PL
 |
EN
Preferencje help
Polish version English version Język
Widoczny [Schowaj] Abstrakt
Liczba wyników

Znaleziono wyników: 23

Liczba wyników na stronie
first rewind previous Strona / 2 next fast forward last
Wyniki wyszukiwania
help Sortuj według:

help Ogranicz wyniki do:
first rewind previous Strona / 2 next fast forward last
1
Device for gutter corner welding
Brol S., Skrzypiec K., Bartoszuk M., Stawiarski A., Rosiak M., Winchula Ł., Mróz P., Sdzuj S., Czok R., Kaczanowska S., Jakubczyk K.
Zeszyty Naukowe Instytutu Pojazdów / Politechnika Warszawska
|
2018
|
z. 2/116
25--30
EN
In this article describes the design process of a device designed for gutter welding. The concept of the device is presented. The design assumptions for the mechanical part and the part responsible for steering have been described. The components of the mechanical system and control system are discussed. The concept of control was explained with the assumption of a constant speed of welding after the elliptical trajectory.
PL
Ten artykuł opisuje proces projektowania urządzenia przeznaczonego do spawania rynien. Przedstawiono koncepcję urządzenia. Opisano założenia projektowe dla części mechanicznej i części odpowiedzialnej za sterowanie. Omówiono elementy składowe sytemu mechanicznego i systemu sterowania. Wyjaśniono koncepcję sterowania z założeniem stałej prędkości spawania po trajektorii eliptycznej.
2
Control of welding of gutter corner along ellipsoidal trajectory
Brol S., Skrzypiec K., Bartoszuk M., Stawiarski A., Rosiak M., Winchula Ł., Mróz P., Sdzuj S., Czok R., Kaczanowska S., Jakubczyk K.
Zeszyty Naukowe Instytutu Pojazdów / Politechnika Warszawska
|
2018
|
z. 4/118
5--10
EN
This article describes the control design process for a gutter welding machine. The concept of kinematics of the device's operation is presented. An analysis of the arrangement of component movement drives was made. The selected drives and their control are presented. A control strategy is described. Control error is shown in the function of the rotation angle.
PL
Ten artykuł opisuje proces projektowania sterowania przeznaczonego dla urządzenia do spawania rynien. Przedstawiono koncepcję kinematyki pracy urządzenia. Dokonano analizy aranżacji napędów ruchów składowych. Przedstawiono dobrane napędy i ich sterowanie. Opisano strategię sterowania. Przestawiono błąd sterowania w funkcji kąta obrotu.
3
Content available Application of the GTN Model to Numerical Simulation of Distaloy AB Sinters Behaviour Under Complex Loading Conditions
Madej L., Perzyński K., Składzień M., Tkocz M., Rosiak M., Grosman F.
Archives of Metallurgy and Materials
|
2018
|
Vol. 63, iss. 4
1937--1942
EN
The behaviour of porous sinters, during compression and compression with reverse cyclic torsion tests is investigated in the article based on the combination of experimental and numerical techniques. The sinters manufactured from the Distaloy AB powder are examined. First, series of simple uniaxial compression tests were performed on samples with three different porosity volume fractions: 15, 20 and 25%. Obtained data were then used during identification procedure of the Gurson-Tvergaard-Needleman finite element based model, which can capture influence of porosity evolution on plasticity. Finally, the identified Gurson-Tvergaard- Needleman model was validated under complex compression with reverse cyclic torsion conditions and proved its good predictive capabilities. Details on both experimental and numerical investigations are presented within the paper.
4
Prace remontowe Mostu Cłowego w Szczecinie
Żółtowski K., Binczyk M., Kalitowski P., Żółtowski P., Rosiak M., Mróz M.
Mosty
|
2017
|
nr 6
16--20
PL
W artykule przedstawiono historię budowy i eksploatacji Mostu Cłowego w Szczecinie. W ciągu 56 lat wykonywano kilka prac eksperckich i napraw. Most został zamknięty po poważnej awarii konstrukcji zewnętrznego kabla sprężającego. Przedstawiono główne przyczyny degradacji oraz koncepcję demontażu. Opisano także prace konstruktorskie dotyczące remontu mostu.
