Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Implementacja systemu nadrzędnego SCADA Oneview® w zakresie monitoringu i kontroli pracy źródeł energetycznych

Komendziński K., Rytlewski P.

Prace Instytutu Elektrotechniki

|

2018

|

Z. 280

55--62

PL

Efektywność jednoczesnego wykorzystywania odnawialnych źródeł energii o różnym charakterze, takich jak np. elektrownie wiatrowe i elektrownie wodne wymaga dzisiaj stosowania nowoczesnych narzędzi sprzętowo-programowych określanych mianem SCADA. Przykładem takiego rozwiązania jest wdrożony w ENEA Wytwarzanie system OneView® SCADA produkcji firmy SCADA International.

EN

The effectivity of concurrent using of Renewable Energy Sources of different character, like wind and hydro power plants requires modern hardware and software tools called SCADA (Supervision, Control and Data Acquisition). An example of such solution is the system OneView® SCADA provided by SCADA International company and implemented by ENEA Wytwarzanie.

2

Mechanical properties and biodegradability of flax fiber-reinforced composite of polylactide and polycaprolactone

Rytlewski P., Stepczyńska M., Moraczewski K., Malinowski R., Jagodziński B., Żenkiewicz M.

Polimery

|

2018

|

T. 63, nr 9

603--610

EN

The aim of this work was to produce a composite based on the blend of polylactide and polycaprolactone and reinforced with flax fiber, intended for processing by injection molding, with improved mechanical and biodegradation properties as compared to neat polylactide (PLA) and polycaprolactone (PCL). The material was prepared by mixing PLA, PCL and flax fibers (about 5 mm long), extrusion and granulation with subsequent injection molding to obtain test samples. The composites differed in the content of PCL (0, 5, 10, 15 and 30 wt %) whereas the content of flax fibers was kept constant (20 wt %). The samples were characterized by means of scanning electron microscopy (SEM), tensile and impact strength measurements, differential scanning calorimetry (DSC) and dynamic mechanical analysis (DMA). Biodegradation studies were carried out using proteinase K at laboratory conditions. It was found that a reduction of fiber lengths took place during the extrusion process and that addition of flax fibers to PLA/PCL blend resulted in an increase in elastic modulus and biodegradation rate. The composite impact strength was significantly improved at 30 wt % PCL fraction.

PL

Celem badań było opracowanie kompozytu wzmocnionego włóknem lnianym na osnowie z mieszaniny polilaktyd/polikaprolakton, przeznaczonego do przetwórstwa metodą wtryskiwania, wykazującego lepsze właściwości mechaniczne oraz lepszą biodegradowalność niż niemodyfikowane polilaktyd (PLA) i polikaprolakton (PCL). Materiał przygotowano metodą wytłaczania. PLA, PCL oraz włókna lniane (o długości około 5 mm) mieszano, wytłaczano, granulowano, a następnie wtryskiwano w celu uzyskania próbek do badań. Kompozyty różniły się zawartością PCL (0, 5, 10, 15 lub 30% mas.), natomiast udział procentowy włókien lnianych był stały (20% mas.). Próbki badano metodami: skaningowej mikroskopii elektronowej (SEM), różnicowej kalorymetrii skaningowej (DSC) oraz dynamicznej analizy mechanicznej (DMA). Oceniano też ich wytrzymałość na jednoosiowe rozciąganie i udarność. Podatność na biodegradację badano w warunkach laboratoryjnych z zastosowaniem enzymu proteinazy K. Stwierdzono, że w procesie wytłaczania nastąpiła znaczna redukcja długości włókien lnianych, ich dodatek do mieszaniny PLA/PCL wpłynął na zwiększenie modułu sprężystości i szybkości biodegradacji, a udział 30% mas. PCL wyraźnie poprawił udarność kompozytu.

3

Wybrane właściwości polilaktydu modyfikowanego polikaprolaktonem

Żenkiewicz M., Rytlewski P., Moraczewski K., Malinowski R.

