PL
 |
EN
Preferencje help
Polish version English version Język
Widoczny [Schowaj] Abstrakt
Liczba wyników

Znaleziono wyników: 23

Liczba wyników na stronie
first rewind previous Strona / 2 next fast forward last
Wyniki wyszukiwania
help Sortuj według:

help Ogranicz wyniki do:
first rewind previous Strona / 2 next fast forward last
1
Content available remote Modelowe badania nasycania sorbentu węglowego gazem z uwzględnieniem geometrii przestrzennej ziaren
Skoczylas N., Kudasik M., Topolnicki J., Oleszko K., Młynarczuk M.
Przemysł Chemiczny
|
2018
|
T. 97, nr 2
272--276
PL
Przedstawiono rozważania dotyczące transportu gazowego sorbatu w porowatym sorbencie. Przeanalizowano znane rozwiązania analityczne równania dyfuzji Ficka z czynnikiem sorpcji dla różnych geometrii ziaren: warstwy płasko-równoległej, cylindra oraz kuli. Opracowano numeryczne rozwiązanie równania Ficka z czynnikiem sorpcji dla prostopadłościanu. Przeprowadzono eksperyment sorpcji metanu na ziarnach węgla kamiennego o klasie ziarnowej 0,315-0,4 mm. Ziarna użyte w doświadczeniu przebadano stereologicznie w celu określenia statystycznych parametrów opisujących ich kształt. Mniejsze niepewności związane z przybliżeniem rzeczywistych kształtów ziaren kształtami modelowymi dotyczyły opisania ziaren kształtem prostopadłościennym niż kulistym. Badania sorpcyjne pozwoliły na zarejestrowanie pełnego czasowego przebiegu nasycania ziaren węgla metanem. Do zarejestrowanego przebiegu, metodą najmniejszych kwadratów dopasowano funkcję analityczną dla przybliżenia kształtów ziaren kulami oraz rozwiązanie numeryczne dla przybliżenia prostopadłościanami. Otrzymane współczynniki dyfuzji różniły się o ok. 30%.
EN
Hard coal grains with diams. 0.315-0.400 mm were used to study the kinetics of their satn. with CH4. The results were compared with theor. data obtained for models of (i) spherical or (ii) cuboidal grains. The model (i) described well the real process.
2
Content available remote Transport sedymentacyjny mas powyrzutowych
Topolnicki J., Wierzbicki M.
Prace Instytutu Mechaniki Górotworu PAN
|
2016
|
T. 18, nr 3
67--73
PL
W pracy przedstawiono wyniki pomiarów wybranych własności dolomitu pobranego z mas powyrzutowych. Anizotropia kierunkowa rozmiarów ziaren zdaje się potwierdzać teorię o płatkowaniu zachodzącym w procesie niszczenia skały podczas wyrzutu gazów i skał. Wykorzystując informacje dotyczące głębokości, ciśnienia złożowego oraz porowatości otwartej w masach powyrzutowych dokonano oceny wielkości energii potencjalnej skał i gazu jaka była do „dyspozycji wyrzutu”. Dokonano również analizy możliwości transportu sedymantacyjnego mas powyrzutowych. Rozważania dotyczą dwóch przypadków. W pierwszym oddziałuje wyłącznie struga gazu a w drugim analizowany jest wpływ oddziaływania strugi unoszonego materiału skalnego.
EN
The paper presents the results of measurements of selected properties of dolomite collected from the outburst masses. Grain size anisotropy seems to confirm the theory of flaked occurring in the process of destruction of rocks during the gas rocks outbursts. Using the information on depth, reservoir pressure and open pores porosity of the outburst masses assesses the potential energy of rock and gas for “outburst disposal “. Ultimately, sediment transport of mass was analyzed. Considerations apply to the two cases. The first, takes into account only gas interactions, and the second analyzes the effect of the impact of entrained outburst mass.
3
Content available remote Model numeryczny procesu sorpcji wymiennej CO2/CH4
Dutka B., Kudasik M., Topolnicki J.
