Preferencje help
Widoczny [Schowaj] Abstrakt
Liczba wyników
Powiadomienia systemowe
  • Sesja wygasła!
  • Sesja wygasła!

Znaleziono wyników: 16

Liczba wyników na stronie
first rewind previous Strona / 1 next fast forward last
Wyniki wyszukiwania
help Sortuj według:

help Ogranicz wyniki do:
first rewind previous Strona / 1 next fast forward last
PL
Jednym z trudniejszych problemów sztuki inżynierskiej, związanych z usuwaniem powstałego w wyniku procesu akumulacji nadmiaru rumowiska - osadów dennych z koryt rzek i zbiorników wodnych, jest wykorzystanie lub składowanie pozyskanego tą drogą materiału. Sprawę dodatkowo komplikuje fakt, iż materiał ten jest bardzo często w różnym stopniu zanieczyszczony związkami chemicznymi. Wiąże się to z koniecznością wykonania badań niezbędnych do oceny stopnia zanieczyszczenia, a w konsekwencji - możliwości zagospodarowania.
EN
On of the most difficult engineering problems related to elimination of riverbeds and water reservoirs bottom deposit, resuilting from excessive debris accumulation, is the use or storage of the material thus acquired. What complicates the matter is the pollution of this material with chemicals to various degrees. It entails the necessity to carry out analyses in order to evaluate the degree of pollution and, consequently, to assess the possibilities of the material utilisation.
2
Content available remote Wdrożenie metodyki badania i oceny jakości osadów dennych zbiorników wodnych
PL
W pracy omówiono wdrożenie metodyki badania i oceny jakości osadów dennych zbiorników zaporowych, na przykładzie zbiornika Klimkówka. Wyznaczono lokalizację punktów pobierania próbek osadów dennych, pobrano i przygotowano próbki do analizy oraz oznaczono stężenia wskaźników, w zależności od celu badań, zgodnie z przyjętymi wytycznymi. Następnie dokonano ogólnej oceny jakości osadów dennych zbiornika Klimkówka, na podstawie zaproponowanej klasyfikacji. Osady oceniono jako bardzo zanieczyszczone (klasa IV) ze względu na zawartość niklu oraz p,p’-DDT. Dokonano również oceny osadów dennych jako urobku oraz oceny pod kątem możliwości ich zagospodarowania. Osady jako urobek są niezanieczyszczone i mogą zostać zagospodarowane na terenach przemysłowych, użytkach kopalnych czy terenach komunikacyjnych.
EN
This paper describes the implementation of methodology of study and assessment the bottom sediments quality in the water reservoir, with the bottom sediments samples collected from Klimkówka reservoir. Locations of samples in Klimkówka reservoirs were set out, the bottom sediments samples were collected and prepared, and then the chemical substances were determined, according to methodology. The results of study were assessed according to suggested classification. Collected bottom sediments were very polluted, considering concentration of nickel and p,p’-DDT. Bottom sediments samples were also assessed as a spoil and if they could be management. Bottom sediments are not polluted as a spoil and they can be used on the ground of industrial areas, opencast mining and transport areas.
3
Content available remote Metodyka badania i oceny jakości osadów dennych zbiorników wodnych
PL
W pracy przedstawiono schemat i wyniki opracowania metodyki badania i oceny jakości osadów dennych zbiorników zaporowych dla potrzeb ogólnej oceny ich jakości oraz dla oceny możliwości zagospodarowania osadów. Określono kryteria wyboru miejsc pobierania próbek osadów dennych, częstotliwość oraz sposób pobierania osadów, zakres badanych wskaźników, sposób przygotowania próbek do badań oraz metody referencyjne analiz dla przyjętego zakresu wskaźników. Opracowano metodę ogólnej oceny jakości osadów dennych (klasy jakości) oraz ocenę możliwości ich zagospodarowania.
EN
This paper describes the way and results of development the methodology of study the bottom sediments for general assessment their quality and for assessing possibility of bottom sediments management. First of all, the methodology of investigation the bottom sediments from reservoirs was proposed, according as the purpose of investigation. Following parameters were set out: criteria of bottom sediments sample locations, frequency and the way of bottom sediments samples collection, the way of samples preparation and methods of analysis the indicators. The methods of assessment for general monitoring and for assessing possibility of sediments management, were suggested.
