Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Laboratoryjne badania zjawiska ferrorezonansu w przekładnikach napięciowych

Czupryńska J., Mikołajczyk J.

Przegląd Elektrotechniczny

|

2008

|

R. 84, nr 10

149-150

PL

W artykule przedstawiono możliwości badawcze Laboratorium Wysokich Napięć Instytutu Energetyki oraz wyniki przykładowych badań zjawiska ferrorezonansu w przekładnikach napięciowych 110 kV i 132 kV.

EN

This paper shows research capabilities of High Voltage Laboratory in Institute of Power Engineering and exemplary results of ferroresonance research in voltage transformers.

2

Wpływ promieniowania elektronowego oraz elastomeru styrenowego na wybrane właściwości mechaniczne kompozytów polimerowych

Żenkiewicz M., Polański J., Karasiewicz T., Czupryńska J., Engelgard W.

Polimery

|

2008

|

T. 53, nr 4

297-303

PL

Otrzymano kompozyty polimerowe o następującym składzie (% mas.): polietylen małej gęstości (PE-LD) - 24, polietylen dużej gęstości (PE-HD) - 23, polipropylen (PP) - 21, polistyren (PS) - 15, poli(tereftalan etylenu) (PET) - 17. Powyższe udziały odpowiadają składowi opakowaniowych odpadów tworzywowych występujących w Polsce. Do tego układu wprowadzano kompatybilizator - etastomer styren-(etylen/butylen)-styren szczepiony bezwodnikiem kwasu maleinowego (SEBS-g-MA) w ilości 5, 10 lub 15 % mas. na 100 % mas. składników podstawowych. Zbadano wpływ udziału kompatybilizatora oraz efekt oddziaływania dawek promieniowania elektronowego z zakresu 0-300kGy na następujące właściwości mechaniczne próbek uzyskanych kompozytów: umowną granicę plastyczności (...), granicę plastyczności (...y), naprężenie przy zerwaniu (...), wydłużenie względne przy granicy plastyczności (...) i wydłużenie względne przy zerwaniu (...). Stwierdzono, że wzrostowi zawartości SEBS-g-MA towarzyszy pogorszenie najważniejszych ze względów użytkowych cech, mianowicie ... i ..., natomiast nie zaobserwowano istotnego wpływu promieniowania na te właściwości, co można tłumaczyć obecnością w PS i PET pierścieni aromatycznych chroniących makrocząsteczki przed jego działaniem.

EN

Polymer composites of the following compositions (in wt. %) were obtained: low density polyethylene (PE-LD) - 24, high density polyethylene (PE-HD) - 23, polypropylene (PP) - 21, polystyrene (PS) - 15, and poly(ethylene terephthalate) (PET) - 17. The parts mentioned correspond to the compositions of polymer packaging wastes occurring in Poland. A compatibilizer, namely styrene-ethylene/butylene-styrene elastomer grafted with maleic anhydride (SEBS-g-MA), was introduced into polymeric system in amounts of 5, 10 or 15phr. The effects of compatibilizer part and electron radiation doses in the range 0-300kGy on the following mechanical properties of the composites were studied: offset yield strength (..., Fig. 2), yield point (..., Fig. 3), stress at break (?B, Fig. 4), unit elongation at yield point (..., Fig. 5) and unit elongation at break (..., Fig. 6). It was found that the most important features of the system, i.e. ?02 and ?y, decreased with increasing part of SEBS-g-MA while the effect of radiation dose on these properties was not significant. The latter could result from the presence of aromatic rings in PS and PET, protecting the macromolecules against radiation.

3

Contact angle and surface free energy of electron-beam irradiated polymer composites

Żenkiewicz M., Rytlewski P., Czupryńska J., Polański J., Karasiewicz T., Engelgard W.

