Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Kwas α-liponowy – antyutleniacz antyutleniaczy : właściwości i metody oznaczania

Skorupa A., Michałkiewicz S.

Wiadomości Chemiczne

|

2017

|

[Z] 71, 11-12

817--842

EN

Attention has been paid to healthy lifestyle in recent years. This is possible through increased physical activity and proper nutrition. This involves a significant increase in the interest in natural ingredients in a human daily diet. They come from both vegetable and animal products. This group of substances includes, for example, ascorbic acid (vitamin C), tocopherol (vitamin E), vitamin D, coenzyme Q10 and others. The important role of many compounds provided with food is their antioxidant action, which protects the body against the harmful effects of reactive oxygen species. They also exhibit therapeutic effects in diseases caused by oxidative stress. α-Lipoic acid (LA) also fits well into this group of substances and even gains the title of an “universal antioxidant” and an “antioxidant of antioxidants”. LA is produced in the human body in small amounts, and its biosynthesis occurs in the mitochondria. It is a compound with a very broad spectrum of therapeutic and biological activity. The amounts produced in the body are not sufficient and should therefore be supplied to the body from external sources. Food is the second, except de novo synthesis, the source of this compound. LA is a great antioxidant that can counteract the effects of aging. It is used mainly in the treatment of diabetic neuropathy and cardiovascular diseases, multiple sclerosis and Alzheimer’s disease. Such a wide action and occurrence causes the development of determination methods. Literature data indicate that free LA is primarily determined by liquid and gas chromatography, capillary electrophoresis, spectrophotometric and electrochemical techniques. In plant and animal cells it is mainly in the form of lipoyllysine. Determination of such a bound LA requires the proper preparation of the sample. This is usually acid, alkaline or enzymatic hydrolysis. This review summarizes the basic physicochemical and biochemical properties of α-lipoic acid and the methods of its determination.

2

Kontrola jakości w spektroskopii 1H MRS

Skorupa A., Sokół M., Wicher M.

Inżynier i Fizyk Medyczny

|

2016

|

Vol. 5, nr 6

323--328

PL

Spektroskopia rezonansu magnetycznego in vivo (MRS) jest nieinwazyjnym narzędziem pozwalającymbadać procesy zachodząceworganizmach żywych na poziomiemolekularnym. Możliwość ilościowej analizy biochemicznej wybranego obszaru zainteresowania czyni tę technikę cenną, zwłaszcza w zastosowaniu do wspomagania diagnostyki zmian w mózgu. Jeśli jednak MRS ma znaleźć swoje stałe miejsce w praktyce klinicznej, wymaga prostego i wiarygodnego systemu kontroli jakości QC (Quality Control) oraz standaryzacji technik akwizycji widm i wysokiej jakości danych spektroskopowych. Kontrola jakości procedur MRS jest zatem niezbędna zarówno, by upewnić się, że system MR jest optymalnie skalibrowany do badań spektroskopowych, jak i na etapie zbierania danych i ich przetwarzania. W artykule przedstawiono ogólną strategię funkcjonowania systemu QC na obu poziomach, opisano podstawowe testy, wskazano sugerowane kryteria ich akceptacji i podanoogólne zasady analizy widm MR.

EN

Localized Magnetic Resonance Spectroscopy (MRS) is a nuclear magnetic resonance-based technique that allows in vivo non-invasive measurements of biomolecules. The feasibility of acquiring quantitative biochemical information from a certain region of interest makes this technique especially valuable in assisting the diagnosis of brain lesions. However, if MRS is to be used in clinical practice, it requires a simple and reliable system of quality control (QC), standardization of acquisition of spectra and collecting high quality spectroscopic data. The MRS quality control system is, thus, necessary both, to ensure that MR system is optimally calibrated for spectroscopic studies, as well as it is required at the time of data acquisition and data post-processing. This paper outlines a recommended general QC testing strategy, overviews some basic tests, provides their suggested acceptance criteria and describes the general aspects of post-processing of MR spectra.

3

Wpływ liczby warstw i sposobu obróbki ubytkowej na twardość napoin z brązu

Góral T., Skorupa A.

