Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Rozwój sedymentacji utworów ewaporatowych cechsztynu na obszarze rowu mazursko-lubelskiego (SE Polska)

Czapowski G., Chełmiński J., Małolepszy Z., Nowacki Ł.

Przegląd Solny

|

2017

|

T. 13

75--93

PL

Utwory ewaporatowe (siarczany i sole kamienne) cyklotemów PZ1, PZ2 i PZ3 cechsztynu występują w NW części rowu mazursko-lubelskiego (SE Polska), dla którego skonstruowano w latach 2012-2016. model 3D budowy geologicznej. Dostępne dane z otworów wiertniczych (karotaże, opisy rdzeni wiertniczych i prób okruchowych) pozwoliły ustalić warunki (głębokość, miąższość) i przypuszczalny zasięg występowania tych utworów oraz wyróżnić 8 typów facjalnych, reprezentujących różne środowiska depozycji. Opracowane mapy rozmieszczenia poszczególnych typów facji dla każdego z ewaporatowych wydzieleń litostratygraficznych oraz 3D wizualizacje rozmieszczenia głównych komponentów litologiczno- facjalnych wymienionych cyklotemów umożliwiły przedstawienie zmian środowisk depozycji w kolejnych cyklach cechsztynu w tej części rowu mazowiecko-lubelskiego.

EN

Evaporites (sulphates and halites) of Zechstein PZ1, PZ2 and PZ3 cyclothemes occur in the NW part of Mazovia-Lublin Graben (SE Poland), for which the 3D model of geological structure was created in 2012-2016. Available geological data from boreholes (well logs and descriptions of cores and crushed rock samples) enabled to precise the occurrence parameters (depth and thickness) and the supposed extent of studied evaporites as well as to define 8 facies types, represented various depositional settings. Several maps, illustrating facies distribution of each evaporitic lithostratigraphic unit, supported with 3D images of main lithological-facies components of mentioned cyclothemes allowed to comment the environmental changes in the Mazovia-Lublin Graben area during evaporitic periods of studied cyclotheme successions.

2

Integracja wgłębnych danych geologicznych i geofizycznych w celu uszczegóławiania budowy geologicznej wysadów solnych na przykładzie wysadu Łanięta

Chełmiński J., Czapowski G., Małolepszy Z., Nowacki Ł., Rosowiecka O., Stępień U.

Przegląd Solny

|

2016

|

T. 12

98--113

PL

Współczesne modele geologiczne 3D mają charakter innowacyjny w kompleksowym podejściu do rozpoznania wgłębnej budowy struktur i jednostek geologicznych. Umożliwiają one integrację i przestrzenną interpretację informacji geologicznej, archiwizowanej w postaci różnorodnych baz danych oraz analogowych materiałów kartograficznych. Zaletą tworzonych modeli 3D jest możliwość ich bieżącej modyfikacji wraz z dopływem nowych danych. Model geometryczny 3D uzupełniony informacjami o zmienności litolofacjalnej, parametrami petrologicznymi lub/i petrofizycznymi, jest podstawą szacowania zasobów złóż surowców i może być wykorzystany w symulacjach procesów geologicznych i hydrogeologicznych. Przedstawiony model budowy geologicznej wysadu solnego Łanięta prezentuje możliwości kompleksowej analizy danych, uwzględniającej szerokie spektrum skali rozpoznania geologicznego wysadu. Podczas procesu budowania modelu matematycznego opierano się w znacznej mierze na archiwalnych danych otworowych, wynikach pomiarów i analiz fizyko-chemicznych, a także na dostępnych interpretacjach profilowań sejsmiki 2D. Główną część modelowania przeprowadzono w oparciu o szczegółowe i półszczegółowe zdjęcia grawimetryczne. Do modelowania gęstościowego wykorzystano anomalie grawimetryczne w redukcji wolnopowietrznej, dzięki czemu możliwe było zbudowanie modelu od powierzchni terenu. Modelowanie wykonano w dwóch etapach. W pierwszym etapie obliczono prosty model oparty o zdjęcie półszczegółowe. Głównym efektem tego etapu było uzyskanie tła geologiczno- gęstościowego dla drugiego etapu, jakim było modelowanie samej struktury solnej. Etap ten realizowany był w oparciu o zdjęcie szczegółowe. Zdjęcie to w jednoznaczny sposób ukazuje niejednorodność modelowanego ciała. Dużym problemem w tego typu analizach jest prawidłowe zróżnicowanie gęstości w obrębie samego wysadu. Obecność dwóch typów litologicznych o bardzo zróżnicowanej gęstości (lekka sól i bardzo ciężki anhydryt) powoduje, że jednoznaczność wynikowego modelu w dużym stopniu uzależniona jest od znajomości relacji miąższościowych poszczególnych typów skał budujących pień solny wysadu (z otworów wiertniczych bądź sejsmiki).

