PL
 |
EN
Preferencje help
Polish version English version Język
Widoczny [Schowaj] Abstrakt
Liczba wyników

Znaleziono wyników: 10

Liczba wyników na stronie
first rewind previous Strona / 1 next fast forward last
Wyniki wyszukiwania
help Sortuj według:

help Ogranicz wyniki do:
first rewind previous Strona / 1 next fast forward last
1
Content available Late Cretaceous - Early Palaeogene sandy-to-gravelly debris flows and their sediments in the Silesian Basin of the Alpine Tethys (Western Outer Carpathians, Istebna Formation)
Strzeboński P.
Geological Quarterly
|
2015
|
Vol. 59, No. 1
195--214
EN
The study focuses on Upper Cretaceous - Palaeocene deposits from the Beskid Śląski mountain range in southern Poland constituting the Istebna Beds. The Istebna Beds, also referred to as the Istebna Formation, are part of the Silesian tectonic unit, which forms the Outer Carpathian fold-and-thrust belt (part of the Alpine-Carpathian system). The results of qualitative and quantitative lithological-sedimentological studies were the basis for the interpretation of lithofacies types, sedimentary processes and palaeoenvironment as well as for the reconstruction of the architecture of the depositional system. The analysis conducted on the basis of field description of the deposits shows the prevalence (nearly 70%) of siliciclastic strata representing a sandstone-conglomerate association (S-C), which is the main subject of this work. The S-C lithofacies: sandstones, gravelly sandstones, sandy conglomerates and conglomerates constitute the deposits formed mostly by mass gravity-flows such as sandy-to-gravelly debris flows. The distribution of the coarse-clastic material indicates a sediment supply from southerly directions and implies the presence of an active source area in the rear part of the Silesian Basin. A succession of the sandstone-to-conglomerate deposits with the secondary participation of other lithofacies, with a thickness of approximately two thousand metres, indicates temporary increased diastrophic activity in the Silesian Ridge (source area) and the intense denudation of this area. The uplift of the alimentation area and its destruction coinciding with enforced relative regression and the uncovering of the proximal depositional zone of the basin led to resedimentation of the older intrabasinal material and repeated mass deposition together with delivery of extraclasts of pre-existing rocks and minerals. The lithofacies development of the sandstone-to-conglomerate debrites and the related sedimentary palaeotransport directions suggest an accumulation domain in the form of a linear apron depositional system developed in a deep-water setting. Experimental modelling of subaqueous sandy flows has contributed to a better understanding of the complex genesis of deep-water sediment gravity flows developing in depositional systems rich in sand material.
2
Content available remote Piaskowcowo-zlepieńcowe formy skałkowe - więcej niż atrakcja turystyczna
Strzeboński P.
Geoturystyka
|
2009
|
nr 1-2
49-60
PL
Naturalne, udostępnione do zwiedzania skałki są niewątpliwą atrakcją turystyczną, ale ponadto stanowią cenne źródło informacji geologicznych i geomorfologicznych. Szczególna wartość naukowo poznawcza, a także dydaktyczna form skałkowych wiąże się z możliwością prowadzenia na nich bezpośrednich obserwacji nad wykształceniem budujących je utworów oraz kształtowaniem ich przez procesy egzogeniczne. Formami o takich walorach są na przykład skałki piaskowcowo-zlepieńcowe w Karpatach Zewnętrznych. Jednym z regionów występowania takich skałek w Karpatach jest Pogórze Wiśnickie, gdzie zlokalizowane są między innymi: Kamienie Brodzińskiego, Kamień Grzyb czy Skałki Chronowskie. Kamień Grzyb stanowi jeden z reprezentatywnych przykładów dla przedstawienia generalnych, wspólnych cech genetycznych form skałkowych powstałych w utworach warstw i istebniańskich (formacja istebiańska), z którymi autor zapoznał się również w Beskidzie Morawskim, Śląskim i Beskidzie Małym. Struktury epigenetyczne w postaci struktur arkadowych, komórkowych oraz miskowych tworzą charakterystyczny relief skałek. Formy skałkowe mają złożoną genezę uwarunkowaną wieloma powiązanymi czynnikami i procesami, które rozwijają się w czasie z różnym natężeniem.