Przegląd Spawalnictwa

|

2015

|

R. 87, nr 3

25--29

PL

W artykule przedstawiono wpływ liczby warstw z brązu oraz sposobu i rodzaju obróbki ubytkowej na twardość napoiny. Badano warstwy z brązu cynowego ułożone na podłożu ze stali 45. Do nałożenia napoin użyto metody MIG. Wyznaczano twardość dla napoin jedno- i dwuwarstwowych oraz porównywano ją z twardością próbki wykonanej z brązu o tym samym składzie chemicznym i obrabianą w taki sam sposób, a także z danymi dostarczonymi przez producenta drutu elektrodowego. Wyniki wskazują na wpływ zarówno liczby warstw, jak i sposobu i rodzaju obróbki na twardość napoin.

EN

This article presents the influence of the number of layers and the method of machining on properties of bronze padding welds deposited on steel 45 with MIG method. As a coating material applied tin bronze. The hardness was determined for the single and double-layer of padding welds. Properties of obtained padding welds was compared with properties of filler material. The results show the influence of both the number of layers, as well as the method and type of treatment on the hardness of the padding welds.

4

Mikrokolumnowa chromatografia cieczowa (caLC) – porównanie parametrów retencyjnych z danymi TLC

Skorupa A., Gierak A., Łazarska I.

Chemik

|

2015

|

Vol. 69, nr 9

600--605

PL

W artykule przedstawiono nową technikę chromatograficzną, kapilarną chromatografię cieczową (caLC), i możliwość jej zastosowania do analizy mieszaniny barwników spożywczych. Porównano chromatogramy uzyskane na płytkach do chromatografii cienkowarstwowej (TLC) oraz w kolumienkach kapilarnych (caLC). Zastosowano odwrócony układ faz, gdzie adsorbentem był modyfikowany żel krzemionkowy RP-8, a eluentem mieszanina: metanol-woda-kwas octowy (4:5:1, v/v). Porównano dane retencyjne uzyskane na płytkach TLC i w kapilarach caLC na różnych drogach rozwijania oraz w kapilarach o różnych średnicach i różnymi sposobami rozwijania chromatogramów (metodą wstępującą i zstępującą oraz horyzontalną).

EN

This article presents a new chromatographic technique, capillary action liquid chromatography (caLC) and a possibility of its application in the analysis of mixture of food dyes. This work compares chromatograms obtained on a plate of the thin layer chromatography (TLC) and in capillary columns (caLC). The reversed phases chromatography were applied, where modified silicate gel RP-8 was a sorbent, and eluent was a mixture: methanol-water-acetic acid (4:5:1, v/v). The paper compares the retention data obtained with capillary caLC and with TLC plates in various distance of development, additionally for analysis in capillaries with various inner diameters, and different modes of development (ascending, descending, horizontal).

5

Przemiany substancji biologicznie aktywnych w trakcie analizy chromatograficznej

Skorupa A., Gierak A., Łazarska I.

LAB Laboratoria, Aparatura, Badania

|

2013

|

R. 18, nr 1

6-9

6

Eksperymentalna i numeryczna analiza procesu instalacji nitu

Korbel A., Szymczyk E., Skorupa A.

Biuletyn Wojskowej Akademii Technicznej

|

2013

|

Vol. 62, nr 2

181-200

PL

W artykule przedstawiono wyniki badań eksperymentalnych oraz analiz numerycznych MES związane z procesem zakuwania nitu. Analizie poddano stosowane w polskim przemyśle lotniczym nity z łbem kulistym z materiału PA24 oraz blachy ze stopu D16CzATW. Zbadano, jak siła nitowania wpływa na charakterystyczne wymiary zakuwki oraz ekspansję otworu nitowego, a następnie uzyskane wyniki porównano z wynikami analiz MES. Ponieważ dotychczas stosowane metody pomiaru ekspansji otworu mogą być obarczone błędem, opracowano własną metodę pomiaru, cechującą się większą dokładnością. Zbadano, jak przyjęty w analizach MES model materiału nitu wpływa na jakość otrzymywanych wyników. Wykazano, że wierne odtworzenie procesu nitowania w MES wymaga odpowiedniego zdefiniowania modeli materiałowych stosowanych w tych analizach. Ponadto określono wpływ siły zakuwania nitu na rozkład oraz wielkość resztkowych naprężeń promieniowych i obwodowych wokół otworu nitowego.

EN

Experimental results and numerical FE analysis related to the riveting process are considered in the paper. The research has focused on the round head rivet and D16CzATW sheet material used by Polish aircraft manufacturers. The effect of rivet squeeze force on the rivet driven head dimensions and rivet hole expansion was experimentally investigated and the results were compared with the FE results. In view of an insufficient accuracy of hole expansion measurement methods used so far, a novel more accurate measurement technique developed by the present authors has been applied. FE results were obtained for various models of the rivet material. It was shown that an adequate numerical modelling of the rivet installation is conditioned by appropriate assumptions about the constitutive characteristics of the rivet material. The impact of the squeeze force on distributions and values of residual stresses generated by riveting was also determined.

