Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Lepsza ochrona wykonawcy usługi

Płudowska Aleksandra, Dąbrowski Tomasz

Przegląd Komunalny

|

2024

|

nr 4

24--25

PL

Po wejściu w życiu ustawy o systemie kaucyjnym zmienia się orzecznictwo sądowe w sprawie stosowania kar za brak osiągania poziomów recyklingu. Nie można już ich automatycznie przerzucać na firmy odbierające odpady.

2

Polemika : in house to nie złoty środek

Specht-Schampera Anna, Płudowska Aleksandra, Dąbrowski Tomasz

Przegląd Komunalny

|

2023

|

nr 6

52--54

PL

Od redakcji: W poprzednim numerze "Przeglądu Komunalnego” zamieściliśmy materiał Konrada Różowicza, prawnika Kancelarii Prawnej Dr Krystian Ziemski & Partners w Poznaniu, pt. "W tęczowej krainie jednorożców”. Artykuł ten odnosił się do procedury zamówień in house. Polemikę z tezami materiału podjął zespół autorów Kancelarii Prawnej Schampera, Dubis, Zając i Wspólnicy sp.j. Treść poniżej.

3

Nowe poziomy recyklingu zwiększają koszty gospodarki odpadami

Płudowska Aleksandra, Dąbrowski Tomasz

Przegląd Komunalny

|

2023

|

nr 1

10--13

PL

W ubiegłym roku nastąpiła radykalna zmiana przepisów prawa, nie tylko w zakresie samych procentowych poziomów recyklingu za rok 2022 i kolejne lata, ale przede wszystkich w zakresie sposobu obliczania poziomów recyklingu odpadów komunalnych. Zmiany mają na celu troskę o środowisko i realizują wymogi unijne, ale z pewnością znacząco wpłyną także na zwiększenie kosztów gospodarki odpadami komunalnymi.

4

Physicochemical Aspects of the Work of Passenger Car Brake Linings. Part I. The Effect of Frictional Additives

Szlichting Maciej, Bieliński Dariusz M., Jóźwik Iwona, Kosińska Anna, Dąbrowski Tomasz

Tribologia

|

2022

|

nr 2

89--100

EN

The paper presents the influence of various systems of abrasive additives which determine the performance of the friction materials of brake pads. A friction material was used for the tests, in which the base recipe was modified with various types of abrasive additives: 1. “low steel” – of low steel content, containing aluminium and chromium oxides; 2. “hybrid” – containing in addition to abrasive components from the low steel family, abrasive components such as zirconium silicate, magnesium oxide or iron oxides, which are characteristic of the family of asbestos-free organic materials (NAO); and 3. “mild hybrid” – containing abrasive components found in the friction materials of the NAO family, on the formation and structure of the so-called third body on the surface of the brake disc as a result of braking. High-resolution scanning electron microscopy with an X-ray analyser (SEM-EDS) equipped with a focus ion beam (FIB) was used to study film thickness, morphology, and chemical composition. The results of the physicochemical analysis of the third body were correlated with the results of tribological tests on a brake dynamometer adapted to the measurements of acoustic signals (NVH – noise, vibration and harshness). The tests were carried out in accordance with the SAE-J2522 procedure, commonly known as AK-Master. The obtained results confirm the important role played by the so-called third body, formed on the surface of the brake disc for safety (COF), durability (wear of friction elements) and the acoustic spectrum accompanying braking.

