Preferencje help
Widoczny [Schowaj] Abstrakt
Liczba wyników

Znaleziono wyników: 42

Liczba wyników na stronie
first rewind previous Strona / 3 next fast forward last
Wyniki wyszukiwania
help Sortuj według:

help Ogranicz wyniki do:
first rewind previous Strona / 3 next fast forward last
EN
The objective of the study was the development of an automatic measurement method for tree ring increments using a vision system combined with an XYZ scanner. The elaborated method allows for the measurement of increments on cross-section a tree discs or on increment bores. The solution utilizes the XYZ scanner equipped with a vision system, enabling increment measurement during sample scanning. The vision system collects and analyses images of a wood sample. The splicing of partial images enables the construction of a full image of rings, visible on the entire sample surface. Image construction of the studied sample based on a set of magnified partial pictures enables the attainment of very high resolutions, which in top end optical systems, greatly surpasses the resolutions obtained using traditional scanners. The system works automatically and the algorithm of the increment measurement is based on the image analysis of the sample area and is realized in the acquisition time of partial pictures by the vision system. Configuration of the measurement system enables selection of the field of view and measuring resolution. The maximum obtained in the presented system is 0.001 mm.
PL
Unikalne właściwości związków fluoroorganicznych, a wśród nich molekuł zawierających grupę trifluorometylenową, sprawiają, iż są one obecnie obiektem intensywnych badań. Mając na uwadze fakt, iż fluor w postaci związków organicznych w przyrodzie występują niezwykle rzadko, podstawowym źródłem tych połączeń staje się synteza organiczna. Niniejsza praca zawiera analizę możliwości wykorzystania trifluorometylowanych olefin do selektywnej syntezy trifluorometylowanych izoksazolidyn na drodze reakcji [2+3] cykloaddycji z nitronami.
EN
Fluoroorganic compounds, including molecules containing a trifluoromethylene group, are an object of intensive tests because of their unique properties. Taking into account the fact that fluorine in the form of organic compounds is extremely rare in the environment, organic synthesis becomes the fundamental source of such combinations. This paper describes the analysis of possible applications of trifluoromethylated olefins in the process of selective synthesis of trifuloromethylated isoxazolidines by means of [2+3] cycloaddition reaction with nitrones.
3
Content available remote Synteza nitronów
PL
W artykule przeprowadzono krytyczną analizę danych literaturowych dotyczących syntezy nitronów.
EN
The paper is a critical review of available literature data that are connected with synthesis of nitrones.
PL
W artykule przeprowadzono krytyczną analizę danych literaturowych dotyczących regioi stereoselektywności reakcji [2+3] cykloaddycji z udziałem α-podstawionych nitroetenów.
EN
The paper is a critical review of available literature data about regio- and stereoselectivity of [2+3] cycloaddition reactions of α-substituted nitroethenes.
PL
Celem badań było określenie stopnia zanieczyszczenia metalami ciężkimi ściółki i wierzchniej warstwy gleby (0 – 20 cm) na terenach leśnych w promieniu do 2 km od środka osadnika ZGH „Bolesław” w Bukownie. Do przetwarzania danych pochodzących z monitoringu środowiskowego zastosowano metody geostatystyki. Podstawą analiz była baza danych zawierająca oznaczenia zawartości metali ciężkich: Zn, Pb, Cd, Cu, Ni, Cr oraz współrzędne X i Y określające lokalizację poboru próbek gleby. Badano zasięg i stopień zanieczyszczenia gleb w rejonie osadnika. Oznaczono podstawowe charakterystyki zawartości metali ciężkich w ściole i glebie oraz wykonano analizy statystyczne dla ustalenia zależności koncentracji metali ciężkich od wybranych właściwości ściółki, gleby, cech drzewostanu, lokalizacji względem osadnika oraz ZGH „Bolesław”. Przy wykorzystaniu korelacji liniowych Pearsona określono zależności koncentracji pomiędzy poszczególnymi metalami ciężkimi zarówno w ściole, jak i w glebie. W analizach badano między innymi wpływ położenia stanowisk badawczych, który opisano w terenie za pomocą azymutu. Dokonując interpolacji danych pomiarowych sporządzono mapy rozkładu stężeń poszczególnych metali ciężkich w warstwie ścioły oraz gleby. Wyniki analiz wykazały bardzo wysokie stężenia takich pierwiastków, jak cynk, ołów i kadm zarówno w ściole, jak i w glebie. Koncentracje miedzi, niklu i chromu w przebadanych elementach środowiska kształtowały się na poziomie stężeń naturalnych. Wykazano zasadniczą różnicę pomiędzy wielkością zdeponowanych metali po stronie zachodniej osadnika a ich ilością po stronie wschodniej.