7

Wpływ technologicznych parametrów napawania na geometrię napoin z brązu układanych na podłożu stalowym metodą MIG

Skorupa A., Góral T.

Przegląd Spawalnictwa

|

2012

|

R. 84, nr 3

41-47

PL

W artykule przedstawiono wyniki badań wpływu technologicznych parametrów napawania metodą MIG na geometrię napoin z brązu cynowego CuSn6 układanych na podłożu ze stali 45 o podwyższonej zawartości węgla. Badania przeprowadzono w dwóch etapach: w pierwszym wyznaczono zakresy parametrów napawania umożliwiające uzyskanie napoin o odpowiedniej jakości, a w drugim - stosując metodę planowania eksperymentu – określono wpływ wybranych parametrów na geometrię i głębokość wtopienia napoiny. Na podstawie badań określono zakresy technologicznych parametrów napawania umożliwiających wykonanie napoin spełniających kryteria jakościowe. Wyznaczone funkcje aproksymujące pozwalają prognozować wymiary napoin w zależności od nastawionych parametrów.

EN

The paper presents the influence of technological parameters of MIG surfacing on the CuSn6 bronze geometry of padding welds arranged on a substrate made of 45 steel with elevated coal ratio. The study was conducted in two phases: welding parameter ranges were determined to obtain the sufficient quality padding welds and using the method of experiment planning – the influence of some parameters on the geometry and depth of fusion penetration of the padding weld. Based on the survey specified ranges of technological parameters of surfacing that meet quality criteria. Designated approximating functions make possible to predict the dimensions of welds according to preset parameters.

8

Observations on fatigue crack growth and fatigue life of riveted lap joints

Skorupa A., Skorupa M., Machniewicz T., Korbel A.

Mechanics and Control

|

2012

|

Vol. 31, no. 3

108--114

EN

Effects of variables related to design and production of riveted lap joints representative of longitudinal sheet connections for a pressurized transport aircraft fuselage were experimentally investigated. The specimens from an aircraft Al alloy D16 Alclad sheets of three different thicknesses (1.9, 1.2 and 0.8 mm) were assembled under load control using round head rivets and rivets with the compensator from a P24 Al alloy. For the joints from 1.9 mm thick sheets fatigue tests indicated a dependency of the crack initiation site and crack path on the squeeze force level and on the rivet type. At the same time, increasing the squeeze force led to improved fatigue properties of the joints, specimens assembled using the rivets with the compensator showing fatigue lives consistently longer than joints with the round head rivets. All observed trends have been explained based on hole expansion and load transfer measurements. For thin sheets connected using the round head rivets, local deformations and indentations under the driven rivet head promoted crack initiation and failure in the adjacent sheet. Fatigue test results indicated that the detrimental effect of this type imperfections could outweigh the benefits associated with a decrease in secondary bending due to thinning the sheets. The rivets with the compensator were observed to cause significant local imperfections beneath the manufactured head, which adversely affected the joint fatigue performance.

PL

Sposób zniszczenia i wytrzymałość zmęczeniowa połączeń zakładkowych stosowanych w lotnictwie zależy od wielu czynników technologicznych i konstrukcyjnych, a w szczególności od rodzaju nitu i siły jego zakuwania oraz grubości łączonych blach. W artykule omówiono te zagadnienia na przykładzie blach o różnych grubościach z lotniczego stopu aluminium D16, połączonych zakładkowo za pomocą nitów z łbem kulistym ze stopu PA24. Próbki połączeń poddawane były stałoamplitudowym obciążeniom zmęczeniowym przy różnych poziomach naprężeń nominalnych. Wykazano, że wraz ze wzrostem siły zakuwania nitów rośnie trwałość zmęczeniowa połączenia, a tor pęknięcia oddala się od przekroju netto blachy. Zaobserwowano, że pęknięcia zmęczeniowe pojawiają się w blasze, w której ekspansja otworów nitowych jest mniejsza, co z kolei zależy od rodzaju nitu. Trendy te wyjaśniono na podstawie wyników pomiarów ekspansji otworów nitowych wypełnionych nitami zakutymi przy użyciu różnych sił oraz z uwzględnieniem wyznaczonego eksperymentalnie względnego udziału poszczególnych rzędów nitów w transferze obciążenia. Stwierdzono, że nity z kompensatorem nie są odpowiednie do łączenia cienkich blach; w trakcie zakuwania powstają znaczne deformacje złącza obniżające jego własności zmęczeniowe.