PL

W pracy przedstawiono wpływ różnych układów dodatków abrazyjnych, które decydują o wydajności materiałów ciernych klocków hamulcowych. Do badań zastosowano materiał cierny, w którym modyfikowano recepturę bazową rożnego rodzaju dodatkami abrazyjnymi: 1. o małej zawartości stali (z ang. low steel) – zawierających w swoim składzie tlenki aluminium i chromu; 2. hybrydowe (z ang. hybrid) – zawierających oprócz składników abrazyjnych z rodziny low steel takie składniki abrazyjne jak krzemian cyrkonu, tlenek magnezu czy tlenki żelaza, które są charakterystyczne dla rodziny bezazbestowych materiałów organicznych – w skrócie NAO (z ang. non-asbestos organic); oraz 3. tzw. łagodne hybrydy (z ang. mild hybrid) – zawierające składniki abrazyjne, które występują w materiałach ciernych z rodziny NAO, na tworzenie się i strukturę tzw. trzeciego ciała na powierzchni tarczy hamulcowej w wyniku hamowania. W badaniach grubości filmu, jego morfologii i składu chemicznego wykorzystano wysokorozdzielczą skaningową mikroskopię elektronową z analizatorem rentgenowskim (SEM-EDS) i układem zogniskowanej wiązki jonów (FIB). Wyniki analizy fizykochemicznej trzeciego ciała poddano korelacji z wynikami badań tribologicznych na dynamometrze hamulcowym, przystosowanym do pomiarów sygnałów akustycznych NVH (z ang. noise, vibration and harshness). Badania prowadzono zgodnie z procedurą SAE-J2522, znaną powszechnie pod nazwą AK-Master. Uzyskane wyniki potwierdzają istotną rolę, jaką odgrywa tzw. trzecie ciało, powstające na powierzchni tarczy hamulcowej na bezpieczeństwo (COF), trwałość (zużyciem elementów ciernych) oraz widmo akustyczne towarzyszące hamowaniu.

5

Physicochemical Aspects of the Work of Passenger Car Brake Linings. Part 2. The Effect of Lubricating Additives

Szlichting Maciej, Bieliński Dariusz M., Rogowski Jacek, Kozanecki Marcin, Dąbrowski Tomasz

Tribologia

|

2022

|

nr 3

121--136

EN

The paper presents the influence of various systems of lubricating additives which determine the performance of the friction materials of brake linings. The base hybrid friction material formulation was modified with various types of lubricating additives. These additives are divided into groups containing commonly used lubricating materials: carbons and sulphides, compounded in various proportions, influencing the formation and structure of the so-called third body layer (TBL) on the surface of the brake disc because of braking. Raman Spectroscopy (RS), time of flight Secondary Ion Mass Spectroscopy (ToF-SIMS) and high-resolution scanning electron microscopy with an X-ray analyser (SEM-EDS) equipped with a focus ion beam (FIB) were used for chemical and morphological analysis of the surface layer of brake disc after breaking tests. The results of the physicochemical analysis of TBL were correlated with the results of tribological tests (according to the SAE-J2522 procedure, commonly known as AK-Master) on a brake dynamometer adapted to the measurements of acoustic signals (NVH – noise, vibration, and harshness). The obtained results confirm the important role played by the so-called third body layer, formed on the surface of the brake disc for safety (COF), durability (wear of friction elements) and the acoustic spectrum accompanying braking.

PL

W pracy przedstawiono wpływ różnych układów lubrykantów, które decydują o właściwościach materiałów ciernych okładzin hamulcowych. Referencyjny hybrydowy materiał cierny zmodyfikowano różnymi rodzajami smarów stałych. Dodatki te dzielą się na grupy zawierające powszechnie stosowane materiały smarne: węgle i siarczki, mieszane w różnych proporcjach, mających wpływ na tworzenie się i strukturę tzw. warstwy trzeciego ciała (TBL) na powierzchni tarczy hamulcowej w wyniku hamowania. Do analizy chemicznej i morfologicznej powierzchni tarczy hamulcowej po testach hamowania wykorzystano odpowiednio spektroskopię Ramana (RS), spektroskopię masową jonów wtórnych (ToF-SIMS) oraz skaningową mikroskopię elektronową o wysokiej rozdzielczości z analizatorem rentgenowskim (SEM-EDS), wyposażoną w skupioną wiązkę jonów (FIB). Wyniki analizy fizykochemicznej TBL skorelowano z wynikami dynanometrycznych badań tribologicznych (zgodnie z procedurą SAE-J2522, popularnie nazywaną AK-Master) oraz widmami akustycznymi (NVH – hałas, drgania i złożoność sygnału). Uzyskane wyniki potwierdzają istotną rolę, jaką odgrywa warstwa tzw. trzeciego ciała, formująca się na powierzchni tarczy hamulcowej dla bezpieczeństwa (COF), trwałości (zużycie elementów ciernych) oraz widma akustycznego towarzyszącego hamowaniu.

6

Sąd zamówień publicznych o warszawskim in house

Płudowska Aleksandra, Dąbrowski Tomasz

Przegląd Komunalny

|

2022

|

nr 12

38--40

PL

O precedensowej sprawie warszawskich odpadów mówi się ostatnio bardzo często, ale czy rzeczywiście zmieniły się zasady in house na odbiór i zagospodarowanie odpadów?