EN

Recent techniques of 3D geological models building present an innovative approach to integrated subsurface mapping of geological structures. Multiple sources of geological and geophysical data have been used in complex 3D modeling from both digital databases as well as analogue archives. Structural framework of the model supplemented with lithological and petrophysical data discretized in spatial grids is used for resources assessment and modeling of geological and hydrogeological processes. The 3D geological model of the Łanięta salt diapir has been developed as a case study for refinement of known structure and lithological variation of the salt dome with use of borehole data, cross sections and 2D seismic interpretation as well as petrophysical and geochemical analysis. The study has been focused on application of the geologically-constrained 3D geophysical inversion of gravity data for delineation of undrilled parts of the structure. The free-air correction of gravity data have been used for modeling of the structure from the terrain surface down to the depth of 1 km below sea level. Both regional and local gravity surveys were used in two steps approach. The low resolution regional model has been created for 3D trend model of density distribution in the first step. It was followed by the high resolution, detailed inversion of local gravity data. The 3D inversion constrained by borehole control points presents density variation of modeled structure. A significant challenge of presented approach of gravity inversion is an adequate differentiation of density in the salt diapir. The delineation of large density contrast of halite and anhydrite rock in the highly deformed internal diapir structures is problematic and it depends mostly on available borehole or seismic data on lithological succession and spatial distribution.

3

Baza danych oraz szczegółowy model geologiczny 3D dla podziemnego składowania CO2 w rejonie Bełchatowa na przykładzie struktury Budziszewic

Chełmiński J., Nowacki Ł., Papiernik B., Tomaszczyk M.

Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego

|

2010

|

nr 439 (1)

53--58

PL

Rozpoznanie formacji i struktur do bezpiecznego geologicznego składowania CO2 wraz z programem ich monitorowania wymagała budowy bazy danych oraz stworzenia modeli struktur geologicznych będących potencjalnymi zbiornikami CO2. Archiwalne i zinterpretowane dane zapisano w bazie danych odpowiadającej wymaganiom oprogramowania tworzącego modele przestrzenne 3D. Zgromadzone dane pozwoliły na konstrukcję statycznych, przestrzennych modeli 3D, składających się z: – modelu strukturalnego – powstał on na podstawie interpretacji dziewięciu czasowych profili sejsmicznych; zbudowano pięć horyzontów odpowiadających stropom toarku, pliensbachu, synemuru, kajpru oraz wapienia muszlowego oraz stworzono powierzchnie czterech uskoków zlokalizowanych w południowej części obszaru; do budowy horyzontów oraz uskoków zastosowano algorytm interpolujący DSI; – modelu stratygraficznego – obejmuje on pięć sekwencji stratygraficznych: górny toark, dolny toark, pliensbach, hetang–synemur i retyk, podzielonych na zmienną liczbę proporcjonalnych warstw; – modelu litologicznego – opracowano go na podstawie krzywych litologicznych z otworów wiertniczych Budziszewice IG 1, Buków 1 oraz Zaosie 2; do jego opracowania wykorzystano sekwencyjny algorytm stochastyczny Sequential Indicator Simulation; – przestrzennego modelu dystrybucji parametrów złożowych – do opracowania modelu zailenia (VSH) i porowatości efektywnej (Pe) wykorzystano stochastyczną warunkowaną (Conditional) technikę estymacji – Sequential Gaussian Simulation i jej modyfikacje Gaussian Random Function Simulation, dostosowane do szybkiego obliczania dużych modeli 3D. Wypracowana przez zespół metodyka konstruowania statycznych modeli przestrzennych 3D wiąże prace informatyczne z umiejętnością posługiwania się oprogramowaniem umożliwiającym modelowanie przestrzenne 3D. Doświadczenia zebrane podczas prac nad systemem informatycznym oraz przy budowie przestrzennego modelu 3D struktury Budziszewic pozwolą na znacznie sprawniejsze wyznaczanie kolejnych obszarów geologicznych, potencjalnie nadających się do składowania CO2.

