W niniejszym artykule przedstawiono wyniki badań próbek skał węglanowych pobranych z utworów triasowych w rejonie północnej części Chorzowa. Przedmiotem badań była identyfikacja faz mineralnych, obecnych w tych skałach, szczególnie faz węglanowych. W północnej części Chorzowa występują utwory triasowe reprezentowane przez skały stropowej części profilu pstrego piaskowca oraz spągowej części profilu utworów wapienia muszlowego - warstw gogolińskich. Utwory te eksploatowane były w XIX i pierwszej połowie XX wieku. W artykule przedstawiono wyniki analiz próbek skał węglanowych, pobranych z tych warstw. Wykonano ich opis petrograficzny, badania mikroskopowe w świetle przechodzącym, analizy dyfraktometryczne oraz badania składu chemicznego w mikroobszarach z wykorzystaniem mikroskopu skaningowego. Na podstawie przeprowadzonych analiz stwierdzono, że w utworach pstrego piaskowca dominują dolomity. W składzie mineralnym tych skał, poza dolomitem, stwierdzono obecność sparytowego kalcytu, ponadto zidentyfikowano również kwarc, minerały ilaste, muskowit oraz związki żelaza. Utwory wapienia muszlowego to głównie wapienie, a także zlepieńce otoczaków wapiennych scementowane spoiwem węglanowym. W składzie mineralnym tych skał dominuje kalcyt dwóch generacji. Kalcyt pierwszej generacji tworzy ziarna mikrytowe, natomiast kalcyt drugiej generacji występuje w postaci ziaren sparytowych, zróżnicowanych pod względem wielkości i kształtu. Miejscami w ziarnach sparytowych można zaobserwować doskonałą łupliwość romboedryczną. Ponadto w skałach zidentyfikowano również dolomit, a z minerałów niewęglanowych - kwarc, muskowit oraz minerały ilaste. Badania mikroskopowe wykazały zróżnicowanie struktur próbek wapieni od biomorficznej, przez organodetrytyczną, sparytową, mikrosparytową do mikrytowej.
EN
This article presents the results of research on carbonate rock samples taken from Triassic sediments of the northern area of Chorzów City. The aim of the research was to identify the mineral phases of these rocks, especially carbonate phases. The rocks from the roof part of the Bundsandstein profile and floor part of the Muschelkalk profile - Gogolin Beds - are typical sediments from the northern part of Chorzów City. These rocks were mined in the XIX century and the beginning of the XX century. The article also presents the results of research on samples of carbonate rocks taken from investigated strata. It provides a Petrographic description, the results of microscopic analysis executed in polarized, transmitted light, X-ray analysis, and microprobe measurements using a scanning microscope. The results of these analyses showed that dolomites dominate in the Bunsandstein strata. Dolomites (The sampled rocks?) are composed mainly of dolomite, but sparry calcite was also identified. Moreover, quartz, clay minerals, muscovite and iron minerals were observed in the Bundsandstein rocks. The Muschelkalk sedimentsare mainly represented by limestone. In some areas, conglomerates were also found. The conglomerates are composed of carbonate rock boulders connected by carbonate cement. Two generations of calcite were observed while investigating the limestone. The first generation calcite is micritic, and the second generation calcite forms sparry crystals different in size and shape. In some areas of the sparry calcite it is possible to observe perfect rhobohedral cleavage. Moreover, dolomite, rhodohrosite, and noncarbonate minerals like quartz, muscovite, and clay minerals were identified. The results of microscopic analysis also showed that the limestone is different in texture. The limestone presents the following textures: biomorphic, detrical, sparry, microsparry and micritic.
2
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Badano kinetykę utleniania stopów magnezu WE43 i MSR-B w atmosferze CO2 bez oraz z dodatkiem 2% obj. H2O. Pomiary szybkości utleniania prowadzono metodą termograwimetryczną w zakresie temperatury 530-580oC, to jest poniżej oraz powyżej temperatury topnienia eutektyki. Temperaturę topnienia eutektyki wyznaczono metodą różnicowej kalorymetrii skaningowej - DSC. Produkty korozji analizowano metodami SEM, EDS. Przeprowadzone analizy wykazały, że na stopie WE43 tworzy się zgorzelina dwuwarstwowa, Zewnętrza warstwa zbudowana jest z tlenków itru i magnezu. W warstwie wewnętrznej występuje tlenek itru. Zgorzelina zachowuje dobre właściwości ochronne nawet powyżej temperatury eutektycznej. Na stopie MSR-B pod cienką, nierównomierną warstwą zgorzeliny zachodzi proces utleniania wewnętrznego. W temperaturze 580oC stop ulega częściowemu stopieniu.
EN
The conducted research concerned the kinetics of magnesium WE43 and MSR-B alloys oxidation in carbon dioxide environment with and without the addition of H2O (2% volume). The measurements of oxidation speed were conducted with thermogravimetric method for the temperature range of 530-580oC - for temperature higher and lower than the melting point of the eutectic mixture. The melting point of the eutectic mixture was determined using the DSC (Differential Scanning Calorimetry) method. The products of corrosion were analysed using SEM and EDS methods. The conducted research showed, that on WE43 alloy the two-layer scale was being created. The outer layer consists of yttrium oxide and magnesium oxide. In the inner layer the yttrium oxide is present. The scale preserves good protective properties even for above eutectic temperature. On the MSR-B alloy, under the thin, uneven layer of scale, the process of inner oxidation proceeds. In the temperature of 580oC, the alloy becomes partially melted.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.