Prace Instytutu Mechaniki Górotworu PAN
|
2013
|
Vol. 15, no. 3-4
3--14
PL
Konieczność redukcji CO2 w atmosferze wiąże się z poszukiwaniem skutecznych metod bezpiecznego magazynowania tego gazu. Metoda ECBM (enhanced coal bed methane recovery) polegająca na zatłaczaniu CO2 do nie eksploatowanych pokładów węgla pozwala dodatkowo pozyskiwać CH4. Metoda ECBM bazuje na zjawisku sorpcji wymiennej. W niniejszej pracy przedstawiono model numeryczny opisujący proces sorpcji wymiennej CO2/CH4 zachodzącej w brykiecie węglowym. Model ten został oparty na szeregu hipotez. Założono, że sorpcja wymienna zachodzi na powierzchni pomiędzy ściankami ziaren a makroporami sorbentu. Postawiono hipotezy dotyczące kinetyki procesu sorpcji wymiennej oraz wpływu zaawansowania tego procesu na filtracyjny transport mieszaniny gazów poprzez sieć makroporów. Prezentowany model sorpcji wymiennej stanowi układ równań rozwiązywanych numerycznie. Symulacje przeprowadzone za pomocą zbudowanego modelu porównano z wynikami uzyskanymi z przeprowadzonych eksperymentów laboratoryjnych sorpcji wymiennej CO2/CH4 zachodzącej w brykiecie węglowym.
EN
The necessity to reduce the CO2 emissions to atmosphere has prompted searching for some effective and secure CO2 storage methods. The ECBM (Enhanced Coal Bed Methane Recovery), consisting in CO2 injection to unmined colbeds, allows also for the recovery of CH4. Underlying the ECBM method is the exchange sorption process. A numerical model is developed governing the process of CO2/CH4 exchange sorption in a coal briquette. The model is based on several hypotheses: it is assumed that the exchange sorption takes place on the interface between the grain walls and macropores in the sorbent substance. Other hypotheses are put forward, relating to the kinetics of the exchange sorption, as well as the influence of its consecutive stages on the seepage of a gas mixture through the network of macropores. The exchange sorption model involves a system of equations to be solved numerically. Simulation data are compared with the results of laboratory experiments involving the investigations of CO2/CH4 exchange sorption in a coal briquette.
4
Content available remote Wyznaczanie efektywnego współczynnika dyfuzji za pomocą nowatorskiego układu do pomiarów akumulacji i uwalniania gazów z próbek węglowych
Kudasik M., Skoczylas N., Topolnicki J., Wierzbicki M.
Prace Instytutu Mechaniki Górotworu PAN
|
2011
|
Vol. 13, no. 1-4
37--44
PL
W artykule przedstawiona została aparatura pomiarowa do analizy transportu gazów w próbkach węglowych. Zbudowane w Pracowni Mikromerytyki IMG PAN urządzenie składa się z dwóch układów funkcjonalnych: sorpcjomatu, który umożliwia prowadzenie pomiarów akumulacji gazów przy stałym ciśnieniu oraz przepływomierza kapilarnego do analizy uwalniania gazów z próbki węglowej do atmosfery. Przedstawiono wyniki badań, z wykorzystaniem próbek węglowych pochodzących z czterech różnych kopalń węgla kamiennego. Próbki te różniły się swoimi właściwościami sorpcyjnymi. Przeprowadzone analizy polegały na rejestracji kinetyki sorpcji próbek o frakcji ziarnowej 0.20-0.25 mm przy ich nasycaniu metanem od próżni do 1 bar. Uzyskane wyniki pomiarów zestawiono z wynikami dla tych samych próbek, uzyskanymi z badań na urządzeniu sorpcyjno-grawimetrycznym IGA-001.
EN
The article provides a description of measuring equipment for analyzing transport of gases in coal samples. The device in question, developed at the Laboratory of Micrometrics at the Strata Mechanic Research Institute of the Polish Academy of Sciences, consists of two operational systems: a sorption measuring instrument, which makes it possible to measure gas accumulation under a steady sorption pressure, and a capillary flow meter used for analyzing the process of gas release from a coal sample into the atmosphere. The article also presents results of relevant analyses, for the purpose of which coal samples from four different hard coal mines were used. The samples varied as to their sorption properties. The analyses involved recording sorption kinetics of samples with the granularity of 0.20 – 0.25mm, where the value of methane saturation ranged from 0 to 1 bar. The results were subsequently compared with the results obtained in the course of an analysis carried out by means of the IGA-001 soprtion-gravimetric device, performed for the same samples.
5
Content available remote Badania właściwości sorpcyjno-odkształceniowych węgla w stanie obciążenia okólnego
Dutka B., Topolnicki J.
