Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Wpływ osadu ściekowego i wełny mineralnej na retencję wodną i zawartość metali ciężkich w glebie lekkiej

Bik-Małodzińska M., Żukowska G., Baran S., Wójcikowska-Kapusta A., Myszura M., Wesołowska S., Borowiec T.

Przemysł Chemiczny

|

2018

|

T. 97, nr 3

442--445

PL

W warunkach doświadczenia laboratoryjnego oceniano wpływ dodatku do gleby lekkiej wełny mineralnej i osadu ściekowego na kształtowanie retencji wodnej oraz kształtowanie w niej zawartości ołowiu, cynku i kadmu. Stwierdzono istotną, ok. 2-krotną poprawę retencji wodnej w glebie pod wpływem badanych odpadów. Sposób aplikacji wełny nie miał znaczącego wpływu na retencję wody w glebie. Badane odpady spowodowały zwiększenie zawartości cynku i kadmu w glebie, ale w zakresie poziomów naturalnych. Intensywność wymywania metali z gleby była niska, z wyjątkiem jonów kadmu z gleby modyfikowanej wełną mineralną.

EN

A degraded soil was reclaimed by addn. of municipal sewage sludge and waste mineral wool mixed with the soil sep. or together. The Cd, Zn and Pb contents were detd. in unmodified and modified soils, wastes and aq. filtrates of soils. In addn., filtrate vols. were detd. for soils to est. the water retentions. The modification of soils resulted in a two-fold increase of the water retention and in a significant increase in the content of Zn and Cd ions in soils. The leaching intensity of the studied ions from soils was low with the exception of Cd ions from soil modified with the mineral wool.

2

Contents of selected macronutrients in bottom sediments of two water reservoirs and assessment of their suitability for natural use

Wójcikowska-Kapusta A., Smal H., Ligęza S.

Journal of Water and Land Development

|

2018

|

no. 38

147--153

EN

The purpose of the present study was to analyse the contents of calcium, magnesium, potassium, and sodium in bottom sediments of two water reservoirs. The chemical composition of the bottom sediments and the ratios between the studied macronutrients were assessed, taking into account the nutritional requirements of plants, to determine whether the sediments were suitable for use in natural/agricultural settings. The study was conducted at two water reservoirs: the Brody Iłżeckie reservoir built on the Kamienna River in the Świętokrzyskie Province, and Zalew Zemborzycki, lake on the Bystrzyca River in the Lublin Province. Both bodies of water serve as flood water diversion and leisure facilities, and are also used, to a small extent, by the industry. They have a similar age and surface area. Bottom sediments were collected from the reservoirs a single time: 14 samples from Zalew Zemborzycki and 17 from Brody Iłżeckie. Samples were tested for total contents of Ca, Mg, K, and Na. The bottom sediments from Zalew Zemborzycki contained higher amounts of calcium, magnesium, and potassium than the material from Brody Iłżeckie. The values of ratios between K:Mg and K:(Ca + Mg) were similar for both reservoirs, and Ca:Mg and Ca:K were slightly more favourable for the sediments taken from Brody Iłżeckie.

PL

Celem pracy była analiza zawartości wapnia, magnezu, potasu i sodu w osadach dennych dwóch zbiorników wodnych. Ocena składu chemicznego oraz stosunków pomiędzy badanymi makroelementami, uwzględniającymi wymagania żywieniowe roślin, były podstawą do określenia przydatności do przyrodniczego/rolniczego wykorzystania osadów dennych. Zadania prowadzono na dwóch obiektach – zbiorniku Brody Iłżeckie, w województwie świętokrzyskim, zbudowanym na rzece Kamienna, oraz Zalewie Zemborzyckim na rzece Bystrzycy, w województwie lubelskim. Oba zbiorniki pełnią funkcje przeciwpowodziowe i rekreacyjne, są też w niewielkim stopniu wykorzystywane przez przemysł. Są podobne pod względem wieku i powierzchni. Osady denne pobrano jednorazowo – 14 próbek z Zalewu Zemborzyckiego i 17 ze zbiornika Brody Iłżeckie. Analizowano w nich całkowitą zawartość Ca, Mg, K, Na. Osady denne z Zalewu Zemborzyckiego zawierały znacznie więcej wapnia, magnezu i potasu niż ze zbiornika Brody Iłżeckie. Stosunki analizowanych makroelementów były podobne (K:Mg; K:(Ca+Mg) w osadach obu zbiorników lub nieco korzystniejsze (Ca:Mg; Ca:K) w osadach zbiornika Brody Iłżeckie niż Zalewu Zemborzyckiego.

