Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Long-Term Measurments of Atmospheric Mercury Species (TGM, TPM) and Hg Deposition in the Silesian Region, Poland : Concept of the Mercury Deposition Coefficient

Nowak A., Korszun-Kłak K., Zielonka U.

Archives of Environmental Protection

|

2014

|

Vol. 40, no. 3

43--60

EN

The aim of this work was to identify concentration levels of different chemical forms of mercury (TGM, TPM) in the ambient air in selected areas of the Silesian Region, characterized by low and high mercury emission. Based on the obtained data TGM and TPM concentration levels were determined. The project also focused on determination of dry and wet deposition of mercury compounds. Data concerning TGM and TPM flux rates in the ambient air and data on mercury deposition were used to determine a deposition coefficient. The coefficient was calculated as a share of mercury deposition on the land surface (dry and wet) to the amount of this contaminant transported with loads of air in the form of TGM and TPM in a given measurement station. At both monitoring stations the deposition coefficient did not exceed 0.2 %. The idea of calculating the deposition coefficient based on the analysis of TGM and TPM flux rate is a new solution. The proposed deposition coefficient allows to quantify information on a selected contaminant concentration and its potential impact resulting from deposition. Further studies on the deposition coefficient may contribute to the development of methods for estimating the impact of contaminants contained in the ambient air on other environmental components based on the analyses of the contaminant flux rate.

PL

Głównym celem tego projektu było określenie poziomów stężeń specjacyjnych form rtęci (TGM, TPM) w powietrzu atmosferycznym na wybranych obszarach Województwa Śląskiego charakteryzujących się zróżnicowanym oddziaływaniu źródeł emisji zanieczyszczeń powietrza. Na podstawie uzyskanych danych pomiarowych określono poziomy stężeń TGM i TPM jakie występują na badanym obszarze oraz wyznaczono wielkości suchej i mokrej depozycji związków rtęci. Na podstawie otrzymanych danych dotyczących natężeń strumieni TGM i TPM a także danych o wielkości depozycji związków rtęci wyznaczono wartość współczynnika depozycji rtęci. Współczynnik ten można scharakteryzować jako udział natężeń strumieni TGM i TPM napływającymi z masami powietrza do punktu pomiarowego w stosunku do suchej i mokrej depozycji rtęci w danym punkcie pomiarowym. Rozwiązanie dotyczące wyznaczenia współczynnika depozycji, które opiera się na analizie przepływów rtęci w powietrzu jest podjęte po raz pierwszy zarówno na świecie, jak i w Polsce. W przeprowadzonych badaniach wartości współczynnika depozycji rtęci nie przekroczyła 0,2%. Zaproponowany współczynnik depozycji daje możliwość powiązania w sposób ilościowy informacji o poziomach stężeń analizowanego zanieczyszczenia w powietrzu atmosferycznym z możliwością jego oddziaływania w wyniku depozycji. Rozwój idei współczynnika depozycji może w przyszłości prowadzić do stworzenia systemu oceny oddziaływania zanieczyszczeń zwartych w powietrzu atmosferycznym na inne komponenty środowiska poprzez analizę strumieni napływu tych zanieczyszczeń.

2

Comparison of two different analytical procedures for determination of total mercury in wet deposition samples

Nowak B., Grzegorczyk M., Czaplicka M., Zielonka U.

Environment Protection Engineering

|

2013

|

Vol. 39, nr 1

75--85

EN

Comparison studies have been performed on determination of total mercury in wet deposition by two analytical methods. The studies were carried out in the period of March to November 2009 at the sampling point located near intensive traffic in Southern Poland (Zabrze). The difference between these two methods consisted in preparation of samples for analysis and in the type of measuring device. In both cases, the method of cold vapour atomic absorption spectrometry (CV-AAS) after reduction of SnCl2 was used by means of a mercury analyzer model MA-2 produced by Nippon Instruments Corp. or of a mercury analyzer RA-915+ produced by LUMEX. Good agreement of the results have been obtained (relative error of the determination between the methods varied from 18% to 40%). Both analytical methods can be considered equivalent and used as a reference to each other. Quantity assessment of mercury wet deposition in southern Poland is lower than in 90 s, but still much higher in comparison with other countries in Europe and worldwide (ca. 30 μg·m -2·year -1.

3

Występowanie rtęci zaadsorbowanej na cząstkach pyłu (TPM) na stacji monitoringu jakości powietrza w Katowicach

Nowak B., Zielonka U.