EN
Natural, thrown open to the sightseeing rockies are undoubtedly a tourist attraction, but furthermore they constitute a precious source of geological and geomorphological information. A special scientific-cognitive and teaching value of the rocky forms i is based on the possibility of carrying out direct observations on the character of deposits and on shaping these forms by exogenic processes. A good example of the rocky forms with such values is represented by sandstone-conglomerate rockies in the Outer Carpathians. One of the regions where such rockies occur is the Wiśnicz Foothil, where, among others, the Brodziński Stones (after a poet), the Mushroom Stone (after a mushroom-like shape) and the Chronowskie Tors (after the Chronów town) are localized. The Mushroom Stone serves to demonstrate general, common features of the origin of the rocky forms from the Istebna Beds (the Istebna Formation) observed by the author also in the Moravian Beskid Mts. and Silesian Beskid Mts. and the Small Beskid Mts. Epigenetic arcade structures, cellular structures (honey comb structures) and bowl structures form characteristic relief of rockies. The rocky forms have a complex origin, resulting from many interconnected factors and processes that develop in time with various intensity.
3
Content available Utwory wczesnokredowego basenu protośląskiego w polsko-czeskich Karpatach fliszowych
Waśkowska A., Golonka J., Strzeboński P., Krobicki M., Vasicek Z., Skupien P.
Geologia / Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie
|
2009
|
T. 35, z. 2/1
39-47
EN
The proto-Silesian Basin was well developed within the Alpine Tethys during the Late Jurassic times and existed as undivided entity until the significant Late Cretaceous reorganization. The deposits originated within this basin were incorporated into different structural units: Silesian, Subsilesian and Skole. The calciturbiditic Cieszyn Limestone Formation is the oldest Cretaceous flischoidal sequence of the proto-Silesian Basin. This calciturbiditic sedimentation passed gradually into younger siliciclastic deposition.
4
Content available Utwory formacji wierzowskiej na tle wczesnokredowych warunków sedymentacji w zachodniej części basenu protośląskiego (Morawy, Republika Czeska)
Strzeboński P., Golonka J., Waśkowska A., Krobicki M., Słomka T., Skupien P., Vasicek Z.
Geologia / Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie
|
2009
|
T. 35, z. 2/1
31-38
EN
Sedimentological development of the Verovice Formation (Czech Moravia) is presented, according to Early Cretaceous geotectonic-eustatic changes in the proto-Silesian Basin. Those processes were a consequence of a gradual rebuilding the architecture of the Alpine-Carpathian realm. The geological events well correspond with the global sequence stratigraphy.
5
Content available Górnojurajsko-dolnokredowe skały macierzyste w zachodniej części Karpat fliszowych
Golonka J., Matyasik I., Skupien P., Więcław D., Waśkowska-Oliwa A., Krobicki M., Strzeboński P., Vasicek Z.
Geologia / Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie
|
2008
|
T. 34, z. 3/1
73-81
PL
Przedmiotem rozważań przedstawionego artykułu jest analiza możliwości odnalezienia górnojurajsko-dolnokredowych skał macierzystych w zachodniej części Karpat fliszowych, na terenie Polski i Republiki Czeskiej. Górnojurajskie margle mikułowskie stanowią skały macierzyste światowej klasy. Te bogate w substancję organiczną skały z TOC 0.2-10% zasilały ropy naftowe w basenie wiedeńskim i pod nasunięciem karpackim w Czechach i Austrii. Podobne skały macierzyste prawdopodobnie występują w głębokich strefach pod nasunięciem w Polsce. Utwory formacji wędryńskiej i grodziskiej nie zawierają większych ilości węgla organicznego. Większą zawartość TOC stwierdzono natomiast w formacji wierzowskiej i najwyższej części formacji grodziskiej. Utwory te reprezentują globalne anoksyczne wydarzenie oceaniczne OAE 1b. Utwory formacji wierzowskiej mogą stanowić potencjalne skały macierzyste dla systemów obejmujących różnego wieku skały zbiornikowe Karpat zewnętrznych.
