Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Badania nad wielkością ziaren skrobi w różnych odmianach ziemniaka pod kątem możliwości zmniejszenia zanieczyszczenia środowiska wodnego odpadami produkcyjnymi

Ratuszniak E., Kubas A.

Rocznik Ochrona Środowiska

|

2010

|

Tom 12

409-418

PL

Przeprowadzone analizy wielkości ziaren skrobi w grupie badanych odmian metodą mikroskopową wykazały, że w skrobi wszystkich przebadanych odmian ziemniaka w latach 2006 i 2007, oraz w próbkach mąki ziemniaczanej, przeważała zdecydowanie frakcja ziaren średnich. 2. W grupie badanych odmian wysokim udziałem ziaren dużych skrobi wyróżniły się odmiany Saturna i Glada, u których w obu latach badań stwierdzono wysoki procentowy udział ziaren średnich i dużych. Ma to szczególne znaczenie w gorzelnictwie i krochmalnictwie, gdzie preferowane są duże ziarna skrobi, gwarantując wysoki uzysk skrobi w przerobie tych odmian. 3. Szczególnie wysoki procentowy udział frakcji ziaren małych stwierdzono w roku 2007 u odmian Syrena i Miłek (40% i 45%). Może to być sygnałem wskazującym na możliwe wysokie straty skrobi w procesie przerobu tych odmian, a tym samym znaczne obciążenie ścieków odpadami. 4. W roku 2007 odnotowano wyraźne różnice w udziale procentowym frakcji ziaren dużych i małych u tych samych odmian w porównaniu do roku 2006. Może to wskazywać na znaczną zmienność środowiskową tej cechy, związaną głównie ze zmianą warunków klimatycznych w poszczególnych latach uprawy. 5. Nowoczesne metody uzyskiwania skrobi pozwalają na wzrost udziału skrobi drobnoziarnistej w otrzymywanym produkcie, co jednak zmienia właściwości uzyskanej skrobi (właściwości cieplne, lepkość). Zwiększenie odzysku ziaren małych jest istotne dla zmniejszenia obciążenia wód odpadami.

EN

The potato industry produces numerous wastes which can pollute water. In a modem starching factory the ratio of starch extraction from potatoes with high starch content is about 90-93%. The remainder of the starch goes into wastes. Starch potato breeding is based primarily on the percentage parameter of starch content and on the starch harvest per hectare. Less attention is paid to the size of starch grains, perhaps due to the lack of a fast and simple method of determination of that attribute. The aim of this paper is to apply microscopic analysis of the size of starch grains in various potato cultivars, its quota in different volume fractions, and an attempt to evaluate the researched cultivars in their capacity as raw material for starch production in relation to the possible water pollution in the production of starch. The research material consisted of tubers of 8 different potato cultivars belonging to different utility groups. The measurement of starch grains was carried out using a NIKON ECLIPSE E 400 microscope, with the aid of a computer analysis of microscope images program - LUCIA G 3.52a. The results were grouped into three fractions of grains - small (up to 20p.m), medium (20-40um) and large (above 40um).Microscopic analyses of the research material allowed to divide starch into size-based fractions and to indicate the differences in the percentage presence of the various fractions in different cultivars of potatoes. There was a marked difference in the percentage presence of small and large sized grains in the same cultivars between the years 2007 and 2006. This could indicate that the feature could have a considerable environmental dependency, depending on the variability of climate in the particular years. Two of the examined cultivars - Saturn and Glada - had particularly high presence of large grains, thus guaranteeing high starch yields in the processing of these particular cultivars. Two of the examined cultivars - Syrena and Miłek - had a high presence of the small grain strata in the year 2007 (40 and 45% respectively). These cultivars could cause high starch loss in the production process as well as add considerable amount of wastes to refuse water. Modern starch extraction techniques allow for an increase of the small grain starch presence in the ready product. The improvement in small grain extraction is important for decreasing of pollution of water with wastes.