Przemysł Chemiczny

|

2017

|

T. 96, nr 1

152--156

PL

Przedstawiono wyniki badań wpływu udziału poli(ε-kaprolaktonu) w jego mieszaninach z polilaktydem na wytrzymałość przy statycznym rozciąganiu, udarność, moduł zachowawczy i współczynnik stratności (tanδ), entalpię procesów zimnej krystalizacji i topnienia oraz na ubytek masy w funkcji temperatury wyprasek wytwarzanych z tych mieszanin. Stwierdzono, że wraz ze wzrostem zawartości poli-ε- kaprolaktonu maleje wytrzymałość na zerwanie a wzrasta udarność badanych wyprasek. Stwarza to możliwości modyfikowania polilaktydu, stosowanego do wytwarzania niektórych produktów, tylko za pomocą poli(ε-kaprolaktonu).

EN

Poly(lactic acid)/poly-ε-caprolactone blends (poly-ε-caprolactone content up to 30% by mass) were prepd. by extrusion and studied for tensile and impact strength, storage modulus, tanδ, enthalpies of cold crystn. and melting, and mass loss. The tensile strength decreased while the impact strength increased with increasing content of polycaprolactone.

4

Metalizowanie bezprądowe tworzyw polimerowych

Żenkiewicz M., Moraczewski K., Rytlewski P., Stepczyńska M., Jagodziński B.

Polimery

|

2017

|

T. 62, nr 3

163--169

PL

Artykuł stanowi przegląd literatury dotyczącej bezprądowego metalizowania tworzyw polimerowych. Przedstawiono podstawowe rodzaje metalizowania: na drodze wymiany, w wyniku redukcji pierwiastka metalicznego oraz autokatalityczne. Omówiono znaczenie odpowiedniego przygotowania warstwy wierzchniej (WW) metalizowanych wytworów, umożliwiającego osadzanie i aktywowanie prekursorów metalizowania, a także dominującą rolę palladu jako uniwersalnego katalizatora metalizowania. Opisano też znaczenie kompleksów metaloorganicznych stosowanych w charakterze prekursorów w procesach metalizowania bezprądowego. Wskazano możliwości wykorzystania materiałów i przedmiotów metalizowanych bezprądowo.

EN

This article is a review of the literature related to the electroless metallization of plastics. The basic methods of electroless metallization by: displacement, metal reduction, and autocatalysis have been described. The importance of proper preparation of the surface layer of metallized materials, which enables the deposition and activation of metallization precursors, as well as the dominant role of palladium as a common metallization catalyst have been discussed. The role of organometallic complexes as precursors of electroless metallization has also been described. The possible applications of electroless metallized plastics and most recent research trends have been presented.

5

Autokatalityczne miedziowanie bezprądowe tworzyw polimerowych

Żenkiewicz M., Moraczewski K., Rytlewski P., Stepczyńska M., Jagodziński B.

Polimery

|

2017

|

T. 62, nr 5

371--379

PL

Artykuł stanowi przegląd wyników badań doświadczalnych dotyczących procesu autokatalitycznego miedziowania bezprądowego wybranych tworzyw polimerowych. Przedstawiono wpływ acetyloacetonianu miedzi(II) [Cu(acac)2] i tlenku miedzi(II) (CuO), dodawanych łącznie do poliamidu 6 (PA6) lub kompozytu na osnowie z PA6, na przebieg tego procesu. Stwierdzono, że Cu(acac)2 i CuO stosowane łącznie są skutecznymi prekursorami miedziowania, dzięki występującemu efektowi synergii, zwiększającemu szybkość tego procesu. Wykazano, że napromienianie laserowe powoduje powstawanie stożkowej struktury geometrycznej powierzchni PA6 zawierającego te prekursory. Materiał znajdujący się na wierzchołkach utworzonych stożków nie ulega ablacji i stanowi ochronę dla materiału usytuowanego niżej. Miedź osadzana w procesie autokatalitycznego miedziowania bezprądowego ma strukturę ziarnistą, a wielkość ziaren i grubość warstwy osadzanej miedzi zależą od czasu trwania procesu. Omówiono także wyniki badań nowego kompozytu na osnowie PA6, zawierającego prekursory Cu(acac)2 i CuO oraz włókna szklane. Kompozyt ten charakteryzuje się dobrymi właściwościami przetwórczymi, a obecność w nim włókien szklanych wpływa na zwiększenie wytrzymałości adhezyjnej warstwy miedzi nanoszonej na ten kompozyt, chroniącej przed ablacją laserową polimer osnowy. Zaprezentowano efekty wstępnych badań trzech nowych kompleksów metaloorganicznych, w tym L-tyrozyny miedzi, która może być cennym prekursorem autokatalitycznego miedziowania bezprądowego materiałów polimerowych.