7

Statistical Analysis of Electrical and Non-Electrical Parameters of Photovoltaic Modules in Controlled Tracking Systems

Bugała Artur, Bugała Dorota, Jajczyk Jarosław, Dąbrowski Tomasz

Rocznik Ochrona Środowiska

|

2021

|

Tom 23

694--714

EN

The paper presents statistical analysis of measurement results of electrical parameters for photovoltaic modules installed in stationary and dual-axis configurations. The parameters which were taken into account included: coefficient of variation, skewness and standard deviation. Also a correlation was determined between independent variables such as insolation, sunshine duration, cloudiness, ambient temperature and atmospheric pressure, and the dependent variable in the form of the daily electricity from photovoltaic conversion. In order to determine the repeatability of electricity waveforms occurring between summer months as well as between summer and winter months, the non-parametric U Mann-Whitney test was used. In order to analyse the repeatability of daily peak hours in which the highest value of the hourly electricity production is observed, the non-parametric Kruskal-Wallis test was used. The tested systems were connected to the power grid and operated independently. Test stands consisting of polycrystalline photovoltaic modules, single-phase on-grid inverters, irradiance sensors and a temperature recorder, were located on the building rooftop of the Faculty of Control Robotics and Electrical Engineering of the Poznan University of Technology in Poland (Central Poland, 52°24.4152′N, 16°55.7958′E) at the height of 30 metres above the ground level. A significant increase in the production of electricity using the PV module spatial positioning system was demonstrated in relation to modules based on the year-round modified design.

8

Preliminary studies on odor removal in the adsorption process on biochars produced form sewage sludge and beekeeping waste

Piekarski Jacek, Dąbrowski Tomasz, Dąbrowski Janusz, Ignatowicz Katarzyna

Archives of Environmental Protection

|

2021

|

Vol. 47, no. 2

20--28

EN

The paper presents the preliminary study of n-butanol removal in the adsorption process. The main objective of the research was to assess whether and to what extent biochars produced from selected organic waste materials are suitable for odor removal. Biochars produced from dried sewage sludge and beekeeping waste were tested in the adsorption process. At first, raw materials were pyrolyzed and then modified with a 25% ZnCl2 solution or a 30% H2O2 solution. The adsorption process was conducted using a model gas – the European reference odorant – n-butanol. The output parameter was odor concentration Cod [ouE/m3]. Odor concentration Cod values were obtained using a dynamic olfactometry method on T08 olfactometer. The solid byproducts of pyrolysis of digested sewage sludge and beekeeping waste may be used as adsorbents for the removal of n-butanol in the adsorption process. Adsorption performance of biochar from sewage sludge is better than biochar from beekeeping waste. Additional modification with H2O2 or ZnCl2 increases the efficiency of the process, thus decreasing the required bed height for the elimination of odorant. The results of the studies confirm the findings of other authors that biochars derived from sewage sludge and other organic waste materials may be efficient sorbents in the removal of various substances from water or the air. Other biochars and methods of their activation should be tested. For practical reasons, the next stage of the research should be the determination of the adsorption front height and its migration rate.

PL

W pracy przedstawiono wstępne badania usuwania n-butanolu w procesie adsorpcji. Głównym celem badań była ocena, czy i w jakim stopniu wybrane sorbenty wyprodukowane z wybranych odpadów organicznych nadają się do usuwania odorantów. W procesie adsorpcji przebadano sorbenty wytworzone z wysuszonych osadów ściekowych i odpadów pszczelarskich. Surowce początkowo poddano procesowi pirolizy, a następnie modyfikowano 25% roztworem ZnCl2 lub 30% roztworem H2O2. Proces adsorpcji prowadzono przy użyciu gazu modelowego – europejskiego referencyjnego odoranta – n-butanolu. Parametrem wyjściowym było stężenie zapachowe Cod [ouE/m3]. Wartości stężenia zapachowego oznaczono metodą olfaktometrii dynamicznej na olfaktometrze T08. Stała frakcja po pirolizie przefermentowanych osadów ściekowych i odpadów pszczelarskich może służyć jako adsorbent do usuwania n-butanolu w procesie adsorpcji. Skuteczność adsorbentu z osadów ściekowych jest lepsza niż z odpadów pszczelarskich. Dodatkowa modyfikacja za pomocą H2O2 lub ZnCl2 zwiększa wydajność sorbentów, zmniejszając tym samym wymaganą wysokość złoża do eliminacji substancji zapachowej. Wyniki badań potwierdzają wyniki otrzymane przez innych autorów, że sorbenty pochodzące z osadów ściekowych i innych odpadów organicznych mogą być skuteczne w usuwaniu różnych substancji z wody lub powietrza. W kolejnym etapie należy przetestować inne materiały i inne metody aktywacji. Natomiast dla warunków praktycznych należałoby obliczyć wysokość i szybkość migracji frontu adsorpcji złóż otrzymanych z materiałów odpadowych.