3

Wpływ kompostów wytworzonych na bazie osadu ściekowego na zawartość cynku i kadmu w rekultywowanej glebie

Wójcikowska-Kapusta A., Żukowska G., Baran S., Kopiy L., Wesołowska S., Bik-Małodzińska M., Dobrowolski Ł., Myszura M.

Przemysł Chemiczny

|

2017

|

T. 96, nr 2

315--320

PL

Przedstawiono wyniki badań całkowitej zawartości cynku i kadmu oraz ich form w glebach rekultywowanych zróżnicowanymi dawkami kompostu wytworzonego na bazie komunalnego osadu ściekowego oraz osadu ściekowego z dodatkiem 20 i 30% popiołu z elektrowni. Analizy obejmowały glebę po założeniu doświadczenia oraz po 10 latach. Zawartość cynku i kadmu w wytworzonych kompostach nie przekraczała wartości referencyjnych dla przyrodniczego zagospodarowania osadów ściekowych. Udział popiołu w kompostach znacznie zmniejszył zawartość form rozpuszczalnych (I i II) tych metali w glebie, a zwiększył zawartość formy związanej z materią organiczną (III) i formy rezydualnej (IV) silnie związanej z mineralną fazą gleby, w porównaniu z wariantami pozostałymi i glebą kontrolną.

EN

A degraded soil was reclaimed by addn. of lime and composts (3-9%) consisting of sewage sludge and power plant ash. The soil was studied twice for Zn, Cd and org. C content directly and after 10 years. The av. metal contents 45.12 and 0.313 mg/kg, resp., met the environmental requirements for workable soils. The org. matter-coupled metal fractions prevailed in both cases.

4

Evaluation of the influence of composts made of sewage sludge, ash from power plant, and sawdust on floristic composition of plant communities in the plot experiment

Wójcikowska-Kapusta A., Urban D., Baran S., Bik-Małodzińska M., Żukowska G., Pawłowski A., Czechowska-Kosacka A.

Environment Protection Engineering

|

2017

|

Vol. 43, nr 2

129--141

EN

Floristic studies were conducted in 2011 and 2012 on the soil reclaimed using composts made of sewage sludge with the addition of various amounts of ash from power plant and sawdust. The experiment was carried out in 2002 on devastated soilless formation in the area of “Jeziórko” sulfur mine. Strongly acidic soilless formation (weak loamy sand) was reclaimed using post-flotation lime for de-acidification at the dose of 300 t/ha and compost in various variants: municipal sewage sludge, sewage sludge (80%) + ash (20%), sewage sludge (70%) + ash (30%), and sewage sludge (70%) + sawdust (30%). The compost was added at following doses of dry weight: 90, 180, and 270 t/ha. In the prepared plots, each with the area of 15 m2, a mixture of reclamation grasses was sown: Festuca pratensis –41.2%, Festuca rubra – 19.2%, Lolium perenne – 14.7%, Lolium multiflorum –12.4%, Dactylis glomerata – 6.5%, Trifolium pratense – 6%. The phyto-indication method was used to evaluate the impact of different ways of the soilless formation remediation on the habitat development. The assessment took into account following indicators: soil moisture, trophism, pH, organic matter content, resistance to salinity, and increased content of heavy metals. The largest number of species was found on plots where compost made of sewage sludge was used, while the smallest – on those reclaimed with sewage sludge compost with sawdust addition. In terms of habitat conditions, species preferring wet habitats typical of fresh soils, trophism of the subsoil corresponding to the abundant soils (eutrophic), neutral soil reaction, and subsoil with organic matter like in humus and mineral soils, dominated. The most favorable habitat conditions were found in plots reclaimed using sewage sludge compost.

5

Reclamation of Drill Cuttings Landfill

Żukowska G., Baran S., Pawłowski A., Myszura M., Wójcikowska-Kapusta A., Wesołowska S., Pawłowska M.