EN

The paper presents areview of experimental studies related to the process of autocatalytic electroless copper plating of selected polymeric materials. The effect of copper(II) acetylacetonate [Cu(acac)2] and copper(II) oxide (CuO), added together to polyamide 6 (PA6) or its composite on the metallization process is discussed. It was found that Cu(acac)2 and CuO applied together are effective precursors for copper deposition due to asynergistic action of the precursors, increasing significantly the rate of deposition. It was also shown that laser irradiation caused the formation of conical structure of PA6 surface containing these precursors. The material located on the tops of the cones does not undergo ablation, acting as amask protecting material situated below. Copper deposited in the autocatalytic electroless plating process has agrain structure. The grain size and the thickness of the deposited copper layer depend on the metallization time. The results of tests on new composite composed of PA6 matrix, Cu(acac)2 and CuO precursors and glass fibers have been discussed. This composite is characterized by good processing properties. The glass fibers significantly increase the adhesion strength of the deposited copper layer, which protects the matrix polymer from laser ablation. The results of preliminary tests of three new organometallic complexes have been presented, from which L-tyrosine-copper can be avaluable precursor for autocatalytic electroless copper plating of polymeric materials.

6

Electrostatic separation of binary mixtures of some biodegradable polymers and poly(vinyl chloride) or poly(ethylene terephthalate)

Żenkiewicz M., Żuk T., Pietraszek J., Rytlewski P., Moraczewski K., Stepczyńska M.

Polimery

|

2016

|

T. 61, nr 11-12

835--843

EN

There are presented results of investigation of electrostatic separation of binary mixtures containing a biodegradable polymer {polylactide (PLA), polycaprolactone (PCL), or poly(3-hydroxybutyrate-co-4-hydroxybutyrate) [P(3,4HB)]} and a commonly used polymer [poly(vinyl chloride) (PVC) or poly(ethylene terephthalate) (PET)]. It was found that the binary mixtures of these polymers could be efficiently separated. The electrostatic separation process of the P(3,4HB)/PET mixture appeared to be most successful. It is indicated that the share of a biodegradable component in the mixture essentially influences the separation effects. Therefore, suitable choice of necessary conditions is needed to perform the separation process, which includes appropriate separator settings, depending on fractions of individual components in the mixture being separated.

PL

W artykule przedstawiono wyniki badań procesu separacji elektrostatycznej mieszanin dwuskładnikowych zawierających polimery biodegradowalne {polilaktyd (PLA), polikaprolakton (PCL) lub poli(3-hydroksymaślan-co-4-hydroksymaślan) [P(3,4HB)]} i polimery powszechnego użytku [poli(chlorek winylu) (PVC) lub poli(tereftalan etylenu) (PET)]. Stwierdzono, że mieszaniny tych polimerów mogą być skutecznie rozdzielane w tym procesie. Najbardziej efektywna okazała się separacja mieszaniny P(3,4HB)/PET. Z badań wynika również, że najistotniejszym czynnikiem wpływającym na skuteczność tej separacji jest udział masowy składnika biodegradowalnego w danej mieszaninie. Z tych względów wymagany jest odpowiedni dobór warunków prowadzenia separacji elektrostatycznej, w tym nastaw separatora w zależności od udziału poszczególnych składników mieszaniny rozdzielanej.