EN
The aim of this study was to determine the level of the heavy metals (Zn, Pb, Cd, Ni, Cr) pollution in the topsoil layer (0 – 20 cm) and in the duff of the woodland on the distance of 2 km from the centre of the sedimentation pond of MMW "Bolesław". For the processing of environmental monitoring data geostatistics tools were applied. A database containing the Zn, Pb, Cd, Cu, Ni, Cr content data and coordinates X and Y specifying the sample locations constituted a basis for the geostatistical analysis. The extent and degree of soil pollution in areas near of the sedimentation pond were analyzed. The basic characteristics of heavy metals in the duff and soil and the statistical analysis were performed to determine the concentration of heavy metals depending on the selected properties of duff and soil, stand characteristics and location of the sedimentation pond of MMW "Bolesław". Pearson's linear correlations were used to determine the concentration dependence between heavy metals both in duff and soil. The impact of the position research positions, which are described in the field with azimuth, was tested in the analysis. Maps of the distribution of individual heavy metal concentrations in the duff and soil were drawn with using the interpolation of measurement data. The researches and lab analyses showed a very high level of the accumulation of Zn, Pb, Cd in the duff and soil. The values of the Cu, Ni and Cr have been accumulated in the accepted norms. In the paper it is also pointed out the fundamental difference between the level of the metals accumulation on the west side of the sedimentation pond, and their accumulation on the east side.
PL
W oparciu o dane obliczeń B3LYP/6-311G**(PCM) zbadano mechanizm [4+2] cykloaddycji cyklopentadienu z E-[Beta]-nitrostyrenem w środowisku nitrometanu. Ustalono, że na obydwu konkurencyjnych ścieżkach reakcja realizuje się wg mechanizmu jednostopniowego.
EN
The mechanism of the [4+2] cycloaddition of cyclopentadieneto E-[Beta]-nitrostyrene in nitromethane solution were examined using the B3LYP/6-311G**(PCM) algorithm. It was found, that on the both, competition paths reaction proceeds according to a one-step mechanism.
PL
Omówiono metodę osadzania powłok "czarnego niklu" na podwarstwie elektrolitycznego cynku. Dwuwarstwową powłoką Zn-Ni pokrywać można przedmioty stalowe, zarówno w celach ochronno-dekoracyjnych jak i technicznych. Celem podwyższenia odporności na korozję osadzanych powłok poddano je dodatkowej obróbce chromianowania. Podano składy kąpieli do cynkowania, "niklowania na czarno" oraz chromianowania. Osadzone powłoki poddano badaniom korozyjnym. Dodatkowa operacja chromianowania zwiększa w badanych warunkach wielokrotnie odporność korozyjną chromianowanych dwuwarstwowych powłok Zn-Ni w porównaniu z chromianowanymi powłokami cynkowymi.
EN
Electrodeposition of black nickel coatings on electrolytic zinc underlayer is presented. Double layer Zn-Ni(black) coatings are deposited on steel for decorative and technical use. To increase corrosion resistance of deposits chromate treatment was additionally done. Composition of the zinc, black nickel and chromate baths are given. Corrosion resistant of obtained coatings was tested. Additionally done chromate treatment many times increases corrosion resistance of double layers Zn-Ni(black) comparing to chromate treated zinc coatings.