9

Wpływ nacisku na właściwości tribologiczne napoin wielowarstwowych z brązu CuSn6 nakładanych na podłoże stalowe metodą MIG

Skorupa A., Krawczyk S., Góral T.

Przegląd Spawalnictwa

|

2011

|

R. 83, nr 2

41-45

PL

Przedstawiono wyniki badań wpływu nacisku na właściwości tribologiczne napoin jedno- i dwuwarstwowych z brązu CuSn6, nakładanych na podłoże stalowe metodą MIG. Napoiny wykonano ze stałymi technologicznymi parametrami napawania gwarantującymi odpowiednią jakość i mały udział materiału podłoża w napoinie przy zapewnieniu właściwego związania jej z materiałem podłoża. Badania tribologiczne przeprowadzono na tribotesterze T-05 jako porównawcze z brązem odlewanym o takim samym składzie chemicznym. Współczynniki tarcia i zużycia liniowego połączeń pracujących ślizgowo wyznaczono w środowisku smarnym oleju mineralnego i syntetycznego przy naciskach 3 MPa i 10 MPa. Badania z większym obciążeniem miały wskazać, w jakim stopniu zwiększenie nacisku wpływa na zmianę właściwości tribologicznych rozważanych napoin. Podczas badań stwierdzono różnicę współczynnika tarcia związaną z liczbą warstw w napoinie i rodzajem środowiska smarnego. Zaobserwowano zmianę zużycia liniowego dla różnych obciążeń oraz dla próbek jednowarstwowych w stosunku do próbek dwuwarstwowych i porównawczych.

EN

Results of tribological tests on single- and double layer CuSn6 bronze pad welds on the steel base fabricated by the MIG method are presented. The technological parameters were held constant during the padding which guaranteed an adequate quality of the welds and a small base material fraction. The tribological tests were made using the tribotester T-05 and the results were compared with these for the cast bronze of the same chemical composition. Friction coefficients and linear wear of pairs under sliding were measured for the lubricating environment of mineral and synthetic oils with pressure 3 and 10 MPa. The investigation revealed the dependence of the friction coefficient on the number of layers in the weld pad and on the lubricating environment. Changes of the linear wear were observed for different loads and for single layer samples compared double layer and comparative samples.

10

Pomiary podatności nitów oraz transferu obciążenia w połączeniach zakładkowych

Skorupa M., Machniewicz T., Skorupa A., Korbel A.

Przegląd Mechaniczny

|

2011

|

nr 3

36-41

PL

W artykule porównano podatności nitów w połączeniu zakładkowym z wykorzystaniem kilku metod, stosując je do realistycznej konfiguracji z trzema rzędami nitów. Zaproponowano dwie nowe techniki optyczne pozwalające na uniknięcie zafałszowania wyniku wpływem wtórnego zginania, trudnym do eliminacji w przypadku innych sposobów pomiaru. Jedna z zaproponowanych technik umożliwia ponadto określenie podatności dowolnie wybranego nitu w połączeniu, w odróżnieniu od metod dotąd stosowanych, które pozwalały jedynie na pomiar średniej podatności wszystkich nitów tworzących połączenie lub tylko nitów w skrajnym rzędzie złącza.

EN

Rivet flexibility in a riveted lap joint were compared using several methods for realistic configuration with three rows of rivets. There were proposed two novel optical techniques allowed avoiding erroneous results obtaining caused by secondary bending, difficult to eliminate using another measurements methods. One of proposed method additionally enables determination of rivet flexibility in joint, as distinct from methods applying up to now, which allowed only on measurement of average rivet flexibility in a joint or rivet flexibility in terminal raw of rivets.

11

Doświadczalna i teoretyczna analiza wtórnego zginania w zakładkowych połączeniach nitowych blach ze stopniowaną grubością

Skorupa M., Korbel A., Machniewicz T., Skorupa A.