Polimery

|

2008

|

T. 53, nr 6

446-451

EN

The effects of the electron radiation dose and of compatibilizers on the contact angle and surface free energy (SFE) of the composites made of low-density polyethylene (PE-LD), high-density polyethylene (PE-HD), polypropylene (PP), polystyrene (PS), and polyethylene terephthalate (PET) were studied. Use of the high-energy electron radiation with doses up to 300kGy and of compatibilizers was done to reach better mechanical and adhesion properties of the composites studied and, at the same time, to investigate the possibility of applying of this technique in the processes of polymeric materials recycling. The compatibilizers were the styrene-ethylene/butylene-styrene elastomer grafted with maleic anhydride (SEBS-g-MA), added at the amounts of 5, 10 or 15 wt. %, and trimethylol propane trimethylacrylate (TMPTA), added at the amounts of 1, 2 or 3 wt. %. The effects, discussed in the present article, are: enhancement of wettability and increase in SFE of the composites studied. It was found that the contact angle steadily decreased and SFE of the composites increased with the rising dose of the electron radiation and that TMPTA intensified these tendencies.

PL

Zbadano wpływ promieniowania elektronowego i kompatybilizatorów na kąt zwilżania i swobodną energię powierzchniową (SFE) kompozytów składających się z polietylenu małej gęstości (PE-LD), polietylenu dużej gęstości (PE-LD), polipropylenu (PP), polistyrenu (PS) i poli(tereftalanu etylenu) (PET). Poddanie tych kompozytów działaniu promieniowania elektronów o dużej energii, w zakresie dawek do 300kGy oraz wprowadzenie do nich kompatybilizatorów poprawiających ich właściwości mechaniczne miało na celu sprawdzenie możliwości stosowania tej technologii w procesach recyklingu odpadów tworzywowych. Jako kompatybilizatory zastosowano elastomer styren-(etylen/butylen)-styren, szczepiony bezwodnikiem kwasu maleinowego (SEBS-g-MA), dodawany w ilościach 5, 10 lub 15 % mas. oraz triakrylan trimetylolopropanu (TMPTA) dodawany w ilościach 1, 2 lub 3 % mas. Zmiany zachodzące w warstwie wierzchniej tak modyfikowanych kompozytów powodowały zmniejszenie wartości kąta zwilżania i wzrost wartości SFE. Efekty te rosły wraz ze wzrostem dawki promieniowania i były dodatkowo wzmacniane po dodaniu TMPTA jako kompatybilizatora.

4

Wpływ promieniowania elektronowego i triakrylanu trimetylolopropanu na niektóre właściwości mechaniczne kompozytów polimerowych

Żenkiewicz M., Polański J., Karasiewicz T., Czupryńska J., Engelgard W.

Przetwórstwo Tworzyw

|

2007

|

[R.] 13, nr 3

64-71

PL

W artykule przedstawiono wpływ promieniowania elektronowego o dużej energii w zakresie dawek do 300 kGy oraz kompatybilizatora, w postaci triakrylanu trimetylolopropanu (TMPTA) dodawanego w ilościach 1, 2 lub 3% wagowych, na właściwości mechaniczne przy statycznym rozciąganiu kompozytu polimerowego wytworzonego z mieszaniny polietylenu małej gęstości (PE-LD), polietylenu dużej gęstości (PE-HD), polipropylenu (PP), polistyrenu (PS) i poli(tereftalanu etylenu) (PET). Największy wzrost umownej granicy plastyczności (δ 02 - przy 0,2% wydłużenia względnego) i granicy plastyczności (δy) zaobserwowano przy zawartości 1% TMPTA i przy dawce promieniowania 50 kGy.

EN

The aim of this article was to present an influence of the electron radiation dose and of compatibilizer on some tensile properties of the composites made of low-density polyethylene (LDPE), high-density polyethylene (HDPE), polypropylene (PP), polystyrene (PS), and polyethylene terephthalate (PET). High-energy electron radiation with doses up to 300 kGy and trimethylol propane trimethylacrylate (TMPTA), added at the amounts of 1, 2 or 3 wt %, were used. At the amount of 1 wt % TMPTA and at the dose irradiation of 50 kGy the highest increase of the composites offset yield strength (δ 02 - at 0,2% unit elongation) and yield point (δy) were observed.

5

Wpływ elastomeru termoplastycznego i dawki promieniowania elektronowego na wydłużenie względne przy zerwaniu folii poliolefinowej

Czupryńska J., Karasiewicz T., Polański J., Żenkiewicz M.