PL
Celem pracy była ocena potencjalnych możliwości produkcji biomasy drzewostanów sosnowych (Pinus sylvestris L.) I klasy wieku (do 20 lat) wzrastających na wierzchowinie zwałowiska zewnętrznego kopalni węgla brunatnego "Bełchatów" oraz możliwości pozyskania z nich w przyszłości energii odnawialnej. Badania prowadzono w 12 - 19-letnich drzewostanach na 8 powierzchniach doświadczalnych (10 x 10 m) w dwóch wariantach troficznych siedlisk (1- na czwartorzędowych piaskach gliniastych i glinach oraz 2- trzeciorzędowych utworach kwaśnych po neutralizacji), po 4 powtórzenia dla wariantu. Jedną powierzchnię kontrolną założono w drzewostanie gospodarczym. Stwierdzono, że siedliska na wierzchowinie zwałowiska wykazują zróżnicowany potencjał dla produkcji biomasy, która może posłużyć jako biopaliwo oraz może brać udział w naturalnym procesie sekwestracji węgla. Biomasa drzewostanów wahała się w przedziale od 8 to 40 Mgxha/-1, a średnio 25 Mgxha/-1 suchej masy. Potencjalne możliwości produkcji energii odnawialnej z biomasy oszacowano na 80 do 400 kJ X 10/6 ha/-1, a średnio 240 kJ x 10/6 ha/-1, co stanowiło średnio około 40% w stosunku do porównywanego siedliska naturalnego. Ilość energii potencjalnie zakumulowanej w drzewostanie na całej powierzchni wierzchowiny (ok. 300 ha) może wynosić już w I klasie wieku drzewostanów od około 24 000 do 120 000 kJ x 10/6 ha/-1, a średnio 72 000 kJ x 10/6 ha/-1. Przy czym uwzględniając dynamiczny przyrost biomasy w wieku około 20 lat może to wynosić ponad 130 000 kJ X l0/6ha/-1. Uzyskane wyniki wskazują na jedną z możliwych form wykorzystania i zagospodarowania rekultywowanych siedlisk pogórniczych dla plantacji drzew i produkcji energii odnawialnej.
EN
The aim of the work was to quantify the biomass, and potential for renewable energy production, of a stand of Scots Pine (Pinus sylvestris L.), in the first age group (up to 20 years), that grow on the external slope of the "Bełchatów" lignite mine. The results were compared to managed forests in the vicinity of the slope. The research was conducted on 8 experimental plots (10 x 10 meters) in two trophy variants (quaternary loamy sands and tertiary pyrytic strata after neutralization) using 12-19 year old tree stands, with 4 replications for each variant. One control plot was arranged in managed tree stands adjacent to the mine. It was found that post-mining sites, compared natural site, have an average 30% potential for biomass production and carbon sequestration. The range of tree stands' biomass, on the lignite mine slope, was 8 to 40 Mg ha/-1, and average 25 Mg ha/-1 dry biomass. Potential production of renewable energy was estimated to be 80 to 400 kJha/-1 x 10/6, and average 240 kJ x 10/6ha/-1. Total energy potential on the external slope plateau (approximately 300 ha) was 24 000 to 12 000 and average 130 000 kJ x 10/6 ha/-1. The results show the potential to manage post-mining sites, as tree plantations for renewable energy production.
PL
Opierając się na wzorach wyprowadzonych przez Kudriawcewa i współpr. oraz Wagramiana, omówiono makrowyrównywanie grubości powłoki w kąpielach kwaśnych i alkaliczno-cyjankowych. Wykazano, że ze względu na znaczną polaryzację w procesie osadzania metali w kąpielach alkaliczno-cyjankowych, obserwuje się zdecydowanie lepsze wyrównywania grubości powłoki niż ma to miejsce w kąpielach kwaśnych. Kąpiele do chromowania, w porównaniu z kąpielami alkaliczno-cyjankowymi, a także kąpielami kwaśnymi, charakteryzują się dość niską zdolnością makrowyrównywania grubości powłoki. W pracy przedstawiono porównawczo wgłębności kąpieli klasycznej, fluorokrzemianowej i samosterującej.
EN
Thickness uniformity of coatings deposited in acid and alkaline-cyanide baths is discussed on the base of equations formulated by Kudraiwcew and Wagramian. It is shown, that much better leveling of coating thickness is observed in alkaline-cyanide plating baths then in acid plating baths. It is because of the high polarization during deposition process. Chromium baths characterize with quite low thickness uniformity in comparison with alkaline-cyanide baths and acid baths. The comparison of throwing power of conventional bath, fluorosilicate and self control chromium baths is done.