Prace Instytutu Mechaniki Górotworu PAN
|
2011
|
Vol. 13, no. 1-4
31--35
PL
W artykule zaprezentowano wyniki badań sorpcji CO2 na próbce węgla obciążonej ciśnieniem okólnym 29 oraz 4 MPa. Zastosowanie autorskiej aparatury wysokociśnieniowej umożliwiło pomiary pojemności sorpcyjnej oraz zmian objętości węgla pod wpływem obciążenia okólnego. Wykazano, że próbka pęcznieje pod obciążeniem 29 MPa, a siły pochodzące od naprężeń sorpcyjnych pokonują znaczne obciążenia próbki. Nieznaczna różnica nachyleń relacji pęcznienie-sorpcja przy różnych obciążeniach próbki, świadczy o braku wpływu obciążenia na pęcznienie węgla. Pęcznienie badanej próbki jest zależne wyłącznie od sorpcji CO2. Sorpcja z kolei uzależniona jest od obciążenia wywieranego na próbkę.
EN
The article presents the results of investigating CO2 sorption on a coal sample subjected to a confining pressure of 29 MPa and 4 MPa. The application of self-devised high-pressure equipment made it possible to measure the sorption capacity and the changes in the volume of coal under the influence of confining stress. It was demonstrated that the sample swells when the value of the stress is 29 MPa, and the forces resulting from sorption-induced strains overcome considerable stresses of the sample. The negligible gradient difference for the swelling-sorption relationship, for various sample stresses, proves that the stress has no influence upon the swelling of the coal. The swelling of the sample being examined depends solely on CO2 sorption. Sorption, in turn, depends on the stress exerted on the sample.
6
Content available remote Porównanie wytrzymałości na rozciąganie brykietów węglowych i maksymalnych wartości naprężeń gazowych powstających w brykietach w trakcie prowokacji miniwyrzutów w warunkach laboratoryjnych
Sobczyk J., Topolnicki J.
Przegląd Górniczy
|
2010
|
T. 66, nr 5
51-55
PL
W pracy przedstawiono krótką analizę naprężeń gazowych, które powstają w brykietach węglowych podczas eksperymentów laboratoryjnych polegających na prowokowaniu miniwyrzutów. Za materiał badawczy posłużyła próba węglowa pobrana z kopalni "Zofiówka", a użytym gazem był azot. Obok analizy porównawczej wyznaczonych maksimów globalnych naprężeń gazowych sprawdzono również, czy istnieje korelacja pomiędzy wartościami tych maksimów a wytrzymałością mechaniczną brykietów. W tym celu wykonano oszacowanie wytrzymałości brykietów na rozciąganie metodą testu brazylijskiego. Porównanie rezultatów tego oszacowania z wartościami granicznymi naprężeń gazowych wykazało istnienie pomiędzy nimi zależności.
EN
A short analysis of gaseous stresses occurring in the coal briquettes during laboratory experiments consisting of mini-outbursts provocations is presented. As research material a sample of coal from KWK (hard coal mine) "Zofiówka" was taken, and the used gas was nitrogen. Apart from comparative analysis of the determined maxima of global gaseous stresses also existence of correlation between the values of these maxima and the briquettes mechanical strength has been checked. In this end in view estimate of briquettes tensile strength by Brazilian test has been made. Comparison of this estimate results with the boundary values of the gaseous stresses showed existence of relationship between them.
7
Content available remote Istotność wybranych parametrów górniczych w ocenie zagrożenia wyrzutowego na podstawie badań statystycznych
Skoczylas N., Topolnicki J., Wierzbicki M.
Przegląd Górniczy
|
2010
|
T. 66, nr 5
10-16
PL
W pracy przedstawiono wyniki badań statystycznych, dotyczących przydatności wybranej grupy parametrów do określenia stanu zagrożenia wyrzutami metanu i skał. Wybraną formą badań była anonimowa ankietyzacja. Przedstawiono wyniki ankietyzacji dotyczące 27 parametrów mogących wpływać na stan zagrożenia zjawiskiem. Pokazano opinie dotyczące ważności poszczególnych parametrów dla oceny stanu zagrożenia w ujęciu zarówno parametrycznym, jak i z podziałem na grupy specjalistów związanych z praktyką górniczą i z nauką. Wyniki ankietyzacji pozwalają na określenie najistotniejszych parametrów oceny stanu zagrożenia wyrzutowego a analiza współczynników zmienności oraz histogramów pozwala na ocenę zgodności ankietowanych co do ważności poszczególnych parametrów oraz ich wartości granicznych.
