of the Detailed Geological Map of Poland to the scale of 1:50 000. Four stages of erosion during the Odranian and Wartanian Glaciations are documented.
EN
Five informal complexes with isochronous boundaries have been distinguished in the Carboniferous succession of the Lublin Basin. A description of their internal architecture and discussion of stratigraphical aspects of their boundaries are presented. Isochroneity of boundaries has been proved biostratigraphically and it results from the eustatic control on deposition of bands in the paralic succession. On the basis of different biostratigraphical zonations the distinguished boundaries are related to the international chronostratigraphical correlation levels, and then, to the geochronological radiometric scales, mainly to the Ar/|Ar scheme. In the analyzed interval of the Carboniferous (late Viséan-Westphalian C) it is comparable with other, mostly U/Pb radiometric scales. Durations of the defined complexes are nearly equal (4-5 m.y).
PL
Dobry stan rozpoznania biostratygrafii karbońskiej sukcesji Lubelszczyzny, wzbogacony ostatnio o analizę występowania konodontów i glonów wapiennych, pozwala na dość wiarygodne określenie relacji lokalnych granic stratygraficznych do uniwersalnych, międzynarodowych poziomów chronokorelacji. Za najbardziej pewne uznano: - granicę wizenu i namuru, utożsamianą z ławicą wapienia C (według terminologii J.Porzyckiego, 1979), - granicę karbonu dolnego i górnego, przebiegającą w interwale pomiędzy horyzontem korelacyjnym Posidonia corrugata I i P. corrugata II, - granicę namuru B i C, odpowiadającą spągowi ławicy wapienia M, - granicę westfalu A i B, odpowiadającą horyzontowi korelacyjnemu Dunbarella. Tak określone granice pozwoliły na wydzielenie pięciu kompleksów, których wiek i czas trwania depozycji określono na podstawie odniesienia granic chronostratygraficznych do ostatnio publikowanych skal geochronologicznych. Najbardziej wiarygodnym zestawieniem wydają się być skale przedstawione przez M.Menninga (1995) i M.Menninga i in. (1997), którzy rozdzielili wyniki otrzymywane za pomocą analizy Ar/Ar i te uzyskane innymi metodami, głownie U/Pb. W analizowanym zakresie (późny wizen-wastfal C) przesunięcie tych skal jest niezwykle regularne (5-6 mln lat). Pomimo iż zależność to jest na razie niewyjaśniona, umożliwia ona wzajemne przeliczenia obydwu skal. Interpretacje geochronologiczne oparte na takich właśnie szacunkach pozwoliły na określenie czasu sedymentacji karbonu Lubelszczyzny na 330 do 307 mln lat. Czas powstawania kolejnych kompleksów ograniczonych wyżej wymienionymi granicami był mniej więcej równy i wahał asię od 4 do 5 mln lat.
first rewind previous Strona / 1 next fast forward last
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.