PL
Próbki modelowych i rzeczywistych osadów dennych poddawano mineralizacji mieszaninami HNO3, HCl i H2O2 w polu mikrofalowym (moc do 1400 W, temp. 260°C, ciśnienie 60 bar, czas do 30 min), stosując różne programy mineralizacji i kombinacje związków utleniających.
EN
Samples of model and real bottom sediments were mineralized with mixts. of HNO3, HCl and H2O2 in microwave field (power up to 1400 W, temp. 260°C, pressure 60 bar, digestion time up to 30 min) by using various digestion programs and compn. of oxidn. mediums.
EN
Quality of bottom sediments was examined for 15 reservoirs classified as the Sudeten, Carpathian or lowland reservoirs, according to their location. These reservoirs serve multiple functions including flood control, providing hydroelectric power, supplying water for general public, industry or agriculture and recreational. The study was conducted in 2008 and 2010. The scope of the analysis included trace elements (As, Cr, Zn, Cd, Cu, Ni, Pb and Hg) and organic compounds: polycyclic aromatic hydrocarbons (PAHs), polychlorinated biphenyls (PCBs) and chloroorganic pesticides. It was determined that concentration of trace element compounds ranged from <0.01 mg/kg to 422 mg/kg, while of PAHs from <0.0001 mg/kg to 7.5 mg/kg, PCBs from <0.0001 mg/kg to 0.78 mg/kg and of chloroorganic pesticides from <0.0002 mg/kg to 0.065 mg/kg. The sediments from the Sudeten reservoirs were found to be the most polluted, while the sediments from the lowland reservoirs the least.
PL
Wykonano badania jakości osadów dennych pobranych z 15 zbiorników zaporowych, które w zależności od lokalizacji przyporządkowano do grupy zbiorników sudeckich, karpackich lub nizinnych. Zbiorniki te służą do różnych celów, takich jak ochrona przeciwpowodziowa, energetyka wodna, zaopatrzenie w wodę ludności, przemysłu i rolnictwa oraz rekreacja. Badania wykonano w latach 2008 i 2010. Zakres analizy osadów dennych obejmował pierwiastki śladowe (As, Cr, Zn, Cd, Cu, Ni, Pb i Hg) i związki organiczne (wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne – WWA, polichlorowane bifenyle – PCB i pestycydy chloroorganiczne). Stwierdzono, że zawartość pierwiastków śladowych w osadach wynosiła od <0,01 mg/kg do 422 mg/kg; WWA od <0,0001 mg/kg do 7,5 mg/kg, PCB od <0,0001 mg/kg do 0,78 mg/kg, a pestycydy chloroorganiczne od <0,0002 mg/kg do 0,065 mg/kg. Najbardziej zanieczyszczone okazały się osady denne pobrane ze zbiorników sudeckich a najmniej z nizinnych.
PL
Z przeprowadzonej analizy zagospodarowania zlewni zbiorników zaporowych w Nieliszu (zlewnia rolnicza) i Rybniku (zlewnia zurbanizowana) wynika, że warunki środowiskowe i antropogeniczne w zlewniach obydwu zbiorników są istotnie różne, co ma odzwierciedlenie w zanieczyszczeniu osadów dennych. Osady denne skumulowane w analizowanych zbiornikach różniły się pod względem wartości podstawowych wskaźników (substancje organiczne, biogeny, makroelementy), a także zawartości metali ciężkich oraz trwałych związków organicznych. Największe wartości większości analizowanych wskaźników zanieczyszczenia osadów dennych oznaczono w przypadku zbiornika w Rybniku. Wyjątek stanowiły azot ogólny, substancje organiczne, wapń, magnez, rtęć, lindan i DDE. Zanieczyszczenia mające charakter antropogeniczny, takie jak WWA i PCB, występowały w osadach ze zbiornika w Rybniku w ilościach dwukrotnie większych niż w osadach ze zbiornika w Nieliszu. Znaczna kumulacja cynku, kadmu i ołowiu może być wynikiem przemysłowego zagospodarowania zlewni zbiornika rybnickiego. Arsen, miedź i rtęć, których średnie geometryczne stężenia były większe w osadach dennych ze zbiornika w Nieliszu traktowane są jako zanieczyszczenia pochodzenia rolniczego.