Przegląd Mechaniczny

|

2011

|

nr 7-8

22-26

PL

Przedstawiono wyniki badań zmęczeniowych zakładkowych połączeń blach aluminiowych z trzema rzędami nitów. Rozważono konfigurację standardową, tj. o stałej grubości blach oraz zmodyfikowaną przez stopniowanie grubości blach w skrajnych rzędach nitów. W rzędach tych występują bowiem maksymalne momenty spowodowane wtórnym zginaniem blach, a stopniowanie grubości blach zaproponowano w celu obniżenia naprężeń zginających w tym obszarze. Badania przeprowadzono dla dwóch różnych sił zakuwania nitów. W obu przypadkach zaobserwowano wyższą trwałość zmęczeniową próbek ze stopniowaną grubością niż próbek standardowych.

EN

Results of fatigue tests of lap joints of aluminum plates with three rows of rivets were presented. Standard configuration i.e. with a constant thickness of metal sheets and modified by gradation of the thickness of metal sheet in extreme rows of rivets were considered. In those rows maximum moments caused by secondary bending of metal sheets were presented, and gradation of sheet thickness was proposed in order to decreasing of bending stresses occurring in this area. Experiments were conducted for two different forces of rivets clenching process. In both cases, it was observed higher fatigue life of specimens with graded thickness than the standard samples.

12

Analiza substancji biologicznie aktywnych

Gierak A., Skorupa A., Grabowska E., Łazarska I.

LAB Laboratoria, Aparatura, Badania

|

2011

|

R. 16, nr 6

16-22

PL

W pracy opisano wykorzystanie barwy rozdzielanych substancji w analizie chemicznej, wykonywanej metoda chromatografii cienkowarstwowej TLC. Analiza substancji metodą TLC jest stosunkowo prosta i nie wymaga skomplikowanej aparatury, natomiast jej słabą stroną jest detekcja i identyfikacja rozdzielonych substancji. W związku z powyższym autorzy pracy zwrócili szczególną uwagę na metody detekcji substancji na płytkach chromatograficznych, zwłaszcza na różnego rodzaju reakcje z rozdzielonymi, bezbarwnymi substancjami, które zarówno umożliwiają ich wykrycie, jak i możliwość identyfikacji (analizę jakościową) na podstawie ich charakterystycznej barwy. Z drugiej strony intensywność zabarwienia otrzymanych pasm chromatograficznych na płytkach TLC maja bezpośredni związek z czułością i oznaczalnością tych substancji, gdyż im bardziej intensywną barwę posiada plamka rozdzielanej substancji, tym intensywnej absorbuje kwanty promieniowania UV-VIS a tym samym umożliwia detekcje tych składników na niższym poziomie stężeń.

13

Significance of rivet flexibility for load transfer in lap joints

Skorupa M., Machniewicz T., Skorupa A., Korbel A.

Mechanics and Control

|

2010

|

Vol. 29, no. 2

63-69

EN

Presented in this paper are results of an experimental investigation on the rivet flexibility and load transmission in a riveted lap joint representative for the aircraft fuselage. The test specimens consisted of two aluminium alloy Alclad sheets joined with three rows of rivets. Rivet flexibility measurements have been performed under constant amplitude fatigue loading using several methods including two novel optical techniques developed by the present authors. The axial forces in the sheets required to determine the rivet flexibility have been derived from strain gauge measurements. In order to eliminate the effect of sheet bending the strain gauges have been bonded at the same locations on the outside and faying surface of the sheet. Variations of the rivet flexibility during the fatigue loading as well as the dependence of the rivet flexibility and load transmission on the rivet squeeze force have been studied. The experiments enabled to evaluate the usefulness of various techniques to determine the rivet flexibility. It was observed that although the measured flexibility was identical for both outer rivet rows, the load transfer through either of these rows was different. Previous experimental results of the authors suggest that the non-symmetrical load transfer distribution through the joint is associated with large differences between the rivet hole expansion in the sheet adjacent to the driven rivet head and the sheet under the manufactured head. It has been concluded that commonly used computation procedures according to which the load transfer is only related to the rivet flexibility may lead to erroneous results.

PL

Przedstawiono wyniki pomiarów podatności nitów oraz transferu obciążenia przez poszczególne rzędy nitów w zakładkowym połączeniu typowym dla konstrukcji lotniczych. Blachy ze stopu aluminium D16CzATW łączono trzema rzędami nitów zakuwanych z dwoma różnymi siłami. Prowadzone przy stałej amplitudzie obciążenia pomiary podatności nitów pozwoliły na porównanie i określenie użyteczności różnych technik pomiaru, w tym dwóch oryginalnych metod optycznych zaproponowanych przez Autorów. Konieczne do określenia podatności nitów osiowe siły działające w poszczególnych przekrojach poprzecznych łączonych blach wyznaczano przy użyciu tensometrów oporowych. Zbadano wpływ siły zakuwania na transfer obciążenia przez poszczególne rzędy nitów oraz na podatność nitów na różnych etapach trwałości zmęczeniowej połączenia. Stwierdzono nieco mniejszą podatność nitów w środkowym rzędzie połączenia w porównaniu z rzędami skrajnymi. Chociaż w obu skrajnych rzędach podatności nitów były takie same, to transfer obciążenia przez każdy z nich był inny. Wynika stąd, że zwykle stosowane procedury obliczeniowe uzależniające transfer obciążenia od samej tylko podatności nitów prowadzić mogą do zafałszowanych wyników.