EN
Statistical research results referring to usefulness of the selected parameters group for determination of methane and rocks outburst hazard state determination are presented. The anonymous inquiry was the selected form of research. Results of inquiry referring to 27 parameters, which could influence the state of phenomenon hazard are presented. Opinions referring to the importance of particular parameters for evaluation of hazard state as well in parameters depiction as in division into the experts groups connected with the practice and science are shown. Results of inquiry allow to determine the most essential parameters of state of out burst hazard evaluation and analysis of variation coefficients as well as histograms allows evaluation of inquired particular parameters compatibility as well as their boundary values.
8
Content available remote Porównanie wybranych właściwości fizycznych brykietu węglowego w stanie powietrznie-suchym w atmosferze CO2
Nowakowski A., Topolnicki J., Nurkowski J., Lizak Z.
Prace Instytutu Mechaniki Górotworu PAN
|
2010
|
Vol. 12, no. 1-4
3--10
PL
Przeprowadzono wytrzymałościowe testy trójosiowe próbek wykonanych z brykietu węglowego i pozostających w stanie powietrznie-suchym oraz nasączonych gazem sorbującym (CO2). Wyniki badań wykazały, że obecność w przestrzeni porowej próbki brykietu gazu sorbowanego nie wpływa na wartość różnicowej granicy wytrzymałości tej próbki. Natomiast z analizy wartości modułu odkształceń podłużnych wynika, że jego wartość spada w obecności CO2 co oznacza, że gaz sorbowany może zwiększyć odkształcalność próbki.
EN
Samples of coal briquettes in the dry air conditions and saturated with CO2 were subjected to the triaxial stress tests. Results show that the presence of a sorbing gas in the briquette’s porous structure does not affect the differential stress limit of the sample. On the other hand, the analysis of the longitudinal modulus of elasticity reveals that its value tends to decrease in the presence of CO2, which indicates that the sorbing gas improves the sample’s elasticity.
9
Content available remote Obserwacja zmian pojemności sorpcyjnej i efektu pęcznienia ziarnistej próbki węgla kamiennego wymuszonych zmianami ciśnienia okólnego
Dutka B., Topolnicki J.
Prace Instytutu Mechaniki Górotworu PAN
|
2010
|
Vol. 12, no. 1-4
35--41
PL
W artykule przedstawiono wyniki badań zmian pojemności sorpcyjnej węgla kamiennego wywołanych zmianami obciążenia zewnętrznego. Badania przeprowadzono w specjalnie zaprojektowanej do tego celu komorze wysokociśnieniowej umożliwiającej prowadzenie sorpcji w zmiennych warunkach obciążenia próbki. Dokonano porównania pojemności sorpcyjnej ziarnistej próbki węglowej względem CO2 przy różnych wartościach ciśnienia okólnego. Wykonano cykl pomiarów obejmujący nasycanie dwutlenkiem węgla próbki pod obciążeniem przy pCO2 = 5,1 bar, następnie usunięcie obciążenia z próbki wraz z obserwacją zmian jej pojemności sorpcyjnej oraz ponowną aplikację obciążenia na próbkę obserwując efekty sorpcyjne. Po ustaleniu nowej równowagi sorpcyjnej przy pCO2 = 6,4 bar dokonano zmniejszenia ciśnienia okólnego. Każdy z etapów wymagał oczekiwania na ustalenie się nowej równowagi sorpcyjnej trwające około 400-600 h. Analiza wyników dotyczyła określenia wielkości zmiany pojemności sorpcyjnej w każdym z etapów. Dodatkowo, obserwowano efekt pęcznienia próbki węgla towarzyszący efektom sorpcyjnym po zmniejszeniu obciążenia z próbki.
EN
Experiments were performed to observe the variations of sorption capacity of hard coal due to variations of the external loading. Testing was done in a specially designed high-pressure chamber enabling the sorption process in the conditions of variable sample loading. The sorption capacity of a grain-structured coal sample saturated with CO2 free from mechanical stress and that externally loaded by ambient pressure. The measurement procedure involved the sample saturation with CO2 under loading, then removing the loading and recording of variations of the sorption capacity, finally, repeated application of load and observation of sorption effects. During each stage the experimenters had to wait till the new sorption equilibrium should establish, which lasted for about 300h. Results were analysed to find out how the sorption capacity should change during each stage. Furthermore, the swelling effect was observed which accompanied the sorption processes after the sample loading was removed.
10
Content available remote Masowy przepływomierz kapilarny do badań kinetyki uwalniania zasorbowanego gazu
Kudasik M., Topolnicki J.
