Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Mobilność i biodostępność wybranych metali w ekosystemach trawiastych

Niesiobędzka K.

Prace Naukowe Politechniki Warszawskiej. Inżynieria Środowiska

|

2018

|

z. 77

1--126

PL

Celem niniejszej pracy była ocena możliwości zastosowania jednostopniowej ekstrakcji z użyciem EDTA jako ekstrahenta do szacowania mobilności i biodostępności miedzi, ołowiu i cynku w trzech zróżnicowanych pod względem stopnia zanieczyszczenia ekosystemach trawiastych. Próbki gleb poddano analizie właściwości fizykochemicznych oraz chemicznych, w wyniku czego określono podstawowe parametry gleb (skład granulometryczny, pH, kwasowość hydrolityczną, zawartość substancji organicznej, sumę zasadowych kationów wymiennych, pojemność sorpcyjną) oraz całkowite stężenia metali i ich form biodostępnych. Przeprowadzono jednostopniową ekstrakcję metali z zastosowaniem 0,05 M roztworu EDTA, a wyniki tych badań wykorzystano do oceny mobilności i biodostępności metali w glebach miejskich, wiejskich i przydrożnych. Dokonano oceny poziomów akumulacji pierwiastków śladowych w glebach i trawach z uwzględnieniem współczynników bioakumulacji. Porównano zachowanie się metali (mechanizm wiązania, formy biodostępne metali, zdolność do migracji w układzie gleba-roślina), warunkujące ich mobilność i biodostępność. Wyznaczono istotne zależności regresyjne pomiędzy stężeniem form biodostępnych metali a ich całkowitym stężeniem w glebach oraz stężeniem metali w trawach. Podjęto próbę określenia parametrów glebowych mających wpływ na bioakumulację metali w materiale roślinnym. Zbadano efekt wymywania rozpuszczalnych form metali z zanieczyszczeń pyłowych, zdeponowanych na powierzchni traw, co w istotny sposób uzupełnia wiedzę na temat możliwości przyswajania pierwiastków śladowych z pyłu atmosferycznego i opadów przez blaszki liściowe roślin, wskazując na kompleksowe ujęcie podjętego tematu.

EN

The aim of this study was to evaluate the possibility of using single stage extraction with EDTA as an extractant for the estimation of mobility and bioavailability of copper, lead and zinc in three, distinctly different grassland ecosystems in terms of pollution. Soil samples were subjected to physico-chemical analysis and atomic absorption spectrometry (AAS) to determine basic soil parameters (particle size, pH, hydrolytic acidity, organic matters, sorption capacity), and metals concentration. The levels of accumulation of trace elements in soilgrass ecosystems and bioaccumulation factors were evaluated. Soils were subjected to single-stage extraction of metals with the 0.05 M solution of EDTA. The results of these extractions were used to evaluate the mobility and bioavailability of metals in urban, rural and roadside soils. Synthesizing the results of this research, the behaviour of metals in three categories of soil-grass eeosystems with varying degrees of anthropogenic pressures (binding mechanism, bioavailable forms, and the ability to migrate to grass conditioned their mobility and bioavailability) were compared. Significant correlations between the concentrations of bioavailable forms and their total concentration in soils, and the concentrations of metals in grass were determined. An attempt was made to determine soil parameters affecting the bioaccumulation of metals in the plant material. The effect of leaching of soluble forms from particulate pollutants deposited on the grass surface was examined. The results of the examination significantly complement knowledge about the possibility of assimilation of trace elements from atmospheric dust and rain through leaf blades of plants, proving the comprehensive approach of the test subject.

2

Wymywanie metali ciężkich z pyłów ulicznych do fazy wodnej w symulowanych warunkach spływów powierzchniowych

Krajewska E., Niesiobędzka K.