9

The State of the Air Quality in Poland

Gabryelewicz Izabela, Stryjski Roman, Wędrychowicz Maciej, Dąbrowski Tomasz

Rocznik Ochrona Środowiska

|

2020

|

Tom 22, cz. 2

998--1013

EN

This article analysed the state of air quality in Poland on the basis of data from the main Inspectorate of Environmental Protection. The emission limit values for PM10 and PM2.5 particulate matter were analysed along with the number of days in which their emission was exceeded. In addition to particulate emissions, target levels for benzo(a)pyrene, which is highly carcinogenic, have been assessed.

PL

W artykule przeanalizowano stan jakości powietrza w Polsce na podstawie danych pochodzących z Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska. Przeanalizowano poziomy dopuszczalne emisji pyłów PM10 i PM2,5 wraz z ilością dni w których jest przekroczona wielkość ich emisji. Oprócz emisji pyłów oceniono poziomy docelowe dla benzo(a)pirenu, który ma silne działanie rakotwórcze.

10

Reducing the Use of Electrochemical Sources of Electricity Through the Use of Wireless Power Supply

Jajczyk Jarosław, Filipiak Michał, Dąbrowski Tomasz

Rocznik Ochrona Środowiska

|

2020

|

Tom 22, cz. 1

444--455

EN

The paper discusses issues related to the recycling of electrochemical sources of electricity such as portable batteries and accumulators. Based on the reports of the Chief Inspectorate of Environmental Protection, the collection rate of waste batteries and accumulators in Poland for the years 2010-2018 was subjected to analysis. Despite the increasing year-to-year percentage value of the collection rate, it has been demonstrated that a significant mass of batteries and accumulators is still not recycled. This article presents a method of reducing the amount of waste electrochemical energy storages, through the use of inductive power supplies. The idea of the operation of such circuits has been discussed and the Qi Wireless Charging standard, applicable since 2011, has been characterised. As an example of a device with wireless power supply, a computer indicator system has been provided. Tests have been carried out and the correctness of operation of this solution has been verified. It has been demonstrated that in some cases it is possible to resign from power supplies based on batteries or accumulators, and use wireless power supplies instead, without degrading the functional properties of devices. Solutions of this type may contribute to the protection of the natural environment.

PL

W pracy omówiono problematykę recyklingu elektrochemicznych źródeł energii elektrycznej takich jak baterie i akumulatory przenośnie. Na podstawie raportów Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska przeanalizowano zbieralność zużytych baterii i akumulatorów w Polsce w latach 2010-2018. Pomimo rosnącego z roku na rok procentowego wskaźnika zbieralności wykazano, że znaczna masa baterii i akumulatorów wciąż nie jest poddawana recyklingowi. W artykule przedstawiono metodę ograniczenia ilości zużywanych elektrochemicznych zasobników energii elektrycznej poprzez zastosowanie zasilania indukcyjnego. Omówiono ideę działania tego typu układów oraz scharakteryzowano obowiązujący od 2011 roku standard Qi Wireless Charging. Jako przykład urządzenia zasilanego bezprzewodowo podano układ wskaźnika komputerowego. Wykonano badania i zweryfikowano poprawność działania tego rozwiązania. Wykazano, że w niektórych przypadkach możliwe jest zrezygnowanie z zasilania bateryjnego lub akumulatorowego na rzecz zasilania bezprzewodowego bez pogorszenia własności funkcjonalnych urządzeń. Rozwiązania tego typu mogą przysłużyć się ochronie środowiska.