Ochrona Powietrza i Problemy Odpadów

|

2009

|

Vol. 43 nr 4

118-128

PL

W artykule przedstawiono poziomy dobowych zawartości rtęci zaadsorbowanej na pyle zawieszonym (TPM) uzyskane w dwóch okresach niegrzewczych (20.08. - 9.09.2008 i 14.07. - 4.08.2009) i dwóch okresach grzewczych (1.12. - 22.12.2008 i 9.03. - 30.03.2009) na stacji monitoringu jakości powietrza na terenie Instytutu Ekologii Terenów Uprzemysłowionych (IETU). Przeprowadzone badania wykazały, że dobowa zawartość TPM w okresach niegrzewczychzmieniała się w zakresie od 9,3 do 472,5 pg/m', a w sezonach grzewczych od27l,9 do 1 368 pg/m'. W sezonach grzewczych uzyskano od 3 do 6 razy wyższe średnio dobowe stężenia TPM w powietrzu atmosferycznym niż w okresach nie grzewczych. Dla sezonów grzewczych uzyskano istotnie statystyczną zależność pomiędzy stężeniem TPM, a stężeniem pyłu zawieszonego. Natomiast dla okresów niegrzewczych takiej zależności nie uzyskano. W sezonie niegrzewczym w 2008 roku średni udział TPM w średniej zawartości całkowitej rtęci w powietrzu wyniósł 3,21 %, a w 2009 roku - 3,46%. Natomiast w sezonie grzewczym 2008 średni udział TPM w średniej zawartości całkowitej rtęci wyniósł 24,44%, a w 2009 roku- 21 ,26%.

EN

The paper presents daily concentration levels of Total Particulate Mercury (TPM) measured during two summer seasons (20.08.2008 - 9.09.2008 and 14.07.2009 -4.08.2009) and two heating seasons (1.12.2008 - 22.12.2008 and 9.03.2009 - 30.03.2009) at the IETU's air quality monitoring station. The carried out tests showed that the average daily TPM content in non-heating seasons varied from 9.3 to 472.5 pg/m3 and in heating seasons - from 271.9 to 1368 pg/m'. The average daily TPM values obtained in winter campaigns were 3 - 6 times higherthan TPM concentrations measured in summ er campaigns. A statistically significant correlation was observed between TPM content and suspended particulate concentration in the heating seasons. For summer campaigns no such correlation was found. In summer the average share ofTPM/TGM in the total mercury concentration in the air was 3.21 % in 2008 and 3.46% in 2009. During winter campaigns these values were 24.44% in 2008 and 21.26% in 2009, respectively.

4

Zawartość rtęci w gruntach pod powierzchnią hal elektrolizy rtęciowej

Zielonka U., Kalisz M.

Ochrona Powietrza i Problemy Odpadów

|

2008

|

Vol. 42 nr 5

121-130

PL

W artykule przedstawiono uzyskane wyniki oznaczeń całkowitej zawartości rtęci w przekroju pionowym gruntów pod powierzchnią hal elektrolizy w jednym z funkcjonujących w Polsce zakładów, gdzie produkowany jest chlor metodą elektrolizy rtęciowej. W zakładzie tym znajdują się dwie hale, jedna jest nieczynna, a druga częściowo eksploatowana. Ocenę stopnia zanieczyszczenia gruntów rtęcią oparto na standardach dla terenów grupy C użytkowania ziemi, rozumianej zgodnie z zapisami zawartymi w Rozporządzeniu Ministra Środowiska z 9 września 2002 r. w sprawie standardów jakości gleby i standardów jakości ziemi. Oszacowana ilość nagromadzonej rtęci w gruntach do głębokości 5 m pod powierzchnią hal elektrolizy rtęciowej wynosi około 370 kg.

EN

The paper presents the data from the determination of the total mercury content in the vertical soil profile beneath the ground level of the mercury cell halls in an industrial plant in Poland, in which chlorine has been produced by the mercury cell method. There are two mercury cell halls in the plant, one of which is abandoned and the other is still partially operated. Assessment of soil pollution with mercury was performed based on standards for the group C of land use according to the Regulation of the Minister of Environment of 9 September 2002 on the quality standards of soils and land. The assessed total quantity of mercury present in soils up to the depth of 5 m under the surface of the mercury cell halls was estimated approximately 370 kg in 86 Mg of soil.

5

Zawartość rtęci w elementach budowlanych hal elektrolizy rtęciowej

Zielonka U., Kalisz M.

