W prawie bezleśnym krajobrazie rolniczym Płaskowyżu Proszowickiego łąki stanowią jego ważny i cenny element. Dominują w szerokich dolinach Szreniawy i Nidzicy, porastają podnóża i zbocza neolitycznych kurhanów oraz średniowiecznego grodziska w Stradowie. Obecne są też w dolinie Wisły. Rozległy, zajmujący 770 km2 Płaskowyż Proszowicki, będący subregionem Niecki Nidziańskiej, ze względu na sprzyjające warunki przyrodnicze oraz intensywne użytkowanie od neolitu, jest typowym obszarem rolniczym. W latach 1997-2000 w tym słabo poznanym fitosocjologicznie terenie, przeprowadzono badania szaty roślinnej, które potem były kontynuowane. W artykule przedstawiono wyniki badań przeprowadzonych w zbiorowiskach łąkowych i szuwarowych. Stosując metodę Braun-Blanqueta wykonano 1600 zdjęć fitosocjologicznych. Uzyskane dane przeanalizowano metodami numerycznymi i statystycznymi. Stwierdzono, że występowanie muraw kserotermicznych (Festuco-Brometea) i łąk wilgotnych (zwłaszcza ze związku Calthion) jest charakterystycznym rysem szaty roślinnej Płaskowyżu Proszowickiego. W zbiorowiskach tych rosną gatunki rzadko występujące w innych regionach kraju a ich rozmieszczenie przestrzenne, związane z rozmaitymi formami terenu i zróżnicowanym podłożem, wpływa znacznie na heterogeniczność krajobrazu, w którym aż 80% terenu pokrywają pola uprawne. W grupie łąk kośnych i szuwarów wyróżniono 32 zespoły i 4 zbiorowiska roślinne. Na podstawie analizy zdjęć fitosocjologicznych z fitocenoz 5 głównych zespołów stwierdzono istotne statystycznie zależności między liczbą gatunków a wilgotnością gleby, nachyleniem zboczy, użytkowaniem i typem łąki. Najbogatsze w gatunki okazały się fitocenozy rosnące na lekko nachylonych zboczach, na glebach świeżych. Szczególnie wyraźnie zaznaczył się wpływ użytkowania na bogactwo gatunkowe płatów użytkowanych w porównaniu z płatami porzuconymi.
EN
In strongly deforested landscape of the Proszowice Plateau, in 80% covered by arable lands, meadows form an important and valuable element. They dominate in extended valleys of the Szreniawa and Nidzica rivers, where occupied bottoms and slopes of the Neolithic tomb mounds (barrows), and wide area of the Medieval settlement in Stradów. They are also present in the Vistula River valley. Due to the favourable natural conditions and intensive land management since the Neolithic, the vast 770-km2 area of the Proszowice Plateau, i.e. a subregion of the Nida Basin, is a typical agricultural area. In 1997-2000, investigations of the vegetation cover were carried out and later continued in this region, which is still poorly explored in terms of phytosociology. This article presents results of research conducted in meadow and swamp communities. 1600 phytosociological releves were taken with the use of the Braun-Blanquet method the data obtained were analysed with multivariate and statistical methods. It was found that the occurrence of xerothermic grasslands (Festuco-Brometea) and wet meadows (particularly from the alliance Calthion) is a characteristic feature of the vegetation cover in the Proszowice Plateau. These communities comprise species that are rare in other regions of the country, and their spatial distribution associated with various terrain forms and diverse substrates exerts a substantial effect on the heterogeneity of the landscape. In the groups of meadows and rushes, 32 associations and 4 plant communities were distinguished. Based on the phytosociological releves from the phytocoenoses of five main associations, statistically significant relationships were found between the number of species and soil moisture, slope inclination, and the meadow management and type. Phytocoenoses growing on slightly inclined slopes and fresh soils exhibited the highest species richness. Particularly evident was the influence of the type of land management on the species richness in managed patches, compared with the abandoned land.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.