EN
The analysis of possibility to find Upper Jurassic--Lower Cretaceous source rocks in the western part of Flysch Carpathians in Poland and Czech Republic was the subject of present paper. The Upper Jurassic organic-rich Mikulov marls represent world-class source rocks. These 1400 m thick organic-rich rocks with TOC value 0.2-10% sourced oils in the Vienna Basin and Carpathian subthrust in Czech Republic and Austria. The similar source rocks perhaps exist in the deeper subthrust areas in Poland. The Vendryne Formation rocks do not contain significant amount of organic carbon. The increased TOC was encountered within the Verovice Formation and uppermost part of Hradiste Formatio. These rocks represent global anoxic event OAE 1b. Verovice Formation contains potential source rocks for the Outer Carpathians systems with reservoirs various in age.
6
Content available remote Kaskady Rodła atrakcją geoturystyczną Beskidu Śląskiego
Strzeboński P., Słomka T.
Geoturystyka
|
2007
|
nr 1
21-28
PL
Praca poświęcona jest grupie malowniczych wodospadów nazwanych "Kaskadami Rodła u źródeł Wisły". Posiadają one wysokie walory poznawcze dla nauki, dydaktyki oraz turystyki, stanowiąc jeden z cenniejszych obiektów geoturystycznych Beskidów Zachodnich. Zespół schodowych progów wodospadowych tworzących naturalne kaskady Białej Wisełki powstał na stopniach skalnych, wymodelowanych głównie dzięki erozji rzecznej. W obrębie grupy kaskad Białej Wisełki zlokalizowana jest bardzo ważna dla geologii regionalnej Karpat górnokredowa granica litostratygraficzna. Rozdziela ona warstwy godulskie górne od warstw istebniańskich dolnych serii śląskiej Karpat fliszowych. Granica ta dokumentuje zmianą charakteru podmorskiej sedymentacji silikoklastycznej spływów grawitacyjnych w basenie śląskim.
EN
The paper describes picturesque waterfalls called "The Rodło Cascades at the springs of the Vistula River". The waterfalls present high scientific, educational and touristic valours, being one of the most valuable geotouristic sites in the Western Beskidy Mts. The system of rock steps forming the cascades of the Biała Wisełka Creek was shaped by erosional processes. In the area of the cascades the Upper Cretaceous lithostratigraphic boundary can be observed between the Upper Godula and the Lower Istebna beds of the Silesian Unit. This boundary is of crucial importance for the Flysch Carpathians as it documents the change in character of siliciclastic sedimentation of gravity flows in the Silesian Basin.
7
Content available remote Czarna kreda fliszu morawskiego
Waśkowska-Oliwa A., Golonka J., Strzeboński P.
Geoturystyka
|
2007
|
nr 1
29-36
PL
Obszarem stratotypowym dolnokredowych warstw wierzowskich jednostki śląskiej Karpat fliszowych są Morawy w Republice Czeskiej. Profile tych warstw są efektowne i ciekawe, zapisują historię geologiczną wczesnych stadiów rozwoju słabo przewietrzanego basenu śląskiego. Pośród czarnych mułowców występują ławice i soczewy piaskowcowo-mułowcowe, soczewki septariowe, koncentracje siarczków żelaza oraz skamieniałości mezozoicznych głowonogów. Wskutek silnej erozji dennej na terenie występowania wychodni warstw wierzowskich rozwijają się głęboko wcięte doliny i wąwozy z licznymi kaskadami i szypotami w dnie.
EN
The Moravia Region in the Czech Republic is the strato-type area for the Lower Cretaceous Verovice Beds of the Carpathian Flysch Silesian Unit. The most comprehensive profiles of these beds occur there, with black mudstones as the prevailing lithological variety. The Verovice Beds successions are impressive and interesting as these contain numerous geological features, reflecting anoxic sedimentary conditions. The deeply incised valleys, ravines and gorges with numerous cascading waterfalls and rapids are the result of the strong bottom erosion in the area of their occurrence.
8
Content available Debryty kohezyjne warstw istebniańskich (senon górny - paleocen) na zachód od Skawy
Strzeboński P.