Ochrona Powietrza i Problemy Odpadów

|

2008

|

Vol. 42 nr 3-4

77-85

PL

W artykule przedstawiono uzyskane wyniki oznaczeń całkowitej zawartości rtęci w murach hal elektrolizy w jednym z zakładów, w którym produkowany jest chlor metodą rtęciową. W zakładzie tym znajdują się dwie hale, jedna nieczynna a druga częściowo eksploatowana. Przedstawiono także otrzymane wartości wymywania rtęci z tego rodzaju materiału. Ocenę stopnia zanieczyszczenia murów rtęcią oparto na kwalifikacji zanieczyszczenia odpadów zgodnie ze standardami zawartymi w Rozporządzeniu Ministra Gospodarki i Pracy w sprawie kryteriów oraz procedur dopuszczania odpadów na składowanie na składowisku odpadów danego typu. Oszacowana ilość nagromadzonej rtęci w murach hal elektrolizy rtęciowej wynosi 5 Mg.

EN

The paper presents the data from the determination of the total mercury content in walls of two cell rooms: one abandoned and one partially used in a chemical plant in which chlorine has been produced by MCCA method. Results of mercury wash out from construction materials are also presented. The contamination of the walls with mercury was determined based on the standards for qualification of waste contamination specified in the Regulation of the Minister of Economy and Labour concerning the criteria and procedures for disposal permits for specific types of wastes. The total amount of mercury absorbed in the walls of the cell rooms was estimated as 5 Mg.

6

Zastosowanie analizatora RA-915+ do oznaczania gazowej rtęci w powietrzu atmosferycznym i identyfikacji miejsc o podwyższonej zawartości rtęci w gruntach

Zielonka U., Nowak B.

Ochrona Powietrza i Problemy Odpadów

|

2008

|

Vol. 42 nr 6

148-157

PL

W artykule przedstawiono ocenę przydatności wielofunkcyjnego analizatora rtęci RA-915+ do oznaczania zawartości całkowitej gazowej rtęci (TGM) w powietrzu atmosferycznym. Działanie analizatora oparte jest na różnicowej zeemanowskiej spektroskopii atomowo absorpcyjnej z zastosowaniem modulacji o wysokiej częstotliwości polaryzacji światła. Opisano sposób wykonywania analiz TGM wraz z omówieniem wstępnych pomiarów dla potrzeb monitoringu jakości powietrza. W okresie pomiarowym tj. od 3 do 14 marca 2008 r. na stacji monitoringu jakości powietrza na terenie Instytutu Ekologii Terenów Uprzemysłowionych (IETU) chwilowa zawartość TGM zmieniała się w zakresie od 0,28 do 6,09 ng/m3, średnia zawartość wynosiła 1,35 š 0,78 ng/m3. Przedstawiono i omówiono wyniki oznaczania TGM w otoczeniu emitora rtęci jakim jest produkcja chloru metodą rtęciową. Ponadto wykazano możliwość zastosowania analizatora do wyznaczania obszarów na powierzchni ziemi o podwyższonej zawartości rtęci. Uzyskano bardzo dobrą zależność pomiędzy zawartością TGM w powietrzu atmosferycznym i całkowitą zawartością rtęci w gruntach.

EN

This paper presents the assessment of the usefulness of the universal mercury analyser RA-915+ for determining the Total Gaseous Mercury (TGM) in ambient air. The operation of the analyser is based on differential Zeeman atomic absorption spectrometry using high frequency modulation of light polarization. The method for determining TGM using RA-915+ analyser was described together with a discussion of the preliminary measurements carried out for the purposes of the air quality monitoring. During the measurements at an air quality monitoring station located at the Institute for Ecology of Industrial Areas (IETU) in Katowice, Southern Poland, carried out in the period of 3rd - 14th March 2008, the temporary TGM concentration changed in the range of 0,28 to 6,09 ng/m3; mean concentration was on the level of 1,35 š 0,78 ng/m3. The results of the TGM determination in the vicinity of a mercury emitter which is production of chlorine using mercury method were presented and discussed. The potential for application of RA-915+ analyser to identify the sites with exceeded mercury concentration in soil was demonstrated. A very good correlation between TGM concentration in ambient air and total mercury concentration in soil was obtained.

7

Emisja rtęci do powietrza z obszaru miasta średniej wielkości na przykładzie Tarnowa

Hławiczka S., Zielonka U., Cenowski M., Korcz M., Fudała J.