EN
The paper presents the history of the construction and lifecycle of the post-tensioned Most Cłowy (Customs Bridge) in Szczecin. Several expert works and repairs were performed during the 56 years of its service. Finally the bridge was closed after a serious structural failure of the external prestressing cable. The main causes of the degradation are explained and the concept of the design of the dismantling is presented. Moreover, the construction works concerning the rehabilitation of the bridge are described.
5
Wpływ warunków ściskania z równoczesnym ściskaniem na proces zagęszczania spieków
Tkocz M., Rosiak M.
Hutnik, Wiadomości Hutnicze
|
2017
|
Vol. 84, nr 8
400--402
PL
Właściwości wyrobów wytwarzanych metodami metalurgii proszków zależą miedzy innymi od ich porowatości, która może być w pewnym zakresie kontrolowana w kolejnych operacjach technologicznych. W artykule przedstawiono wyniki wstępnych prób ściskania z równoczesnym skręcaniem, które przeprowadzono w celu sprawdzenia wpływu zastosowanych parametrów odkształcania na zmianę porowatości spieków wykonanych z proszku Distaloy AB. Badania wykazały, że główną rolę w procesie zagęszczania spieków w trakcie analizowanego sposobu kształtowania odgrywa zastosowany gniot, natomiast do oceny wpływu zastosowanych parametrów skręcania na porowatość spieków należy przeprowadzić obserwacje mikrostruktury.
EN
Properties of products made by powder metallurgy depend, inter alia, on their porosity that can be, to some extent, controlled in the subsequent technological operations. A series of simultaneous compression and torsion tests has been performed for Distaloy AB sintered samples in order to find out how applied deformation parameters affect the changes in samples porosity. Selected results are presented in the paper. They suggest that applied reduction in height plays the major role in densification of sinters during the analysed deformation method. However, microstructure examinations are necessary to assess an effect of the applied torsion parameters on the sinters porosity.
6
Content available remote Zastosowanie analizy obrazu metalograficznego do oceny porowatości w spiekach
Rosiak M.
Mechanik
|
2016
|
R. 89, nr 11
1736--1737
PL
W pracy przedstawiono metodykę oceny porowatości w materiałach spiekanych nieodkształconych plastycznie. Wybrano reprezentatywny obszar do analizy, wykonano zdjęcia metalograficzne, uzyskane obrazy przygotowano do analizy, opracowano założenia do weryfikacji obiektów do analizy oceny porowatości w spiekach. Przygotowano tablicę wzorców przykładowych kształtów porów według przyjętych kryteriów. Poprawność opracowanej metody wyznaczenia średniej porowatości w spieku, na podstawie analizy przyjętego reprezentatywnego lokalnego obszaru, zweryfikowano metodą hydrostatyczną.
EN
The paper presents a methodology for evaluating the porosity in the sintered material plastically undeformed. Selected representative area for analysis made metallographic photos, images obtained prepared for analysis, developed guidelines for the verification of objects to analyze the assessment of porosity in the sintered. They prepared an array of patterns of exemplary pore shapes according to accepted criteria. The correctness of the method developed in the designation of medium porosity frit, based on a representative adopted in the local area, hydrostatic verified.
7
Content available The results of consolidation of sinters being deformed under complex loading condition
Rosiak M.
Archives of Metallurgy and Materials
|
2013
|
Vol. 58, iss. 4
1197--1206
EN
The paper deals with the analysis of the possible application of deformation to sinters under uniaxial compression combined with oscillatory torsion. The main problem of the technology relating to the manufacturing of heavy duty machine components using metal powders is associated with the difficulty to obtain sufficiently high, homogeneously distributed densities across the product volume. The tests were carried out using a test stand allowing the deformation under uniaxial compression combined with torsion. The sintered test specimens were made from the NC 100.24 iron powder. The fabricated sintered test specimens were subject to deformation under the uniaxial compression combined with oscillatory torsion, at three different torsion angle values α = ±30; ±50; ±70. respectively. In order to investigate the effect of different torsion frequencies, each test was made at each torsion angle α for at three different frequencies f = 1 Hz; 0.71Hz; 0.32Hz, respectively, and at the same compression velocity. The results obtained allow to conclude that the application of the combined uniaxial compression and oscillatory torsion (for the preset value of draft) during the tests permitted to obtain the average density of the sinters greater than that obtainable in the case of only unconstrained uniaxial compression. The effect of increased density was enhanced by both the additional torsion-induced deformation, and the tangential stress which would promote the closing of pores.