EN
Analysis of land development in the drainage areas of the Nielisz dam reservoir (rural drainage area) and Rybnik dam reservoir (urban drainage area) has revealed significant differences in the environmental and anthropogenic conditions between them, which are reflected in the pollution of bottom sediments. The bottom sediments in the two reservoirs differed in the values of main pollution parameters (organic substances, nutrients and macroelements), as well as in the concentrations of heavy metals and durable organic compounds. Except for total nitrogen, organic matter, calcium, magnesium, mercury, lindane and DDE, the highest concentrations of the pollutants being analyzed were measured in the Rybnik dam reservoir. In the Rybnik dam reservoir, bottom-sediment concentrations of anthropogenic pollutants such as PAHs and PCB were twice as high as in the Nielisz dam reservoir. The comparatively high accumulation of zinc, cadmium and lead seems to be attributable to the industrial activities in the drainage area of the Rybnik dam reservoir. Arsenic, copper and mercury, whose geometrical means of concentration were higher in the bottom sediments from the Nielisz dam reservoir, are regarded as pollutants associated with agricultural activities.
PL
Wskaźnik AOX (adsorbowalne związki halogenoorganiczne) określa sumaryczną zawartość substancji halogenoorganicznych, tj. związków organicznych związanych z chlorem, bromem lub jodem w różnych elementach środowiska naturalnego, w tym w środowisku wodnym. W badaniach określono zawartość AOX w wybranych próbkach wód powierzchniowych i ścieków w województwie mazowieckim. Stwierdzono, że całkowita zawartość związków halogenoorganicznych w badanych wodach powierzchniowych nie przekraczała wartości 160 mgCl-/m3. Zgodnie z klasyfikacją oceny stanu jakości wód obowiązującą w Niemczech, rzeki w badanych punktach pomiarowych charakteryzowały się znaczącym lub podwyższonym zanieczyszczeniem związkami halogenoorganicznymi. Oznaczony zakres wartości wskaźnika AOX w oczyszczonych ściekach bytowo-gospodarczych wynosił 22÷262 mgCl-/m3, natomiast w przypadku ścieków przemysłowych wartości AOX wahały się od 82 mgCl-/m3 do 167 mgCl-/m3. Wartości te spełniały warunki obowiązujące w Polsce w przypadku odprowadzania ścieków do wód i ziemi, bądź do urządzeń kanalizacyjnych.
EN
AOX (adsorbable organically bound halogens) is a parameter determining the overall content of organohalogens, i.e. organic compounds bound with chlorine, bromine or iodine in different elements of the natural environment. In the study reported on in this paper, AOX concentrations were determined in samples of surface water and wastewater (both municipal and industrial), collected within the area of the Mazovian Voivodship. It has been found that the overall organohalogen content of the surface water samples did not exceed the value of 160 mgCl-/m3. According to the water quality classification that is in effect in Ger-many, riverine water at the measuring sites was characterized by significant or increased levels of pollution from organohalogens. The measured values of the AOX parameter ranged from 22 mgCl-/m3 to 262 mgCl-/m3 in domestic sewage and from 82 mgCl-/m3 to 167 mgCl-/m3 in industrial wastewater. These concentrations meet the requirements imposed in Poland on the quality of waste-waters being discharged into surface water, soil, or a sewer system.
8
Content available remote Związki chloroorganiczne w ściekach w zlewni rzeki Utraty
PL
Wyniki badań występowania wybranych związków chloroorganicznych (pestycydy chloroorganiczne, polichlorowane bifenyle (PCB), chlorofenole i chlorobenzeny) oraz parametru AOX w ściekach oczyszczonych odprowadzanych przez trzy duże oczyszczalnie ścieków do zlewni rzeki Utraty w 2008 r.