EN

Selection of geological formations and structures for safe underground storage of CO2 as well as development of a site monitoring program required construction of a database and creation of a model of geological structures that are potential reservoirs of CO2. Archive and newly interpreted data were input into a database suitable for the requirements of the 3D modelling software. The database resources allowed a construction of static, 3D models composed of the following: – structural model – created based on nine seismic sections in time domain; five horizons, corresponding with tops of Toarcian, Pliensbachian, Sinemurian, Keuper and Muschelkalk were built as well as surfaces of four faults located in the southern part of the region. The horizons and faults were constructed by applying the DSI algorithm; – stratigraphic model – contains five stratigraphic sequences: upper Toarcian, lower Toarcian, Pliensbachian, Hettangian–Sinemurian, Rhaetian – divided into a variable number of proportional layers; – litological model – created based on litological curves in the Budziszewice IG 1, Buków 1 and Zaosie 2 boreholes; sequentional stochastic algorythm called “Sequential Indicator Stimulation” has been used to construct it; – 3D model of reservoir parameters distribution - stochastic conditional estimation technique “Sequential Gaussian Simulation” and its modification “Gaussian Random Function Simulation”, adapted to fast calculation of large 3D models, were applied for the development of the volume of shale model (VSH) and effective porosity (Pe) model. Methodology of the construction of static 3D models developed by the team connects digital computation tasks with the knowledge of usage of the 3D modelling software. Experience gained during the work upon the informatics system and construction of the 3D model of the Budziszewice structure will greatly aid further potential CO2 storage site selection and appraisal.

4

Zintegrowany System Informacji Przestrzennej o Środowisku (SIPoŚ)

Nowacki Ł., Chełmiński J., Kocyła J., Szynkaruk E., Tomaszczyk M.

Przegląd Geologiczny

|

2009

|

Vol. 57, nr 2

158-158

EN

The main aim of the Environmental Spatial Information System (ESIS) project was to design a methodology for creation of a detailed Digital 3D Model of geological structure, comprising infrastructure data, land use and environmental information and usable for local administration units of the county (poviat) and commune level. The 3D geological model shows geology down to 30 m below ground level, that is in zone important for land use planning due to the impact of the existing and future surface infrastructure. Integrated Environmental Spatial Information System has been designed to facilitate decision-making processes, assessing resources of common mineral deposits, monitoring natural resources and geohazards predictions.

5

Stopień rozpoznania i perspektywy zagospodarowania cechsztyńskich złóż soli w rejonie Zatoki Gdańskiej

Czapowski G., Tomassi-Morawiec H., Chełmiński J., Tomaszczyk M.

Górnictwo Odkrywkowe

|

2008

|

R. 49/2, nr 2-3

47-55

PL

Na wschodnim skłonie wyniesienia Łeby w rejonie Zatoki Gdańskiej rozpoznano i udokumentowano w latach 1960-1980 w kategoriach C1 i C2 trzy duże złoża soli kamiennej o łącznych zasobach ok. 21 mld ton i oszacowanych w kategorii C^ cztery stosunkowo niewielkie złoża soli K-Mg typu polihalitowego o łącznych zasobach niemal 0,6 mld ton. Dobry stopień rozpoznania geologicznego, prosta budowa wewnętrzna złóż soli kamiennej, znaczna jednorodność wykształcenia soli, obecność izolujących warstw siarczanów w stropie i spągu oraz brak większego zaangażowania tektonicznego pozwalają uznać je za optymalne obiekty dla różnych form zagospodarowania (eksploatacja soli połączona z funkcjami magazynowania i składowania). Opisane złoża już w latach 1975-1989 były rozpatrywane jako potencjalne obiekty do budowy kawernowych magazynów gazu i podziemnych składowisk odpadów. Udokumentowane złoża polihalitu mogą stać się znaczącym krajowym źródłem cennego surowca do produkcji nawozów mineralnych, lecz ich wykorzystanie wymaga zmian polityki rolnej oraz ponownego udokumentowania wobec zmiany koncepcji powstawania nagromadzeń polihalitu.

EN

On the eastern slope of the Łeba Elevation nearby the Gdańsk Bay were recognized and documented in 1960-1980 (documentary categories C1 and C2) three large rock salt deposits with total resources of 21x109 Mg and four smaller potash (poly-halite type) deposits with total resources of 0,6x109Mg (category C2). Sufficient geological recognition of rock salt deposits, their simple structure (single rock salt seam, high homogeneity of salt development, occurrence of isolating sulphate beds in the top and the bottom of salt seam and lack of higher tectonic salt deformations enabled to consider them as the optimal geological objects both for salt exploitation and for location of underground storages and depositories (such projects of management were prepared in 1975-1989). The polyhalite deposits could be the national significant source of the component for production of mineral fertilizers but their management requires the complete new documenting and recalculation of resources because of the new concept of their genesis.