PL
W pracy omówiono szczegółowo pojęcie makrowyrównywania rozdziału prądu i grubości powłoki w procesie katodowego osadzania metali i ich stopów (wgłębność kąpieli galwanicznej). Pojęcie to związane jest ściśle z rozdziałem prądu i metalu na katodzie. Zależy ono w głównej mierze od katodowej wydajności prądowej oraz od stopnia polaryzacji w funkcji gęstości prądu. Podano rodzaje rozdziału prądu na elektrodach: pierwszego, drugiego i trzeciego rodzaju. Opisano metody wyznaczania tych rozdziałów. Polegają one na rozwiązywaniu różniczkowego równania Laplace'a przy wyznaczaniu odpowiednich warunków brzegowych. Najtrudniejszy do rozwiązania rozdział trzeciego rodzaju można wyznaczyć przy zastosowaniu komputerowej dynamiki cieczy (computational fluid dynamics - CFD).
EN
Paper discusses in details the notion of macrolevelling of current distribution and of coating thickness (throwing power of plating bath) in the cathodic deposition of metals and metal alloys. This notion is strictly related with metal distribution at the cathode and essentially depends on the cathodic current efficiency and on the polarization ratio in function of cathodic current density. Types of current distribution on details are given: of primary and secondary kinds. The methods of calculating of this distribution are given. They are based on Laplace's equation solutions for adequate border conditions.
PL
W oparciu o podstawowe elementy hydrodynamiki, omówiono w artykule pojęcia dotyczące przenoszenie masy podczas elektrolitycznego osadzanie metali. Transport masy w czasie osadzania powłok galwanicznych zachodzić może na drodze migracji, dyfuzji i konwekcji. Zgodnie z teorią pola podano podstawowe równania dotyczące tych pojęć. W szczególności omówiono modele konwekcji naturalnej oraz dyfuzję konwekcyjną. Rość zmiennych występujących podczas konwekcyjnego przenoszenia masy jest zazwyczaj bardzo duża. Znaczne uproszczenie uzyskuje się wtedy poprzez zgrupowanie zmiennych razem w ten sposób, żeby utworzyć zmienne bezwymiarowe. W pracy podano wyrażenia odpowiadające bezwymiarowym liczbom Reynolds'a, Prendtl'a, Nusselt'a, Sherwood'a, Schmidt'a Grashof a, Reyleigh'a oraz Pecklet'a. Transport masy w warunkach konwekcji wymuszonej opisano na przykładzie przepływu elektrolitu między katodą i anodą podczas przesuwu elektrody taśmowej w elektrolizerze, a także podczas natrysku elektrolitu na katodę. Przedstawiono przykładowo urządzenie do natryskowego złocenia oraz do szybkosprawnego osadzania powłok złotych na płytkach obwodów drukowanych. Procesy elektroosadzania metali prowadzi się dzisiaj bardzo często w warunkach burzliwego przepływu elektrolitu. Pozwala to bowiem na znaczne przyspieszenie procesu osadzania powłok metalowych, zwłaszcza osadzanych z wysokim połyskiem bezpośrednio z kąpieli. Z tego też względu problemy transportu masy są w ostatnich latach, w literaturze galwanotechnicznej, dość szeroko omawiane.
EN
The mass tranfer notions during electrolytic deposition of metals were discussed on the base of fundamental hydrodynamic elements. The mass transfer during deposition of electroplated coatings can occur by the migration, diffusion and convection. The basic equations concerned these notions according to the field theory are given. The natural convection and convection diffusion are discussed in particular. The expressions corresponding with dimensionless Reynolds, Prandtl, Nusselt, Sherwood, Schmidt, Grashof, Reyleigh and Packet numbers are also shown. The mass transfer in the conditions of forced convection was described on the example of electrolyte flow between cathode and anode during displacement of strip electrode in electrolyser, as well as during cathode spraying with electrolyte. A device for selective gold spray plating of diode open-works, transistors and integrated circuits, as well as unit for highly efficient plating of printed circuit boards are presented. To-day metal electroplating processes are very frequently carried out in the conditions of turbulent flow of electrolyte. It helps to seriously accelerate to deposition process of metal coatings, especially the bright coatings. Therefore in the last years the mass transfer problems are broadly discussed in the electroplating literature.