11

Bezpieczeństwo IT - architektura i administracja

Dąbrowski Tomasz

Wiadomości Elektrotechniczne

|

2019

|

R. 87, nr 8

34--37

PL

Obecnie utrzymywanie separacji systemów technologicznych od systemów korporacyjnych jest po prostu niemożliwe. Systemy klasy SCADA nie są prostymi systemami do akwizycji sygnałów z obiektów (Data Acquisition), nadzoru nad nimi (Supervisory) i ich kontroli (Control) a rozbudowanymi systemami do: zarządzania, monitorowania, automatycznej rekonfiguracji (FDIR), prognozowania i estymacji wyników obliczeń, które znacznie ułatwiają pracę służb dyspozytorskich Operatorów Systemów Dystrybucyjnych w Polsce i na świecie.

12

The Use of a Camera Trap System For Monitoring the Movement of Forest Animals Through the Wildlife Crossing in Napchanie

Iwiński Mateusz, Zydroń Adam, Chwiałkowski Cyprian, Dąbrowski Tomasz

Rocznik Ochrona Środowiska

|

2019

|

Tom 21, cz. 1

157--166

EN

The development of road and railway infrastructure leads to landscape fragmentation. Environmental compensation is an important aspect developing communication networks. It can be achieved through designing and constructing green infrastructure that joins habitats separated by human activity. This article describes an attempt to create a system of monitoring forest animals with the use of portable devices (camera traps) in a wildlife crossing located under the line of Expressway S11 near the riverbed of Sama in the Wielkopolska Voivodeship. The crossing for large animals was created there to join habitats located within Poznan city limits with the forest complexes outside of Poznań. The system proposed in this article is intended to evaluate the use of the crossing by animals and to identify behavioural patterns of animals passing through the structure. Authors proved that it is possible to create an economical and efficient monitoring system of forest animals without electrical supply and without any data transmission system. In addition, authors manage to identify some behaviour patterns of migrating forest animals, different of each species. This can be helpful in designing and maintaining wildlife crossings. The system consisted of 4 cameras that monitored the whole crossing; 3 of them were recording videos from the central point while the one was used for control purposes. It was established that using even 1 device is enough to successfully monitor the animals migrating through the crossing. The monitoring process was carried out with the use of HC-SG520 cameras, which allowed to record image after triggering the pyroelectric detector. It was also possible to monitor animal movement in nighttime, thanks to the illumination provided by IR diodes Cameras recorded 30-second videos and saved them on SD cards that were replaced every 21 days. HC-SG520 cameras were selected in the course of tests that involved 2 other types of devices. The efficiency of the equipment used was 82%, only 17% of videos recorded did not feature any migrating animals. It was observed that the crossing is used mostly by wild boars, roe deer and deer. Due to the proximity of human settlements, the crossing is used by humans and pets, which can affect the functionality of the structure and the freedom of migration. Most migrations (78%) take place during the night. The behavioural patterns of forest animals identified throughout the study, can be later applied in ways of protecting roads from animal intrusion or can serve as educational material for drivers.

PL

Rozwój infrastruktury drogowej i kolejowej powoduje zjawisko fragmentaryzacji krajobrazu. Ważnym aspektem rozbudowy sieci komunikacyjnych jest kompensacja przyrodnicza. Jednym z narzędzi realizacji tych zadań jest projektowanie i budowa zielonej infrastruktury służącej do łączenia siedlisk, które zostały rozdzielone ze względu na bariery liniowe. W artykule podjęto próbę wykonania systemu monitoringu zwierzyny leśnej przy wykorzystaniu przenośnych urządzeń rejestrujących (camera trap) na ekodukcie pod nitką drogi ekspresowej S11 w ciągu koryta rzeki Samy w województwie wielkopolskim. Przejście dla zwierząt dużych powstało w tym miejscu w celu połączenia siedlisk leżących w granicach miasta Poznania z kompleksami leśnymi powiatu poznańskiego. System ten służyć ma ocenie wykorzystania przejścia przez zwierzęta oraz wskazania wzorców zachowania zwierząt w trakcie korzystania z tego typu infrastruktury. Autorzy wskazali, że istnieje możliwość wykonania taniego i skutecznego systemu monitorowania zwierzyny leśnej bez konieczności doprowadzenia energii elektrycznej oraz systemu przesyłu danych. Dodatkowo wskazane zostały wzorce zachowania zwierzyny w zależności od gatunku migrujących osobników, co może być pomocne przy projektowaniu jak i pielęgnacji tego typu rozwiązań. Zaprojektowany system monitoringu składał się z 4 kamer monitorujących całą powierzchnie przejścia dla zwierząt, 3 z nich realizowały nagrania z centralnego punktu, natomiast 4 z niech pełniła funkcję kontrolną. Zauważono, że wykorzystanie już jednego urządzenia pozwala na skuteczne monitorowanie zwierząt na ekodukcie. Do monitoringu wykorzystano urządzenia HC-SG520, które umożliwiały rejestrowanie obrazu po wybudzeniu czujnika piroelektrycznego i monitorowanie ruchu również po zmroku ze względu na wykorzystywanie oświetlania za pomocą diod IR. Kamery rejestrowały 30 sekundowe materiały video i zapisywały je na kartach SD, które wraz z bateriami wymieniane były co 21 dni. Kamery HC-SG520 zostały wybrane po przeprowadzeniu testów wykorzystujących 2 inne tego typu urządzenia. Skuteczność zastosowanego sprzętu wyniosła ponad 82%, urządzenia zarejestrowały zaledwie 17% filmów pustych, na których nie można było zauważyć migrującej zwierzyny. W wyniku monitoringu zwierząt zauważono, że z przejścia korzystają przeważnie dziki oraz sarny i jelenie. Ze względu na bliskość zabudowy mieszkaniowej – przejście jest intensywnie wykorzystywane zarówno przez ludzi jak i przez zwierzęta domowe – co może mieć wpływ na funkcjonalność ekoduktu i ograniczać swobodę migracji. Większość migracji (78%) odbywa się w ciągu nocy. Zaobserwowane wzorce zachowania zwierzyny leśnej mogą być wykorzystane do szeroko pojętej tematyki zabezpieczania dróg przed wtargnięciem zwierzyny jak i służyć jako materiały edukacyjne dla kierowców.