7

Charakterystyka i zastosowania kompozytów jednopolimerowych

Żenkiewicz M., Moraczewski K., Rytlewski P., Stepczyńska M., Żuk T.

Polimery

|

2015

|

T. 60, nr 1

3--11

PL

Artykuł stanowi przegląd literatury dotyczącej właściwości i zastosowań kompozytów jednopolimerowych (SPC), stosunkowo nowej i obiecującej grupy materiałów polimerowych o dużych możliwościach aplikacyjnych. Omówiono rodzaje i wybrane właściwości SPC i porównano ich najważniejsze cechy: adhezję na granicy wzmocnienia i osnowy kompozytu, różnicę wartości temperatury topnienia fazy krystalicznej wzmocnienia i osnowy, wytrzymałość na rozciąganie i moduł Younga. Scharakteryzowano SPC wytwarzane obecnie w skali przemysłowej.

EN

This paper constitutes a review of the literature concerning properties and applications of the single polymer composites (SPC). These materials are a relatively new and promising group of polymer composites which have good mechanical properties and high potential of application. The types and selected properties of single polymer composites were discussed. The most significant of these properties include adhesion at the interface of reinforcement and matrix, different melting points of crystalline phase of reinforcement and matrix, tensile strength and Young's modulus. Additionally, SPC currently produced in an industrial scale were characterized.

8

Autocatalytic metallization of polylactide

Moraczewski K., Malinowski R., Rytlewski P., Żenkiewicz M.

Polimery

|

2015

|

T. 60, nr 7-8

492--500

EN

In this work experimental results of a research aimed to provide the assessment of the ability of chemical modification to prepare polylactide (PLA) surface for autocatalytic metallization are presented. Chemical modification of PLA was performed using two solutions (1 and 2). Analysis of PLA samples was performed by means of goniometry, atomic force microscopy (AFM), scanning electron microscopy (SEM) and photoelectron spectroscopy (XPS). Results of contact angle measurements and surface energy calculations were presented. Qualitative and quantitative analysis of elemental composition of PLA surface layer was performed. Based on the experimental results, it was found that the proposed method can be successfully applied to prepare PLA surface for metallization. Autocatalytically deposited copper layer exhibited good adhesion to PLA and electrical conductivity.

PL

Zbadano możliwość wykorzystania modyfikacji chemicznej w procesie przygotowania powierzchni polilaktydu (PLA) do procesu autokatalitycznego metalizowania. Modyfikację chemiczną PLA przeprowadzono za pomocą dwóch roztworów (1 i 2). Próbki PLA zbadano metodami: goniometrii, mikroskopii sił atomowych (AFM), elektronowej mikroskopii skaningowej (SEM) i spektroskopii fotoelektronowej (XPS). Wykonano też pomiary kątów zwilżania oraz obliczenia swobodnej energii powierzchniowej, a także przeprowadzono jakościową i ilościową analizę składu chemicznego warstwy wierzchniej PLA. Wyniki badań wskazują, że zaproponowana metoda może być wykorzystana w procesie przygotowania powierzchni polilaktydu PLA do metalizowania. Uzyskana warstwa metaliczna charakteryzuje się dobrą wytrzymałością adhezyjną i dobrymi właściwościami elektrycznymi.

9

Electroless metallization of polymers

Żenkiewicz M., Moraczewski K., Rytlewski P., Stepczyńska M., Jagodziński B.