Rocznik Ochrona Środowiska

|

2016

|

Tom 18, cz. 2

988--1006

PL

W pracy przestawiono wyniki badań właściwości fizykochemicznych materiałów glebopodobnych utworzonych przez zmieszanie w różnych konfiguracjach i proporcjach gleby piaszczystej, odpadów wydobywczych (zwierciny wydzielone ze zużytej płuczki wiertniczej i przywęglowa skała płonna) oraz osadów ściekowych z mechaniczno-biologicznej oczyszczalni ścieków komunalnych w Lublinie i oczyszczalni ścieków przemysłowych w Zakładach Azotowych Puławy. Celem badań było opracowanie sposobu tworzenia biologicznie czynnej pokrywy rekultywacyjnej na składowiskach odpadów wiertniczych. Badania prowadzono w testach wazonowych, z wykorzystaniem gryki (Fagopyrum esulentum Moench) i gorczycy (Sinapis alba). Jako mieszanki referencyjne zastosowano samą glebę, glebę z dodatkiem nawozów NPK i glebę zmieszaną z obornikiem. Analizowano zmiany zawartości Corg i Nog., zawartości frakcji labilnych związków organicznych oraz składu frakcyjnego próchnicy w mieszaninach w trakcie eksperymentu. Stwierdzono, że wprowadzenie osadów ściekowych wpłynęło istotnie na zawartość Corg i Nog w mieszaninach. Największą zawartością tych pierwiastków charakteryzowało się podłoże złożone w równych proporcjach wagowych z komponentu mineralnego, który stanowiły odpady wiertnicze oraz komponentu organicznego, który stanowiła mieszanina osadów ściekowych z Lublina i Puław, utworzona w stosunku wagowym 1:1 w odniesieniu do suchej masy. Optymalny udział labilnych związków węgla, pokrywający zapotrzebowanie mikroorganizmów na energię i ograniczający straty węgla organicznego stwierdzono w materiale glebopodobnym utworzonym w wariancie z dodatkiem osadu w dawkach 100 i 200 Mg.ha-1. Dodatek komponentu organicznego wpłynął na skład frakcyjny próchnicy glebowej, co przejawiło się zmniejszeniem udziału związków węgla ulegających ekstrakcji oraz zwiększeniem udziału humin w związkach próchnicznych. Najlepszą jakością próchnicy charakteryzowało się podłoże złożone z odpady wiertniczych oraz komponentu organicznego, zmieszanych w proporcji wagowej 1:1.

6

Quantity and quality of organic carbon in bottom sediments of two upland dam reservoirs in Poland

Smal H., Ligęza S., Baran S., Wójcikowska-Kapusta A.

Environment Protection Engineering

|

2015

|

Vol. 41, nr 1

95--110

EN

The quantity and quality of organic carbon were studied in bottom sediments of two small, shallow, polymictic dam reservoirs located in SE Poland: Zalew Zemborzycki (ZZ) and Brody Iłżeckie (BI). Total content of organic carbon (Corg), and its fractions have been determined. The maps of Corg spatial distribution have been compiled. Wide ranges of sedimentary Corg were noted as well as differences between two reservoirs in respect of its content and spatial distribution. The Corg content in the sediments showed a longitudinal zonation pattern in the ZZ and a transverse one in the BI. The composition of sedimentary Corg showed the highest percentage of the insoluble fraction followed by humus acid fraction and the lowest – hemicelluloses fraction. In the humus acid fraction, fulvic acids overbalanced humic acids.

7

Spatial distribution and risk assessment of heavy metals in bottom sediments of two small dam reservoirs (south-east Poland)

Smal H., Ligęza S., Wójcikowska-Kapusta A., Baran S., Urban D., Obroślak R., Pawłowski A.

Archives of Environmental Protection

|

2015

|

Vol. 41, no. 4

67--80

EN

Sediments of two dam reservoirs in SE Poland, Zalew Zemborzycki (ZZ) and Brody Iłżeckie (BI) were studied. The sediments from both reservoirs were sampled in the transects perpendicular to the shoreline, at the river inflow and the frontal dam. The total concentration of Mn, Zn, Pb, Cd, Cu, Cr and Ni was determined by ICP-EAS method after the sample digestion in the mixture of concentrated HNO3 and HClO4 acids. The statistical analyses: value intervals, mean values, variation coefficient, the median and the skewed distribution were performed. To estimate differences between the means for transects, Tukey’s test was applied with least significant difference (LSD) determination. The maps of the metal spatial distribution were drawn and sediment quality according to the geochemical and ecotoxicological criteria evaluated. Differences between the reservoirs in terms of heavy metals concentration in bottom sediments, and regularities in their spatial distribution were found. In the ZZ sediments the concentration was at the level of geochemical background (Zn, Cr), slightly (Cd, Cu, Ni) or moderately (Pb) contaminated sediments. The metal concentration in the sediments of the BI was up to eight times higher as compared to the ZZ. Moreover, sediments from the BI reservoir showed a greater variability of metal concentration than those from ZZ, which resulted from the dredging operation performed in the part of the reservoir. Metal concentration in sediments of the dredged part was ca. 2–5 times lower than in the undredged one, which indicates that after the dredging operation, accumulation of these metals was slight. The concentrations of Zn, Pb and Cd from the undredged part of BI were at the level of contaminated sediments and exceeded the probable effects level (PEL). In the ZZ, the greatest accumulation of metals occurred in the upper part of the reservoir and at the frontal dam, and the lowest in the middle part of the reservoir. In BI, the lower outflow of water in this reservoir caused a lower metal concentration in the sediments at the frontal dam, as compared with the other sediments in the undredged part of the reservoir. The results indicate that in small and shallow reservoirs, areas of accumulation of heavy metals depend on such factors as a parent river current, reservoir depth, water waving, reservoir shape (narrowing, coves/bays), and type of water outflow.