Chemistry-Didactics-Ecology-Metrology

|

2010

|

R. 15, NR 2

173--177

PL

Badania dotyczyły możliwości uruchamiania mobilnych form metali ciężkich z pyłu ulicznego do fazy wodnej spływów powierzchniowych. Przeprowadzone zostały testy wymywalności metali (Zn, Pb i Cu) w symulowanych warunkach spływów powierzchniowych. Ekstrakcję przeprowadzono za pomocą roztworów NaCl o stężeniach 0,01, 0,1 i 1,0 mol/dm3, ustalając czas kontaktu pyłu z roztworem na l h oraz 12 dni. Wyniki badań wskazują na ważny wpływ zasolenia roztworu na wymywanie metali z pyłu do fazy wodnej. Dla wszystkich badanych metali największe wartości stopnia wymycia odnotowano dla roztworu charakteryzującego się największą wartością przewodności właściwej. Zaobserwowano także znaczący wpływ czasu kontaktu pyłu z ekstrahentem na wyniki eksperymentu. Stężenia metali odnotowane po 12 dniach były od 2 do 10 razy większe niż te po upływie jednej godziny, przy czym największy przyrost zaobserwowano dla roztworów o mniejszym zasoleniu. Ze wszystkich badanych metali najwyższy stopień wymycia metalu z pyłu do fazy wodnej uzyskano w przypadku ołowiu, dla którego w najbardziej ekstremalnych warunkach eksperymentu uzyskano wynik 6,8%.

EN

In this study mobile fractions of heavy metals (Zn, Pb and Cu) in street dust was determined. The bath test of street dust was conductedby adding three solutions: 0.01, 0.1 and 1.0 M NaCl. These are simulated road runoff. Influence oftime on exposure to solutions was also examined. Street dust was exracted in 2 time periods: one hour and twelve days. Mobile fractions of heavy metals associated with exchangeable and carbonate fractions were easy activated to water. The results showed that the increase in conductivity led to the increase in heavy metals concentrations in dissolved phase. The highest concentrations were found in l M NaCl. Time of exposure had also influence on the extraction of heavy metals. Their concentrations were higher from 2 to 10 times after 12 days, especially for lead. In exreme conditions dust leachate contained 6.8% of total lead. In effect urban road runoff can deliver mobile fractions of heavy metals to soil and surface water near the roads, especially in winter time when the roads are deiced and the dust settled for a long time.

3

Badanie wpływu składowiska odpadów na wybrane elementy środowiska przyrodniczego

Niesiobędzka K., Krajewska E.

Chemistry-Didactics-Ecology-Metrology

|

2010

|

R. 15, NR 2

179--184

PL

W pracy przedstawiono wyniki badania wpływu składowiska odpadów na wybrane elementy środowiska (ekosystem wodny i glebowy), będącego w bliskim otoczeniu tego obiektu. Badaniom poddano próbki gleb, roślinności, wód oraz osadów dennych, w których określono poziomy stężeń wybranych metali ciężkich (Cd, Cu, Pb, Zn). W próbkach wód oznaczono podstawowe parametry fizykochemiczne, takie jak: pH, konduktywność, aniony - Cl-, SO2-4, NO-3, NO-2 oraz kationy - Ca2+, Mg2+, NH+4 . W próbkach gleb określono również poziomy stężeń form mobilnych badanych metali ciężkich, wykazujących dużą biodostępność w ekosystemie glebowym. Przeprowadzono test wymywamości łatwo uruchamianych form metali z osadów dennych do fazy wodnej za pomocą wody destylowanej, EDTA oraz analizowanych wód powierzchniowych. Do oznaczenia stężeń metali ciężkich wykorzystano metodę AAS. Uzyskane dane analityczne pozwoliły na zdiagnozowanie stanu jakości wybranych elementów środowiska, narażonego na antropopresję ze strony obiektu komunalnego jako potencjalnego źródła zanieczyszczeń oraz określenie jego wpływu na badane komponenty środowiska.

EN

Results of investigation of influence of landfill site onto select elements of environment (aquatic ecosystem and soil) were presented. The concentrations of heavy metals (Cd, Cu, Pb, Zn) in soils, plant, water and sediments were determined. Physicochemical parameters of water such as: pH, conductivity, anions - Cl-, SO2-4, NO-3, NO-2 and cations - Ca2+, Mg2+, NH+4 were determined. The levels of concentrations of mobile form of examined heavy metals (demonstrating the great bioavailability in the soil ecosystem) in soil samples were also determined. The test of rinsłng out of easily started forms of heavy metals from sediments to the liquid phase was conducted by adding deionised water, EDTA and analyzed surface water. Studies of soil and water samples were executed by standard techniques generally used in investigations of soil and water. The concentrations of heavy metals in all investigated samples were determined by AAS. The obtained experimental results allowed to diagnose the state of the environment in the yicinity landfill site and to determine his influence on examined elements of the environment.

