Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Szkic o ewolucji formy w polskiej architekturze sakralnej 1945–1965 na wybranych przykładach

Malinowska-Petelenz Beata, Suchoń Filip

Wiadomości Konserwatorskie

|

2022

|

Nr 72

33--47

PL

Szczególnym i ciekawym okresem w historii polskiej architektury sakralnej jest okres przedsoborowy: 1945–1965. W tym czasie w budownictwie sakralnym starły się wątki estetyczne wielu epok. Cel badań stanowiła analiza cech stylowych, porównanie dzieł różnych autorów i interpretacje wyjaśniające różnice stylowe. Zbiór wzorców stosowanych w omawianym okresie stanowi kolejny asumpt do stworzenia architektonicznej typologii i opisu ewolucji formy przedsoborowej polskiej architektury sakralnej. Zasadniczą grupę tworzą obiekty powtarzające i naśladujące historyzujące formy, kolejną stanowią kościoły przełamujące historyczny kostium i nawiązujące do modernistycznej architektury międzywojnia. Odrębną kategorię stanowią obiekty operujące nowymi formami i dyspozycjami wnętrz, zapowiadające wyraźny krok w kierunku współczesnego modernizmu. Powojenne dwudziestolecie to zatem czas przejściowy pomiędzy tradycją a nowoczesnością, charakteryzujący się szczególnym brakiem linearności.

EN

The pre-Conciliar period of 1945–1965 is a distinct and interesting period in the history of Polish religious architecture. During this time, aesthetic themes from many periods clashed in religious construction. The analysis of stylistic features, comparing the works of different authors and interpretations that explain stylistic differences were the objective of this study. The collection of patterns used in the period under study is another contribution to creating an architectural typology and documentation of the evolution of pre-Conciliar form and Polish religious architecture. The essential group here is formed by buildings that repeat and imitate historicizing forms, while the other consists of churches that did away with historical costume and referenced interwar Modernist architecture. Buildings that operate using new forms and interior dispositions that anticipated an important step in the direction of contemporary Modernism are a separate category. The two post-war decades were a transitional period between tradition and modernity that showed a distinct lack of linearity.

2

Kościół w strukturach miejskich. Tradycja-ciągłość-uniwersalizm

Malinowska-Petelenz Beata, Petelenz Anna

Środowisko Mieszkaniowe

|

2022

|

nr 40

67--83

PL

Zmiany w duszpasterskim nastawieniu Kościoła po II Soborze Watykańskim, w szczególności zaś odnowa liturgii, zaowocowały mnogością form i rozwiązań przestrzennych w architekturze sakralnej. Odmiennie niż historycznie, nowe świątynie nie pełnią we współczesnych układach urbanistycznych roli dominującej. Autorki poddają analizie wybrane przestrzenie sakralne pod kątem ich kompozycji w strukturach miejskich, koncentrując się na ich formie, usytuowaniu, uniwersalizmie, czytelności w wymiarze symbolicznym, a także wyrazie przestrzennym łączącym pierwiastki tradycji i nowoczesności. W ramach studium przypadków autorki omawiają wybrane przykłady kościołów europejskich wybudowanych po 2000 roku.

EN

Revolutionary changes after Second Vatican Council – in particular the renewal of the liturgy – resulted in a variety of forms and spatial solutions in sacred architecture. In contemporary urban layouts, they do not play a dominant role. Authors analyze selected sacred spaces regarding their composition in urban structures, focusing on their universalism, legibility in a symbolic dimension, as well as spatial expression combining elements of tradition and modernity. As a case study, authors present selected examples of European churches built after 2000.

3

Los Angeles: miasto ruchomych obrazów

Malinowska-Petelenz Beata

Środowisko Mieszkaniowe

|

2021

|

nr 34

4--18

PL

Dla Europejczyka fascynacja Ameryką ma charakter zauroczenia dziwacznością. Przejawia się ona w rzeczywistości stanowiącej ponowoczesną mieszaninę fragmentarycznych doznań, które manifestują się w obrazie zarówno wielkich miast amerykańskich jak i architekturze przydrożnej. Autorka poddaje analizie horyzontalnie rozciągnięte Los Angeles jako żywiołowe widowisko ruchu ulicznego. Pomimo powstających wciąż nowych ikonicznych dzieł architektury, bezkształtność, amorficzność i rozproszenie formacji przestrzennych tego miasta nie pozwalają na prawidłowe odczytanie jego struktur. Z badań autorki wysuwa się wniosek, iż nie budynki czy historyczne miejsca, lecz właśnie ruch uliczny i system autostradowy stanowią głównie o charakterze tego miasta, którego wizerunek utrwaliło wielkie kino.