EN
Results of researching the occurrence of selected chlorine-organic compounds (chlorine-organic pesticides, polychlorine biphenyls (PCB), chlorine phenols and chlorine benzenes) as well as AOX parameter in treated sewage coming from three big sewage treatment plants into the catchment area of Utrata river in 2008.
PL
Sorpcja zanieczyszczeń organicznych występujących w wodach rzecznych przez osady denne jest procesem powodującym kumulację tych zanieczyszczeń w osadach, natomiast desorpcja tych związków z osadów może spowodować wtórne zanieczyszczenie wód. W pracy przedstawiono wyniki badań mających na celu poznanie dynamiki procesu sorpcji związków organicznych (pestycydy chloroorganiczne, chlorofenole, polichlorowane bifenyle) w układzie woda/osady denne pobrane z Wisły poniżej Krakowa. Badania przeprowadzono w trzech etapach. W pierwszym osad wytrząsano z wodą rzeczną i wodą destylowaną w czasie 12 tyg., oznaczając zawartość badanych związków w wodzie i osadzie, obliczając współczynniki kumulacji analizowanych związków. W drugim etapie, w celu zbadania stabilności badanych związków, wodę rzeczną wytrząsano bez i z dodatkiem HgCl2 przez 7 d. W trzecim etapie do wody rzecznej wraz z osadem dodano roztwory wzorcowe DDT, PCB i chlorofenoli i badano proces sorpcji w ciągu 7 d. Stwierdzono, że proces sorpcji badanych związków na cząstkach osadów zachodził najintensywniej w ciągu kilku pierwszych dób kontaktu osadów z wodą, a następnie stabilizował się. Wykazano, że chlorofenole charakteryzowały się mniejszą trwałością i zdolnością do kumulacji w osadach niż pestycydy chloroorganiczne i PCB. Nie zaobserwowano istotnych zmian zawartości badanych związków w osadzie nawet w przypadku ich wymywania do wody destylowanej, co świadczy o dużej stabilności połączeń (silne oddziaływania hydrofobowe) tych związków z osadem. Można wnioskować, że w przypadku kontaktu osadów z wodą rzeczną w warunkach wymieszania osadów (np. w czasie powodzi) proces przechodzenia tych związków do wody będzie ograniczony.
EN
Sorption of organic pollutants in riverine water by bottom sediments accounts for their accumulation inside the bottom sediments while desorption of those pollutants from the bottom sediments can become a contributing factor in the recontamination of riverine water. The aim of the study was to examine the dynamics of the process of organic compound sorption (organochlorine pesticides, chlorophenols, polychlorinated biphenyls), using water-bottom sediments samples collected from the river Vistula downstream of Cracow. The experiments involved three stages. At the first one the bottom sediments samples were shaken with riverine and distilled water for 12 weeks, the contents of particular compounds in the water and in the bottom sediments were determined and their coefficients of accumulation were calculated. At the second stage the river water samples (with and without HgCl2 addition) were shaken for seven days in order to test the stability of the compounds examined. At the third stage the water-bottom sediments samples were added standard solutions of DDT, PCB and chlorophenols, and the sorption process was observed for seven days. The experimental results have revealed the following: the sorption of the compounds on the bottom sediments proceeded at the fastest rate during the first days of contact between bottom sediments and water and then stabilized; the stability of chlorophenols and their propensity to accumulation in the bottom sediments were lower as compared to those of organochlorine pesticides and PCB; no significant changes were observed in the concentrations of the compounds in the bottom sediments even when they were washed out into distilled water. This substantiates the strong hydrophobic interrelations between those substances and the bottom sediments. It can be concluded that if the bottom sediments are in contact with the river water under conditions of bottom sediments mixing (e.g. during flood), the penetration of those hazardous compounds into the water will be limited.
10
Content available remote Niebezpieczne substancje organiczne w wodach Wisły
EN
PCB and chlorine-organic pesticides contents in the waters of Bug, Narew and Vistula rivers. Standards for TZO contents in water and sewage according to Polish regulations.