Zeszyty Naukowe. Chemia i Technologia Chemiczna / Akademia Techniczno-Rolnicza w Bydgoszczy

|

2006

|

z. 11

23-26

PL

Przedstawiono wpływ dawki promieniowania elektronowego i kompatybilizatora na wydłużenie względne przy zerwa-niu folii wytłoczonej z mieszanin polimerowych, zawierających równe części wagowe PE-LD, PE-HD i PP oraz 5, 10 lub 15% SEBS funkcjonalizowanego bezwodnikiem maleinowym. Folie te napromieniono elektronami o dużej energii w zakresie dawek od 0 do 300 kGy. Wraz ze wzrostem dawki promieniowania elektronowego do 50 kGy wydłużenie względne przy zerwaniu maleje dla wszystkich badanych próbek folii, natomiast powyżej tej dawki zmiany te nie ulegają już istotnym zmianom.

EN

The influence of the electron irradiation dose and compatibilizer on elongation at the break of films made from polymer blends which contain equal weight parts of the PE-LD and PE-HD and PP and 5%, 10% or 15% SEBS-g-MA were described. The films were irradiated with electron beam of high energy in the range of doses from 0 to 300 kGy.

6

Wpływ promieniowania elektronowego na właściwości mechaniczne folii z mieszanin polimerowych

Czupryńska J., Karasiewicz T., Polański J., Żenkiewicz M.

Inżynieria i Aparatura Chemiczna

|

2006

|

Nr 3 sp.

14-15

EN

Influence of the electron irradiation dose and two compatibi-lizers on the plasticity border and the elongation at break of films made from polymer blends containing equal weight parts of the PELD, PEHD and PP, and also 1% of trimethylol propanetriacrylate (TMPTA) or 2,5% of polyethylene wax was described. Films were irradiated with a high-energy electron beam of the dose range from 0 to 300 kGy.

7

Badania wolnych rodników w foliach polimerowych napromienianych elektronami o dużej energii

Czupryńska J., Danilczuk M., Michalik J., Żenkiewicz M.

Przetwórstwo Tworzyw

|

2004

|

[R.] 10, nr 5

128-137

PL

Opisano podstawowe etapy radiolizy zachodzącej w polimerach pod wpływem promieniowania elektronowego oraz powstawanie wolnych rodników w polietylenie, polipropylenie i poli(tereftalanie etylenowym) po napromienieniu. Zaprezentowano widma rodników alkilowych, allilowych i nadtlenkowych rejestrowanych metodą EPR. Przeprowadzono badania czasu zaniku wolnych rodników oraz zmiany względnego ich stężenia w zależności od czasu i dawki promieniowania. Badania te wykonano dla próbek folii napromienionych w warunkach obniżonego ciśnienia i w atmosferze powietrza. Stwierdzono, że pod wpływem promieniowania elektronowego we wszystkich badanych foliach powstają rodniki alkilowe. W folii polietylenowej zaobserwowano również rodniki nadtlenkowe. W folii z poli(tereftalanu etylenu) brak było rodników nadtlenkowych, natomiast powstawały rodniki aromatyczne.

EN

Basic stages of radiolyse undergoing in polymers under the influence of electron radiation and creation of free radicals in polyethylene, polypropylene and polyethylene terephtalate after irradiation were described. Spectra of alkyl, allyl and peroxide radicals registered by EPR method were presented. Tests of lifetime of radicals and changes of relative concentration of radicals depending on time and radiation dosage were carried out. Tests were performed for film samples irradiated under reduced pressure and in the air atmosphere. It was stated that alkyl radicals occurred in all tested films under the influence of electron radiation. Moreover peroxide radicals did not occur in polyethylene terephtalate film. However aromatic radicals occurred in this kind of film.

8

Wpływ dawki promieniowania jonizującego na stopień utleniania warstwy wierzchniej folii polietylenowej

Żenkiewicz M., Czupryńska J.

Przemysł Chemiczny

|

2003

|

T. 82, nr 8-9

989-991

9

Wpływ dawki promieniowania elektronowego na zmiany swobodnej energii powierzchniowej folii polietylenowej

Czupryńska J., Żenkiewicz M.

Prace Naukowe Instytutu Technologii Organicznej i Tworzyw Sztucznych Politechniki Wrocławskiej. Konferencje

|

2003

|

Vol. 52, nr 25

228-231

PL

W niniejszym referacie przedstawiono wpływ dawki promieniowania elektronowego na wartość swobodnej energii powierzchniowej folii polietylenowej. Wartość tej energii obliczano z pomiarów kąta zwilżania różnymi cieczami pomiarowymi. Do obliczenia swobodnej energii powierzchniowej zastosowano metodę Owensa-Wendta i van Ossa-Gooda oraz ustalono ją za pomocą metody cieczy wzorcowych. Wykonano analizę porównawczą wyników uzyskanych za pomocą tych metod.