PL
Omówiono zastosowanie galwanicznych powłok stopowych niklu jako warstw odpornych na zużycie mechaniczne w podwyższonych temperaturach, zwłaszcza jako powłok ochronnych narzędzi do kształtowania tworzyw amorficznych takich jak szkło i tworzywa sztuczne. Przedstawiono kryteria doboru warstw ochronnych. Omówiono właściwości funkcjonale i zastosowanie galwanicznych powłok stopowych niklu z wolframem lub molibdenem, niklu z fosforem, powłok chromowych i wielowarstwowych :azotku tytanu na podwarstwie powłok stopowych nikiel-fosfor.
EN
Application of rationally selected electroplated coatings for moulds is presented. Required physical and mechanical properties of moulds coatings are given. The properties and application of developed technology of the electroplating of high-strength metals: nickel-tungsten or nickel-molybdenum, nickel-phosphorous, chromium and TiNN coatings modified with electroplated nickel-phosphorous interlayer are discussed. This innovative technique offers several benefits and can be used in numerous commercial application including the use in manufacturing of gun barrels.
PL
Zjawisko mikro wyrównywania można podzielić na cztery typy: dobrego i złego mikrowyrównywania, rzeczywistego wyrównywania (mikro wygładzania) oraz nadwyrównywania, przy czym praktyczne zastosowanie uzyskało wygładzanie powierzchni mikroprofilowanej. W celu poznania i opisania tego zjawiska stosowano i stosuje się w dalszym ciągu określone metody pomiarowe, które zostały zwięźle opisane. Podano przy tym mechanizmy narastania powłoki metalowej na mikroprofilu, oraz metody symulacji zjawiska wygładzania. Przedstawiono przykłady mikrowyrównywania m in. w kąpieli alkaliczno-cyjankowej do złocenia oraz kwaśnej kąpieli do miedziowania typu Cu-170.
EN
The microlevelling phenomenon can be devided into four types: good and poor microlevelling, real microlevelling (microsmoothing) and overlevelling, where the leveling of microprofiled surfaces has found the practical use. To recognize and describe this phenomenon the specified well defined measuring methods are still in use. The mechanisms of metal coating growth on the microprofile and simulation methods of microsmoothing phenomenon are presented. The exemples of microlevelling, e.g. in the alkaline cyanide gold plating bath and in the acid Cu-170 copper plating bath are given.
PL
Kontynuując temat części pierwszej, przedstawiono podstawowe mechanizmy działania substancji (środków) dodatkowych, ze szczególnym uwzględnieniem zjawiska wygładzania i wybłyszczania osadzanej powłoki metalowej. Omówiono tworzenie się kompleksów w różnych warunkach (działania nadmiaru ligandu, adsorpcję przy niewielkiej ilości skompleksowanego jonu metalu, mostkowanie jonowe). Opisano rodzaje podstawowego mechanizmu, jakim jest zanieczyszczenie powierzchni katody dodatkiem (zanieczyszczenie bierne i czynne). Przedstawiono wpływ dodatków na napięcie powierzchniowe na granicy jaz. Uwzględniono synergiczne działanie dodatków podczas wygładzania i wybłyszczania powierzchni katody osadzaną powłoką metalową (mikroprofil). Omówiono wpływ dodatków na polaryzację katody, orientację kryształów w osadzanym metalu oraz na proces współwydzielania wodoru.
EN
As a continuation of Part 1, the basic mechanism of addition agents action is presented, with special consideration of microsmoothing and microlevelling phenomena of deposited metallic coating. The formation of complexes in various conditions (with an effect of ligand excess, adsorption at a small portion of complexed metal ion, ion bridging) is discussed. The types of basic mechanism which is the impurity of cathode surface with the addition agent (active and passive impurity) are described. An effect of addition agents on surface tension at the interphase boundary is presented. The synergistic effect of addition agents during smoothing and brightening of cathode surface with deposited metallic coating (microprofile) is taken into account. An effect of addition agents on cathode polarisation, crystals orientation in deposited metal and hydrogen co-emission process is discussed.