14

Rivet flexibility and load transmission for a riveted lap joint

Skorupa M., Machniewicz T., Korbel A., Skorupa A.

Archive of Mechanical Engineering

|

2010

|

Vol. LVII, nr 3

235-245

EN

Presented in this paper are results of an experimental investigation on the rivet flexibility and load transmission in a riveted lap joint representative for the aircraft fuselage. The test specimens consisted of two aluminium alloy Alclad sheets joined with 3 rows of rivets. Two different squeeze forces were applied to install the rivets. Rivet flexibility measurements have been performed under constant amplitude fatigue loading using several methods including two original optical techniques developed by the present authors. The axial tractions in the sheets required to determine the rivet flexibility have been derived from strain gauge measurements. In order to eliminate the effect of secondary bending the strain gauges have been bonded at the same locations on the outside and faying surface of the sheet. The experiments enabled an evaluation of the usefulness of various techniques to determine the rivet flexibility. It was observed that, although the measured flexibility was identical for both end rivet rows, the load transfer through either of these rows was different. Previous experimental results by the present authors suggest that behind the non-symmetrical load transfer distribution through the joint are large differences between the rivet hole expansion in the sheet adjacent to the driven rivet head and the sheet under the manufactured head. It has been concluded that commonly used computation procedures according to which the load transfer is only related to the rivet flexibility may lead to erroneous results.

PL

W artykule zaprezentowano wyniki eksperymentalnych badań podatności nitów oraz transferu obciążenia w nitowanych połączeniach zakładkowych, typowych dla kadłuba samolotu. Badania prowadzono przy stałej amplitudzie obciążenia, na blachach z lotniczego stopu aluminium D16 połączonych trzema rzędami nitów przy dwóch różnych siłach ich zakuwania. Do pomiaru podatności nitów zastosowano kilka różnych metod w tym zaproponowane przez autorów dwie oryginalne metody optyczne. Porównywanie uzyskanych dzięki nim wyników umożliwiło ocenę użyteczności poszczególnych technik do wyznaczenia podatności nitów. Udział poszczególnych rzędów nitów w przenoszeniu obciążenia określony został na drodze pomiarów tensometrycznych. Celem uwzględnienia zjawiska wtórnego zginania tensometry oporowe mocowane były w rejonie zakładki parami tj. na wewnętrznej i zewnętrznej powierzchni jednej z łączonych blach. Stwierdzono nieco mniejszą podatność nitów w środkowym rzędzie połączenia w porównaniu z rzędami skrajnymi. Jakkolwiek w obu skrajnych rzędach podatności nitów były takie same, to transfer obciążenia przez każdy z nich był inny. Wyniki wykonanych wcześniej badań wskazują, że ten brak symetrii w transferze obciążenia może mieć związek ze znacznie większą ekspansją otworu nitowego w blasze po stronie zakuwki niż po stronie głowy fabrycznej. Wynika stąd, że zwykle stosowane procedury obliczeniowe uzależniające transfer obciążenia od samej tylko podatności nitów, prowadzić mogą do zafałszowanych wyników.

15

Eksperymentalne badania własności zmęczeniowych zakładkowych połączeń nitowych stosowanych w lotnictwie

Skorupa M., Machniewicz T., Skorupa A., Korbel A.

Przegląd Mechaniczny

|

2009

|

nr 12

33-36

PL

Omówiono eksperymentalne badania własności zmęczeniowych zakładkowych połączeń nitowych stosowanych w lotnictwie, które są narażone na zniszczenie zmęczeniowe spowodowane działaniem wysokich ciśnień. Własności zmęczeniowe tych połączeń zależą od wielu czynników technologicznych i konstrukcyjnych. Istotne jest również zjawisko tzw. wtórnego zginania spowodowane mimośrodowością połączeń zakładkowych. W celu określenia, w jakim stopniu poszczególne czynniki wpływają na trwałość zmęczeniową, przeprowadzono badania na próbkach z trzema rzędami nitów poddanych osiowym obciążeniom stałoamplitudowym. Zmiennymi uwzględnionymi w pracy były: typ nitu oraz jego materiał, siła zakuwania nitu, a także materiał blachy.

