This article presents the history of school and kindergarten gardens in the context of changing educational programs and social needs in a global review that also takes into account Poland. It was based on source texts and rich literature on this issue, including its historical, didactic and socio-ecological aspects. Next, contemporary layouts of this type are presented, and then innovative architectural and spatial solutions are discussed. This was done by means of the presentation of the selected projects developed for educational facilities functionally connected with gardens, mainly schools, but also kindergartens. Some of them have already been implemented. Some still remain at the concept stage. All of them present the direction of changes in the approach to designing educational facilities for children, being a response to contemporary didactic and social challenges.
PL
W artykule przedstawiono, w przeglądzie światowym uwzględniającym również Polskę, historię ogrodów przyszkolnych oraz przedszkolnych w kontekście zmieniających się programów edukacyjnych i potrzeb społecznych. Oparto ją na tekstach źródłowych oraz bogatej literaturze dotyczącej tego zakresu badań, obejmującej zagadnienia historyczno-dydaktyczne oraz społeczno-ekologiczne. Przedstawiono też współczesne założenia tego typu, a następnie omówiono nowatorskie dla nich rozwiązania architektoniczno-przestrzenne. Zaprezentowano wybrane projekty opracowane dla obiektów edukacyjnych połączonych funkcjonalnie z ogrodami, głównie szkolnymi, ale także przedszkolnymi. Część z nich została już zrealizowana. Niektóre pozostały na etapie koncepcji. Wszystkie prezentują kierunek zmian w podejściu do projektowania obiektów edukacyjnych dla dzieci, stanowiący odpowiedź na współczesne wyzwania dydaktyczne i społeczne.
2
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
This paper focuses on architectural transformations of some post-industrial objects into sacral functions. The discussed works mainly relate to churches, chapels and parish houses of various Christian denominations, mainly Protestant. Such transformations provoke questions about the limits of acceptance for adaptation works in the context of objects associated with a religious cult. The doubts that arise are connected primarily with the theological-liturgical dimension, that means the interpretation of the sacrum space. As far as conservation work is concerned, the analysed examples confirm the thesis of high architectural potential inherent in post-industrial objects. They also show a wide spectrum of possible interferences in a given structure during the conversion process.
PL
W artykule skupiono się na problematyce architektonicznych przekształceń wybranych przypadków obiektów poprzemysłowych na funkcje sakralne. Przykłady dotyczą adaptacji dawnych fabryk na funkcje religijne lub z nimi związane (kościoły, kaplice, domy parafialne, itp.) dla różnych wyznań chrześcijańskich, głównie protestanckich. Takie konwersje rodzą pytania o granice akceptacji działań adaptacyjnych w kontekście obiektów związanych z kultem religijnym. Pojawiające się wątpliwości dotyczą przede wszystkim wymiaru teologiczno-liturgicznego, a mianowicie interpretacji przestrzeni sacrum. W ujęciu konserwatorskim analizowane przypadki potwierdzają tezę o dużym potencjale architektonicznym tkwiącym w obiektach poprzemysłowych i możliwościach ingerencji w ich strukturę w procesie konwersji.
3
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
In the third part of the 18th century the earliest public landscape gardens began to appear in the area of suburban Jelenia Góra. They were the first public parks in Silesia. When establishing them, the natural landscape features of the area were used (Karkonosze). Two of them, Hausberg and Helkon, were created at the end of the 17th century on the north-western side of the city.
PL
W trzeciej tercji XVIII w. zaczęły powstawać na ówczesnych terenach podmiejskich Jeleniej Góry, najwcześniejsze na terenie Śląska publiczne założenia krajobrazowe przeznaczone dla wszystkich mieszkańców. Przy ich aranżowaniu wykorzystano naturalne walory krajobrazowe okolicy (Karkonosze). Dwa z nich Hausberg i Helikon powstały pod koniec XVII w. po północno – zachodniej stronie miasta.
4
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
W trzeciej tercji XVIII w. zaczęły powstawać na ówczesnych terenach podmiejskich Jeleniej Góry, najwcześniejsze na terenie Śląska publiczne ogrody krajobrazowe przeznaczone dla wszystkich mieszkańców. Przy ich zakładaniu wykorzystano naturalne walory krajobrazowe okolicy (Karkonosze). Na wczesne powstanie tych założeń wpływ miała budząca się moda na górskie wędrówki oraz rosnąca (dzięki pobliskim uzdrowiskom) świadomość pożytków płynących z kontaktu z naturą, pozostająca w zgodzie z ówczesnymi poglądami na sztukę ogrodową.
EN
In the third part of the 18th century the earliest public landscape gardens began to appear in the area of suburban Jelenia Góra. They were the first public parks in Silesia. When establishing them, the natural landscape features of the area were used (Karkonosze). Such an early creation of these parks was influenced by the growing fashion for mountain hiking and the increased (thanks to the nearby health resorts) awareness of the benefits of contact with nature, while remaining in harmony with contemporary views on garden art.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.