EN

The influence of the dose of the electron radiation over the free surface energy in polyethylene film has been presented in the following work. The value of this energy has been calculated from contactangle using various measuring liquids. To calculate surface free energy Owens-Wendt's and van Oss-Good's methods were used and it was determined with the help of testing liquids. The comparative analysis of the obtained results with the use of the above mentioned method was made.

10

Metody dozymetryczne w procesach obróbki radiacyjnej materiałów polimerowych

Czupryńska J.

Polimery

|

2003

|

T. 48, nr 6

410-416

PL

Opisano podstawy działania dozymetrów do pomiaru dawek promieniowania jonizującego oraz zakres ich zastosowań w obróbce radiacyjnej materiałów polimerowych. Omówiono przy tym - służące jako dozymetry bezwzględne - kalorymetry: grafitowy, wodny i polistyrenowy oraz metodę jonizacyjną, a także dozymetry względne (w tym dozymetry z układami ciekłymi i stałymi). Przedstawiono zmiany jakie zachodzą w poszczególnych materiałach kalorymetrycznych oraz metody pomiaru tych zmian, szczegółowo charakteryzując zwłaszcza reakcje chemiczne zachodzące w dozymetrze Frickego. Wiele uwagi poświęcono możliwościom wykorzystania materiałów polimerowych jako stałych układów w dozymetrii promieniowania jonizującego. Uwzględniono podział dozymetrów stałych na polimerowe, organiczne i nieorganiczne.

EN

The fundamentals of the functioning of dosimeters, measuring the ionizing radiation doses, as well as the range of their application to the radiation processing of polymeric materials have been described. The absolute dosimeters such as calorimeters: graphite, aqueous and polystyrene ones and ionization method, as well as relative dosimeters (including ones with liquid- and solid-state systems) have been described. The changes appearing in particular calorimetric materials as well as the methods of these changes measuring were presented. Especially the reactions going on in Fricke dosimeter [equations (5)-(9)] have been characterized in details. Special attention has been paid to the possibilities of polymeric materials using as solid systems in ionizing radiation dosimetry. Solid dosimeters' division to the polymeric, organic and inorganic ones (Table 2) has been considered.

11

Badania metodami spektroskopii w podczerwieni oraz spektroskopii fotoelektronowej procesu utleniania folii polietylenowej modyfikowanej strumieniem elektronów o dużej energii

Żenkiewicz M., Rauchfleisz M., Czupryńska J.

Polimery

|

2003

|

T. 48, nr 5

343-350

PL

Przedstawiono możliwości stosowania spektroskopii w podczerwieni w badaniach polimerów. Opisano wyniki własnych badań procesu utleniania folii z polietylenu małej gęstości (PE-LD), przy czym utlenianie następowało pod wpływem modyfikowania wiązką elektronów o dużej energii. Do oceny zmian budowy chemicznej PE-LD zachodzących podczas omawianego procesu zastosowano spektroskopię w podczerwieni z transformacją Fouriera (FT-IR) oraz spektroskopię fotoelektronową (XPS). Stwierdzono, że wraz ze zwiększaniem dawki promieniowania elektronowego następuje wzrost stopnia utlenienia folii PE-LD zarówno w jej wnętrzu, jak i w warstwie wierzchniej. Stopień utlenienia warstwy wierzchniej folii modyfikowanej dawką 280 kGy jest ponad czternastokrotnie większy niż folii niemodyfikowanej. Tlen związany w tym procesie występuje przede wszystkim w grupach ketonowych, aldehydowych, kwasowych i estrowych. Wzrost dawki promieniowania powoduje zwiększenie liczby różnych postaci wiązania fotoelektronów przez atomy węgla i tlenu.