EN

Results of an experimental research on the influence of several factors on the fatigue behaviour of simple riveted lap joint specimens under constant amplitude loading conditions were presented. The variables considered were the rivet type and material, sheet material and the squeeze force. Also, the effect of sheet thickness staggering in the overlap region on the joint fatigue life was studied in the context of secondary bending. The measurements of the driven head dimensions for a range of squeeze force levels and fatigue test results for rivets installed with various squeeze forces indicate that the squeeze stress rather than the rivet driven head dimensions is a safe standard for the quality of the rivet installation. The superior fatigue performance of a rivet with the compensator compared to the round head and universal rivet was noted. The underlying reason is the better hole filling achieved due to the presence of the compensator. Fatigue lives observed for the staggered thickness specimens are consistently longer than for the standard specimens.

16

Badania własności mechanicznych napoiny ER-F w podwyższonej temperaturze

Krawczyk S., Skorupa A.

Przegląd Spawalnictwa

|

2008

|

R. 80, nr 4

21-23

PL

Przedstawiono wyniki badań nad własnościami mechanicznymi napoin ER-F, powszechnie stosowanymi do regeneracji elementów wielkogabarytowych, występujących zwłaszcza w hutnictwie. Wysokostopowe napoiny utwardzające, charakteryzują się złą skrawalnością, dlatego obróbka mechaniczna tych napoin napotyka na duże trudności. Celem przeprowadzonych badań było wyznaczenie własności mechanicznych tych napoin w funkcji temperatury. Przeprowadzono badania wytrzymałości na rozciąganie, twardości oraz ścinania technologicznego w warunkach oddziaływania statycznego i dynamicznego. Na podstawie przeprowadzonych badań można uzasadnić potrzebę stosowania obróbki termowiórowej napoin trudno skrawalnych.

EN

The results of investigations on mechanical properties of ER-F welds, widely used in metallurgical industry in regeneration processes of large - sized elements are presented. High alloyed, hardening pad welds have bad machine cutting ability thus their machining is performed with great difficulties. The aim of the tests was the determination of the mechanical properties of these welds as the temperature function. Tensile streght, hardness and shear streght tests were carried out. The conclusion from investigation is that thermo-cutting processes could be recommended in machining of the considered pad welds.

17

Prognozowanie wzrostu pęknięć zmęczeniowych z wykorzystaniem modelu pasmowego płynięcia

Skorupa M., Machniewicz T., Skorupa A., Korbel A.

Zeszyty Naukowe Politechniki Świętokrzyskiej. Nauki Techniczne

|

2007

|

Z. 4

117-119

PL

Spośród nieliniowych modeli do prognozowania rozwoju pęknięć zmęczeniowych najdogodniejszym w zastosowaniu, w przypadku I sposobu pękania i dowolnych zmiennoamplitudowych historii obciążenia, jest model pasmowego płynięcia (model SY). Bazuje on na koncepcji plastyczności w wierzchołku pęknięcia według Dugdale’a, zmodyfikowanej w celu uwzględnienia mechanizmu zamykania się pęknięcia. Jakość przewidywań z użyciem najbardziej znanej obecnie koncepcji tego typu, tj. modelu SY z pakietu NASGRO, została wcześniej poddana przez autorów systematycznej ocenie, zarówno w przypadku lotniczych stopów aluminium [1], jak również stali konstrukcyjnej [2]. Ujawnione w tych pracach rozbieżności pomiędzy wynikami symulacji uzyskanymi przy użyciu modelu NASGRO, oraz wynikami badań zmęczeniowych prowadzonych w różnych warunkach obciążeń stało i zmiennoamplitudowych, wynikały z nieodpowiedniej, zdaniem autorów, koncepcji modyfikacji lokalnych granic plastyczności zastosowanej w weryfikowanym modelu. Wysunięto więc postulat, że w celu zapewnienia zadowalającej jakości przewidywań, konieczne jest opracowanie odpowiedniej procedury kalibracji modelu SY dla danego materiału, umożliwiającej właściwy dobór współczynników modyfikujących lokalne granice plastyczności.