6

Metodyka modelowania przestrzennego budowy geologicznej osadowych złóż pokładowych na przykładzie cechsztynskiego złoża soli kamiennej Mechelinki nad Zatoką Pucką1

Czapowski G., Chełmiński J., Tomaszczyk M., Tomassi-Morawiec H.

Przegląd Geologiczny

|

2007

|

Vol. 55, nr 8

681-689

EN

Construction of a data base structure and resulted 3D structure images of sedimentary stratiform deposits was exemplified in a case of rock salt deposit at the Puck Bay (northern Poland). Analysis of 3D models of deposit structure (lithological and facies ones) and distribution models of selected chemical (resource) parameters evidenced a high correlation between the distinguished salt facies types and resource features. The imaged facies and chemical patterns indicated that the middle and western parts of the deposit are the most prospective for future management for both underground salt exploitation and cavern solution (gas/oil storage). Another area for future prospecting and management is located towards NW and NNW from the actual salt deposit area. The presented methodology could be applied to other sedimentary deposits, e.g. raw minerals and lignites, simplifying the resource calculation and projecting their proper and economic management.

7

Możliwości integracji baz MGŚP, VMAP_L2+ i TBD w kontekście tworzenia danych referencyjnych dla krajowej infrastruktury danych przestrzennych

Rossa M., Sikorska-Maykowska M., Chełmiński J.

Acta Scientiarum Polonorum. Geodesia et Descriptio Terrarum

|

2007

|

Vol. 6, nr 3

41-51

PL

Wraz z wejściem w życie w dn. 15.05.2007 r. Dyrektywy INSPIRE dotyczącej utworzenia europejskiej infrastruktury danych przestrzennych (ESDI – European Spatial Data Infrastructure) przed polską służbą geodezyjną stają nowe cele i wyzwania. Jednym z istotniejszych i pierwszoplanowych zadań jest opracowanie i zharmonizowanie zestawu referencyjnych danych topograficznych dla Polski. Dotychczasowa sytuacja wynikająca z braku odpowiednich topograficznych danych referencyjnych spowodowała, że Państwowy Instytut Geologiczny (PIG) wytworzył własne dane przestrzenne niezbędne do prowadzenia działalności statutowej. Opracował własne standardy i definicje obiektów związanych z informacją przestrzenną. Dane topograficzne zgromadzone w PIG mają stosunkowo wysoką jakość i dokładność dzięki pracom terenowym prowadzonym przez geologów kartujących, umożliwiającym ich weryfikację w terenie. Niniejsza praca dotyczy, przeprowadzonej przez Zesół PIG, szczegółowej analizy porównawczej wybranych baz danych PIG – Mapa geośrodowiskowa Polski w skali l :50 000 (MGśP) i Mapa geologiczno-gospodarcza Polski w skali 1:50 000 (MGGP) z bazami TBD i VMap_L2+ (VMapL2 tzw. drugiej edycji) oraz oceny możliwości ich integracji w ramach przyszłej Wielorozdzielczej Bazie Danych Topograficznych (WBDT). Działania Zespołu PIG związane są z realizacją zadania w ramach graniu celowego KBN nr 6T 12 2005C/06552 pt. "Metodyka i procedury integracji, wizualizacji, generalizacji i standaryzacji baz danych referencyjnych dostępnych w państwowym zasobie geodezyjnym i kartograficznym oraz ich wykorzystania do budowy baz danych tematycznych".

EN

As the INSPIRE Directive concerning creation of the European Spatial Data Infrastructure (ESDI) came into force on 15th May, 2007, the Polish geodetic service has to face new challenges and tackle new goals. One of the more important and priority tasks is to prepare and harmonize a set of topographic reference data for Poland. The current situation, resulting from the lack of appropriate topographic reference data, forced the State Geological Institute (PIG) to collect its own spatial data necessary for performing its statutory activity. It developed its own standards and definitions of objects connected with spatial information. Topographic data collected by PIG are of relatively high quality and accuracy, thanks to field work carried out by documenting geologists permitting data verification in the field This paper is devoted to a detailed comparative analysis of selected PIG databases carried out by the PIG Team, a geoenvironmental map of Poland, scale l :50 000 (MGŚP) and a geologic and economic map of Poland, scale 1:50 000 (MGŚP) with the TBD and VMap_L2+ bases (VMapL2 of the so-called second edition) as well as an assessment of possibilities of their integration within the confines of the future Multi-Resolution Topographic Database (WBDT). The PIG Team activities are connected with the implementation of a task within the confines of the designated grant KBN No 6T 12 2005C/06552 entitled "Methodology and procedures of integration, visualization, generalization and standardization of reference databases available from the state geodetic and cartographic resources and their use for creation of thematic databases".