EN

Possibilities of application of infrared spectroscopy in polymers investigations were presented. The results of authors' research work on low density polyethylene (PE-LD) film oxidation, under the influence of high energy electron beam, have been presented. Fourier transformation infrared spectroscopy (FT-IR) (Figs. 1-4) and X-ray photoelectron spectroscopy (XPS) (Figs. 5-8) were used for estimation of PE- LD chemical structure changes occurring as a result of the process discussed. It has been stated that an oxidation degree of PE-LD film (the bulk oxidation as well as surface oxidation) increases with an increase of radiation dose. Oxidation degree of polymer surface is over fourteen times higher in case of the film modified with 280 kGy dose than for unmodified film (Fig. 9). The oxygen, combined in this process, occurs mainly in ketone, aldehyde, acidic and ester groups. An increase of radiation dose causes the increasing of number of various types of carbon and oxygen atoms bonds.

12

Wpływ promieniowania gamma na proces utleniania folii polietylenowej

Żenkiewicz M., Rauchfleisz M., Czupryńska J.

Archiwum Nauki o Materiałach

|

2003

|

T. 24, nr 3

229-244

PL

W artykule przedstawiono wyniki badań utleniania folii z polietylenu małej gęstości (PELD), zarówno w całej objętości materiału jak i w warstwie wierzchniej, zachodzącego pod wpływem modyfikowania promieniami gamma. Do tych badań zastosowano spektroskopię w podczerwieni z transformacją Fouriera (FTIR) oraz spektroskopię fotoelektronową (XPS). Stwierdzono, że wraz ze wzrostem dawki promieniowania następuje wzrost utleniania folii PELD zarówno w jej wnętrzu jak i w warstwie wierzchniej. Produktami tego procesu są głównie grupy ketonowe, aldehydowe, kwasowe i estrowe. Zawartość tlenu w warstwie wierzchniej badanej folii wzrasta w przybliżeniu liniowo wraz ze wzrostem dawki promieniowania. Jest ona ponad dwudziestotrzykrotnie większa w warstwie wierzchniej folii modyfikowanej dawką 150 kGy niż w warstwie wierzchniej folii niemodyfikowanej.

EN

The results of low-density polyethylene (PELD) film oxidation occuring in the polymer bulk and surface layer during gamma irradiation were presented. Fourier transform infrared spectroscopy (FTIR) and X-ray photoelectron spectroscopy (XPS) measurements were performed. It has been established that the bulk oxidation and surface layer oxidation of PELD film increases with the increase of radiation dose and the oxygen occurs mainly in ketone, aldehyde, carboxylic acid and ester groups. It has been shown that oxidation degree of surface layer of PELD film increases almost linearly with the increase of radiation dose and is over twenty three times higher for modified 150 kGy dose PELD film as compared to the nonmodified PELD film.

13

Zagospodarowanie odpadów sztywnych pianek poliuratenowo-poliizocyjanuranowych w wyniku ich alkoholizy połączonej z aminolizą

Czupryński B., Paciorek-Sadowska J., Liszkowska J., Czupryńska J.

Polimery

|

2002

|

T. 47, nr 2

104-109

PL

Sztywne pianki PUR-PIR otrzymane bez i z dodatkiem frakcji a wywaru żytniego lub ziemniaczanego poddawano rozkładowi i drodze alkoholizy połączonej z aminolizą. Produkty rozkładu wykorzystano do otrzymywania pianek, zastępując nimi pewną część (0,05-0,2 równoważnika - R) polieterolu stosowanego do syntezy pianek. Określono gęstość pozorną, wytrzymałość na ściskanie, kruchość, wskaźnik tlenowy, pozostałość po spaleniu, stabilność wymiarów liniowych, zmiany objętości (48 h w temp. 120°C) oraz temperaturę mięknienia pianek w zależności od ich składu. Wraz ze zwiększaniem udziału produktów rozkładu (wzrostem R w piankach otrzymanych bez dodatku frakcji stałej wywarów (pianki 1.1-1.4) rośnie ich wytrzymałość na ściskanie, a kruchość, wartość wskaźnika tlenowego i temperatura mięknienia, praktycznie biorąc nie ulegają zmianie w stosunku do pianki kontrolnej (1.0 -bez dodatku produktu rozkładu, R = 0). W wypadku pianek otrzymanych z dodatkiem produktów i rozkładu zawierających frakcję stałą wywaru żytniego (pianki 2.1-2.4), zwiększanie udziału tych produktów powoduje nieduży wzrost wytrzymałości na ściskanie, zmniejszenie kruchości i pewien spadek temperatury mięknienia. Podobnie, pianki zawierającej: produkt rozkładu oraz frakcję stałą wywaru ziemniaczanego (pianki 3.1-3.4) wykazują zmniejszenie kruchości i temperatury mięknie. jednak maleje też przy tym ich wytrzymałość na ściskanie. Wan: wskaźnika tlenowego i pozostałości po spaleniu w wypadku wsa kich badanych próbek nie ulega istotnym zmianom. Widma IR potwierdziły obecność ugrupowań uretanowych i izocyjanuranowych w omawianych piankach PUR-PIR.