PL

Badano osady dwóch zbiorników zaporowych w SE Polsce - Zalewu Zemborzyckiego (ZZ) i zbiornika Brody Iłżeckie (BI). W obydwu zbiornikach osady pobrano w transektach prostopadłych do linii brzegowej, w dopływie rzeki oraz przy zaporze czołowej. Oznaczono całkowitą zawartość Mn, Zn, Pb, Cd, Cu, Cr i Ni metodą ICP-EAS po zmineralizowaniu próbki w mieszaninie stężonego kwasu HNO3 i HClO4. Przeprowadzono analizę statystyczną wyników: zakresy, wartości średnie, współczynnik zmienności, mediana, skośność rozkładu. Do oceny różnic między średnimi dla transektów zastosowano test Tukey’a z wyznaczeniem najmniejszej istotnej różnicy (NIR). Opracowano mapy rozkładu przestrzennego metali oraz oceniono jakość osadów wg kryterium geochemicznego i ekotoksykologicznego. Stwierdzono różnice między zbiornikami pod względem zawartości metali ciężkich i ich rozmieszczenia przestrzennego w osadach. W osadach ZZ zawartość metali kształtowała się na poziomie tła geochemicznego (Zn, Cr), osadów słabo (Cd, Cu, Ni) lub miernie zanieczyszczonych (Pb). Zawartość metali w osadach BI była do ośmiu razy większa w porównaniu z osadami ZZ. Ponadto, osady zbiornika BI wykazały większą zmienność zawartości metali niż osady ZZ, co wynikało z zabiegu bagrowania, przeprowadzonego w jego części. Zawartość metali w osadach części bagrowanej była ok. 2–5 razy mniejsza niż w niebagrowanej, co wskazuje, że po zabiegu bagrowania ich akumulacja była niewielka. Zawartości Zn, Pb i Cd w części niebagrowanej BI były na poziomie osadów zanieczyszczonych i przekroczyły wartości PEL (ang. probable effects level). W ZZ największa akumulacja metali w osadach wystąpiła w górnej części zbiornika oraz przy zaporze czołowej, a najmniejsza w jego środkowej części. W BI dolny odpływ wody ze zbiornika spowodował zmniejszenie zawartości metali w osadach przy zaporze czołowej w porównaniu z innymi osadami części niebagrowanej. Wyniki badań wskazują, że w małych i płytkich zbiornikach zaporowych akumulacja metali ciężkich zależy od czynników takich jak: pierwotny nurt rzeki, głębokość zbiornika, falowanie wody, kształt zbiornika (przewężenia, zatoczki/zatoki), a także od typu odpływu wody.

8

Influence of sludge-ash composts on some properties of reclaimed land

Baran S., Wójcikowska-Kapusta A., Żukowska G., Bik-Małodzińska M, Wesołowska-Dobruk S.

Archives of Environmental Protection

|

2015

|

Vol. 41, no. 2

82--88

EN

The study was conducted in the area of the impact of sulfur mine in Jeziórko. The aim of the study was to assess changes in pH, cation exchange capacity and content of available phosphorus, potassium and magnesium after 6 years of conducting remediation. In the experiment (plots with an area of 15 m2) degraded soil was rehabilitating by post-floating lime and compost from sewage sludge, sewage sludge and ash from combined heat and power (CHP). Composts at a dose of dry matter 180 t · ha-1 (6%), were determined in accordance with Minister of the Environment Regulation from 2001, applied the following options: control (only native soil limed), compost from municipal sewage sludge, sewage sludge compost (80%) and ash (20%), compost from sewage sludge (70%) and ash (30%). The reclaimed plots were sown with mixture of rehabilitation grass. Single de-acidification, land fertilization and a further 6-year extensive (without fertilization) use had a different influence on the properties of the native soilless substratum. Irrespective of the reclamation manner, after six years land use in the upper layers, observed increase in the average content of available phosphorus, available potassium content does not changed significantly but recorded a tenfold decrease in the content of available magnesium.