Archives of Materials Science and Engineering

|

2015

|

Vol. 74, nr 2

67--76

EN

Purpose: The purpose of this article was to review selected issues related to the electroless metallization of polymeric materials. Design/methodology/approach: The presented issues concerned classic electroless metallization, laser-assisted electroless metallization and electroless metallization of biodegradable polymers. Findings: The electroless metallization is most commonly used process of polymer metallization. It is possible only when the surface of a polymer product is seeded with metallic catalyst. Due to its good properties of catalysing the oxidation reaction of most reducing agents used in electroless metallization, palladium is the most commonly used catalyst in this process. Lasers can be effective tools for the preparation of polymer surface to be coated with metal layer, especially to clean, roughen, and/or induce chemical reactions on polymer surface prior to or along with metallization process. In recent years, new polymeric materials, produced from renewable resources are intensively studied and polylactide is one of such materials. An increasing interest in application of polylactide to manufacture electronic printed circuit boards and carriers was recently noticed. Research limitations/implications: A number of various metallization methods are widely reported in literature. In this article a review of only few methods is presented, which are in line with the newest trends in polymer industry and science. Practical implications: There are a number of methods of electroless metallization of polymer materials, which need to be improved to satisfy specific application conditions. For that reasons researches are leading to find better and universal metallization methods to improve overall properties of deposited metal layer. Originality/value: This article presents results of some researches related to the electroless metallization of polymeric materials.

10

Sposoby wytwarzania kompozytów jednopolimerowych

Żenkiewicz M., Moraczewski K., Rytlewski P., Stepczyńska M., Żuk T.

Polimery

|

2014

|

T. 59, nr 11-12

769--775

PL

Artykuł stanowi przegląd literatury dotyczącej kompozytów jednopolimerowych (SPC). Kompozyty SPC to interesująca grupa nowych materiałów polimerowych. Mogą być w pełni poddawane recyklingowi materiałowemu, a ich właściwości mechaniczne są porównywalne z właściwościami mechanicznymi polimerowych kompozytów heterogenicznych. Przedstawiono najważniejsze sposoby wytwarzania SPC: prasowanie na gorąco włókien lub taśm polimerowych, infuzja roztworów lub proszków polimerowych, prasowanie na gorąco folii i włókien lub taśm, prasowanie na gorąco włókien lub taśm współwytłaczanych, wtryskiwanie.

EN

This paper constitutes a review of the literature on the single polymer composites (SPC), an interesting and useful group of new polymer materials. They are fully recyclable and have mechanical properties comparable to heterogeneous polymer composites. The most important preparation methods of these composites (hot compaction of polymer foils, fibres and tapes, infusion of polymer solution or powder, film-stacking method, co-extrusion technology, injection moulding) are presented.

11

Wpływ wybranych smektytow na niektóre właściwości kompozytow o osnowie z poli(ε-kaprolaktonu)

Żenkiewicz M., Richert J., Rytlewski P.

Przemysł Chemiczny

|

2013

|

T. 92, nr 2

255-259

12

Applications of lasers in metallization of thermoplastic and thermosetting polymers

Rytlewski P., Żenkiewicz M.

Journal of Achievements in Materials and Manufacturing Engineering

|

2013

|

Vol. 57, nr 2

59--67

EN

Purpose: This work focuses on the studies of chemical and physical changes induced by ArF-laser irradiation leading to formation of surfaces catalytically highly active and fully prepared for the direct electroless metallization for the case of thermoplastic and thermosetting polymer composites. The only pretreatment method for surface to be activated was laser irradiation. There are compared two polymer composites: thermoplastic and thermosetting with the same qualitative and quantitative contents of the selected copper compounds. Additionally, there is presented wide context of laser applications in electroless metallization of polymeric materials. Design/methodology/approach: The composites contained the same amount of copper(II) oxide (CuO) and copper(II) acetoacetate Cu(acac)2, while varied with the type of polymer matrix. There were chosen polyamide 6 as thermoplastic and polyurethane resin as thermosetting polymer matrixes. The composites were irradiated with various numbers of ArF excimer laser pulses (λ = 193 nm) at constant fluence of 100 mJ/cm2. The metallization procedure of the laser-irradiated samples was performed by use of a commercial metallization bath and formaldehyde as a reducing agent. The samples were examined using FTIR, contact angle measurement and SEM techniques. Findings: It was found that laser irradiation induce catalytic properties in the studied composites. However, better catalytic properties were achieved for the thermoplastic than thermosetting polymer composites. Research limitations/implications: In order to better understand the differences in laser interactions between thermoplastic and thermosetting composites more examples of various polymer matrixes should be investigated. Practical implications: Suitable condition for laser irradiation of the composites associated with the best catalytic properties were proposes. Better catalytic properties were achieved for thermoplastic than thermosetting composite. Originality/value: Comparison of new thermoplastic and thermosetting polymer composites intended for laser direct electroless metallization is firstly reported in this article.