PL
Przedstawiono różnicę między makro- i mikroprofilem, uwzględniającą różny przebieg warstwy dyfuzyjnej. Podano równania określające grubość warstwy dyfuzyjnej w warunkach konwekcji naturalnej oraz równania definiujące rozdział potencjału i gęstości prądu na mikroprofilu. Omówiono zależność stałych szybkości heterogenicznej reakcji elektrodowej od podstawowych parametrów procesu. Uwzględniono wpływ adsorpcji na stałe szybkości reakcji. Podano mechanizm mikrowygładzania pod wpływem inhibitora lub katalizatora, jako środka dodatkowego.
EN
Differences between macro- and microprofiles, taking into account different formation of diffusion layer, are presented. The equations determinating the diffusion layer thickness at natural convection conditions as well as the equations defining the potential and current density distributions on microprofile are given. The dependence of rate constants of heterogenous electrode reactions on main parameters of the process is discussed. Consideration is given to the effect of adsorption on the reaction rate constants. The mechanism of microrelleving under influence of an addition of inhibitor or catalyst is presented.
PL
W artykule określono wpływ katodowej gęstości prądu na szybkość procesów elektrodowych osadzania powłok metalowych, katodową wydajność prądową tego procesu oraz zależność struktury osadzanych powłok od mechanizmu procesu elektrodowego. W czasie elektrolizy ustala się na katodzie pewien rozdział gęstości prądu i metalu, uzależniony od czynników elektrochemicznych i geometrycznych. Omówiono rodzaje zależności katodowej wydajności prądowej, jej wzrost lub spadek, w miarę wzrostu gęstości prądu w kąpielach kwaśnych, alkaliczno-cyjankowych i chromowych. Katodowa wydajność prądowa osadzania metali w kąpielach kwaśnych, w których metale te występują na ogół w akwakompleksach (kompleksach kationowych) jest, z różnych względów, bliska wartości teoretycznej. W kąpielach alkaliczno-cyjankowych, w których z kolei metal związany jest w kompleksie anionowym, z reguły katodowa wydajność prądowa maleje w miarę wzrostu gęstości prądu, co sprzyja bardziej równomiernemu rozdziałowi metalu na katodzie. Omówiono także katodową wydajność prądową w kąpielach do chromowania, w zależności od typu stosowanego elektrolitu.
EN
Paper defines the effect of cathode current density on the rate of electrodeposition process of metal coatings, on the cathode efficiency of the process and the dependence of coatings structure on electrodeposition mechanism. A certain current density and metal distribution are settling on the cathode, which is depending on electrochemical and geometrical factors. Dependence types of cathode current density, its growth and drop in function of the increase of current density in acid, cyanide and chromic baths are discussed. Cathode current efficiency in acid baths, where metaIs exist in general in aqua-complexes (cationic), is because of different reasons closed to theoretical value. In alkaline cyanide baths, where metaIs are bound into anionic complexes, the cathodic current density decreases in general with the growth of current density, which favours more uniform metal distribution on the cathode. Cathodic current density in chrome plating baths in dependence of electrolyte type is also discussed.
PL
Podano za Gerischerem schemat mechanizmu osadzania metali z kompleksów kationowych (akwakompleksów) w kąpielach kwaśnych. Z kolei, w kąpielach alkaliczno-cyjankowych, w których z kolei osadzany metal związany jest na ogół w kompleksie anionowym, schemat mechanizmu katodowego osadzania metalu omówiono na przykładzie rozładowania anionowego kompleksu metalu o liczbie koordynacyjnej 2. Rozpatrując mechanizmy elektrolitycznego osadzania metali, omówiono szczegółowiej poszczególne etapy tego procesu, a zwłaszcza szybkość reakcji przejścia (przeniesienia ładunku) oraz kinetykę elektrokrystalizacjL Szybkość reakcji przejścia rozważano w oparciu o fenomenologiczną teorię szybkości reakcji przejścia, natomiast kinetykę elektrokrystalizacji - w oparciu o model ad-jonowy, zaproponowany przez Bockrisa i Reddy'ego. Omówiono szczegółowiej mechanizmy elektrolitycznego osadzania z kąpieli kwaśnych miedzi, niklu i cynku, a z kąpieli słabokwaśnych - cynku i złota. Z kąpieli alkaliczno-cyjankowych osadzić można szereg metali i ich stopów. W artykule omówiono mechanizmy elektrokrystalizacji złota, srebra i miedzi oraz cynku. Mechanizm elektrolitycznego chromowania omówiono, przytaczając schemat osadzania chromu z elektrolitu zawierającego związki chromu(VI), zaproponowany przez badaczy japońskich.