EN

Rigid PUR-PIR foams prepared (i) with addition or (ii) with no addition of a solid fraction of rye slops or potato slops were both alcoholyzed and aminolyzed. The alcoholyzate was used to replace the original polyether polyol, 0.05-0.20 of chemical equivalent, which is used to prepare foams (Table 2). Three series of foams were prepared, varying in the amount of the alcoholyzate added. Apparent density, compression strength, brittleness, oxygen index, combustion residue, stability of linear dimensions, volume change (in 48 h at 120degreesC), and softening point (Table 3, Figs. 2-4) were determined. As the proportion of the alcoholyzate was raised from 0.05 to 0.2 chemical equivalent, the compression strength of the mode (ii) foams (foams 1.1-1.4) rose, whereas brittleness, oxygen index and softening point remained practically unaffected as compared with control foam (foam 1.0 with no alcoholyzate added). In the mode (i) foams (solid fraction of rye slops added) prepared with the alcoholyzate added (foams 2.1-2.4), the compression strength rose but slightly (from 208.7 kPa in control foam to 229.0 kPa in foam containing 0.2 chem. equiv. of alcoholyzate) and the brittleness and softening point fell. The foams containing the alcoholyzate and the solid fraction of potato slops (foams 3.1-3.4) exhibited not only lower brittleness and reduced softening points but also lower compression strengths. In each foam examined, the oxygen index and combustion residue remained practically unaffected as compared with controls. IR spectra confirmed the presence of the urethane and isocyanurate groups in the foams prepared.

14

Wpływ wysoko energetycznego promieniowania elektronowego na zmianę właściwości niektórych polimerów

Czupryńska J.

Polimery

|

2002

|

T. 47, nr 1

8-14

PL

Opisano podstawowe reakcje radiacyjne zachodzące w polimerach pod wpływem napromieniania wiązką wysokoenergetycznych elektronów (NWWE). Wskazano na towarzyszące temu procesowi zmiany struktury materiału, przede wszystkim na sieciowanie i degradację. Szczegółowo przeanalizowano mechanizm reakcji chemicznych spowodowanych napromienianiem polietylenu, polipropylenu i poli(tereftalanu etylenu). Uwagę zwrócono zwłaszcza na przemiany radiacyjne, którym ulega warstwa wierzchnia polietylenu. Omówiono również możliwości regulowania właściwości mechanicznych tych polimerów pod wpływem promieniowania elektronowego.

EN

Fundamental radiation reactions induced in polymers by high-energy electron beam radiation are described. Structural modifications like crosslinking and degradation are indicated. The mechanism and the reactions occurring in PE, especially in PE upper layers, and in PP and PET are discussed in more detail. Possible radiation control of mechanical properties of polymers is discussed.

15

Wpływ strumienia wysokoenergetycznych elektronów na zwilżalność folii polietylenowej

Żenkiewicz M., Czupryńska J.

Prace Naukowe Instytutu Technologii Organicznej i Tworzyw Sztucznych Politechniki Wrocławskiej. Konferencje

|

2001

|

Vol. 50, nr 23

97-100

PL

W plietylenie pod wpływem promieniowania elektronowego zachodzą reakcje chemiczne prowadzące do utworzenia ugrupowań polarnych. Zbadano wpływ dawki w zakresie 0-600 kGy na kąt zwilżania folii PE wodą i dijodometanem.

EN

Basic radiation reactions occurring in the surface layer of a LDPE film under the influence of an electron beam are discussed. The results of measurements of the contact angle performed which use of water and diiodomethane are presented. There are observed the variations in the wettability of the LDPE film only in the range of doses up to 250 kGy.