13

Wybrane właściwości nowego kompozytu o osnowie z poli(ε-kaprolaktamu) (PA6)

Moraczewski K., Rytlewski P., Żenkiewicz M., Karasiewicz T., Stepczyńska M.

Przetwórstwo Tworzyw

|

2012

|

[R.] 18, nr 5

474-477

PL

W artykule przedstawiono wyniki badań wybranych właściwości nowego kompozytu o osnowie z PA6 przeznaczonego do autokatalitycznego metalizowania z wykorzystaniem nowoczesnych technik laserowych. Wyznaczono jego wytrzymałość na rozciąganie (σM), naprężenie przy zerwaniu (σB), wydłużenie względne przy maksymalnym naprężeniu (εM), wydłużenie względne przy zerwaniu (εB), udarność (uC), moduł zachowawczy (E'), współczynnik tłumienia (K), temperaturę zeszklenia (Tg) oraz odporność termiczną.

EN

There are presented some results of selected properties of the new PA6 composite intended for autocatalytic metallization using modern laser techniques. Tensile strength (σM), tension at break (σB), elongation at a maximum stress (εM), elongation at break (εB), impact strength (uC), storage modulus (E'), damping coefficient (K), glass transition temperature (Tg) and thermal resistance of the new composite were determined.

14

Wpływ fotodegradacji na właściwości strukturalne i termomechaniczne folii polilaktydowej

Rytlewski P.

Przemysł Chemiczny

|

2012

|

T. 91, nr 8

1621-1624

PL

Zbadano wpływ promieniowania ultrafioletowego i widzialnego (UV-Vis) w zakresie długości fali 290–800 nm na właściwości strukturalne i termomechaniczne folii polilaktydowej. Wpływ fotodegradacji na zmiany właściwości strukturalnych PLA określono na podstawie badań spektroskopii w podczerwieni z transformacją Fouriera (FTIR), natomiast wpływ na właściwości mechaniczne określono na podstawie wyników badań mechanicznej analizy dynamicznej (DMA). Fotodegradacja przebiegała wg reakcji Norrisha typu II i oprócz zmian strukturalnych powodowała zmniejszenie modułu zachowawczego folii PLA w szerokim zakresie temperatury.

EN

Polylactide film (50 μm) was produced by kalendering, irradiated for 200 h at 27°C with UV and visible light and studied for presence of CO, OH, CH₂=CH- and CH₂= groups and storage modulus. The irradn. resulted in formation of OH groups and unsatd. C=C bonds and in decreasing the storage modulus of the polymer.

15

Elektronowa mikroskopia skaningowa i mikroanaliza rentgenowska warstwy wierzchniej nowego kompozytu polimerowego przeznaczonego do autokatalitycznego metalizowania

Moraczewski K., Rytlewski P., Trykowski G., Żenkiewicz M.