EN
Mechanism of metals deposition from cationic complexes (aqua-complexes) in acid baths according to Gerischer is given. For alkaline-cyanide baths, where deposited metal in general is bounded into anionic complexes, the mechanism of cathodic metal deposition is described on the example of discharge of an anionic complex of the coordination number 2. With an examination of electrolytic metaIs deposition, the individual stages of that process are discussed in details, especially the rate of transition reaction (charge transfer) and the kinetics of electrocrystallization. The transition reaction was examined on the base of phenomenological theory of this reaction and the electrocrystallization kinetics - on the base of ad-ionic model proposed by Bockris and Reddy. More detailed discussion was made for the mechanism of electrolytic deposition of copper, nickel and zinc from acid baths, as well as - zinc and gold from weak-acid baths. From alkaline-cyanide baths many metals and theirs alloys can be deposited. Paper presents the discussion of electrocrystallization mechanism of gold, silver, copper and zinc. Mechanism of electrolytic chromium deposition is given for the schematic chromium deposition process from chromium(VI) containing bath, proposed by Japan investigators.
PL
Lata 1803 - 1805 należy przyjąć za okres, w którym praktyczne zastosowanie znalazło zjawisko elektrolizy w procesie katodowego wydzielania metali. Przemyslowe zastosowanie galwanotechniki przypada na lata trzydzieste dziewiętnastego wieku, kiedy to uruchomiono w Anglii pierwszy warsztat posrebrzania. W pierwszej połowie XIX wieku we Francji zastosowano na skalę przemysłową proces srebrzenia galwanicznego wyrobów użytkowych imitujących przedmioty z masywnego srebra. W drugiej połowie XIX wieku zaczęto wydzielać powłoki miedziane z kąpieli kwaśnych, a także , podobnie jak złoto i srebro w pierwszej połowie, z kąpieli cynkowych. Te dwa typy kąpieli do miedziowania stosowane są do dnia dzisiejszego. Po udanym wprowadzeniu do produkcji metod elektrolitycznego srebrzenia, złocenia i miedziowania nastąpiły dalsze próby osadzania powłok z innych metali, m. in. z niklu i chromu, a także ze stopów tych metali. Należy jednak stwierdzić, że jeszcze w pierwszej połowie dwudziestego wieku galwanotechnika była rzemiosłem w ścisłym tego słowa znaczeniu. Dopiero w drugiej połowie XX wieku nastąpiły zasadnicze zmiany w dziedzinie galwanicznego pokrywania metalami, głównie szlachetnymi ze względu na zapotrzebowanie przemysłu elektronicznego. Oprócz powłok ochronno - dekoracyjnych i technicznych opracowano szereg technologii różnego rodzaju powłok stopowych i kompozytowyh jako powłok funkcjonalnych. Ogólnie biorąc, różnicę w tendencji rozwoju galwanotechniki w jej okresie początkowym i obecnym mozna by ująć w ten sposób, że dawniej uczono się jak elektrolitycznie wydzielać metal, a obecnie - w jaki sposób osiągnąć wymagane właściwości fizyko - chemiczne metalu lub jego stopu wydzielonego w najkrótszym czasie i najtańszą metodą.