Prace Instytutu Mechaniki Górotworu PAN
|
2010
|
Vol. 12, no. 1-4
27--33
PL
Zbudowany masowy przepływomierz kapilarny służy do pomiarów kinetyki uwalniania zasorbowanego w próbce węglowej gazu. Badana próbka umieszczona w szczelnym pojemniku jest na wstępie nasycana gazem do stanu równowagi sorpcyjnej. Następnie, po usunięciu nadmiaru gazu z pojemnika, obserwowany jest wypływ uwalnianego gazu do atmosfery. Masowy wydatek gazu wyrażany w mol/s, wyznaczany jest na podstawie rejestracji spadku ciśnienia na kapilarze przez którą uwalniany gaz opuszcza pojemnik z próbką. Przepływomierz posiada cztery zakresy pomiarowe: 0-150 μmol/s, 0-45 μmol/s, 0-18 μmol/s i 0-4 μmol/s, które mogą być zmieniane w trakcie obserwacji wielogodzinnego procesu desorpcji gazu z próbki, zwiększając w ten sposób zakres dynamiki obserwacji procesu uwalniania. Przedstawiono szczegółowy opis budowy i działania przepływomierza, a także przykładowe, zarejestrowane za jego pomocą przebiegi kinetyki uwalniania zasorbowanego w próbce gazu.
EN
The newly constructed capillary flow meter is used for measuring the kinetics of the release of gas adsorbed in a coal sample. The mass flow rate is expressed in mol/s. It is obtained basing on the registered pressure decrease in the capillary, which accompanies the process of gas release from the sample through a test capillary, to the atmosphere. The flow meter features four measuring ranges: 0-200 mol/s, 0-50 mol/s, 0-20 mol/s and 0-5 mol/s, which can be varied during the gas desorption process lasting several hours to improve the flow meter’s sensitivity. The construction and operating principle of the flow meter is outlined. The registered diagrams of the process kinetics are provided, too.
11
Content available remote Stanowisko do badań próbek skał i węgli w atmosferze gazów, pod ciśnieniem
Nowakowski A., Topolnicki J., Nurkowski J., Wierzbicki M., Sobczyk J., Lizak Z.
Prace Instytutu Mechaniki Górotworu PAN
|
2009
|
Vol. 11, no. 1-4
3--14
PL
Artykuł zawiera opis czynności związanych z zaprojektowaniem i wykonaniem komory umożliwiającej wykonywanie testów wytrzymałościowych próbek węgli i skał w atmosferze gazów sorbujących (CO2 i CH4). Komora ta pozwala na badanie próbek o średnicy do 50 mm i wysokości do 100 mm przy ciśnieniu wypełniającego komorę gazu do 2 MPa. Jest wyposażona w przetworniki siły oraz deformacji zaprojektowane i wykonane w Pracowni Odkształceń Skał IMG PAN. Artykuł zawiera także wyniki pierwszych testów, którym poddano samą komorę oraz jej wyposażenie.
EN
The study briefly describes the activities associated with the design and engineering of a specialised chamber enabling the resistance tests of rock and coal samples in the atmosphere of sorbing gases (CO2, CH4). The chamber enables the testing of samples with the diameter up to 50 mm and height up to 100 mm under the pressure of gas filling the chamber up to 2 Mpa. It is equipped with force and strain transducers designed and engineered in the Laboratory of Rock Deformation at the Strata Mechanics Research Institute of the Polish Academy of Sciences. The study provides the results of the first experiments performed to test the behaviour of the chamber and its major equipment.
12
Content available remote Komora do badań wpływu obciążeń mechanicznych na właściwości sorbentu
Dutka B., Kudasik M., Topolnicki J., Wierzbicki M.
Prace Instytutu Mechaniki Górotworu PAN
|
2009
|
Vol. 11, no. 1-4
15--20
PL
Znane jest z literatury zjawisko generowania naprężeń i pęcznienia materiałów węglowych w trakcie sorpcji CO2 i CH4. Rodzi to pytanie, czy przebieg sorpcji jest uzależniony od obciążeń jakim poddawany jest sorbent. Jeśli taki wpływ istnieje to wartości pojemności sorpcyjnej próbek węglowych, oznaczane w warunkach laboratoryjnych, mogą różnić się od pojemności sorpcyjnej węgli in situ. Zjawisko takie może mieć duże znaczenie przy ocenie gazonośności pokładów węglowych, zwłaszcza tych, które zalegają na znacznych głębokościach. Podjęto próbę zbadania zależności obciążenie-sorpcja począwszy od skonstruowania narzędzia badawczego. W artykule przedstawiono zaprojektowaną i wykonaną w Pracowni Mikromerytyki IMG PAN komorę wysokociśnieniową umożliwiającą badanie wpływu obciążeń zewnętrznych na pojemność sorpcyjną węgli. Zaprezentowano schematy elementów funkcjonalnych aparatury oraz testy wytrzymałościowe służące zaprojektowaniu komory o pożądanych parametrach. Omówiony również został przebieg procesu pomiaru na zbudowanej aparaturze.