2

Distribution of polyporus fungi in Czaplinek (Drawsko Lake district, north-western Poland)

Kaczorkiewicz M., Ratuszniak E.

Archives of Environmental Protection

|

2009

|

Vol. 35, no. 1

23-31

PL

Badania nad występowaniem grzybów poliporoidalnych na terenie Czaplinka przeprowadzono w latach 2004 i 2005 w 6 wyznaczonych rejonach, stosując metodę marszrutową. Zlokalizowano ogółem 363 stanowiska grzybów poliporoidalnych należących do 24 gatunków w obrębie czterech rodzin: Coriolaceae, Ganoder-mataceae, Hymecheateceae i Polyporaceae. Najliczniej występującymi gatunkami były Bjerkandera adusta (87 stanowisk) i Ganoderma applanatum (66 stanowisk). Stwierdzono obecność 3 gatunków znajdujących się na Czerwonej liście grzybów wielkoowocnikowych zagrożonych w Polsce (Datronia mol/is, Inonotus hispidus i Ganoderma lucidum), przy czym G. lucidum znajduje się w wykazie gatunków grzybów objętych ochroną ścisłą.

3

Występowanie Drosera rotundifolia L. na plantacji żurawiny wielkoowocowej Vaccinium macrocarpon Aiton w okolicy Parsęcka

Ratuszniak I., Ratuszniak E.

Rocznik Ochrona Środowiska

|

2002

|

Tom 4

497-507

PL

W trakcie prowadzenia badań nad przemianami roślinności na zarzuconej uprawie żurawiny wielkoowocowej Vaccinium macrocarpon na torfowisku wysokim typu bałtyckiego "Bagno Wielkie", stwierdzono w 1998 r. pojawienie się, na jednym z transektów badawczych, pojedynczych okazów rosiczki okrągłolistnej Drosera rotundifolia (Ratuszniak i Sobisz 1999). Rodzaj Drosera liczy około 100 gatunków rozprzestrzenionych prawie na całym świecie, we wszystkich strefach klimatycznych obu półkul. Występuje w całej Europie, w subarktycznej części Azji (cała Syberia z wyjątkiem wybrzeży północnych), w Mandżurii, północnej Japonii, w arktycznej i umiarkowanej Ameryki Północnej. Szczególnie wiele gatunków występuje w Australii i na Nowej Zelandii. Poza rosiczką okrągłolistną (D.rotundifolia) w Polsce występują jeszcze dwa inne gatunki rzadsze od niej, lecz rosnące na podobnych stanowiskach (torfowiskach przejściowych i wysokich). Są to rosiczka długolistna (Drosera anglica Huds.) i rosiczka pośrednia (Drosera intermedia Hayne). Drosera rotundifolia występuje dość pospolicie na niżu, w górach jest rzadsza. Rośnie najczęściej na wilgotnych poduchach torfowców i innych mchów, rzadziej na nagim torfie. Podłoże, na którym wyrasta jest zawsze kwaśne. Są to niewielkie rośliny nasienne owadożerne, fotoautotrofy, zdolne do pobierania substancji mineralnych z gleby lub z wody. Zoofagia stanowi dla nich dodatkowe źródło substancji odżywczych mikro- i makroelementów (zwłaszcza azotu), w które ubogie są stanowiska ich występowania (Podbielkowski i Podbielkowska 1992). Fitoindykacyjne wskaźniki liczbowe wg skali Ellenberga i in. (1992) wskazują na następujące wymagania siedliskowe omawianego taksonu. Wymagania klimatyczne: w zakresie wymagań świetlnych (L-8) jest rośliną światła, w zakresie wymagań termicznych (T-4) jest to gatunek zajmujący miejsce pomiędzy wskaźnikami chłodu a umiarkowanego ciepła. Wymagania edaficzne: w zakresie stosunków wilgotnościowych (W-9) wymaga gleb mokrych ubogich w powietrze, w zakresie stosunku do odczynu gleby (R-1) jest taksonem wskazującym na silne zakwaszenie gleby, w zakresie zapotrzebowania na azot (N-1) jest taksonem występującym na stanowiskach ubogich w azot. Wszystkie rosiczki zaliczane są do roślin rzadkich i w Polsce podlegają całkowitej ochronie (Dziennik Ustaw 1983, Nr 27, Poz.134). D.rotundifolia na Pomorzu Zachodnim jest taksonem zagrożonym, a w Wielkopolsce uważana jest za takson, który w niedalekiej przyszłości znajdzie się w kategorii roślin wymierających (Żukowski i Jackowiak 1995). Celem naszych obserwacji było prześledzenie frekwencji i jej zmian oraz rozprzestrzenienia D.rotundifolia i gatunków współwystępujących z omawianym taksonem na siedlisku zmienionym przez człowieka. Liczba gatunków współwystępujących z Drosera rotundifolia jest niewielka. Introdukowana z Ameryki Północnej żurawina wielkoowocowa nie zmniejszała swojego zasięgu występowania w latach badań, natomiast zmniejszało się jej zagęszczenie. Gatunki rodzime występujące na badanym terenie, to gatunki kolonizujące osuszone torfowiska wysokie. Powrót rosiczki na zdegradowane przez działania człowieka siedlisko torfowiska wysokiego i zwiększenie powierzchni zasiedlania wskazuje na warunki ekologiczne sprzyjające występowaniu tego gatunku, przywiązanego do fitocenoz mszarnych. Można zakładać że stanowisko to będzie istnieć, jeśli nie zostaną podjęte jakieś nowe działania uprawowe. Obecnie głównym zagrożeniem tego stanowiska jest powolne, ale sukcesywne osuszanie się terenu. W literaturze są liczne wzmianki odnośnie zagrożenia wyginięciem Drosera rotundifolia. Brak jest jednak wieloletnich obserwacji ilościowych nad tym taksonem w kontekście przemian siedliskowych, dlatego planuje się kontynuację badań w latach następnych na tym stanowisku. Dotychczasowe obserwacje pozwalają ponadto stwierdzić, że dokładne liczenie osobników badanego taksonu lepiej pokazuje zmiany ilościowe zachodzące na powierzchniach badawczych niż stosowanie wyłącznie skali Braun-Blanqueta.