EN
The years 1803 - 1805 should be assumed as a period, in which the electrolyse phenomena in the cathodic deposition of metals has found its practical application. Industrial implementation of electroplating was done in thirtieth of the nineteen century, when the first silver plating shop has been established in England. In the first half of XIX century silver plating process of domestic metalwares imitating solid silver articles has been applied on the industrial scale in France. In the second half of XIX century plating of copper coatings deposited from acid baths, as well from cyanide baths (like silver and gold coatings in the first half of century) has been started. These two types of copper plating baths are used till now. After successul introduction to the production of electrolytic methods of silver, gold and copper plating, further efforts were made for other metals deposition, e.g. nickel, chromium and metal alloys. Nevertheless it should be noted, that still in the first half of XIX century electroplating was a craft in the full meaning of this term. Only the second half of century has brought the fundamental changes in the field of electroplating of metals, especially the precious metals plating due to the development of electronic industry. Besides the protective, decorative and technical coatings, many various technologies of alloy and composite coatings deposition as functional coatings have been elaborated. Generally speaking, the difference in development trends of electroplating at its initial and present period can be summarized by following way: formerly it was learnt how to electrolytically deposit metals and nowadays - how to obtain the required physical and chemical properties of metal or its alloys deposited in shortest time and by cheapest method.
PL
Omówiono zastosowanie powłok galwanicznych jako warstw ochronnych narzędzi do formowania tworzyw amorficznych takich jak szkło i tworzywa sztuczne. Przedstawiono kryteria doboru warstw ochronnych. Omówiono właściwości funkcjonalne i zastosowanie galwanicznych powłok stopowych niklu z wolframem, niklu z fosforem, powłok chromowych i wielowarstwowych azotku tytanu na podwarstwie powłok stopowych nikiel-fosfor.
EN
Application of rationally selected electroplated protection coatings for amorphous materials (glass and plastics) moulds are presented. Required physical and mechanical properties of mould coatings are given. Functional properties and application characteristic of developed plating technology of high-strength alloy coatings like nickel-tungsten, nickel-phosphorus, chromium and TiN modified by an interlayer of nickel-phosphorus coating are discussed. This innovative technique offers several industrial benefits and can be used in numerous commercial applications.
PL
W artykule zdefiniowano pojęcie zdolności krycia kąpieli galwanicznej. Podano metody pomiaru tej właściwości elektrolitu w komórkach elektrolitycznych. Omówiono szczegółowo zdolność krycia kąpieli chromowej, zajmującej wyjątkowe miejsce pod tym względem wśród wszystkich kąpieli do elektrolitycznego osadzania metali. Posługując się metodą Rouselota ze zgiętą katodą Hulla wykazano, na podstawie własnych prac, że samosterująca kąpiel do chromowania, zawierająca dwa katalizatory procesu osadzania chromu (jony siarczanowe(VI) i heksafluorokrzemianowe), przewyższa znacznie pod względem zdolności krycia kąpiel klasyczną, mającą w swym składzie tylko jeden rodzaj katalizatora procesu chromowania (jony siarczanowe(VI)). W artykule omówiono również wpływ pierwotnego rozdziału prądu na katodzie na zjawiska towarzyszące narastaniu powłok cynkowych na podłożu (substracie) stalowym. Narastanie tej powłoki na powierzchni stalowej zachodzi w czasie i w kierunku niższych wartości pierwotnej gęstości prądu (polepszenie zdolności krycia). Omówiono także aspekt teoretyczny tego zjawiska, opierając się między innymi również na pracach własnych pomiaru zdolności krycia i zdolności makrowyrównywania gęstości prądu w tzw. komórce szczelinowej z katodą dzieloną.
EN
Paper defines the notion of covering power of plating bath. Measuring methods of covering power in the electrolytic cells are given. Covering power of chromium plating bath which takes an exceptional place among all plating electrolytes is described in details. On the base of own research works using the Rousselot's method with bent cathode in Hull's cell it was shown, that the self-regulating bath which contains two catalysts (sulfates and fluosilicates) has much higher covering power than the conventional bath, which contains only one catalyst (sulfates). Paper presents also effect of primary current distribution on cathode on the phenomena associated with the growth of zinc coatings on steel base (substrate). The coating growth occurs in time and in the direction of lower values of primary current density (improvement of covering power). Theoretical aspect of that phenomena is discussed with some observations based on the own measuring works of covering power and macrolevelling of current density in the so called gap-cell with sectional cathode.
first rewind previous Strona / 3 next fast forward last
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.