EN
The processes of stress generation and swelling of coal materials during the sorption of CO2 and CH4 are well reported in literature on the subject. The question arises, then, whether the sorption process depends on stress to which the sorbent is subjected. If such effect exists, it might be of key importance in evaluation of gas-bearing capacity of coalbeds, particularly those lying at greater depths. Sorption capacity of coal samples established in the laboratory conditions might differ from the levels registered in situ. A research effort is underway, beginning from the engineering of the test facilities. The high pressure chamber for testing the impacts of external loading on the sorption capacity of coal was designed and engineered in the Department of Micrometrics at the Strata Mechanics Research Institute of the Polish Academy of Sciences. Schematic diagrams of the system components are provided as well as the resistance test procedures required to design the chamber with the desired parameters. The measurement procedure using this apparatus is briefly outlined.
13
Content available remote Aparatura pomiarowa do badań filtracji gazów przez brykiety węglowe w warunkach trójosiowego obciążenia
Topolnicki J., Kudasik M.
Prace Instytutu Mechaniki Górotworu PAN
|
2008
|
Vol. 10, no. 1-4
55--61
PL
Artykuł ten opisuje budowę aparatury pomiarowej do badań filtracji gazów przez brykiety węglowe poddawane obciążeniom mechanicznym. Zbudowany układ umożliwia pomiar i akwizycję wszystkich niezbędnych danych pomiarowych, a także regulację parametrów wejściowych eksperymentu. Gaz z układu stabilizacji ciśnienia podawany jest na czoło brykietu, który obciążany jest przy pomocy prasy śrubowej. Siła obciążająca brykiet jest mierzona dynamometrem tensometrycznym. Gaz po opuszczeniu brykietu przepływa poprzez zawór tłumiący do miernika przepływu gazu. Artykuł szczegółowo opisuje budowę i zasadę działania podukładu prasy śrubowej, a także przedstawia przebieg procesu pomiaru na zbudowanej aparaturze oraz przykładowe wyniki pomiarów.
EN
This article describes a project of a measuring system for gas seepage through coal briquettes under mechanical loads. The system enables measurements and acquisition of all necessary data and control of input parameters. The gas from the pressure stabilizer system reaches the briquette’s input surface. The loading of the briquette is genereted by screw press and measured by means of a dynamometric extensometer. The gas which flows out of the briquette passes through the damping valve and reaches the capillary flow meter. This article presents in detail the design and the functioning of the screw press subsystem. It also shows the measuring procedure and some results of the measurements.
14
Content available remote Stacjonarny i niestacjonarny transport CO[2] poprzez ośrodek węglowy
Topolnicki J., Sobczyk J.
Przegląd Górniczy
|
2007
|
T. 63, nr 5
43-51
PL
Celem pracy jest lepsze opisanie mechanizmów filtracyjnego transportu gazu połączonego z procesami sorpcji i desorpcji, co może przyczynić się do zwiększenia bezpieczeństwa pracy górniczej. Z tematem pracy wiążą się między innymi procesy odgazowania pokładów węglowych i wyrzuty węgla i gazu (CH[4], CO[2]). Opierając się na wcześniejszych pracach dotyczących filtracji gazów niesorbujących [10], zaproponowano równania opisujące filtrację stacjonarna i niestacjonarną w obecności procesów sorpcji-desorpcji. Zaprezentowano wyniki eksperymentów ze stacjonarną i niestacjonarną filtracją CO[2] poprzez brykiet węglowy. Uzyskane wyniki skonfrontowano z zaproponowanym modelem. Uzyskano zadowalający rezultat porównania, wskazujący jednak na konieczność uwzględniania w dalszych pracach sorpcji nierównowagowej.