Przemysł Chemiczny

|

2012

|

T. 91, nr 6

1199-1204

PL

Przedstawiono wyniki badań elektronowej mikroskopii skaningowej (SEM) i mikroanalizy rentgenowskiej (EDS) nowego kompozytu PA6 przeznaczonego do metalizowania autokatalitycznego stymulowanego laserowo. Stwierdzono, że laserowe modyfikowanie warstwy wierzchniej nowego kompozytu powoduje zmiany strukturalne jego powierzchni typowe dla procesu ablacji laserowej. W wyniku laserowego modyfikowania wzrasta również zawartość miedzi w warstwie wierzchniej tego kompozytu. Wytrącona miedź metaliczna służy jako inicjator i katalizator procesu miedziowania bezprądowego. Com. polyamide-6 was optionally reinforced with staple glass fibers, filled with CuO (15%) and (AcCH=CMeO)₂Cu (9%), processed by extrusion to granulates and by laser-irradn. (193 nm) and then studied by SEM and X-ray diffraction anal. to det. the chem. compn. of the surface layer of the composite materials. The laser treatment resulted in an increase in the Cu content in the glass fibre-reinforced composite, what is of importance for its metallization.

EN

Com. polyamide-6 was optionally reinforced with staple glass fibers, filled with CuO (15%) and (AcCH=CMeO)₂Cu (9%), processed by extrusion to granulates and by laser-irradn. (193 nm) and then studied by SEM and X-ray diffraction anal. to det. the chem. compn. of the surface layer of the composite materials. The laser treatment resulted in an increase in the Cu content in the glass fibre-reinforced composite, what is of importance for its metallization.

16

Niektóre właściwości kompozytów polilaktydu z szungitem

Żenkiewicz M., Richert J., Rytlewski P., Richert A.

Przemysł Chemiczny

|

2011

|

T. 90, nr 4

631-635

17

Selected electrical and thermal properties of polylactide/graphite composites

Żenkiewicz M., Richert J., Rytlewski P., Richert A.

Polimery

|

2011

|

T. 56, nr 6

489-493

EN

The influence of graphite on volume and surface resistivity as well as on some thermal properties of composites containing a polylactide matrix was studied. The graphite content was up to 50 wt. %. It was found that the volume and surface resistivity decreased with the increasing graphite content and the percolation threshold appeared at the level of the filler content of 30-40 wt. %. No essential influence of graphite on phase transition temperatures was observed. However, the phenomenon of cold crystallization appeared. The sample mass loss upon heating started at ca. 270 °C.

PL

W pracy badano wpływ grafitu na rezystywność skrośną i powierzchniową oraz na niektóre właściwości cieplne kompozytów z osnową polilaktydową. Zawartość grafitu w tych kompozytach wynosiła od 0 do 50 % mas. Stwierdzono, że wraz ze wzrostem zawartości grafitu maleją rezystywność skrośna i powierzchniowa, a próg perkolacji występuje na poziomie 30-40 % mas. zawartości napełniacza (rys. 1, tabela 1). Nie stwierdzono w badanych kompozytach istotnego wpływu dodatku grafitu na wartości temperatury przejść fazowych, natomiast zaobserwowano występowanie zjawiska zimnej krystalizacji (rys. 2, tabela 2). Badania termograwimetryczne wykazały, że rozkład termiczny przejawiający się ubytkiem masy rozpoczyna się w temp. ok. 270 °C (rys. 3).

18

Metody i urządzenia stosowane w modyfikowaniu tworzyw polimerowych plazmą niskotemperaturową

Żenkiewicz M., Rytlewski P., Malinowski R.

Polimery

|

2011

|

T. 56, nr 3

185-195

PL

Artykuł stanowi obszerny przegląd literatury dotyczący zagadnień związanych z modyfikowaniem warstwy wierzchniej (WW) materiałów polimerowych za pomocą plazmy niskotemperaturowej. Omówiono główne cele modyfikowania WW takich materiałów oraz krótko scharakteryzowano podstawowe metody modyfikowania. Przedstawiono właściwości plazmy niskotemperaturowej, a także efekty jej oddziaływania na powierzchnię polimeru. Opisano wybrane sposoby modyfikowania za pomocą plazmy niskotemperaturowej, generowanej w warunkach ciśnienia atmosferycznego lub ciśnienia obniżonego, ze szczególnym uwzględnieniem metody wyładowań koronowych w powietrzu.