PL
W pracy analizowano możliwość zastosowania odkształcania spieków w warunkach jednoosiowego ściskania z równoczesnym oscylacyjnym skręcaniem. Głównym problemem technologii wytwarzania elementów maszyn z proszków metali, pracujących w warunkach wysokich obciążeń, jest uzyskiwanie dużej gęstości przy jednorodnym jej rozkładzie w objętości wyrobu. Próby przeprowadzono na stanowisku, pozwalającym na odkształcanie w warunkach jednoosiowego ściskania z równoczesnym skręcaniem. Wsad do wykonania próbek spiekanych stanowił proszek żelaza NC 100.24. Uzyskane próbki spiekane odkształcano w próbie jednoosiowego ściskania z równoczesnym oscylacyjnym skręcaniem w trzech wariantach kąta skręcenia α =±30; ±50; ±70. Dla uwzględnienia wpływu częstotliwości skręceń, dla każdego wariantu kąta skręcenia α, próby realizowano w trzech wariantach częstotliwości f = 1Hz; 0,71 Hz; 0,32Hz i przy jednakowej prędkości ściskania. Uzyskane wyniki pozwoliły stwierdzić, że zastosowanie w czasie próby jednoosiowego ściskania (do zadanej wielkości gniotu) równoczesnego skręcania oscylacyjnego, pozwala uzyskać średnią gęstość spieku większą niż w przypadku zastosowania tylko jednoosiowego ściskania swobodnego. Elementem sprzyjającym wzrostowi gęstości jest dodatkowe odkształcenie wywołane skręcaniem oraz naprężenie styczne sprzyjające efektywniejszemu zamykaniu porów.
8
Wykrywanie zafałszowań żywności
Przetaczek-Rożnowska I., Rosiak M.
Przemysł Spożywczy
|
2011
|
T. 65, nr 2
20-24
PL
Do zapewnienia bezpieczeństwa, a tym samym jakości produktów, wykorzystywane są coraz nowsze metody wykrywania zafałszowań. Jednak sposoby fałszowania są również coraz bardziej wyrafinowane i trudne do oznaczenia. Postęp w technologii żywności przyczynia się do powstawania coraz skuteczniejszych metod zafałszowania artykułów spożywczych, a wciąż rosnące ceny żywności przyczyniają się zapewne do stosowania przez producentów niezgodnych z przepisami zabiegów.
EN
Expansion of analytical methods makes possible detection of adulterations in food. However, the same methods can be used for food counterfeit. Technology of food keeps abreast of the time and the ways of falsification are more and more sophisticated and it is the worse for as to detect deceptions. Notwithstanding, analysts take the advantage of the latest methods for assure consumers of authenticity and highly quality of food.
9
Dobór gemmetrii narzędzi dla zapewnienia efektywnego przenoszenia ruchu oscylacyjno skrętnego w czasie realizowanych prób ściskania swobodnego
Rosiak M.
Zeszyty Naukowe. Mechanika / Politechnika Opolska
|
2010
|
z. 97
47-48
PL
Aktualnie intensywnie prowadzone są badania w zakresie wpływu niekonwencjonalnych metod odkształcania materiałów litych na zmiany w ich budowie wewnętrznej, a w konsekwencji na własności końcowe materiałów po odkształceniu. W zakresie oceny wpływu odkształcenia na budowę wewnętrzną i własności spieków dotychczas stosowano konwencjonalne metody, których operacje ograniczały się do wykorzystania prostych stanów obciążeń, np.: ściskania, rozciągania, skręcania. Stosowanie przy odkształcaniu materiałów prostych stanów obciążenia sprzyja niejednorodności odkształcenia w objętości, a w przypadku materiałów porowatych istotnie wpływa na niejednorodność kształtu, wielkości i rozkład porów, powodując duże zróżnicowanie gęstości w wyrobie, co jest w niektórych przypadkach szczególnie niepożądane, gdyż doprowadza do wyraźnego obniżenia własności wytrzymałościowych w lokalnych obszarach. Zastosowanie w czasie odkształcania złożonych, zmiennych w czasie stanów obciążenia sprzyja, a w przypadku procesów realizowanych na zimno istotnie zmniejsza wzrost krzywej umocnienia.