EN
The aim of this work is a better description of filtration transport of non-sorptive gases connected with sorption and non-sorption processes, what can cause increase mining work safety. Processes of gas drainage from seams and outbursts of coal and gas (CH[4], CO[2]) are connected with this work subject. Basing on the earlier works on filtration of non-sorptive gases [10], equations describing stationary and non-stationary filtration in the presence of the processes of sorption-non-sorption are proposed. Results of the experiments with stationary filtration CO[2] trough a coal briquette are presented. The obtained results are compared with the proposed model. The satisfying result has been obtained, and yet indicating necessity of taking into consideration unbalanced sorption in further works.
15
Content available remote Program do kompleksowego przetwarzania i analizy danych z eksperymentów filtracyjnych i wyrzutowych prowadzonych na stanowisku rury wyrzutowej
Sobczyk J., Topolnicki J.
Prace Instytutu Mechaniki Górotworu PAN
|
2007
|
Vol. 9, no. 1-4
149--160
PL
W związku z intensyfikacją prac badawczych związanych z wyrzutami skalno-gazowymi, w 2007 roku w pracowni Mikromerytyki IMG PAN wykonane zostało drugie stanowisko do badań tego zjawiska w skali laboratoryjnej. Jednym z głównych zadań podczas jego tworzenia było napisanie programu komputerowego służącego do wszechstronnej analizy danych pomiarowych. Program ten został napisany w oparciu o doświadczenia w analizie numerycznej podobnych eksperymentów uzyskane w latach poprzednich. Rdzeń programu stanowi algorytm obliczający rozkład ciśnień wewnątrz brykietu węglowego w funkcji czasu i przestrzeni dla zadanych parametrów filtracyjnych. Realizuje on nieliniowy, dwuparametrowy model matematyczny procesu filtracji gazu poprzez brykiety węglowe. W programie wykorzystano algorytm tzw. „kierunków sprzężonych” do poszukiwania najbardziej optymalnych parametrów filtracji dla danego zbioru danych eksperymentalnych. W oparciu o znalezione rozkłady ciśnień program wykonuje obliczenia m.in. rozkładów naprężeń we wnętrzu brykietu węglowego w czasie dynamicznych eksperymentów z filtracją niestacjonarną, aż do inicjacji wyrzutu włącznie. Planuje się rozszerzenie gamy generowanych wyników o nowe nie analizowane dotychczas elementy, jak np. gęstość energii gazu zgromadzonego.
EN
In accordance to intensification of the rock and gas outbursts research in 2007 there was created a new setup in the Micromeritics Laboratory of SMRI PAS. The setup was dedicated to rock and gas outbursts research in the laboratory scale. One of main tasks during making it was to write a versatile computer program for processing and analysis of all experimental data. Core of the program is the algorithm calculating space and time distribution of pressure throughout the coal briquette for given parameters. It is based on nonlinear, two-parameter mathematical model of gas transport throughout coal briquettes. The conjugate-directions method was used for optimal model parameters estimation. Once distribution of pressure is found program calculates, among others, space and time distribution of gas stresses during non-stationary gas filtration, including outburst initiation moment. More results to be generated by the program are planned in future, like energy density of the adsorbed gas.
16
Content available remote Analiza niektórych zjawisk zachodzących w trakcie nieustalonego transportu gazu sorbującego poprzez ośrodek węglowy
Topolnicki J., Sobczyk J.
Prace Instytutu Mechaniki Górotworu PAN
|
2006
|
Vol. 8, no. 1-4
177--191
PL
W pracy zaprezentowano wyniki eksperymentów z filtracją stacjonarną i niestacjonarną CO2 na próbie węglowej z Zakładu Górniczego „Julia” w Wałbrzychu. Celem pracy był opis właściwości filtracyjnych i sorpcyjnych brykietu węglowego, wykonanego z wybranego rodzaju węgla. Do opisu filtracji wykorzystano dwuparametrowe równanie filtracji Topolnickiego-Wierzbickiego. Opis sorpcji wykonano w oparciu o założenia o liniowej izotermie Henry’ego i równowadze sorpcyjnej w trakcie procesów niestacjonarnych. Uzyskane wyniki doprowadziły do jakościowego i ilościowego określenia parametrów filtracyjnych badanego brykietu. W przypadku właściwości sorpcyjnych podano ich częściowy opis zarówno jakościowy jak i ilościowy. Niniejsza publikacja podsumowuje pewien etap omawianych prac. Po ich zakończeniu zostanie podany pełny opis procesów sorpcji towarzyszących filtracji niestacjonarnej CO2 na brykiecie węglowym.
EN
Some results of experiments with the stationary and non-stationary seepage of CO2 through the coal material. Presence of the sorption and desorption processes was taken into account. Equation of non-stationary seepage proposed by the authors was applied to interpretation of the experimental data. Acceptable agreement was achieved.