EN

To Europeans, fascination with America is like being charmed by oddity. It manifests itself in a reality that is a postmodern mixture of fragmentary experiences that manifest themselves in the image of both large American cities and roadside architecture. I analyse the horizontally stretched Los Angeles as a lively spectacle of street traffic. Despite newer and newer iconic works of architecture, shapelessness, amorphousness and scattering of this city’s spatial formations does not allow for a proper reading of its structures. My study concludes that it is not buildings or historical sites but street traffic and the highway system that define the character of this city, whose image was enhanced by world-class cinema.

4

Brasília: Ilha da Fantasia. Krótki szkic o mieście

Malinowska-Petelenz Beata

Środowisko Mieszkaniowe

|

2021

|

nr 37

26--36

PL

Brasília, fantastyczna wyspa - to jedno z najbardziej niezwykłych miast na świecie, które zostały zaprojektowane od początku i w miejscu starannie wybranym do tego celu. Stolica największego kraju Ameryki Południowej, przestrzeń „oswojona”, która nie istniała jeszcze na początku XX wieku, stanowi kwintesencję myśli modernistycznej przeniesionej na grunt latynoamerykański. Utopijna Brasília miała być miastem marzeń, zdekolonizowaną potęgą, realizacją socjalistycznej ideologii, opus magnum Kubitschka i Costy. Bez slumsów i kolonialnej, historyzującej zabudowy. I choć powstała w latach 60. ubiegłego wieku, nadal budzi skrajne emocje. Jak dziś rozwija się owo urbanistyczne arcydzieło i symbol brazylijskiego modernizmu? Co zostało z wyobrażeń i założeń funkcjonalistów?

EN

Brasília, a fantastic island - one of the world’s most extraordinary cities, designed from the ground up at a site carefully preselected for that specific purpose. The capital of South America’s largest country, a “domesticated” space, which did not exist at the start of the twentieth century, it is a quintessence of Modernist thought transplanted into Latin American soil. The utopian Brasília was to be a city of dreams, a decolonized power, the realization of socialist ideology, an opus magnum for Kubitschek and Costa. Without slums and colonial, historicizing development. And although it was built in the 1960s, it still stirs extreme emotions. How does this urban masterwork and symbol of Brazilian Modernism develop today? What has been left of the expectations and assumptions of the Functionalists?

5

Fifty shades of Las Vegas

Malinowska-Petelenz Beata, Petelenz Anna

Technical Transactions

|

2019

|

Vol. 116, iss. 6

49--61

EN

A glass pyramid, a sphinx and a Medieval Excalibur, an Eiffel tower, a Statue of Liberty, a Ponte Rialto with an escalator and a canal sailed by gondolas h Mickey Mouse – these are the faces of Las Vegas. Kitsch, excess and chaos are concepts that form the universe of the semantics of Las Vegas. We can also attempt to understand this identity, distinct both in its unbridled form and the ideas represented by the city, by referring to Bakhtin's concept of the carnival.

PL

Szklana piramida, sfinks i średniowieczny Excalibur, wieża Eiffla, Statua Wolności, Ponte Rialto z ruchomymi schodami i kanał, po którym pływają gondole wraz z myszką Miki – oto oblicza Las Vegas. Kicz, nadmiar i chaos to pojęcia tworzące uniwersum znaczeń Las Vegas. Tę tożsamość, charakterystyczną zarówno w nieokiełznanej formie, jak i ideach reprezentowanych przez miasto, można próbować zrozumieć, odwołując się także do bachtinowskiej koncepcji karnawału.

6

Cidade brasileira. Przestrzenie skrajności

Malinowska-Petelenz Beata, Petelenz Anna

Środowisko Mieszkaniowe

|

2019

|

nr 27

71--83

PL

Brazylia. Fawele i perfekcjonistyczne budynki Oscara Niemeyera. Terra incognita i wyobrażenie. W brazylijskiej interpretacji kosmopolityczny modernizm stał się emocjonującym, lokalnym „modernizmem brazylijskim”, łączącym cechy rdzenne z uniwersalnymi. Mimo to, schedą idei modernizmu okazały się też przestrzenie obce i nieudomowione, zaś alternatywą społeczną okazały się favelas. Powstały obszary rozerwane i niespójne, tereny bogactwa i biedy, tworzące przestrzenie do życia pełne skrajności. Władze miejskie podejmują próby odzyskania wykluczonych terenów, a projekty objęły analizę funkcjonalno-przestrzenną i próbę jej restrukturyzacji poprzez działania miejscowe.

EN

Brazil. Favelas and Oscar Niemeyer’s perfectionist buildings. A terra incognita and an idea. In its Brazilian interpretation, cosmopolitan modernism became an exciting, local “Brazilian modernism”, one that combines native characteristics with universal ones. Despite this, alien and untamed spaces have also become a legacy of the idea of modernism, while favelas have become a social alternative. Torn and inconsistent areas have been created, areas of affluence and poverty, creating spaces for living that are replete with extremes. Municipal authorities are making attempts at reclaiming key areas, and projects have included functional and spatial analyses as well as attempts at restructuring them through local actions.