4

Metale ciężkie w roślinności i glebach narażonych na antropopresje

Niesiobędzka K.

Chemia i Inżynieria Ekologiczna

|

2005

|

Vol. 12, nr s4

529-537

PL

Badaniom poddano 16 próbek gleb miejskich i roślinności (trawy), zanieczyszczonych metalami ciężkimi (Cu, Pb, Zn), które pobrano z terenu Warszawy. Próbki gleby i trawy pochodziły z tych samych miejsc. Trawę ścinano tuż przy powierzchni ziemi z obszaru 1 x 1 m2. Próbki gleby z wierzchniej warstwy (10 cm) suszono w temperaturze powietrza i przesiewano przez sito o oczkach 2mm. Dokonano charakterystyki fizykochemicznej gleb za pomocą metod ogólnie przyjętych w gleboznawstwie. Oznaczenia stężeń metali ciężkich w glebie i trawie wykonano, wykorzystując metodę AAS. Każdą próbkę gleby poddano ekstrakcji w celu wyizolowania jednej z form badanych metali (dostępnej dla roślin), używając 0,05 M roztworu EDTA. Badano czynniki wpływające na biodostępność metali i ich przenikanie do roślinności.

EN

A series of experiments was conducted using 16 urban soils and plants (grass) from Warsaw contaminated with high levels of trace metals (Cu, Pb, Zn). Samples of grass and soil were collected from the same area. Grass was sampled from 1 m x 1 m squares by cutting to the plant base. The bulk soil samples from the surface horizons (10 cm) were air dried and sieved through a 2 mm screen. Physico-chemical characteristics of studied soils were determined. The concentrations of heavy metals in the soil and plant were deter-mined by AAS. Each soil was extracted for Cu, Pb, Zn using EDTA extracting solutions of 0,05 M concentration. EDTA can be regarded as extractant for the plant-available species of heavy metals. Factors influencing the bioavailability of metals in soils and uptake into plant were examined.

5

Mobilność i biodostępność metali ciężkich w środowisku glebowym

Niesiobędzka K.

Inżynieria i Ochrona Środowiska

|

2004

|

T. 7, nr 3/4

393-399

PL

Badaniami objęto gleby porośnięte roślinnością trawiastą, stanowiące naturalne pastwiska, rozpościerające się wokół Warszawy w promieniu około 10 km. Wytypowano 14 punktów poboru, nieleżących w bliskim sąsiedztwie dużych szlaków komunikacyjnych (w celu wyeliminowania bezpośredniego wpływu motoryzacji). Pobraną glebę (warstwa 0¸20 cm) suszono w temperaturze pokojowej i przesiewano przez sito o rozmiarze 1 mm (materiał do analizy chemicznej) w celu usunięcia kamieni i resztek korzeni. Zakres badań obejmował analizę fizykochemiczną gleb, oznaczenie całkowitych stężeń metali ciężkich (Cu, Pb, Zn) oraz ich form biodostępnych. W ramach przeprowadzonych badań oznaczono całkowite stężenia wybranych metali ciężkich, takich jak: Pb, Cu, Zn, oraz ich form biodostępnych. Na podstawie wyników przeprowadzonej analizy dokonano charakterystyki fizykochemicznej gleb. Stężenia metali ciężkich w glebach oscylowały na poziomie wartości określanych jako tzw. tło geochemiczne. Średni udział form biodostępnych metali ciężkich w ogólnej ich zawartości zmieniał się w następującym porządku: Cu > Zn > Pb. Stwierdzono istotne korelacje pomiędzy stężeniami form biodostępnych a całkowitymi stężeniami metali ciężkich w glebach (z wyjątkiem ołowiu) oraz niektórymi parametrami fizykochemicznymi gleb.