13

Study of the Outflow Conditions of the Weir Skoki on the Paklica River

Walczak Natalia, Hämmerling Mateusz, Zawadzki Paweł, Oliskiewicz-Krzywicka Anna, Dąbrowski Tomasz

Rocznik Ochrona Środowiska

|

2019

|

Tom 21, cz. 2

1489--1504

EN

The paper presents an assessment analysis of the flow capacity of the barrage on the Paklica river. The analysed barrage consists of a mill weir and bottom outlets, and is supplied with water from Bukowiecki Lake. The reasons for addressing this subject matter were: from the need to determine the technical condition as well as the ecological condition of the lower position. The environmental status of the area below the system was considered as equally important. Field research included photographic documentation of the technical condition of the weir, taking into account the state below and above the structure, its abutments and the threshold. Additionally, there were made velocity distribution measurements in the downstream during the growing season, assuming this period as the least favourable with respect to hydraulic conditions.

PL

W artykule oceniona została przepustowość stopnia wodnego na rzece Paklica. Analizowany stopień składa się z jazu młyńskiego i upustów dennych i jest zasilana wodą z jeziora Bukowieckiego. Przyczyny podjęcia tego tematu były następujące: potrzeba ustalenia stanu technicznego, a także stan ekologiczny analizowanego obiektu. Równie ważny był stan środowiskowy obszaru poniżej stopnia wodnego. W czasie badań terenowych wykonano dokumentację fotograficzną stanu technicznego jazu z uwzględnieniem stanu górnego i dolnego stanowiska, przyczółków oraz progu. Dodatkowo wykonano pomiary rozkładu prędkości w dolnym stanowisku w czasie wegetacji przyjmując ten okres za najmniej korzystny ze względów hydraulicznych.

14

Physicochemical Properties of Copper Modified Zeolite

Świderska-Dąbrowska Renata, Schmidt Rafał, Dąbrowski Tomasz

Rocznik Ochrona Środowiska

|

2019

|

Tom 21, cz. 2

810--824

EN

Zeolites have been used in environmental engineering mainly in catalytic processes and as ion exchangers in water and wastewater treatment. Selective modified zeolites allow significant improvement in the effectiveness of impurities’ removal without introducing additional reagents to the environment. The final effect of treatment of water solutions is determined by the catalyst used, its physicochemical properties and the process parameters. In this work effectiveness of zeolite modification methods as well as their physical and chemical stability, taking into account the changes that take place during the process of calcination within the temperature range of 250°C to 650°C is presented. A natural clinoptilolite used in the experiment was transformed into the hydrogenous form and subsequently modified with copper (II) ions by coprecipitation with NaOH and Na2CO3. The effect of the method of the zeolite modification on Cu content, the zeolite Leaching capacity and surface charge was evaluated. An analysis of experimental results has shown that calcination temperature does not significantly change the surface charge, but does affect copper speciation. Analysis of EDS spectra by a scanning microscope, which showed that new and regular forms of copper compounds had been formed along the zeolite lattice structure is also presented. The experimental results show that retention of Cu in zeolites was caused by electrostatic interactions between Cu(II) cations and the electronegative surface of the zeolite and coprecipitation of Cu(II) complexes. Physicochemical properties of examined zeolites were affected by processes of hydration, hydrolysis and complexing of Cu with the zeolite matrix as a function of the solution’s pH. Results show that the process of impurities’ removal from water and wastewater depends on the method of zeolite modification and on the solution’s pH.

