Przedstawiono prognozę wielkości emisji rtęci do powietrza z obszaru Europy w perspektywie roku 2020. Rozpatrzono trzy scenariusze rozwoju socjoekonomicznego: business as usual (BAU), policy target (POT) i deep green (DEG), dla wszystkich krajów europejskich. Dla każdego scenariusza i dla każdego kraju wyznaczono wielkość ogólnej emisji rtęci oraz wielkości jej emisji z następujących trzech głównych źródeł emisji tego zanieczyszczenia: energetyki, produkcji cementu i produkcji chloru metodą rtęciową.
EN
Projection of atmospheric mercury emission is presented for three socio-economic development scenarios: business as usual (BAU), policy target (POT) and deep green (DEG), for all European countries. Mercury emissions until 2020 have been estimated. For each scenario and individual European countries total emission volume as well as emission volume from the following three main emission sources: energy sector, cement production and chlor-alkali plants have been assessed.
Celem artykułu jest przedstawienie sposobu wyznaczania ładunku rtęci emitowanej do powietrza z obszaru miasta średniej wielkości. Przedstawiono to na przykładzie Tarnowa. Wyznaczona wielkość emisji Hg do atmosfery z obszaru miasta (107 kg rtęci) obejmowała: emisje rtęci z procesu produkcji chloru metodą rtęciową (23%), emisje z ciepłowni przemysłowych na terenie miasta (66%), z ciepłowni miejskiej (8%) i emisje z indywidualnych palenisk domowych stosujących węgiel jako paliwo (3%). Pokazano, w jaki sposób możliwe jest opracowanie mapy przestrzennego rozkładu emisji Hg na obszarze miasta.
EN
The paper presents a method of assessing mercury load emitted to the air from a medium size town area. The town of Tarnów, Poland has been used as an example. The determined Hg emission load (107 kg) consisted of mercury emitted from: a chlor-alkali plant (23%), industrial heating plants in the town (66%), a municipal heat and power plant (8%) and from the coal fueled home furnaces (3%). The way how to assess spatial distribution of Hg emission from the town area is also presented.
W pracy przedstawiono wyniki pomiarów stężeń gazowej elementarnej rtęci (GEM) i gazowej rtęci dwuwartościowej (RGM) w hali elektrolizerów w zakładach produkcji chloru metodą rtęciową. Dane o stężeniach pozwoliły dokonać oszacowania emisji rtęci do powietrza podczas letniej i zimowej kampanii pomiarowej. Uwzględniając wielkość emisji rtęci i wielkość produkcji chloru wyznaczono wartości wskaźników emisji rtęci do powietrza. Wyznaczona wartość wskaźnika emisji dla rtęci wynosiła ogółem 1,3 g Hg na 1 Mg wyprodukowanego chloru. Wskaźniki emisji dla GEM i RGM wynosiły odpowiednio [g Hg/Mg Cl2]: 0,9 i 0,4. Wartości te porównano z danymi odnoszącymi się do podobnych zakładów w Szwecji i Włoszech.
EN
Mercury emission factors for processes in chlor-alkali plants Measurement data on concentrations of gaseous elemental mercury (GEM) and reactive gaseous mercury (RGM) in a cell room of a chlor-alkali plant are presented. Based on concentration data, Hg emissions from the cell room during summer and winter measurement campaign were assessed. Hg emission factors for the process were calculated taking into account the Hg emission values and chlorine production. Emission factor of total Hg was found to be 1.3 g by 1 Mg of chlorine produced. The emission factors of GEM and RGM were [g Hg/Mg Cl2]: 0.9 and 0.4, respectively. The found emission factor values were compared with similar data for chlor-alkali plants in Sweden and Italy. Similar values were identified for GEM.
W pracy przedstawiono wartości dobowej depozycji rtęci na terenie Zakładów Azotowych S.A. w Tarnowie oraz w jego otoczeniu. Badania zawartości rtęci w opadzie mokrym i suchym wykonywano podczas dwóch kampanii pomiarowych: letniej (sierpień 2003) i zimowej (styczeń - luty 2004). Porównano wielkości dobowej depozycji rtęci w formie rozpuszczonej i nierozpuszczonej w poszczególnych punktach pomiarowych. W mokrej depozycji rtęci udział formy rozpuszczonej stanowił od 84,7 do 94,0% ogólnej masy deponowanej rtęci. Wyznaczono wielkości suchej depozycji rtęci w sezonie grzewczym i niegrzewczym. W sezonie grzewczym, w punkcie kontrolnym (ok. 20 km od zakładu), stwierdzono ponad 6-krotnie wyższy ładunek suchej depozycji rtęci w porównaniu z depozycją w sezonie niegrzewczym. Powodem były prawdopodobnie procesy spalania węgla w paleniskach gospodarstw domowych zlokalizowanych w otoczeniu punktu pomiarowego.
EN
In the paper values of daily bulk deposition of mercury obtained during summer campaign (August 2003) and winter campaign (January-February 2004) at the Zakłady Azotowe S.A. in Tarnów and at sites located near the plant are presented. Wet and dry depositions were discriminated in the measurements as well as dissolved and undissolved mercury contents. The content of dissolved mercury in the range of 84.7% to 94% of the total deposited mercury was found in wet deposition. It was found also that during winter season mercury dry deposition in the measurement point located ca 20 km outside the plant was 6 times higher than in summer season. Coal combustion processes, especially in low capacity domestic heating units, may be the reason of higher mercury deposition in the winter season at the site.
W części wprowadzającej przedstawiono i omówiono wielkości emisji rtęci do atmosfery ze źródeł naturalnych i antropogenicznych w skali świata i kontynentu europejskiego. Omówiono też zachodzące w atmosferze przemiany chemiczne rtęci i jej związków. W części badawczej przedstawiono wyniki analiz mających na celu wskazanie kategorii źródeł i procesów będących w Polsce źródłem emisji Hg do powietrza. Stwierdzono, że w krajowym ładunku rtęci i jej związków emitowanych w roku 2001 do powietrza (23,2 Mg) udział procesów spalania paliw wynosił 63%, produkcji materiałów budowlanych 26% w tym cementu 20%, hutnictwa około 5% i przemysłu chemicznego 4%; resztę stanowiły emisje rtęci ze spalania odpadów. Przedstawiono wyniki jedynych dotychczas w Polsce pomiarów emisji Hg0, Hg(II) i MeHg ze źródeł energetycznych. Omówiono dane o emisji Hg z obszaru poszczególnych województw. Wyznaczono zmiany rocznych emisji Hg w Polsce w latach 1990-2001 i prognozę tej emisji do 2010.
EN
Global and European emission of mercury to the ambient air from natural and anthropogenic sources as well as the chemistry of atmospheric mercury are presented and discussed in the introductory part of the paper. Results of an analysis aiming at identification of source categories and processes of mercury emission to the ambient air in Poland are presented in the main part of the paper. In 2001, total Hg emission for Poland was found to be 23.2 Mg. The share of individual sources in the total Hg emission was as follows: 63% - fuel combustion, 26% - building materials production including cement production (20%), 5% - metallurgical processes and 4% - chemical industry. The remaining part originated from waste incineration processes. Unique data from the only emission measurement campaign of Hg0, Hg(II) and MeHg from energy production sources launched in Poland are also presented. Hg emission data from individual voivodeships in Poland are discussed. Changes of Hg emission in Poland in the period 1990-2001 and the emission forecast to 2010 are also presented and discussed.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.