EN

Common sundew (Drosera rotundiflia L.) is considered to be a rare species and is therefore fully protected by law in Poland. In western Pomerania it also is an endangered taxon. In 1998 a site of common sundew was discovered on the eroded highmoor peatbog "Great Swamp" by the Radacz Lake, in the vicinity of Parsęcko, which at present is under horticultural cultivation. The sundew appeared in patches with a major share of cranberry (Vaccinium macrocarpon Aiton.), which has persisted there after its cultivation was abandoned. During the years 1999 - 2001 research in order to determine the whole plants number of the investigated population, the number of specimens in full bloom and the changes in the sundew's population density was conducted. For Drosera rotundifolia and its accompanying species the stability (S) and the coverage coefficient (D) was determined. The phytosociological relevé's were taken by the commonly used Braun-Blanquet method. In 1997, 47 phytosociological relevé's were taken, containing in the total 742 plants, 308 of which were blooming. Average plants density on 1 m2 was 15.8. A year later, in 2000, 71 phytosociological relevé's were taken, containing in the total 1445 plants of Drosera rotundifolia, 635 of which were blooming. Average plants density on 1 m2 was 20.5. Two years later, in 2001, 124 phytosociological relevé's were taken, containing in the total 2954 plants of Drosera rotundifolia, 1491 of which were blooming. Other accompanying species included: blue moor grass (Molinia caerulea), common heather (Calluna vulgaris), as well as Juncus conglomeratus, Pohlia nutans and the lichen Hypogymnia physodes. Among sporadically appearing species were: Poa palustris, Salix aurita, Betula pubescen and Polytrichum commune. The appearance of common sundew in this site manifests a spontaneous return of the species to the degraded habitat.