PL

Badania prowadzono w obszarze oddziaływania kopalni siarki w Jeziórku. Celem badań była ocena zmian odczynu, pojemności sorpcyjnej i zawartości przyswajalnych form fosforu, potasu i magnezu po 6 latach od przeprowadzenia rekultywacji. W doświadczeniu (poletka o powierzchni 15 m2 ) przeprowadzono rekultywację zdegradowanego gruntu wapnem poflotacyjnym, oraz kompostami: z osadu ściekowego, osadu ściekowego i popiołu z elektrociepłowni. Komposty w dawce suchej masy 180 t · ha-1 (6%), ustalonej w oparciu o rozporządzenie MŚ z 2001 roku, zastosowano w wariantach: kontrola (grunt rodzimy tylko zwapnowany); kompost z komunalnego osadu ściekowego; kompost z osadu ściekowego (80%) i popiołu (20%); kompost z osadu ściekowego (70%) i popiołu (30%). Na zrekultywowanych poletkach zasiano mieszankę traw rekultywacyjnych. Jednorazowe odkwaszenie i nawożenie gruntu i dalsze 6-letnie ekstensywne (bez nawożenia) użytkowanie wywarły zróżnicowany wpływ na kształtowanie właściwości rodzimego utworu bezglebowego. Bez względu na sposób rekultywacji, po sześciu latach użytkowania gruntu, w wierzchnich warstwach, zwiększyła się średnia zawartość przyswajalnego fosforu, zawartość przyswajalnego potasu nie uległa znacznym zmianom natomiast około 10-krotnie zmniejszyła się zawartość przyswajalnego magnezu.

9

Zawartość węgla organicznego i skład frakcyjny substancji organicznej w gruncie rekultywowanym osadem ściekowym

Żukowska G., Baran S., Wójcikowska-Kapusta A.

Przemysł Chemiczny

|

2012

|

T. 91, nr 6

1267-1269

PL

Badania nad zmianami zawartości węgla organicznego oraz składu frakcyjnego substancji organicznej gruntów silnie zakwaszonych poddanych rekultywacji z zastosowaniem osadu ściekowego przeprowadzono na terenie Kopalni Siarki „Jeziórko” w Tarnobrzegu. Próbki do badań pobrano z obiektów po 2, 4 i 6 latach od zakończenia rekultywacji. Zawartość węgla organicznego w glebie nie skażonej wynosiła 7,68 g/kg, a w składzie substancji organicznej dominowały związki próchniczne wolne i związane z pótoratlenkami i Ca, stosunek CKH:CKF wynosił 0,73. Grunt zneutralizowany zawierał znacznie mniej Corg., a substancja organiczna charakteryzowała się małą zawartością humin oraz stosunkiem CKH:CKF poniżej 0,5. Zawartość Corg. w gruntach z dodatkiem osadu, niezależnie od czasu jaki upłynął od zakończenia rekultywacji, utrzymywała się na znacznie wyższym poziomie niż w glebie obiektu kontrolnego. W wyniku przemian substancji organicznej powstały związki próchniczne charakteryzujące się większą zawartością humin i kwasów huminowych.

EN

Strongly acidic soil from a postindustrial area (S mine) was neutralized with postfloatation lime (300 t/ha) and improved by addn. of municipal sewage sludge (200 t/ha). Grass was cultivated for 2 yr and mixed wood for 6 yr. After 2, 4 and 6 yr, samples of the soil were collected and studied for contents of C, NaOH, NaOH + Na₄P₂O₇ and H₂SO₄ – extractable C as well as humic substances. The recultivation resulted in an increase in contents of org. C and humic acids.

10

Wpływ osadu ściekowego na zawartość cynku i ołowiu w rekultywowanych gruntach

Wójcikowska-Kapusta A., Baran S., Żukowska G., Sugier D., Sompor M.

Przemysł Chemiczny

|

2012

|

T. 91, nr 6

1263-1266

PL

Przedstawiono wyniki badań zawartości form cynku i ołowiu w glebach silnie zakwaszonych, rekultywowanych wapnem poflotacyjnym i osadem ściekowym. W większości badanych profili stwierdzono nagromadzenie cynku w poziomach wierzchnich. Zawartość i rozmieszczenie ołowiu nie było zróżnicowane. Największy udział w całkowitej zawartości obu metali stanowiła frakcja rezydualna.