EN

The paper is focused on tuning the strip yield (Dugdale) model for crack growth predictions for structural steel. This is achieved by imposing appropriate constraints on yielding the strip elements. To avoid a fortuitous, i.e. physically unjustified choice of the constraint factors, a novel concept for their selection is proposed, namely matching the experimentally observed and predicted by the model cyclic stress-strain behaviour at the crack tip. The approach is shown to yield satisfactory prediction results on crack growth under constant amplitude loading and after application of an overload cycle.

18

Problemy związane z uszczelnieniami w pompach górniczych

Golec K., Kołodziej J., Krawczyk S., Skorupa A.

Zeszyty Naukowe. Górnictwo / Politechnika Śląska

|

2006

|

z. 274

193-200

PL

W artykule omówiono aktualne problemy i trudności związane z eksploatacją stosowanych powszechnie w polskim górnictwie węglowym pomp z uszczelnieniami dławnicowymi. W celu wyeliminowania tych trudności wskazano na potrzebę prowadzenia prac konstrukcyjnych i technologicznych, mających na celu zastąpienie uszczelnień dławnicowych uszczelnieniami czołowymi, pozwalającymi na bezobsługową pracę pomp. W oparciu o analizę warunków pracy pomp wirowych oraz uwzględniając właściwości pompowanych cieczy, a zwłaszcza ich duże zasolenie i zanieczyszczenie cząstkami stałymi, podano podstawowe warunki techniczne, jakie powinny być spełnione przez nowo zaprojektowane uszczelnienia czołowe.

EN

Difficulties involved in the in-service operation of pumps with the compression gland seal which are currently widely used in the coal mining are considered. The need of an investigation on the construction and processing of the axial seal which compared to the compression gland seal enables un unattended operation of the pump is emphasized. Based on the analysis of the in-service operation conditions for the impeller pumps and considering specific properties of the fluids involved, like the salinity and the contents of solid particles, the basic requirements for the axial seal to be applied in the mine pumps are formulated.

19

Uszczelnienia czołowe w pompach górniczych

Golec K., Kołodziej J., Krawczyk S., Skorupa A.

Problemy Eksploatacji

|

2006

|

nr 1

55-62

PL

W artykule przedstawiono nowe rozwiązanie konstrukcyjne uszczelnienia czołowego przeznaczonego do pomp stosowanych w górnictwie. Zaprezentowano stanowisko do wstępnego docierania pakietu uszczelniającego przed montażem. Na podstawie badań docierania stwierdzono, że niezależnie od materiałów uzyskanie wymaganej szczelności jest możliwe po okresie od 80 do 120 minut. Badania wykazały, że pierścienie z węglików spiekanych gatunku H10 i G40 wykazują bardzo dobrą współpracę, mały moment tarcia oraz najmniejsze zużycie. Podobne efekty uzyskano we współpracy pierścienia z grafitu G1 ze stalą 4H13. Natomiast we współpracy z tą stalą zużycie pierścienia z grafitu G2 było największe. Największy moment tarcia stwierdzono podczas współpracy pierścieni z węglika H10 z brązem napawanym.

EN

In the paper solution of axial sealing is presented. Before the final assembly the sealing set was initially lapped. As it was shown lapping from 90 till 120 minutes gives very good performance of sealings. Rings made of sinterized carbides H10 and G40 give small coefficients of friction and best wear resistance. Also G1 graphiteand 4H13 steel giVes similar results. Highest friction momentum gives H10 carbide and the brazed weld layer 5.

20

Zastosowanie modelu pasmowego płynięcia z pakietu NASGRO do przewidywania wzrostu pęknięć zmęczeniowych w lotniczym stopie aluminium

Skorupa M., Skorupa A., Machniewicz T.

Zeszyty Naukowe. Mechanika / Politechnika Opolska

|

2005

|

z. 83

211-218

PL

Rozważając różnorakie opcje obliczeń zweryfikowano użyteczność modelu pasmowego płynięcia z pakietu NASGRO do prognozowania wzrostu pęknięć zmęczeniowych w lotniczym stopie aluminium D16 w oparciu o wyniki badań zmęczeniowych prowadzonych przy stałej i zmiennej amplitudzie obciążenia.

EN

The strip yield model available in the NASGRO software has been applied to predict fatigue crack growth in the D16 aluminium aircraft alloy under constant amplitude loading and under various types of variable amplitude loading. The computed results were found to strongly depend on the combination of the material input data type and the constraint factor concept. Comparisons between the predicted results and the fatigue test data indicate that in general the model performance cannot be considered satisfactory.