Ochrona Powietrza i Problemy Odpadów

|

2006

|

Vol. 40, nr 5

148-153

PL

Celem artykułu jest przedstawienie sposobu wyznaczania ładunku rtęci emitowanej do powietrza z obszaru miasta średniej wielkości. Przedstawiono to na przykładzie Tarnowa. Wyznaczona wielkość emisji Hg do atmosfery z obszaru miasta (107 kg rtęci) obejmowała: emisje rtęci z procesu produkcji chloru metodą rtęciową (23%), emisje z ciepłowni przemysłowych na terenie miasta (66%), z ciepłowni miejskiej (8%) i emisje z indywidualnych palenisk domowych stosujących węgiel jako paliwo (3%). Pokazano, w jaki sposób możliwe jest opracowanie mapy przestrzennego rozkładu emisji Hg na obszarze miasta.

EN

The paper presents a method of assessing mercury load emitted to the air from a medium size town area. The town of Tarnów, Poland has been used as an example. The determined Hg emission load (107 kg) consisted of mercury emitted from: a chlor-alkali plant (23%), industrial heating plants in the town (66%), a municipal heat and power plant (8%) and from the coal fueled home furnaces (3%). The way how to assess spatial distribution of Hg emission from the town area is also presented.

8

Wskaźniki emisji rtęci z procesów produkcji chloru metodą rtęciową

Zielonka U., Hławiczka S., Fudała J.

Ochrona Powietrza i Problemy Odpadów

|

2005

|

Vol. 39 nr 5

157-161

PL

W pracy przedstawiono wyniki pomiarów stężeń gazowej elementarnej rtęci (GEM) i gazowej rtęci dwuwartościowej (RGM) w hali elektrolizerów w zakładach produkcji chloru metodą rtęciową. Dane o stężeniach pozwoliły dokonać oszacowania emisji rtęci do powietrza podczas letniej i zimowej kampanii pomiarowej. Uwzględniając wielkość emisji rtęci i wielkość produkcji chloru wyznaczono wartości wskaźników emisji rtęci do powietrza. Wyznaczona wartość wskaźnika emisji dla rtęci wynosiła ogółem 1,3 g Hg na 1 Mg wyprodukowanego chloru. Wskaźniki emisji dla GEM i RGM wynosiły odpowiednio [g Hg/Mg Cl2]: 0,9 i 0,4. Wartości te porównano z danymi odnoszącymi się do podobnych zakładów w Szwecji i Włoszech.

EN

Mercury emission factors for processes in chlor-alkali plants Measurement data on concentrations of gaseous elemental mercury (GEM) and reactive gaseous mercury (RGM) in a cell room of a chlor-alkali plant are presented. Based on concentration data, Hg emissions from the cell room during summer and winter measurement campaign were assessed. Hg emission factors for the process were calculated taking into account the Hg emission values and chlorine production. Emission factor of total Hg was found to be 1.3 g by 1 Mg of chlorine produced. The emission factors of GEM and RGM were [g Hg/Mg Cl2]: 0.9 and 0.4, respectively. The found emission factor values were compared with similar data for chlor-alkali plants in Sweden and Italy. Similar values were identified for GEM.

9

Ocena depozycji rtęci na terenie i w otoczeniu zakładu produkcji chloru metodą rtęciową

Zielonka U., Hławiczka S., Fudała J., Dyduch B.

Ochrona Powietrza i Problemy Odpadów

|

2005

|

Vol. 39 nr 6

191-198

PL

W pracy przedstawiono wartości dobowej depozycji rtęci na terenie Zakładów Azotowych S.A. w Tarnowie oraz w jego otoczeniu. Badania zawartości rtęci w opadzie mokrym i suchym wykonywano podczas dwóch kampanii pomiarowych: letniej (sierpień 2003) i zimowej (styczeń - luty 2004). Porównano wielkości dobowej depozycji rtęci w formie rozpuszczonej i nierozpuszczonej w poszczególnych punktach pomiarowych. W mokrej depozycji rtęci udział formy rozpuszczonej stanowił od 84,7 do 94,0% ogólnej masy deponowanej rtęci. Wyznaczono wielkości suchej depozycji rtęci w sezonie grzewczym i niegrzewczym. W sezonie grzewczym, w punkcie kontrolnym (ok. 20 km od zakładu), stwierdzono ponad 6-krotnie wyższy ładunek suchej depozycji rtęci w porównaniu z depozycją w sezonie niegrzewczym. Powodem były prawdopodobnie procesy spalania węgla w paleniskach gospodarstw domowych zlokalizowanych w otoczeniu punktu pomiarowego.