EN

Soil samples collected from lime and sewage sludge-reclaimed sites (former S mine) were subsequently leached with aq. AcOH, aq. NH₂OH·HCl, and concd. H₂O₂ or one-stage with HNO₃/HClO₄ solns. The exts. and residues were analyzed for Zn and Pb by spectrophotometry. The Zn content (17.3–378 mg/kg) was the highest in the surface soil layers. The Pb content (39.9–73.9 mg/kg) did not depend on the layer depth. The main amts. of the metals were contained in the extn. residues.

11

Rola wełny mineralnej i osadu ściekowego w kształtowaniu zawartości azotu w rekultywowanym utworze bezglebowym

Baran S., Wójcikowska-Kapusta A., Żukowska G., Bik M., Szewczuk C., Zawadzki K.

Przemysł Chemiczny

|

2012

|

T. 91, nr 6

1259-1262

PL

Badania nad zawartością azotu i jego form mineralnych w gruncie rekultywowanym osadem ściekowym i poużytkową wełną mineralną Grodan przeprowadzono w 3-letnim doświadczeniu poletkowym, założonym w obszarze wpływu byłej Kopalni Siarki „Jeziórko”. Na poletkach o powierzchni 5 ar każde, silnie zakwaszony grunt neutralizowano wapnem poflotacyjnym, a następnie zastosowano melioracyjną dawkę (100 Mg/ha) komunalnego osadu ściekowego oraz zróżnicowane dawki poużytkowej wełny mineralnej Grodan (200, 400, 800 m³/ha). Tak przygotowany grunt obsiano rekultywacyjną mieszanką traw. Stwierdzono korzystny wpływ badanych sposobów rekultywacji na zwiększenie zawartości azotu ogółem i jego form mineralnych w powstającej glebie antropogenicznej.

EN

Strongly acidic soil from the former S mine was neutralized with post-flotation lime, then improved with municipal sewage sludge dose and spent mineral wool and then planted with a reclamation mixt. of grasses. During 3 yr long culture, the soil was analyzed for contents of total, ammonium and nitrate N. The reclamation resulted in increase in the N content (all forms) and substantial improvement of the soil quality.

12

Lead, Nickel and Chromium Content in Grass on Land Reclaimed by Sewage Sludge and Mineral Wool Grodan Application

Baran S., Wójcikowska-Kapusta A., Żukowska G., Makuch I.

Ecological Chemistry and Engineering. A

|

2010

|

Vol. 17, nr 4-5

377-383

EN

The objective of the present research was to analyze the impact of sewage sludge and post-use mineral wool applied to reclaim the devastated heavily acidified land, on heavy metal content in land reclamation grass seed mixture. The work presents the research findings from the three-year study period. There was analyzed grass obtained from the lst cut as well as soil samples from 0-20 cm depth. The experiment was set up on the post-sulfur mining land in Jeziorko. The 5 are-plots underwent the deacidification treatment with post-flotation lime followed by the employment of differentiated mineral wool doses (200, 400 and 800 m3 o ha-1) along with a sewage sludge-amended dose. Ground in all the reclamation variants was characterized by a Iow content of lead, chromium and nickel. A grass mixture from all the planting dates showed a natural level of the aforementioned trace elements. A grass Cr and Ni content was shown to be unaffected by sewage sludge and post-use mineral wool use for reclamation purposes. Mineral wool supplement implicated a proportional increase of a grass lead content.

PL

Celem niniejszych badań była analiza wpływu osadu ściekowego i poużytkowej wełny mineralnej, zastosowanych do rekultywacji zdewastowanego przez silne zakwaszenie gruntu, na zawartość metali ciężkich w rekultywacyjnej mieszance traw. W pracy przedstawiono wyniki z trzech lat badań. Analizowano trawę z pierwszego pokosu, jak również glebę pobraną z głębokości 0-20 cm. Doświadczenie założono na terenie byłej kopalni siarki w Jeziorku. Na poletkach o powierzchni 5 arów, po wcześniejszym odkwaszeniu wapnem poflotacyjnym, stosowano zróżnicowane dawki wełny mineralnej (200, 400 i 800 m3 o ha-1), na tle melioracyjnej dawki osadu ściekowego. Rekultywowany grunt we wszystkich kombinacjach nawozowych charakteryzował się małą zawartością ołowiu, chromu i niklu. W mieszance traw ze wszystkich pokosów stwierdzono naturalną zawartość omawianych metali ciężkich. Zastosowane do rekultywacji osady ściekowe i poużytkowa wełna mineralna nie miały wpływu na zawartość w niej chromu i niklu. Wzrastające dodatki wełny mineralnej zwiększały proporcjonalnie zawartość ołowiu w trawie.