10
Teoretyczna analiza porównawcza współczynników przejmowania ciepła przy wrzeniu czynników chłodniczych
Rosiak M., Ruciński A.
Chłodnictwo : organ Naczelnej Organizacji Technicznej
|
2010
|
R. 45, nr 5
12-17
PL
W dziedzinach techniki zajmujących się klimatyzacją, chłodnictwem przemysłowym oraz pompami ciepła, niezwykle ważne są procesy wrzenia i symulacje obliczeniowe współczynników przejmowania ciepła. Szacunkowe określanie współczynników wnikania przy wrzeniu nowych czynników chłodniczych jest istotne, ze względu na zakaz używania czynnika HCFC-22 w instalacjach chłodniczych i klimatyzacyjnych od początku 2010 roku. W artykule zamieszczono wybrane korelacje do obliczania współczynników wnikania dla czynników HCFC-22, R417A, R419A i R422D. Przedstawiono w szczególności szacunki dla wrzenia w rurze poziomej. Na podstawie obliczeń stworzono charakterystyki wrzenia, a następnie dokonano ich porównania.
EN
The boiling of coolants and investigating of heat transfer coefficients occur in modern air conditioning, refrigeration technologies and heat pumps. The prediction of heat transfer of new refrigeration coolants is significant because usage of new HCFC-22 is forbidden since the beginning of 2010. The article presents some chosen correlations for calculation of heat transfer coefficients of boiling process of HCFC-22, R417A, R19A and R422D. The authors describe the boiling process in horizontal tube. Then characteristics of heat coefficients are considered and comparative analysis is done.
11
Odkształcanie spieków w warunkach złożonych stanów naprężeń
Rosiak M.
Zeszyty Naukowe. Mechanika / Politechnika Opolska
|
2009
|
z. 95
57-58
12
Warunki siłowo-energetyczne odkształcania spieków na zimno w warunkach nieograniczonego płynięcia promieniowego
Rosiak M., Grosman F.
Zeszyty Naukowe. Mechanika / Politechnika Opolska
|
2008
|
z. 92
15-16
PL
Spiekane materiały porowate, w odróżnieniu od materiałów litych, mają specyficzną, odmienną budowę. Istotą odmienności w budowie spieków jest występowanie nieciągłości materiału, nazywane porowatością, która jest konsekwencją: właściwości wsadu (proszku metalu), warunków prasowania, parametrów spiekania oraz historii dalszego przetwarzania spieków w operacjach obróbki plastycznej. W wyrobach z materiałów litych, własności końcowe, są konsekwencją właściwości wsadu oraz charakteru oddziaływania odkształcenia plastycznego na poszczególnych etapach realizowanej technologii, przy zachowaniu stałej gęstości w objętości wyrobu (jeśli w technologii wytwarzania wyrobu nie występują dodatkowe operacje obróbki cieplnej, cieplno-chemicznej, czy obróbki powierzchniowe). Właściwości spieków, poza wymienionymi (jak dla materiałów litych), istotnie zależą dodatkowo od charakteru nieciągłości, stanowiących porowatość. Rozmieszczenie i zróżnicowanie w lokalnych obszarach porowatości, warunkuje właściwości końcowe wyrobu, co należy mieć na uwadze przy opracowywaniu technologii wyrobów z proszków metali. Wielkość i rozkład porowatości w spieku, stanowiącym wsad do obróbki plastycznej na zimno, istotnie wpływa na warunki siłowo-energetyczne w procesie odkształcania. Przy odkształcaniu litych stopów metali na zimno wymagana jest znajomość ich właściwości technologicznych opisywanych funkcjami [sigma]p (zmiany naprężenia uplastyczniającego) oraz [epsilon]g (odkształcenia granicznego), uwzględniających wpływ parametrów [epsilon] (wielkości odkształcenia), [epsilon] (prędkości odkształcenia), T (temperatury), h[epsilon] (historii przebiegu odkształcenia), k[sigma] (wskaźnika stanu naprężenia). Właściwości technologiczne stopów litych nie zależą od gęstości wsadu, gdyż parametr ten jest niezmienny w czasie procesu odkształcania na zimno. Właściwości technologiczne porowatych stopów metali uzależnione są od wpływu