Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Characteristic of till formation during the Baltija (Pomeranian) Stage of the Nemunas (Weichselian) Glaciation in Lithuania

Baltrunas V., Karmaza B., Dundulis K., Gadeikis S., Račkauskas V., Šinkunas P.

Geological Quarterly

|

2005

|

Vol. 49, No. 4

417--428

EN

Studies of the till structure and composition of the Baltija (Pomeranian) Stage of the Nemunas (Weichselian) Glaciation in Lithuania has enabled recognition of a multilayered till structure. This can be seen visually (colour, bed structure, interlayers, insertions of different composition and so on) and established from features determined by analytical and statistical methods (physical and mechanical properties, material composition, orientation and dip of longer axes of pebbles). Borehole log data from boreholes drilled during geological mapping showed heterogeneity within the subglacial till of the Baltija Stage and provided a preliminary picture of variations of its multilayered structure from S to N. This showed that two layers predominate in the subglacial till in the area of the South Lithuanian Phase while three layers are present in the area of the Middle Lithuanian Phase farther north. The petrographic composition of the gravel fraction as well as the orientation and dip of the long axes of pebbles measured in till beds in natural exposures and quarries further demonstrated the multilayered structure of the Baltija till. Research at key sections in areas of the subsurface extent of till of the East, South and Middle Lithuanian phases of the Baltija glacial recession confirmed the increase in the number of till layers from S to N. The physical and mechanical properties of the till also reflect its multilayered structure. Relative entropy values calculated for the grain-size frequency distribution of the Baltija till enabled evaluation of a change in its sorting along the direction of glacial ice advance from N to S. There is a correlation between the higher values of entropy of grain-size distribution and the rate of development of preferred orientation of longer axes of pebbles throughout the till section vertically. The formation of themultilayered structure of the Baltija till is ascribed to cyclic dynamics of the subglacial processes associated with the receding ice sheet; consequently, the number of subglacial till layers may be related to the marginal moraine ridges of different phases left by oscillation of the ice sheet margin during glacial recession.

2

Geological, geomorphological and hydrogeological heritage in Lithuania

Karmaza B., Baltrunas V.

Polish Geological Institute Special Papers

|

2004

|

Vol. 13

183-189

EN

Quaternary deposits are the most spread formations on the territory of Lithuania. They were formed during the Pleistocene glaciations and now they completely cover the territory of the country. Their thickness is up to 315 m. The standard Pleistocene and Holocene outcrops, large boulders, springs and expressive landforms are very typical here and form an essential part of the most picturesque landscapes of Lithuania. The official list of legally protected geological, hydrogeological and geomorphological geosites of Lithuania contains now 183 objects: 122 of them are geological, 32 hydrogeological and 29 geomorphological. The geological objects could be subdivided into 3 groups: erratic glacial boulders, outcrops and depressions. The outcrops are subdivided into 2 groups: Quaternary and Pre-Quaternary type outcrops. The hydrogeological objects (springs) are subdivided by genesis into 2 groups: ascending and descending springs. 29 geomorphological objects established in Lithuania are designed to reserve localities with typical or rare forms of relief bearing a great scientific and educational value. These objects are mostly mounts (5), dunes (5), eskers (5) and steep slopes (5).

PL

Utwory czwartorzędowe są najbardziej rozpowszechnionymi formacjami na obszarze Litwy. Powstały one podczas zlodowaceń pleistoceńskich. Obecnie pokrywają cały obszar kraju. Ich miąższość dochodzi do 315 m. Wzorcowe odsłonięcia osadów pleistoceńskich i holoceńskich, duże głazy, źródła i pełne ekspresji formy terenu są tu bardzo typowe i stanowią ważny element najpiękniejszych krajobrazów Litwy. Oficjalna lista prawnie chronionych geostanowisk geologicznych, hydrogeologicznych i geomorfologicznych obejmuje obecnie 183 obiekty: 122 geologiczne, 32 hydrogeologiczne i 29 geomorfologicznych. Obiekty geologiczne mogą być podzielone na 3 grupy: eratykowe głazy lodowcowe, odsłonięcia i obniżenia. W odsłonięciach można wydzielić 2 grupy: czwartorzędowe i przedczwartorzędowe. Obiekty hydrogeologiczne (źródła) można podzielić na dwie grupy genetyczne: źródła ascenzyjne i descenzyjne. Obiekty geomorfologiczne wyselekcjonowane na Litwie mają służyć ochronie obszarów z typowymi lub rzadkimi formami rzeźby, o wielkiej wartości naukowej i edukacyjnej. Są to głównie wzgórza (5), wydmy (5), kemy (5) i strome stoki (5).

3

List of the most representative geosites of Lithuania

Satkunas J., Mikulenas V., Lincius A., Baltrunas V.

Polish Geological Institute Special Papers

|

1999

|

Vol. 2

97-102

EN

The list of most representative geosites of Lithuania has been compiled. The geosites could be subdivided into the three major groups: the landforms and landscape features, Quaternary type sections and pre-Quaternary type sections. The following criteria for selections have been identified: scientific value, educational meaning, historical-ethnographical meaning, aesthetic value, touristic attraction and relevance for practical use. Taking into account the peculiarities of geological structure - thick Quaternary cover, formed during glacial and interglacial stages, and bedrock formed by sedimentary rocks - the most representative geosites demonstrate typical geological and geomorphological features of Lithuania.

PL

Zestawiono listę najbardziej reprezentatywnych geostanowisk Litwy. Wybrane geostanowiska można podzielić na trzy główne grupy: formy rzeźby i typy krajobrazu, stratotypowe profile czwartorzędowe i stratotypowe profile przedczwartorzędowe. Przy wyborze uwzględniono następujące kryteria: wartości badawcze, dydaktyczne, historyczno-etnograficzne, walory estetyczne, atrakcyjność turystyczną i znaczenie praktyczne. Biorąc pod uwagę specyfikę budowy geologicznej - miąższa pokrywa czwartorzędowa utworzona w okresach glacjalnych i interglacjalnych, podłoże zbudowane ze skał osadowych - najbardziej reprezentatywne geostanowiska obrazują typowe cechy geologiczne i geomorfologiczne Litwy.