13

Effect of Land Use on Lead and Nickel Content and Distribution in Rendzina and Rusty Soil Profiles

Wójcikowska-Kapusta A., Niemczuk B.

Ecological Chemistry and Engineering. A

|

2010

|

Vol. 17, nr 4-5

519-527

EN

The objective of the present researches was to analyze a content and distribution of lead (Pb) and nickel (Ni) in the proflles of variously utilized rendzinas and rusty soils (forest, arabie soils). The nwestigations were carried out in the Lublin Upland (rendzinas) and the Sandomierz Basin (rusty soils). Within each soil type, 10 profiles were sampled (5 profiles from arable and 5 from forest soils). Beside the basic properties, there was established a total Pb and Ni content in the concentrated acid mixture HNO3 and HCIO4 (1:1). The samples were also examined for the determination of lead and nickel soluble in 1 mol HCl - dm-3. The elements were determined using the AAS technique, FAAS method. A lead content in rendzina soils ranged between 21.0 and 54.5 mg o kg-1, whereas in rusty soils from 3 up to 32.0 mg o kg-1. Lead soluble in l mol hydrochloric acid accounted for 33.1-59.6 % in rendzinas, while in rusty soils - from 3.9 up to 59.4 %. A total Ni level in Rendzinas was found within 22.0 and 46.1 mg o kg-1, whereas in rusty soils 0.5-5.0 mg o kg-1. Hydrochloric acid-soluble forms of nickel constituted 11.4-34.0 % of its total content in rendzina soils while between O and 42.8 % in rusty soils. Bom, rendzinas and rusty soils displayed the highest lead content in the humus horizons and a steady quantity decrease with the depth. The changes observed in a nickel content were not so pronounced, but in majority of profiles a lower Ni content was shown in the parent material as compared with humus horizons. Land use has not affected significantly a content of both analyzed elements in the soil horizons under study.

PL

Celem przeprowadzonych badań była analiza zawartości i rozmieszczenia ołowiu i niklu w profilach rędzin i gleb rdzawych różnie użytkowanych (las, pole uprawne). Badania przeprowadzono na Wyżynie Lubelskiej (rędziny) i w Kotlinie Sandomierskiej (gleby rdzawe). Z każdego typu gleb pobrano próbki z 10 profili (po 5 profili gleb uprawnych i po 5 profili gleb leśnych). Oprócz podstawowych właściwości oznaczono całkowitą zawartość ołowiu i niklu po mineralizacji gleby w mieszaninie stężonych kwasów HNO3 i HC1O4 (1:1). W pobranych próbkach oznaczono również formy ołowiu i niklu rozpuszczalne w 1 mol o dm-3 HCl. Pierwiastki te oznaczono techniką ASA metodą FAAS. Zawartość ołowiu w rędzinach zawierała się w przedziale 21,0-55,9 mg o kg-1, a w glebach rdzawych od 3 do 32,0 mg o kg-1. Ołów rozpuszczalny w 1-molowym kwasie solnym stanowił od 33,1 do 59,6 % \v rędzinach i od 3,9 do 59,4 % w glebach rdzawych. Całkowita zawartość niklu w rędzinach wahała się od 22,0 do 46,5 mg o kg-1, a w glebach rdzawych od 0,5-5,0 mg o kg-1. Formy niklu rozpuszczalne w kwasie solnym stanowiły w rędzinach od 11,4 do 34,0% całkowitej zawartości, a w glebach rdzawych od 0 do 42,8 %. Zarówno rędziny, jak i gleby rdzawe charakteryzowały się największą zawartością ołowiu w poziomach próchnicznych i jego ilości systematycznie zmniejszała się wraz z głębokością. Zmiany w zawartości niklu nie były tak jednoznaczne, chociaż w większości profili obserwowano mniejszą zawartość tego pierwiastka w skale macierzystej niż w poziomach próchnicznych. Sposób użytkowania nie miał istotnego wpływu na zawartość obu analizowanych pierwiastków w profilach badanych gleb.

14

Zmiany zawartości i składu związków próchnicznych w glebie silnie kwaśnej rekultywowanej kompostami z osadu ściekowego

Żukowska G., Baran S., Wójcikowska-Kapusta A.

Inżynieria Ekologiczna

|

2005

|

Nr 12

250-251

15

Zawartość wybranych metali ciężkich w glebach i mniszku pospolitym (taraxacum sp.) o zróżnicowanym wpływie antropopresji

Baran S., Wójcikowska-Kapusta A., Oleszczuk P.