EN

In the paper values of daily bulk deposition of mercury obtained during summer campaign (August 2003) and winter campaign (January-February 2004) at the Zakłady Azotowe S.A. in Tarnów and at sites located near the plant are presented. Wet and dry depositions were discriminated in the measurements as well as dissolved and undissolved mercury contents. The content of dissolved mercury in the range of 84.7% to 94% of the total deposited mercury was found in wet deposition. It was found also that during winter season mercury dry deposition in the measurement point located ca 20 km outside the plant was 6 times higher than in summer season. Coal combustion processes, especially in low capacity domestic heating units, may be the reason of higher mercury deposition in the winter season at the site.

10

Oznaczanie wysokich zawartości rtęci w zanieczyszczonych glebach z terenów przemysłowych

Sitko R., Zawisza B., Jurczyk J., Zielonka U.

LAB Laboratoria, Aparatura, Badania

|

2003

|

R. 8, nr 3

22-24

PL

Naturalna zawartość rtęci w glebach jest niska, zależy od rodzaju gleb i najczęściej mieści się w zakresie 0,01-0,5 mg/kg[1]. Metoda EDXRF ze względu na uzyskiwane granice wykrywalności zazwyczaj nie może być wykorzystywana do oznaczania rtęci bezpośrenio w proszkowych próbkach takich gleb. W niniejszej pracy autorzy analizowali jednak gleby szczególnie zanieczyszczone z terenów przemysłowych, w których zawartość rtęci osiągała 1000mg/kg i więcej.

11

Właściwości emisji pyłu i metali ciężkich w procesie spalania węgla w paleniskach domowych

Hławiczka S., Kubica K., Zielonka U., Wilkosz K.

Archiwum Ochrony Środowiska

|

2001

|

Vol. 27, no. 2

29-45

PL

Wykonano badania składu frakcyjnego pyłów emitowanych z procesu spalania węgla kamiennego w paleniskach domowych oraz badania uwalniania się rtęci, cynku, ołowiu I miedzi z węgla spalanego w tych źródłach. Emisje metali charakteryzowano przez wyznaczanie współczynników podziału (K), który wyraża stosunek mas metalu emitowanego do powietrza do masy metalu zawartej w jednostkowej ilości węgla przed spalaniem. Wyznaczone wartości (K) cynku, ołowiu i miedzi wynosiły odpowiednio 0,59, 0,33 i 0,34 ze współczynnikami zmienności tego parametru wynoszącymi odpowiednio 37, 46 i 44%. Dużo lepszą powtarzalność wartości (K), wynoszącą 17% uzyskano w przypadku Hg. Stwierdzono, Ze w procesie spalania węgla kamiennego w paleniskach domowych 52% rtęci zawartej w węglu emitowane jest do powietrza w postaci gazowej. Badania emisji pyłu z palenisk domowych wykazały, że w poszczególnych frakcjach pyłów emitowanych z 7 badanych źródeł spalania przeważały emisje frakcji drobnych, Średnio około 76% emitowanych pyłów mieściło się we frakcjach o wymiarach ziaren do 12 um czyli należących do frakcji pyłu zawieszonego. Udział frakcji ziaren w zakresie od 12 do 29 um wynosił 9%.Dane te wskazują, że oddziaływanie emisji pyłów z tych źródeł nie ogranicza się do zasięgów lokalnych, lecz pyły te i zawarte w nich metale mogą być przenoszone w atmosferze na znaczne odległości.

EN

Size distribution of particulate matter (PM) emitted from coal combustion in residential furnaces as well as emission of Hg, Zn, Pb and Cu were investigated. The metals emission was characterized by partition factors. The factor expresses the distribution of metal streams between the feed coal and its combustion products emitted to the atmosphere. The values of factors for Zn, Pb and Cu were 0,59, 0,34 respectively; the relevant variance coefficients were 37, 46 and 44%. Much better variance coefficient of factor (17%) appeared in the case of mercury. It was found that 52% of Hg in feed coal was emitted to the air in gaseous from. Particulate matter emission from 7 coal combustion sources was investigated and fine particles were found as the main fraction. About 76% of PM were emitted as the size fractions up to 12 um. The share of size fractions between 12-29 um was 9%. It means that the impact of PM emission from residential furnaces is not of local scale but the particles containing heavy metals can be transported on long distances in the atmosphere.