EN

The metal pollution in soil can be brought about by several anthropogenic activities such as sewage sludge application, mining and smelting operations and application of commercial fertilizers. In recent years, trace metals accumulation in plants has been a serious environmental concern, primarily because their uptake by plants from contaminated soils is the principal process by which trace metals enter the food chain. The total content of trace metals in soils is a very poor indicator of their bioavailability. The heavy metals may occur in differently bound fractions in the soil, and their mobility and bioavailability are governed by physical-chemical soil properties. The soil samples used in this study were collected from 14 different rural regions near Warsaw, representing a wide range of chemical and physical properties. They are all from natural uncultivated soils and the samples were taken from the surface layer (0¸20 cm). Physicochemical characteristics of soils were made. Soil parameters: pH, content of organic matter, carbonates, the sum of exchangeable calcium, magnesium, sodium and potassium (S), cation exchange capacity (T), organic carbon (C org.) were determined by standard techniques. The data of total heavy metals concentrations (Pb, Cu and Zn) and their bioavailability forms in soils were presented. The chemical separation of bioavailability forms was based on exstraction with using chelating reagent - 0,05 M EDTA (method reported by A.M. Ure). The total concentrations of heavy metals in the soil and their concentrations in extracts were determined by AAS. The content of heavy metals in studied soils was variable and depended on soil properties but did not exceed the natural level. The percentage of the bioavailability forms in total content of heavy metals followed the sequence: Cu > Zn > Pb. Some correlations between the bioavailability forms concentrations and total concentrations of heavy metals have been found with the exception of Pb. Amount of Cu, Pb and Zn extracted by EDTA was correlated with some physicochemical parameters of soils.

6

Efekt wymywania metali ciężkich z powierzchni roślin za pomocą wody opadowej

Niesiobędzka K.

Chemia i Inżynieria Ekologiczna

|

2003

|

Vol. 10, nr S2

305-312

PL

Przedstawiono wyniki badań dotyczących efektu wymywania metali ciężkich, takich jak: miedź, cynk, ołów z powierzchni roślinności trawiastej za pomocą wody opadowej oraz wpływ procesu wymywania na wybrane wskaźniki fizykochemiczne stanu jakości zastosowanej wody opadowej. Badaniom poddano 16 próbek roślinności, pobranej z obszaru aglomeracji warszawskiej (okolice Jeziorka Czerniakowskiego) o wysokim stopniu zurbanizowania i uprzemysłowienia, z dobrze rozwiniętą siecią komunikacyjną. Dokonano charakterystyki fizykochemicznej wody opadowej przed i po wymywaniu roślinności za pomocą metod ogólnie przyjętych w badaniach wód. Do oznaczenia stężeń metali ciężkich wykorzystano metodę AAS.

EN

Results of effect of out of heavy metals (copper, zinc and lead) washing from surface of grassy vegetation after of rainfall as well as of influence of the process of washing on chose physicochemical coefficients of state of quality of applied water were presented. 16 sampIes of vegetation were taken from an area of Warsow agglomeration (neighbourhoods of Jeziorko-Czerniakowskie) with high degree of urbanisation and industrialisation and well developed of communication net. Physicochemical characteristics of rainfall were executed before and after washing of vegetation by standard techniques generally used in investigations of waters. The concentrations of heavy metaIs in rainfall were determined by AAS.

7

Toksyczne metale w pyle ulicznym

Krajewska E., Niesiobędzka K.

Chemia i Inżynieria Ekologiczna

|

2001

|

Vol. 8, nr 7

699-705

PL

Badano wymywanie metali ciężkich (Pb, Zn, Cu, Ni) z pyłu ulicznego w symulowanych warunkach soku żołądkowego. Określone zostały całkowite stężenia metali w pyle oraz stężenia metali w roztworze 0,07 M HCl, którego działaniu poddane zostały próbki pyłów. Ustalono (w procentach) stopień wymywania poszczególnych metali z pyłu oraz dawki metali migrujących do organizmu w stosunku do dawki 100 mg pochłoniętego pyłu.

EN

Heavy metals (Pb, Cd, Cu, Ni) which are contained in urban dust are extracted by a simulated stomach acid (0.07 M HCl). Percentage extraction of heavy metals from the total absorbed urban dust by the alimentary canal was estimated. Part of them can be accumulated by organism and produces a toxic effect on the system.

8

Przenikanie 137Cs z gleb piaszczysto-gliniastych do szaty roślinnej

Niesiobędzka K., Krajewska E.