PL
Chlorofenole w wodzie oznaczono metodą chromatograficzną z użyciem chromatografu gazowego z detektorem wychwytu elektronów (ECD). Zbadano odzysk chlorofenoli w wodzie destylowanej oraz w wodzie powierzchniowej, który wynosił w zakresie 64-92 %. W próbkach wód powierzchniowych oznaczono następujące chlorofenole: 2-chlorofenol, 2,4-dichlorofenol, 2,4,6-trichlorofenol i pentachlorofenol. Zawartość chlorofenoli oznaczono w wodzie z Wisły na odcinku od Krakowa do Gdańska i w wodach z dwóch małych cieków w okolicy Warszawy (rzeka Jeziorka i Potok Służewiecki). Nie stwierdzono obecności 2-chlorofenolu, natomiast pentachlorofenol występował w prawie wszystkich próbkach wody. W wodzie z Wisły najwyższa była zawartość 2,4-dichlorofenolu - 0,275 mg/m3, natomiast najwyższa zawartość sumy czterech chlorofenoli wyniosła 0,501 mg/m3. Wyższą zawartość chlorofenoli zanotowano w wodach z Jeziorki i Potoku Służewieckiego, w których suma oznaczonych chlorofenoli wyniosła odpowiednio 1,32 mg/m3 i 3,61 mg/m3.
EN
Chlorophenols in the aquatic environment were analyzed by gas chromatography with an ECD. Distilled water and surface water samples were compared for chlorophenol recovery which ranged between 64% and 92%. In the surface water samples the presence of 2-chlorophenol, 2,4-dichlorophenol, 2,4,6-trichlorophenol and pentachlorophenol was detected. The samples were collected along the Vistula River between Cracow and Gdansk, as well as along two small streams in the proximity of Warsaw (Jeziorka and Potok Sluzewiecki). No 2-chlorophenol was detected in any of the surface water samples while nearly all of them contained pentachlorophenol. The highest concentration of a single chlorophenol in the Vistula amounted to 0.275 mg/m3 (2,4-dichlorophenol), the sum of the four chlorophenols examined being equal to 0.501 mg/m3. Much higher chlorophenol concentrations were determined in the two streams near Warsaw; the sum of the four chlorophenols totalled 1.32 mg/m3 and 3.61 mg/m3 in the Jeziorka and Potok Sluzewiecki, respectively.
PL
Przedstawiono wyniki oznaczania zawartości trwałych toksycznych substancji organicznych w osadach dennych Wisły wykonanych w 2005 r. Próbki pobierano trzykrotnie w ciągu roku w pięciu punktach pomiarowych. Pomiarami objęto wybrane pestycydy chloroorganiczne, poli-chlorowane bifenyle, chlorofenole, wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne oraz adsorbowalne organicznie związane chlorowce i zawartość całkowitego węgla organicznego.
EN
The paper presents results of determination of content of persistent toxic organic compounds in bottom sediments in the Vistula carried out in the year 2005. The samples had been taken three in five cross-sections of the river. The measurements comprised selected organochloric pesticides, polychlorinated biphenyls, polycyclic aromatic hydrocarbons as well as organic halogens (AOX) and total organic carbon.
PL
W procesie dezynfekcji wody do picia powstają, jako produkty uboczne, substancje szkodliwe dla zdrowia, często o działaniu rakotwórczym i mutagennym. W ostatnich latach obserwuje się duże zainteresowanie metodami oznaczania tych substancji, tym bardziej, że ciągle odkrywane są nowe substancje, które powstają w wodzie w wyniku procesów dezynfekcji.