analogicznych parametrów, ale dodatkowo uzależnione są wielkości i rozkładu porowatości w objętości wsadu oraz przebiegu zagęszczania, zależnego od warunków kształtowania, co znacznie komplikuje opis procesu. W artykule przedstawiono charakterystykę spieków (skład chemiczny, warunki wytworzenia, właściwości wykonanych spieków), warunki i przebieg kształtowania plastycznego na zimno wytworzonych spieków, rejestrowane parametry w warunkach odkształcania, wstępną analizę i wnioski z uzyskanych wyników. W dalszej części przedstawiono analityczną procedurę wyznaczenia matematycznej funkcji [sigma]p dla warunków odkształcania, uzależnionej od [epsilon] (gniotu spieku, wyznaczonego ze zmiany wymiarów zewnętrznych), oraz gęstości spieku przed odkształceniem [rho]0. Przedstawiono procedurę wyznaczenia oraz postać funkcji [rho]=f([rho]o,[epsilon])) opisującej przebieg zmiany gęstości w warunkach odkształcania na zimno, uwzględniającej wpływ gęstości spieku przed odkształceniem oraz wartość [epsilon]. Uzyskane funkcje pozwoliły zweryfikować wyniki z eksperymentu oraz wyznaczyć wartości [sigma]p oraz [rho] dla zakresu warunków objętych badaniami. Wyniki przedstawiono w postaci wykresów w układach 2D oraz map w układach 3D. Dokonano oceny wydatku siłowo-energetycznego w procesie odkształcania spieków dla zakresu odkształceń sprężystych i odkształceń plastycznych oraz sformułowano wnioski końcowe z zakresu prac objętych badaniami. Przedstawione w artykule zagadnienia są bardzo istotne, gdyż nadal intensywnie poszukuje się nowych, wydajnych jakościowo i ekonomicznie metod przetwórstwa spieków w operacjach obróbki plastycznej na zimno, dających możliwość uzyskiwania wyrobów o wysokich właściwościach wytrzymałościowych z możliwością sterowalnego zagęszczania w objętości wyrobu. Opracowanie wyników przedstawione w artykule, pozwala na przewidywanie zagęszczenia oraz wymaganych siłowych warunków kształtowania dla spieków o określonej gęstości początkowej, odkształcanych zadanym gniotem.
13
Zmiany w budowie wewnętrznej spieków odkształcanych na zimno z możliwością nieograniczonego płynięcia promieniowego
Rosiak M., Grosman F.
Zeszyty Naukowe. Mechanika / Politechnika Opolska
|
2007
|
Vol. 321, z. 89
77-77
PL
Spiekane materiały porowate, w odróżnieniu od materiałów litych, mają specyficzną, odmienną budowę. Istotą odmienności w budowie spieków jest występowanie nieciągłości materiału, nazywane porowatością, która jest konsekwencją: właściwości wsadu (proszku metalu), warunków prasowania, parametrów spiekania oraz historii dalszego przetwarzania spieków w operacjach obróbki plastycznej. W wyrobach z materiałów litych, własności końcowe, są konsekwencją właściwości wsadu oraz charakteru oddziaływania odkształcenia plastycznego na poszczególnych etapach realizowanej technologii, przy zachowaniu stałej gęstości w objętości wyrobu. Właściwości spieków, poza wymienionymi dla materiałów litych, istotnie zależą od charakteru nieciągłości, stanowiących porowatość. Rozmieszczenie i zróżnicowanie w lokalnych obszarach porowatości, warunkuje właściwości końcowe wyrobu, co należy mieć na uwadze przy opracowywaniu technologii wyrobów z proszków metali. W artykule przedstawiono charakterystykę spieków, warunki i przebieg kształtowania plastycznego na zimno, wyniki badan i analizę zmian w budowie wewnętrznej spieków, w zależności od warunków realizacji prób odkształcania. Omówiono charakter rozkładu parametrów porowatości dla stanu przed odkształceniem spieków oraz po kolejnych fazach ściskania ze swobodnym płynięciem promieniowym. Zagadnienia te są bardzo istotne, gdyż nadal poszukuje się metod i warunków sterowanego i w pełni kontrolowanego zagęszczania spieków, np. dla potrzeb uzyskiwania wyrobów pracujących w warunkach dużych i zmiennych obciążeń.