EN

This paper constitutes a comprehensive review of the literature on the application of low-temperature plasma for the modification of the surface layers (SL) of polymeric materials (Figs 1-3, Table 1). The main objectives for modification of these materials have been discussed and a short description of the basic methods of modification has been presented. The principles of low-temperature plasma and the way in which it influences selected properties of the surfaces of polymers have also been evaluated. The application of low-temperature plasma generated under atmospheric or reduced pressures in some selected modification methods with special consideration of the corona discharge method in air has been presented (Figs 4-11).

19

Autokatalityczne metalizowanie materiałów polimerowych

Żenkiewicz M., Moraczewski K., Rytlewski P.

Polimery

|

2011

|

T. 56, nr 7-8

541-548

PL

Artykuł stanowi przegląd literaturowy dotyczący metalizowania powierzchni tworzyw polimerowych. Przedstawiono główne zalety tego sposobu modyfikacji warstwy wierzchniej polimerów, omówiono proces metalizowania bezprądowego ze szczególnym uwzględnieniem metalizowania autokatalitycznego. Scharakteryzowano rolę i mechanizmy działania składników kąpieli do metalizowania, tj.: reduktorów, związków kompleksowych i stabilizatorów. Omówiono znaczenie stabilności kąpieli galwanicznej i aktywacji warstwy powierzchniowej poddanego metalizowaniu materiału polimerowego. Wskazano kierunki najnowszych badań zmierzających do znalezienia nowych katalizatorów, sposobów ich wprowadzania do materiału polimerowego, a także laserowego ich aktywowania.

EN

This paper constitutes a review of the literature focusing on the metallization of the surfaces of polymeric materials. The main advantages of this method of polymer surface modification has been discussed and a detailed description of the electroless modification procedure with special consideration on the autocatalytic metallization has been presented (Fig. 1). The role and the possible mechanisms of action of metallization bath components such as reducing and complexing agents as well as stabilizers has been explained (Table 1). The importance of maintaining the stability of the galvanization bath and also the activation of the surface layer of the polymeric material to be metalized has been emphasized. (Figs. 2, 3). The general trend of current research work in the direction of developing new catalysts, their methods of introduction into the polymeric materials and laser activation has been indicated.

20

Effects of electron radiation on properties of PLA

Malinowski R., Rytlewski P., Żenkiewicz M.

Archives of Materials Science and Engineering

|

2011

|

Vol. 49, nr 1

25-32

EN

Purpose: The aim of the paper was to examine the effects of electron radiation on physicochemical properties of pristine poly(lactic acid) (PLA), or polylactide, and of polylactide containing a selected crosslinking agent. Design/methodology/approach: Samples to be examined were prepared in granulated forms or as moulded pieces and then treated with the high-energy electron radiation (ca. 10 MeV). The methods of gel permeation chromatography (GPC), rheology, Fourier transform infrared (FTIR) spectroscopy, and dynamic mechanical thermal analysis (DMA) were used to determine physicochemical properties of the samples. A humidity sensor was utilised to determine water vapour permeability. Findings: It has been found that PLA undergoes degradation upon the electron radiation. Triallyl isocyanurate (TAIC) when introduced into polylactide causes plasticization of this polymer whereas irradiation of polylactide containing TAIC leads to crosslinking of PLA. Crosslinked PLA exhibits limited plastic flow or no flow at all and an elevated glass transition temperature. Water vapour permeability of a film made of PLA modified this way is much less than that of a film produced from original PLA. Research limitations/implications: Further studies of crosslinked PLA are advisable, especially assessment of the gelation degree, strength of the plasticized material, and biodegradation. Practical implications: Crosslinked PLA may be applied in practical processes, especially in thermoforming in which increased resistance of a material against deformation at elevated temperatures is required. Originality/value: Substantial influence of the electron radiation on properties of PLA was established. The material undergoes significant degradation upon even relatively small radiation doses. In order to crosslink PLA, TAIC in the amount of ca. 3 wt% and the electron radiation doses of up to ca. 60 kGy have to be applied.