PL
Przebadano tworzenie się kwasów halogenooctowych (HAA) w procesie uzdatniania wody w Wodociągu Centralnym w Warszawie. Badania przeprowadzono w 2002 r. Woda była pobierana z Wisły za pomocą ujęć zatokowych i infiltracyjnych. Woda uzdatniona w różnych ciągach technologicznych była następnie dezynfekowana mieszaniną chloru gazowego i dwutlenku chloru. Stwierdzono zależność powstawania HAA od stężenia organicznych prekursorów obecnych w wodzie. Wraz ze wzrostem zawartości prekursorów (barwa, utlenialność, OWO, absorbancja w UV) stwierdzono wzrost stężenia powstających HAA. Zaobserwowano korelację między ilością tworzących się HAA i temperaturą wody. W porze zimowej stężenia kwasów halogenooctowych były niższe niż w porze letniej. Stwierdzono także, że wystąpiła korelacja między rodzajem dezynfektanta i stężeniem HAA. Najmniej kwasów powstawało podczas dezynfekcji wody tylko dwutlenkiem chloru. Stężenia HAA w wodzie uzdatnionej wahały się od 11 do 50 mg/m3 i były poniżej wartości zalecanej przez wytyczne WHO.
EN
The study was carried out with riverine water samples in 2002. The water entering the plant is drown from the Vistula by bank intake and infiltration, treated via different technological trains and disinfected with gaseous chlorine and/or chlorine dioxide. The formation of haloacetic acids (HAAs) was found to depend on the concentration of the organic precursors present in the water. When their content (expressed in terms of coloured matter concentration, COD, TOC, and UV absorbance) increased, so did HAAs concentration. There was a correlation between the amounts of the HAAs formed and water temperature; they were lower in the winter season than in the summer season. The type of the disinfectant used was also found to affect the concentration of HAAs, which was lower with chlorine dioxide. HAA concentrations in treated water ranged from 11 to 50 mg/m3 and were below the permissible value recommended by WHO guidelines.
15
Content available remote BZT5 węglowe i BZT5 azotowe w wodach powierzchniowych i ściekach
EN
BZT5 marking in waters of Vistula, Bug and Narew rivers as well as in superficial waters in Bielany district in Warsaw. Dependence between BZT-N and ammonia contents in these rivers. Ammonium and organic nitrogen in examined superficial waters and in sewage.
16
Content available remote Forms of organic and inorganic carbon in rivers water of the Vistula Basin
EN
There is a growing interest in the measurement of organic C content in waters. Very often total organic C and dissolved organic C contents are measured. According to regulations adopted in various countries the values of TOC and DOC should be limited. After reviewing these regulations we propose to introduce the TOC parameter into Polish law. The information on the content of organic C in many surface waters of the world is given. The results of 1-yr measurements of IC, TOC, DOC and POC in such main Polish rivers as the Vistula, the Bug and the Narew are presented. The TOC is 6.1-23.2 mg C/dm3 and DOC is 4.6-20.6 mg C/dm3. POC is 0.1-9.9 mg C/dm3 and IC is 19.1-53.6 mg C/dm3. Correlations between BOD and TOC, COD and TOC, POC and SS are discussed. The highest values of organic C were measured in warm periods of the year.
PL
Ciągle rośnie zainteresowanie zawartością organicznego węgla w wodzie. Bardzo często mierzy się więc całkowite stężenie węgla organicznego i stężenie rozpuszczonego w wodzie węgla organicznego. Zgodnie z regulacjami prawnymi przyjętymi w różnych państwach należy ograniczyć zawartość całkowitego i rozpuszczonego węgla organicznego. Po dokonaniu przeglądu tych regulacji zaproponowano, aby do polskiego ustawodawstwa wprowadzić całkowitą zawartość węgla organicznego. W artykule poinformowano o zawartości węgla organicznego w wielu wodach powierzchniowych na świecie. Przedstawiono też wyniki jednorocznych pomiarów zawartości nieorganicznego węgla (19.1-53.6 mg C/dm3), całkowitego węgla organicznego (6.1-23.2 mg C/dm3), rozpuszczonego węgla organicznego (4.6-20.6 mg C/dm3) i pyłowego węgla organicznego (0.1-9.9 mg C/dm3) w takich polskich rzekach, jak: Wisła, Bug i Narew. Omówiono korelację między BZT a całkowitą zawartością węgla i CHZT oraz między całkowitą zawartością węgla organicznego a zawiesinami. Najwyższe stężenie organicznego węgla zmierzono w ciepłych porach roku.
first rewind previous Strona / 1 next fast forward last
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.