Geologia / Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie
|
2005
|
T. 31, z. 2
201-224
PL
W pracy opisano debryty kohezyjne warstw istebniańskich zachodniej części jednostki śląskiej Karpat zewnętrznych. Przedstawiona litofacja reprezentuje utwory silikoklastyczne, zbudowane z mieszaniny mułowo-piaskowego spoiwa i rozproszonego materiału okruchowego frakcji psefitowej. Powstawanie debrytów kohezyjnych związane było z grawitacyjnymi spływami osadu, generowanymi na skłonie basenu sedymentacyjnego przez ruchy masowe. Prezentowane utwory deponowane były w formie fartuchów przez podwodne, kohezyjne spływy rumoszowe. Największy udział miąższościowy debrytów kohezyjnych (12%) stwierdzono w warstwach istebniańskich Beskidu Śląskiego, znaczący udział odnotowano w Beskidzie Małym (7%), a najmniejszy w Beskidzie Morawskim (2%). Z największą częstotliwością opisana litofacja występuje w obrębie piaskowców istebniańskich dolnych, a regułą jest także pojawianie się w stropie łupków istebniańskich dolnych debrytów kohezyjnych z litoklastami o największych rozmiarach. Około 25% opisanych utworów zawierało w składzie fazy rozproszonej materiał egzotykowy (egzotykowe debryty kohezyjne), w których dominowały skały krystaliczne, przede wszystkim gnejsy, łupki krystaliczne i granitoidy. Wśród znacznie rzadziej obserwowanych egzotyków skał osadowych stwierdzono wyraźne zwiększanie się z zachodu na wschód udziału różnego rodzaju wapieni
EN
Cohesive debrites of the Istebna Beds occur within the western part of the Silesian Unit of the Outer Flysch Carpathians. The lithofacies described represents siliciclastic deposits consisting of mud-sandy matrix and scattered, psephite-size clasts. The cohesive debrites originated from sediment gravity flows that were generated on the slope of sedimentary basin by mass-movements and were deposed as aprons by submarine, cohesive debris flows. The highest content of the cohesive debrites (12% of the succession thickness) has been recorded within the Istebna Beds of the Silesian Beskid Mts, the medium in the Beskid Mały Mts (7%) and the lowest within the Moravian Beskid Mts (2%). Most frequently the lithofacies presented occurs within the Lower Istebna Sandstones, while the cohesive debrites with the biggest lithoclasts occur within the top part of the Lower Istebna Shales. The exotic material with dominating crystalline rocks, mostly gneisses, schists and granitoids, makes up 25% of the described deposits (exotic cohesive debrites). Various types of limestones prevail among much rarer clasts of sedimentary rocks and the amount of the limestones distinctly increases going to the east
9
Content available remote Sekwencje kanałowe w warstwach istebniańskich (kampan - paleocen) Beskidu Śląskiego
Strzeboński P.
Geologia / Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie
|
2001
|
T. 27, z. 1
181-199
PL
Przedmiotem badań były warstwy istebniańskie (kampan - paleocen) serii śląskiej w Beskidzie Śląskim. Celem pracy był opis elementarnych oraz złożonych sekwencji facjalnych uznanych za osady kanałowe głębokowodnego stożka. Przedstawiono wstępną klasyfikację sekwencji kanałowych w tych warstwach w oparciu o analizę zróżnicowania, następstwa i rozkładu litofacji. Wyróżniono trzy typy elementarnych sekwencji kanałowych, różniące się granulometrią i następstwem litofacji oraz podtypy w zależności od trendu zmian miąższości litofacji w kierunku stropu sekwencji. Cechy osadów wskazują na ich powstawanie w wyniku depozycji z wysoko gęstościowych, piaszczysto-żwirowych prądów zawiesinowych. Sedymentacja miała miejsce w kanałach stożka wewnętrznego i środkowego oraz w ujściowych strefach kanałów stożka środkowego
EN
The paper deals with the Istebna Beds (Campanian - Palaeocene) of the Silesian Series in the Silesian Beskid Mts. Research aimed at describing elementary and complex facies sequences, considered as channel deposits of the underwater fan. The author presents a preliminary classification of the channel sequences in these beds based on the analysis of facies diversification, succession and distribution. Three classes of elementary channel sequences, differing in grain size distribution and succession of lithofacies, as well as subclasses, differing in their trends of changes of lithofacies thickness going upward the succession. The features of the sediments indicate their deposition from high-density, gravelly-sandy currents. Sedimentation took place in the channels of the inner and medium fan and in outlet zones of the the medium fan
10
Content available remote Sedimentary environment of the Istebna beds (Upper Senonian-Palaeocene) of the Silesian Beskid Mts, the Polish Flysch Carpathians
Strzeboński P.
Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego
|
2001
|
nr 396
147-147
first rewind previous Strona / 1 next fast forward last
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.