14
Zmiana prędkości odkształcenia spieków w warunkach ściskania bez ograniczonego płynięcia promieniowanego materiału
Rosiak M.
Zeszyty Naukowe. Mechanika / Politechnika Opolska
|
2006
|
z. 88
311-315
15
Warstwy wierzchnie w spiekach po obróbce cieplno-chemicznej
Rosiak M.
Zeszyty Naukowe. Mechanika / Politechnika Opolska
|
2005
|
z. 86
317-322
PL
W artykule przedstawiono charakterystykę warstw wierzchnich, w spiekach odkształconych plastycznie na zimno, jakie uzyskano po obróbce cieplno-chemicznej. Omówiono charakterystykę materiału wsadowego zastosowanego w badaniach oraz dokonano oceny jakości uzyskanych warstw w zależności od warunków chłodzenia.
16
Właściwości warstwy wierzchniej wyrobów spiekanych po obróbce cieplno-chemicznej w złożu fluidalnym
Jasiński J., Rosiak M., Torbus R.
Inżynieria Materiałowa
|
2005
|
Vol. 26, nr 5
463-466
PL
Technologie metalurgii proszków w połączeniu z technologią przeróbki plastycznej i obróbki cieplno-chemicznej stanowią nową jakość i należą do grupy najbardziej zaawansowanych metod produkcji elementów dla nowoczesnego przemysłu lotniczego, motoryzacyjnego, maszynowego, elektrotechnicznego. Właściwości eksploatacyjne wyrobów, wytwarzanych na bazie proszków metali, uzależnione są od każdego etapu procesu technologicznego, począwszy od właściwości materiału wsadowego (proszku metalu), przebiegu zagęszczania wsadu i spiekania, sposobu odkształcania plastycznego spieku, które to warunkują rozkład gęstości, a także obecność i rozkład porowatości w objętości elementu. Obecność porowatości i jej rozkład w wyrobie spiekanym jest istotnym czynnikiem wpływającym na odmienność przebiegu zjawisk tworzenia się warstw utwardzonych po obróbce cieplnej i cieplno-chemicznej, w odróżnieniu do materiałów litych gdzie porowatość nie występuje. W pracy przedstawiona jest charakterystyka materiałów spiekanych zastosowanych do badań, warunki obróbki cieplno-chemicznej spieków w złożu fluidalnym oraz analiza i podsumowanie uzyskanych wyników oceny powstałych warstw wierzchnich.
EN
Technologies of powder metallurgy joined with technologies of plastic working and thermo-chemical treatment are a new quality and belong to the most advanced methods of production of elements for aircraft, machine-building, automotive and electrical industries. Operating properties of the goods produced on the basis of metal powders are dependent on each stage of the technological process, i.e. properties of the charge material (metal powder), a course of the charge thickening and sintering, a method of the sinter plastic deformation influencing density distribution, also presence and porosity distribution in the element volume. Porosity presence in the sintered product is an important factor influencing dissimilarity of formation of hardened layers after heat treatment and thermo-chemical treatments in comparison with the solid materials. The paper presents characteristics of the tested sintered materials, conditions of thermo-chemical treatment of sinters in the fluidized bed and analysis and conclusions concerning the obtained results for the formed top layers.
17
Warstwy utwardzone w spiekach po obróbce plastycznej i cieplno-chemicznej
Rosiak M., Grosman F.
Zeszyty Naukowe. Mechanika / Politechnika Opolska
|
2004
|
z. 78
297-304
18
Porowatość w spiekach odkształconych plastycznie na zimno
Rosiak M., Grosman F.
Zeszyty Naukowe. Mechanika / Politechnika Opolska
|
2003
|
z. 76
305-309
19
Gęstość materiałów spiekanych po odkształceniu plastycznym na zimno
Rosiak M., Grosman F.
Zeszyty Naukowe. Mechanika / Politechnika Opolska
|
2002
|
z. 75
211-218
20
Stan i perspektywy zastosowania technologii kształtowania plastycznego materiałów porowatych w przemyśle samochodowym
Grosman F., Rosiak M.
Zeszyty Naukowe. Mechanika / Politechnika Opolska
|
2001
|
z. 72
231-235
first rewind previous Strona / 2 next fast forward last
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.