Chemia i Inżynieria Ekologiczna

|

2001

|

Vol. 8, nr 7

707-712

PL

Określono poziomy aktywności radionuklidu I37Cs w glebach i szacie roślinnej. Wyznaczono wartości współczynników transferu l37Cs w relacji gleba-roślinność. Aktywność radionuklidu określono niedestrukcyjną metodą spektrometrii gamma przy użyciu wielokanałowego spektrometru gamma z detektorem germanowym. Badania właściwości fizykochemicznych gleb wykonano ogólnie przyjętymi metodami stosowanymi w gleboznawstwie. Wykazano wpływ właściwości gleb na proces migracji radionuklidu I37Cs z gleb do szaty roślinnej. Najbardziej istotne korelacje wartości współczynników transferu TF(I37Cs) stwierdzono z odczynem gleb pH, z zawartością kationów wymiennych potasu, pojemnością kompleksu sorpcyjnego oraz z zawartością iłu koloidalnego w glebach. Przedstawiono jednowymiarowe równania regresji opisujące zależność wartości współczynnika transferu I37Cs od wybranych parametrów glebowych.

EN

Transfer of radiocaesium 137Cs from loamy soils to plants in northeastern Poland was evaluated. The 137Cs activity in soil and plant was determined by gamma spectrometry. Transfer of radiocaesium 127Cs was related to physicochemical parameters of soils. Some correlation between transfer coefficient and dominating parameters of soils have been found.

9

Badania wstępne dotyczące rozkładu zanieczyszczeń organicznych w ściekach za pomocą reakcji Fentona

Niesiobędzka K.

Chemia i Inżynieria Ekologiczna

|

2001

|

Vol. 8, nr 11

1155-1161

PL

Przedstawiono przykład zastosowania reakcji Fentona do rozkładu alkoholu pinakolinowego. Badano wpływ stężenia H2O2 i Fe2+ jak również czasu reakcji na efektywność procesu chemicznego utleniania.

EN

An example of degradation of trimethylpropyl alkohol by Fenton's reaction is presented. The influence H2O2 and Fe2+ concentrations as well as reaction time on chemical oxidation effectiveness were investigated.

10

Specjacja radionuklidu 137Cs w glebach

Niesiobędzka K.

Chemia i Inżynieria Ekologiczna

|

2000

|

Vol. 7, nr 3

237--247

PL

W celu oceny biodostępności radionuklidu 137Cs uwolnionego w wyniku awarii elektrowni jądrowej w Czarnobylu przeprowadzono analizę specjacyjną zgodnie ze schematem sekwencyjnej ekstrakcji Tessiera, obejmującym pięć frakcji: frakcję jonowymienną, węglanową, organiczną, związaną z tlenkami żelaza i manganu oraz frakcję pozostałościową. Mobilne formy cezu określono według metody zaproponowanej przez Pavlotskovą. Próbki gleb pobierano w latach 1995-1996. Aktywność radiocezu mierzono metodą gammaspektrometryczną.

EN

The bioavailability of raidionuclide 137Cs derived from the Chernobyl is discussed in terms of it speciation in soils. The sequential extraction scheme proposed by Tessier was used in speciation of radiocaesium in soils. This scheme includes five fractions: exchangeable, bound to carbonates, bound to iron and manganese oxides, bound to organic matter and residual fraction. Mobile forms of caesium was evaluated by Pavlotskaya Method. Samples of soils were collected in the period from June 1995 to July 1996. The radiocaesium activity were determined by gamma spectrometry.

11

Formy biodostępne metali ciężkich w glebach

Niesiobędzka K.

Chemia i Inżynieria Ekologiczna

|

2000

|

Vol. 7, nr 5

521-530

PL

Oznaczono całkowite stężenia wybranych metali ciężkich, takich jak: Pb, Cu, Zn, oraz ich form biodostępnych w glebach zalegających na obszarze północno-wschodniej Polski. Na podstawie tych wyników opracowano charakterystyki fizykochemiczne gleb. Stężenia metali ciężkich w glebach oscylowały na poziomie wartości określanych jako tzw. tło geochemiczne. Średni udział form biodostępnych metali ciężkich w ogólnej ich zawartości zmieniał się w następującym porządku: Pb > Cu > Zn. Stwierdzono istotne korelacje pomiędzy stężeniami form biodostępnych a całkowitymi stężeniami metali ciężkich w glebach.