Inżynieria Ekologiczna

|

2005

|

Nr 12

252-253

16

Changes of pollutant content during sewage sludge composting process part II. Content of potentially bioavailable PAH forms

Oleszczuk P., Baran S., Wójcikowska-Kapusta A., Marciniak M.

Chemia i Inżynieria Ekologiczna

|

2005

|

Vol. 12, nr 1-2

26-33

EN

Goal of this research was evaluation of potentially bioavailable PAH forms in composted sewage sludge. Bioavailable fraction was determined with mild-solvent extraction with use of n-butanol. Content of 10 PAHs (phenanthrene, anthracene, tluoranthene, pyrene, benzo[a]antliracene, chrysene, benzo[b]tluoranthene, benzo[a]pyrene, benzo[ghi]perylene and indeno[1,2,3-c,d]pyrene) was determined. Contribution of bioavailable fraction depended on date of sampling and type of PAHs. In following dates, in case of most individual PAHs, increase of bioavailable fraction was observed, what might have resulted from desorption, previously strongly bonded pollutants. Results obtained with above-mentioned method, reflected well degree of degradation of 10 PAHs sum and half of individual compounds.

PL

Celem pracy było określenie zawartości potencjalnie dostępnych form wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych w kompostowym osadzie ściekowym. Frakcję biodostępną oznaczono metodą łagodnej ekstrakcji rozpuszczalnikowej przy wykorzystaniu n-butanolu. Oznaczano zawartość 10 związków z grupy WWA (fenantren, antracen, fluoranten, piren, benzo[a]antracen, chryzen, benzo[b]fluoranten, benzo[a]piren, benzo[g,h,i]perylen oraz indeno[1,2,3-c,d]piren). Udział frakcji biodostępnej zależał od terminu badań oraz rodzaju węglowodoru. W kolejnych terminach badań obserwowano w przypadku większości WWA zwiększenie udziału frakcji biodostępnej, czego powodem mogło być uwalnianie, wcześniej silnie związanych zanieczyszczeń. Przy wykorzystaniu wspomnianej metody uzyskano bardzo dobre odzwierciedlenie stopnia degradacji sumy 10 WWA oraz połowy poszczególnych związków.

17

Changes of pollutant content during sew age sludge composting process part I. Totalpolycyclic aromatic hydrocarbons content

Baran S., Wójcikowska-Kapusta A., Oleszczuk P., Żukowska G., Baranowska E., Marciniak M.

Chemia i Inżynieria Ekologiczna

|

2005

|

Vol. 12, nr 1-2

19-25

PL

Celem prowadzonych badań było prześledzenie zmian zawartości wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych (WWA) podczas kompostowania osadu ściekowego oraz osadu ściekowego z 30% mas. dodatkiem trocin. Proces kompostowania prowadzono przez 231 dni. Uzyskane wyniki wskazują, że dodatek trocin do kompostowanego osadu ściekowego wywarł pozytywny wpływ na zakres degradacji WWA. W kompostowanym osadzie ściekowym stwierdzono obniżenie się zawartości WWA o 38%, podczas gdy w osadzie z dodatkiem trocin spadek zawartości WWA wyniósł ponad 43%. W osadzie ściekowym w największym zakresie podlegały mineralizacji 3-pierścieniowe WWA (54%), natomiast w osadzie z dodatkiem trocin związki 5-pierścieniowe (55%). Otrzymane wyniki wskazują, że kompostowanie osadu ściekowego sprzyja degradacji obecnych w nich wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych. Większy stopień degradacji WWA podczas kompostowania osadu z dodatkiem trocin wskazuje, że mogą one stanowić pozytywny czynnik sprzyjający degradacji badanych związków.

EN

The aim of present studies was evaluation of polycyclic aromatic hydrocarbons (PAHs) content in process of composting sewage sludge and sewage sludge with 30% addition of sawdust. Sawdust was mixed (PAHs) with sewage sludge of the dry weight basis. The composting process was conducted for 231 days. Obtained results show that sawdust addition to composted sewage sludge bad positive effect on PAH degradation. In composted sewage sludge 38% decrease of PAH content was observed, while in composted sludge - sawdust mixture PAH content decrease reached 43%. 3-ring PAHs bad greatest mineralization range in sewage sludge (54%), and in sludge - sawdust mixture, 5-ring compounds (55%). Obtained results indicate, that composting sewage sludge favors degradation of present in it polycyclic aromatic hydrocarbons. Greater degree of PAH degradation during composting, in sawdust amended sewage sludge indicates, that sawdust may by a factor stimulating process of investigated compounds degradation.