17
Content available Zastosowanie pomiaru siły do wyznaczania różnic ciśnienia - studium metody
Topolnicki J.
Pomiary Automatyka Kontrola
|
2006
|
R. 52, nr 5
35-37
PL
Opisano zasadę działania, budowę i wyniki wstępnych testów przed prototypu cieczowego manometru różnicowego w którym pomiar poziomu cieczy został sprowadzony do pomiaru siły wyporu. Przeprowadzono testy manometru pracującego w trybie miernika poziomu wody. Stwierdzono liniową odpowiedź na zmiany poziomu wody. Prognozowana wartość działki elementarnej manometru różnicowego wynosi 0.1 Pa przy zakresie pomiarowym 350 Pa.
EN
The manometer designed to gas velocity measurements by using Prandtl's or Pitot's pipe was described. The prototype of this kind of manometer was tested. Tested instrument has linear voltage response to pressure. Its measurements range is 0 - 350 Pa, witch elementary rate 0.1 Pa.
18
Content available Dynamometer with a magnetoelectric actuator
Topolnicki J.
Pomiary Automatyka Kontrola
|
2006
|
R. 52, nr 3
11-14
EN
The paper compiles the expertise in the area of design and construction of compensating dynamometers with the measuring range from +/- 0.1 N to +/- 10 N for research applications. The dynamometer with a magnetoelectric actuator and a PID controller is described in more detail. It allows force measurements of up to +/- 1 N with the resolution/step 10-6 N. Potential applications of this type of dynamometer are explored.
PL
Praca zawiera niektóre z doświadczeń zdobytych w trakcie konstruowania i budowy dynamometrów o zakresach pomiarowym od +/- 0.1N do +/- 10N przeznaczonych do realizacji różnych zadań badawczych. Opisano konstrukcję dynamometru z siłownikiem magnetoelektrycznym i regulatorem PID. Instrumenty tego rodzaju pozwalają na pomiary sily z rozdzielczością do 10-6 N. Przytoczono przykłady zastosowań.
19
Content available remote Badania kinetyki uwalniania metanu z próbek węglowych pochodzących z wybranych miejsc w pokładzie 409/3 w kopalni "Zofiówka"
Topolnicki J., Wierzbicki M., Skoczylas N., Sobczyk J.
Prace Instytutu Mechaniki Górotworu PAN
|
2005
|
Vol. 7, no. 3-4
203--214
PL
Podjęto próbę oszacowania wpływu rozkładu ziarnowego złoża sorbentu na przebieg uwalniania metanu, wprowadzając pojęcie rozkładu ziarnowego złoża. Podane w pracy równania pozwalają na estymację efektywnego współczynnika dyfuzji w obszarze ziaren złoża o znanym rozkładzie ziarnowym. Przedstawiono wybrane wyniki oparte na wprowadzonym modelu matematycznym oraz wyniki pomiarów grawimetrycznych interpretowane na bazie tego modelu.
EN
This paper concerns the process of gas emission from the grained absorber with uneven grain size distribution. The attempt was made to estimate the influence of grain size distribution on gas emission kinetics. By means of the formulas quoted in the paper the effective diffusion coefficient can be estimated on the basis of measurement results obtained from the sample containing the grain deposit of known distribution. The method was applied to selected results of gravimetric measurements.
20
Content available remote Testy aparatury do pomiaru kinetyki uwalniania CO2 z próbek węgla kamiennego
Topolnicki J., Wierzbicki M., Skoczylas N.
Prace Instytutu Mechaniki Górotworu PAN
|
2004
|
Vol. 6, no. 1-2
71--78
PL
Odgazowanie pokładów węglowych jest jednym z warunków bezpieczeństwa prac górniczych. Podjęta została próba wykorzystania zbudowanej w IMG PAN aparatury do grawimetrycznych badań odgazowania próbek węglowych. Przedstawione zostały wstępne wyniki pomiarów odgazowania próbek o różnych frakcjach ziarnowych. Podjęto próbę fenomenologicznego opisu obserwowanego procesu.
EN
Degasification of the coal bed is one of the conditions of safe mining work. A trial was undertaken to use a built on IMG PAN apparatus for gravimetric study of degasification of coal samples. The results of the preliminary measurements of the degasification samples of various granulation fractions were presented. A trial of the phenomenological description of the observed process was undertaken.
first rewind previous Strona / 2 next fast forward last
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.