PL

W inżynierii środowiska zeolity stosowane są przede wszystkim jako wymieniacze jonowe w oczyszczaniu wody i ścieków oraz w procesach katalitycznych. Selektywne modyfikowane zeolity pozwalają na znaczące zwiększenie skuteczności usuwania zanieczyszczeń, jednocześnie nie wprowadzając dodatkowych reagentów do środowiska. O końcowym efekcie decyduje rodzaj zastosowanego katalizatora, jego właściwości fizykochemiczne oraz parametry prowadzenia procesu. W pracy przedstawiono efektywność metod modyfikacji zeolitów oraz ich stabilność fizyczną i chemiczną, z uwzględnieniem zmian zachodzących podczas procesu kalcynacji w zakresie temperatur od 250°C do 650°C. W badaniach zastosowano zeolit naturalny klinoptylolit, który przeprowadzono w formę wodorową roztworem HCl, a następnie poddawano modyfikacji jonami miedzi (II) metodą współstrącania z użyciem NaOH i Na2CO3. Oceniono wpływ sposobu prowadzenia modyfikacji zeolitu na zawartość Cu, jego rozmywalność oraz ładunek powierzchniowy. Analiza wyników badań wykazała, że temperatura kalcynacji nie wpływa istotnie na zmianę ładunku powierzchniowego, ale na formę występowania związków miedzi. W pracy przedstawiono również analizę widm EDS wykonanych mikroskopem skaningowym, która pokazała, że wzdłuż struktury krystalicznej zeolitu zostały utworzone nowe i regularne formy związków miedzi. Wyniki badań wykazały, że zatrzymywanie Cu w zeolitach zachodziło na skutek oddziaływań elektrostatycznych między kationami Cu(II) i elektroujemną powierzchnią zeolitu oraz w wyniku strącania i współstrącania kompleksów Cu(II). Czynnikami wpływającymi na właściwości fizykochemiczne badanych zeolitów są procesy hydratacji, hydrolizy i kompleksowania Cu z matrycą zeolitu w funkcji pH roztworu. Przedstawiona w pracy analiza wyników badań wykazała, że proces usuwania zanieczyszczeń z wód i ścieków uzależniony jest od sposobu modyfikacji zeolitu oraz od pH roztworu.

15

Konsekwencje nowelizacji u.c.p.g. dla RIPOK-ów

Specht-Schampera Anna, Dąbrowski Tomasz

Przegląd Komunalny

|

2019

|

nr 6

12--15

PL

Rząd wciąż pracuje nad obniżeniem kosztów gospodarki odpadami, tracąc z oczu efektywność środowiskową. Proponuje usunięcie regionalizacji oraz monopolu prawnego chroniącego działalność RIPOK-ów, które mają zostać zastąpione instalacjami komunalnymi. Prowadzący RIPOK-i zastanawiają się, jak nowe przepisy wpłyną na ich sytuację prawną i pozycję na rynku.

16

Konkluzje BAT na instalacjach

Specht-Schampera Anna, Dąbrowski Tomasz

Przegląd Komunalny

|

2019

|

nr 1

24--26

PL

Decyzja wykonawcza Komisji UE 2018/1147 z 10 sierpnia 2018 r. ustanawiająca konkluzje dotyczące najlepszych dostępnych technik (BAT) w odniesieniu do przetwarzania odpadów zgodnie z dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady 2010/75/UE (Dz. Urz. UE L 208 z 17 sierpnia 2018 r., str. 38; dalej: Konkluzje BAT) opublikowana została 17 sierpnia 2018 r. Przedmiotowe Konkluzje BAT będą miały przełożenie na przetwarzanie odpadów w RIPOK-ach.