EN

In this paper data on heavy metals Pb, Cu and Zn in soils of northeastem Poland and their bioavailability forms were presented. Physic-chemical characteristics of studied soils were given. The total concentrations of heavy metals in soils were variable but no exceeded the natural level. The percentage of the bioavailability forms in total content of heavy metals folIowed the sequence: Pb > Cu > Zn. Some correlation between the bioavailability forms concentrations and the total concentrations of heavy metals in soils have been found.

12

Transport naturalnych nuklidów promieniotwórczych w ekosystemie gleba - szata roślinna.

Niesiobędzka K.

Chemia i Inżynieria Ekologiczna

|

1999

|

Vol. 6, nr 1

77-87

PL

Oszacowano wartości współczynników transferu naturalnych radionuklidów: [wzory] z gleb piaszczystych do roślinności zalegających w północno-wschodniej Polsce. Zawartość radionuklidów w szacie roślinnej oznaczono metodą gamma spektrometrii. Znaleziono istotne korelacje między wartościami wspołczynników transferu i dominującymi parametrami gleb.

EN

Transfer of natural radionuclides: [formulas] from sandy soils to plant in northeastern Poland was evaluated. The content of radionuclides was determined by gamma spectrometry. Some correlation between transfer coefficient and dominating parameters of soils have been found.

13

Wpływ właściwości gleb na migracje radionuklidu 137 Cs w ekosystemie gleba - szata roślinna

Niesiobędzka K., Szperliński Z.

Postępy Techniki Jądrowej

|

1998

|

vol. 41, z. 2

9-16

PL

Badania nad specjacją Cs 137 dowiodły, że wykazuje on silną z minerałami tendencje do trwałego wiązania się z minerałami ilastymi gleb. Jego dominującą formą chemiczną jest forma związana z frakcja pozostałościową, a druga z kolei - frakcja związana z materią organiczna, których udziały zmieniają sie w zależności od gatunku gleb.

14

Naturalne nuklidy promieniotwórcze w glebach północno-wschodniej Polski

Niesiobędzka K.

Chemia i Inżynieria Ekologiczna

|

1998

|

Vol. 5, nr 7

613-622

PL

W pracy przedstawiono wyniki badań dotyczących zawartości radioaktywnego potasu [wzór], ołowiu [wzór], bizmutu [wzór], aktynu [wzór] i talu [wzór] w glebach północno-wschodniej Polski. Zawartości badanych radionuklidów wykazywały duże zróżnicowanie nawiązujące do wykształcenia litologicznego gleb. Stwierdzono istotne współzależności między kumulacją [wzór] i izotopami z szeregu torowego oraz z szeregu uranowo-aktynowego.

EN

Data on natural radionuclides: potassium [formula], lead [formula], bismuth [formula], actinium [formula] and thallium [formula] in soils of northeastern Poland in aspect of soil properties were presented and discussed. The content of natural radionuclides in studied soils was variable and depended on physical and chemical properties of soils. Some correlation between the [formula] concentration and the other natural radionuclides concentration have been found.

15

Metale ciężkie w aspekcie właściwości gleb w północno-wschodniej Polsce

Niesiobędzka K.

Chemia i Inżynieria Ekologiczna

|

1998

|

Vol. 5, nr 3

223-234

PL

W pracy przedstawiono wyniki badań dotyczących zawartości metali ciężkich w glebach pochodzących z obszarów północno-wschodniej Polski w aspekcie właściwości fizykochemicznych gleb. Zawartość metali ciężkich w badanych glebach była zrónicowana w zależności od właściwości gleb, ale generalnie w ładnym z rejonów badawczych nie przekraczała wartości tła geologicznego. Stwierdzono istotne współzależności między stężeniami metali ciężkich a niektórymi parametrami gleb.

EN

Data on heavy metals in soils of northeastern Poland in aspect of soil properties were presented and discussed. The content of heavy metals in studied soils was variable and dependent on soil properties but no exceeded the natural level. Some correlation between the heavy metals concentration and soils parameters have been found.